Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Κάθε κρίση κρύβει μία ευκαιρία, λέει το παλιό κλισέ. Είναι όμως αλήθεια. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, τείνουμε έπειτα από κάθε κρίση να μπλέκουμε σε ένα ατέλειωτο ξεκατίνιασμα για το «ποιος φταίει, ποιος είπε τι», που σπάνια μεταφράζεται σε απτά μαθήματα για το μέλλον. Με ελάχιστες εξαιρέσεις. Οπως τα Ιμια, από τα οποία το πολιτικό προσωπικό έβγαλε κάποια συμπεράσματα και άρχισε να αντιμετωπίζει διαφορετικά τις Ενοπλες Δυνάμεις.
Ετσι και τώρα είναι ανάγκη να βγουν τα σωστά συμπεράσματα. Για έναν κυρίως λόγο. Να μην μπει στο μέλλον στον πειρασμό ένας –δεξιός ή αριστερός– πολιτικός ή αξιωματούχος να νιώσει ότι κατέλαβε την εξουσία και να εκμεταλλευθεί τις τρύπες και την έλλειψη δικλίδων ασφαλείας για να εγκαθιδρύσει ένα πραγματικά σκληρό αυταρχικό σύστημα, που θα κάνει και τον Ορμπαν να μοιάζει… «γατάκι». Το χρωστάμε αυτό στη χώρα και στη δημοκρατία μας, που φαίνεται ότι ακόμη ενηλικιώνεται. Και με όσα συμβαίνουν παγκοσμίως, δεν θα το έβλεπα ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας κάποια στιγμή στο μέλλον. Τίποτα, άλλωστε, δεν είναι πια δεδομένο στην εποχή μας.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα που κινούνται στη σωστή κατεύθυνση. Χρειάζονται όμως και άλλες κινήσεις, σε επίπεδο προσώπων και θεσμών. Υπάρχουν καθαροί, έμπειροι και σοφοί άνθρωποι στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, που μπορούν να βοηθήσουν να ξεπεράσουμε τον κακό μας εαυτό σε έναν πολύ ευαίσθητο και ζωτικό τομέα. Είναι σημαντικό να ξέρει όποιος έχει ή θα έχει την εξουσία στο μέλλον ότι μπορεί να ελεγχθεί. Χωρίς να ξεγυμνωθεί η εθνική ασφάλεια της χώρας με τις τόσες απειλές που αντιμετωπίζει.
Η Ελλάδα έχει ένα δομικό πρόβλημα. Οι «υπόνομοί» της είναι πολύ σκοτεινοί. Ενώ σε πολλά είμαστε Ευρωπαίοι, σε μερικά μοιάζουμε να έχουμε κολλήσει στον βαλκανικό μας εαυτό. Το ζήτημα είναι πώς βγαίνεις από αυτόν τον φαύλο κύκλο, πώς αντιμετωπίζεις το πρόβλημα χωρίς να κάνεις το λάθος να πιστέψεις ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Οσο περίεργο κι αν ακούγεται στο σημερινό σκηνικό, υπάρχει πεδίο σύγκλισης για το πολιτικό σύστημα να λύσει αυτόν τον γόρδιο δεσμό. Με κανόνες και θεσμούς.
Το μόνο που δεν χρειαζόμαστε, πάντως, αυτή την ώρα είναι η πολιτική αποσταθεροποίηση και να κολλήσουμε σε ένα τέλμα, σφραγισμένο μάλιστα από την απλή αναλογική. Θα το ήθελαν πολλοί, εντός και εκτός Ελλάδος. Θα ήταν όμως τραγικό, γιατί αυτό που προέχει είναι να αλλάξουμε, όχι να πάμε πίσω.
