Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
«Ηταν η κακιά η στιγμή», φέρεται να δήλωσε χθες ο μοιραίος σταθμάρχης. Πόσες φορές έχουν κρυφτεί η ανεπάρκεια και η γύμνια του ευρύτερου ελληνικού κράτους πίσω από ανάλογες φράσεις; Αλλοτε τα ρίχνουμε σε κάποια απροσδόκητη «στραβή» και άλλοτε αναφωνούμε «μα, αυτή είναι η Ελλάδα».
Θυμάμαι ακόμη την πρώτη φορά που άκουσα έναν αξιωματικό να εξηγεί γιατί το κράτος δεν είχε συλλάβει τη «17 Νοέμβρη». «Θέμα τύχης», εξήγησε και όταν ρωτήθηκε τι εννοεί, έδωσε ένα παράδειγμα: «Ε, να, όταν τους είχαμε όλους στα Σεπόλια, δεν κάναμε ζώνη γύρω τους και ξέφυγαν. Θέμα τύχης, η κακιά η στιγμή». Και στο Μάτι έφταιγε η «κακιά η ώρα». Και, και, και…
Το ζήτημα είναι ότι οι «στραβές» θα γίνουν. Νομοτελειακά. Για να τις αντιμετωπίσεις χρειάζονται επαγγελματισμός, εκπαίδευση, συνεχείς ασκήσεις, αξιολόγηση στελεχών, απόλυτη πειθαρχία και προσήλωση στα πρωτόκολλα και στις αναγκαίες διαδικασίες. Ειδικά όταν δεν υπάρχουν ηλεκτρονικά συστήματα και αυτοματισμοί που να εγγυώνται ότι το ατύχημα είτε θα αποτραπεί είτε τουλάχιστον θα υπάρξει μια έγκαιρη προειδοποίηση, όλη η ευθύνη πέφτει σε έναν ή δύο ανθρώπους. Οι οποίοι έχουν μπολιαστεί από το φαινόμενο της ΔΕΚΟποίησης που έχει καταφέρει να επηρεάσει και τη λειτουργία ζωτικών υπηρεσιών του κράτους. Την κρίσιμη ώρα φαίνονται η γύμνια και η εγκληματική ανεπάρκειά τους.
Οι πολιτικοί μας αντιλαμβάνονται πολύ γρήγορα τη σαπίλα και το μπάχαλο. Το ένστικτό τους είναι να τα κρύψουν όλα κάτω από το χαλί. Κανείς τους δεν θέλει να πάρει δραστικές αποφάσεις. Ξέρουν ότι ο ΟΣΕ και πολλές ακόμη υπηρεσίες θέλουν ουσιαστικά ξήλωμα και ξαναχτίσιμο. Προτιμούν την αδράνεια για να μην μπλέξουν με συνδικαλιστές και κομματικούς παράγοντες. Αποφεύγουν στιγμιαία το πολιτικό κόστος, αλλά στο τέλος το πληρώνουν πολλαπλάσια.
Ο ΟΣΕ είναι, βεβαίως, μια ξεχωριστή περίπτωση. Στα αυτιά μου αντηχούν τα λόγια ενός πολύ έμπειρου πολιτικού που κυβέρνησε τον τόπο και ο οποίος έλεγε πριν από πολλά χρόνια «να ξέρεις, ο ΟΣΕ θα είναι ένας από τους λόγους που θα χρεοκοπήσουμε». Ηταν μια τεράστια μαύρη τρύπα στην οποία πετάχθηκαν δισεκατομμύρια από τους φόρους του ελληνικού λαού και τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Ηταν και είναι η απόλυτη μαύρη κηλίδα για ένα πολιτικό σύστημα που, ακόμη και όταν δεν ωφελήθηκε από τη σπατάλη, έδειξε ασύλληπτη ατολμία και αδιαφορία στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ευθύνη, λοιπόν, μπορεί να ανήκει τυπικά στον σταθμάρχη. Σίγουρα όμως δεν ευθύνονται μόνο αυτός και η… «κακιά η ώρα». Η μεγάλη ευθύνη ανήκει σε όσους διοίκησαν αρμόδια υπουργεία και φορείς, γεγονός που αναγνώρισε με την –ασυνήθιστη για τα ελληνικά δεδομένα– παραίτησή του ο κ. Καραμανλής. Είναι η ανικανότητα, η φαυλότητα ή η ατολμία ενός πολιτικού συστήματος που οδήγησαν συμπολίτες μας στον θάνατο.
