Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Το ζήτημα της ακρίβειας έμοιαζε με την πανδημία στην αρχή. Πολλοί πίστευαν ότι θα κρατούσε τρεις, πέντε, άντε έξι μήνες και ότι η ζωή μας θα επέστρεφε στην κανονικότητα μετά. Ετσι και με την ακρίβεια, θεωρούσαν πολλοί ότι ήταν ένα παροδικό φαινόμενο, που θα διαρκούσε λίγους μήνες, μια και ήταν απόρροια δυσλειτουργιών που προκάλεσε η πανδημία. Δεν είναι όμως έτσι – δυστυχώς.
Ολες οι προβλέψεις δείχνουν ότι η ακρίβεια στην ενέργεια, στις πρώτες ύλες και σε βασικά αγαθά θα κρατήσει καιρό. Η Ιστορία έχει άλλωστε αποδείξει πως ό,τι ακριβαίνει σπανίως φθηναίνει.
Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να καταλάβει κανείς τις κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις από αυτή την εξέλιξη. Αρκεί να μιλήσει με τους ανθρώπους γύρω του, οι οποίοι σοκάρονται από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος ή φυσικού αερίου. Και δεν καταλαβαίνουν πώς θα τα βγάλουν πέρα. Το ίδιο αρχίζει να συμβαίνει με τα τρόφιμα ή τα υλικά οικοδομής.
Η ακρίβεια έρχεται έπειτα από μία οικονομική κρίση και την πανδημία για να δοκιμάσει τις δυτικές κοινωνίες – και την ελληνική προφανώς. Εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν. Ειδικά σε μια χώρα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στις αγορές αγαθών. Οσοι πολιτικοί βιάζονται να την ξορκίσουν με υπεραισιόδοξες προβλέψεις, εξαγγελίες διατιμήσεων και άλλα παρόμοια, μάλλον σκάβουν τον λάκκο τους. Η ακρίβεια, όπως και ο κορωνοϊός, δεν είναι εύκολος αντίπαλος για να τα βάλεις μαζί του.
Είναι εύκολο να πέσει κάποιος στην παγίδα. Ο ίδιος ο πρόεδρος Μπάιντεν κάνει συνεχείς δονκιχωτικές δηλώσεις κατά της ακρίβειας, γιατί φοβάται πολύ ότι θα του κοστίσει τις εκλογές για το Κογκρέσο τον επόμενο Νοέμβριο.
Οι δυτικές κοινωνίες είναι καλομαθημένες σε έναν τρόπο ζωής που δεν αλλάζει εύκολα. Η ιδέα ότι θα χρησιμοποιούν την ενέργεια με αυστηρούς περιορισμούς, όπως κάναμε στην Ελλάδα σε άλλες εποχές, μοιάζει εξωπραγματική. Προφανώς θα προσαρμοστούμε, αλλά οι κλυδωνισμοί θα είναι μεγάλοι. Οι μισθοί ανεβαίνουν, αλλά όχι αρκετά γρήγορα για να καλύψουν την ψαλίδα. Οι ανισότητες παραμένουν σημαντικές.
Μέχρι τώρα οι πολιτικοί υπολογισμοί και κάθε σχετική πρόβλεψη βασίζονταν στην εξέλιξη της πανδημίας. Τώρα που η πανδημία μπορεί και να τελειώνει, πρέπει να λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη τους τον παράγοντα της ακρίβειας, που ούτε εύκολη απάντηση έχει ούτε θα εξαφανιστεί σύντομα.
