Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Είναι σημαντικό ύστερα από κάθε μεγάλη κρίση να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να τα θεραπεύουμε. Μάθαμε, π.χ., μετά τα Ιμια ότι η χώρα δεν αντέχει να βρίσκονται σε θέσεις-κλειδιά άνθρωποι που δεν διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα, αλλά μόνο κομματικές περγαμηνές. Και η αλήθεια είναι ότι από τότε τα κόμματα εξουσίας απέφυγαν ακρότητες και μοιραίες επιλογές στις Ενοπλες Δυνάμεις, ενώ ταυτόχρονα θεραπεύθηκαν ορισμένες δυσλειτουργίες στον τρόπο διοίκησής τους. Μετά το φιάσκο του Οτσαλάν, ανέλαβε την ΕΥΠ –για πρώτη φορά– ένας έμπειρος διπλωμάτης, ο οποίος έβαλε τις σωστές βάσεις για την αναδιοργάνωσή της.
Είμαστε όμως, δυστυχώς, μια χώρα χωρίς ιδιαίτερο σεβασμό στους θεσμούς. Ξεχάσαμε πόσο μπορεί να μας κοστίσει αυτό, είτε σε αποτελεσματικότητα είτε από πλευράς θωράκισης της δημοκρατίας μας. Και ζήσαμε όσα ζήσαμε με την υπόθεση των υποκλοπών. Η κυβέρνηση αντέδρασε αρχικά με πρόχειρες και σπασμωδικές πρωτοβουλίες. Ηλθε όμως χθες, με ένα νέο νομοσχέδιο, να προτείνει δομικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των μυστικών υπηρεσιών. Κατάλαβε, καθυστερημένα αλλά το κατάλαβε, ότι πολλοί πανεπιστημιακοί και άλλοι ειδήμονες δεν ασκούσαν κριτική επειδή ταυτίζονταν με την αντιπολίτευση, αλλά γιατί ενδιαφέρονταν ειλικρινά να μην ξεφύγουν τα πράγματα. Κάποιες από τις προτάσεις τους ενσωματώθηκαν στο νομοσχέδιο. Παράλληλα, μπήκαν δικλίδες ασφαλείας προκειμένου να διορίζονται στρατιωτικοί ή διπλωμάτες επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών.
Θα χρειαστεί χρόνος και τοποθέτηση σοβαρών ανθρώπων σε ζωτικές θέσεις, για να γίνει αισθητή η διαφορά. Ειδικά σε αυτούς τους ευαίσθητους χώρους τίποτα δεν αλλάζει μέσα σε μία ημέρα, ενώ θέλει πολύ ψάξιμο για να ανακαλύψει κανείς σκελετούς και παγίδες στους σκονισμένους φωριαμούς. Είναι επίσης πολλοί, και ιδιαίτερα όσοι πέρασαν από τη διοίκηση της ΕΥΠ, αυτοί που θεωρούν ότι θα έπρεπε να αναδιοργανωθεί από το μηδέν σε εντελώς νέα βάση.
Η διαλεύκανση της υπόθεσης των υποκλοπών είναι σημαντική προτεραιότητα. Εχει όμως ακόμη μεγαλύτερη σημασία να σοβαρευτούμε ως κράτος στα θέματα που αφορούν τον σκληρό πυρήνα της ασφάλειας της χώρας. Αφήνοντας κόμματα, επιχειρηματικά συμφέροντα και τη συνήθη φαυλότητα έξω από αυτόν. Δεν αντέχουμε άλλα λάθη και παιχνίδια με τους θεσμούς. Διότι η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρές απειλές και προκλήσεις, που δεν σηκώνουν εκπτώσεις. Ας ελπίσουμε ότι μάθαμε το μάθημά μας.
