Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Μπορεί να βρεθεί μια συνολική συμφωνία στα ελληνοτουρκικά; Οκτώ πρωθυπουργοί το προσπάθησαν, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, από το 1975 και μετά. Ενας-δυο έφτασαν κοντά, αλλά δεν το πέτυχαν. Η Ιστορία αποθαρρύνει συνεπώς ακόμη και τους πιο αισιόδοξους. Ο πρωθυπουργός έχει όμως αποφασίσει να επιχειρήσει το έως τώρα ακατόρθωτο. Για πρώτη φορά, εδώ και πολλά χρόνια, άνοιξε ένας απευθείας διάλογος για όλα τα θέματα σε πολύ υψηλό επίπεδο. Η Αγκυρα έβαλε όλα τα θέματα στο τραπέζι. Κάποια στιγμή θα φανεί αν υπάρχει περιθώριο συμφωνίας. Από την ώρα που η συζήτηση/διαπραγμάτευση γίνεται ανοιχτά και σε τόσο υψηλό επίπεδο, με επικεφαλής την πολύ έμπειρη υφυπουργό από ελληνικής πλευράς, δεν υπάρχει περιθώριο χρονοτριβών. Κάποια στιγμή, αντί για έναν ακόμη γύρο διερευνητικών επαφών, Μητσοτάκης και Ερντογάν θα αποφασίσουν αν υπάρχει κοινός τόπος ή όχι. Η Αθήνα περιμένει ότι αυτό θα συμβεί περί τα τέλη του έτους.
Εως τότε θα υπάρχουν συναντήσεις, συμφωνίες σε ζητήματα πολιτικής προστασίας κ.ά. Οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει να αποφευχθούν δηλώσεις ή ενέργειες που μπορούν να διαταράξουν το καλό κλίμα. Η Τουρκία ελπίζει ότι, εν τω μεταξύ, θα εξασφαλίσει το πολυπόθητο πράσινο φως από το Κογκρέσο για την αναβάθμιση των F-16 της και την αγορά νέων. Και η Ελλάδα πως δεν θα πρέπει να είναι συνέχεια στο «κόκκινο» υπό την απειλή μιας ακόμη κρίσης στο Αιγαίο.
Αν Μητσοτάκης – Ερντογάν συμφωνήσουν σε μια φόρμουλα επίλυσης των διαφορών των δύο χωρών, οι δυσκολίες θα είναι κυρίως εσωτερικές, και για τους δύο. Ο Ελληνας πρωθυπουργός θα πρέπει να πείσει μια πολύ δύσπιστη κοινή γνώμη αλλά και το κόμμα του. Ο Ερντογάν θα δέχεται πυρά γιατί δεν «πήρε πίσω» τα δεκάδες νησιά που η αντιπολίτευση τον κατηγορεί ότι έχει ξεχάσει.
Αν πάλι δεν συμφωνήσουν, το μέλλον θα είναι αβέβαιο. Η Αθήνα πιστεύει σε ένα Plan B, ένα πλαίσιο συνεργασίας και αποφυγής εντάσεων χωρίς να λύνονται στην ουσία τους τα θέματα. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να μας διαβεβαιώσει αν η Τουρκία θα μείνει εκεί ή αν θα δοκιμάσει την επίτευξη συμφωνίας υπό την πίεση κάποιας κρίσης. Προς το παρόν, τα κόκκινα χαλιά έχουν στρωθεί και στο Αιγαίο επικρατεί «νηνεμία». Αν κάποιος σκεφτεί πού βρισκόμασταν πριν από τρία χρόνια, μόνο θετική μπορεί να είναι αυτή η εξέλιξη. Για την ώρα.
