Στον «Επιτάφιο» του Περικλέους, η αφηγηματική νοημοσύνη του Θουκιδίδη ταξίδεψε στο διαρκές μέλλον της ανθρωπότητας μια αδιαπραγμάτευτη αλήθεια για τον πυρήνα και την ουσία της προόδου.
Με διακύβευμα το μεγαλείο της Αθήνας, το μεγαλείο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, του μαιευτηρίου του περισσότερο συναρπαστικού, συνεκτικού και ανθεκτικού πολιτεύματος που επινόησε η ανθρώπινη σκέψη, ο Θουκιδίδης μας εξηγεί την κοινή και αδιατάρακτη συνεισφορά που πρέπει να έχουν και οι τρεις γενιές μιας συγκυρίας. Η γενιά που προηγήθηκε, η γενιά που δημιουργεί σήμερα και η γενιά που έρχεται για να συνεχίσει τη διαδρομή.
Κάθε φορά που μια γενιά δεν διανύει το διάστημα της διαδρομής που της αναλογεί, το «μεγαλείο» φθίνει. Κάτι που ολοφάνερα συμβαίνει με την τρέχουσα εκδοχή του έθνους μας, και την παρακμή την οποία βιώνει τόσο οδυνηρά η ελληνική Δημοκρατία, στα χρόνια της εθνικής τραγωδίας των Μνημονίων και σε εκείνα που την ακολούθησαν, μέχρι και σήμερα.
Η ασυνέχεια της κοινής συνεισφοράς των γενεών εστιάζει στην υστέρηση της τρέχουσας γενιάς, της δικής μας, να παραμερίσει τη φθορά και να προστατεύσει τη Δημοκρατία από ένα πολιτικό, δικαστικό και κάθε άλλης εξουσίας και ισχύος σύστημα, που αποδείχτηκε δραματικά κατώτερο των περιστάσεων
Τα Τέμπη ως συλλέκτης συλλογικής απόγνωσης
Το σημείο καμπής για τον δημόσιο βίο ήταν φυσικά τα μεγάλα συλλαλητήρια για την εθνική τραγωδία των Τεμπών. Γύρω από τα οποία ενοποιούνται επιμέρους αντιδράσει και απογοητεύσεις.
Η εθνική τραγωδία των Τεμπών λειτουργεί ως συλλέκτης συλλογικής απόγνωσης. Για μια κοινωνία η οποία παραμένει εγκλωβισμένη σε ανατροφοδοτούμενες κρίσεις, με τις πληγές που άνοιξαν στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας τα εθνοκτόνα Μνημόνια να μην κλείνουν όσο θα προσδοκούσαν οι περισσότεροι.
Η απόγνωση αναζητεί διέξοδο εκτόνωσης. Όσο συσσωρεύεται, πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο της ανάφλεξης. Η κοινωνία έχει διαρρήξει τη σχέση εμπιστοσύνης της με το πολιτικό σύστημα. Και η Δικαιοσύνη περιφέρεται ως «κατηγορούμενη», αντί για λυτρωτική ανάσχεση της παρακμής.
Η προσωποποιημένη άρνηση και δυσπιστία
Η εμφανής αδυναμία του πολιτικού συστήματος να διαμορφώσει εναλλακτικές ανάσχεσης της φθοράς, και ανάκτησης του νήματος της εμπιστοσύνης και επομένως της αρμονικής συμβίωσης με τους πολίτες, επιδεινώνεται από την προσωποποιημένη διάσταση της άρνησης και της δυσπιστίας της κοινωνίας, ως συλλογικού υποκειμένου δράσης.
Το ρήγμα που έχει ανοίξει, αναπόφευκτα θα βαθαίνει, όσο περνά ο καιρός και η συσσώρευση αρνητικής ενέργειας και συναισθημάτων θα πολλαπλασιάζει τη σύγχυση και τον αποπροσανατολισμό.
Ένα πολιτικό σύστημα που προέκυψε μέσα από την παρακμή, δεν θα μπορούσε παρά, αναπόφευκτα, να συμβιβαστεί μαζί της. Και επομένως να την ανατροφοδοτεί, εις βάρος του εθνικού παρόντος και, κυρίως, του εθνικού μέλλοντος.
Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “One Voice”, την Κυριακή 16 Μαρτίου 2025
