Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Μερικές σκέψεις για τον γάμο των ομοφυλοφίλων και τους ΛΟΑΤΚΙ ατομικώς τώρα που η κυβέρνηση ανέστειλε προσωρινά μέχρι το Πάσχα τη νομοθέτησή του προκειμένου να εξηγήσει (όπως είπε ο πρωθυπουργός) στην κοινωνία τι ακριβώς σχεδιάζει. Χρειαζόμαστε τη νηφάλια προσέγγιση και όχι τον φανατισμό.
1. Σεβόμαστε απολύτως τους συμπολίτες μας που έχουν επιλέξει αυτό τον τρόπο ζωής. Κανείς δεν μπορεί να επιβάλει σε κανέναν στον σύγχρονο κόσμο πώς θα ζήσει τη ζωή του. Οποιος έχει την ελευθερία έχει και την ευθύνη. Σεβόμαστε δεν σημαίνει μόνο ανεχόμαστε. Σημαίνει δεν μισούμε, δεν αδικούμε κι αν μπορούμε και να αγαπάμε, ακόμη καλύτερα. Προσωπικώς διατηρώ φιλικές σχέσεις με ζευγάρια ΛΟΑΤΚΙ ανδρών και ΛΟΑΤΚΙ γυναικών εδώ και χρόνια. Δεν συμφωνώ, αλλά και δεν τους κρίνω για τις επιλογές τους, όπως κι αυτοί δεν θέλω να με κρίνουν για τις δικές μου. Πάντα προσπαθώ να κατανοώ. Οι ατέλειωτες συζητήσεις με τη φίλη μου Αννα Μαρία και η συχνή αλληλογραφία με τον φίλο μου Μιχάλη με βοηθούν να αντιλαμβάνομαι τον τρόπο σκέψης των συμπολιτών μου. Να με επηρεάζουν και να τους επηρεάζω! Σε κάθε περίπτωση, να τους σέβομαι, συζητώντας και διαφωνώντας μαζί τους. Οχι ορθώνοντας τοίχο.
2. Δεν μου αρέσει να βλέπω συντηρητικούς να μισούν τους συμπολίτες τους για τη διαφορετική σεξουαλική τους ταυτότητα. Πόσω μάλλον όταν στις περισσότερες των περιπτώσεων μέλη των οικογενειών των ίδιων έχουν διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα. Αυτό που μισούν υπάρχει μέσα στο σπίτι τους. Η έξαρση του φαινομένου δεν οφείλεται σε κάποια εκ γενετής ανωμαλία, όπως πιστεύουν κάποιοι, αλλά στην κρίση της πυρηνικής, παραδοσιακής οικογένειας. Αυτή η κρίση εξωθεί πολλές φορές τα νεότερα μέλη της σε συνδυασμό με την ιδεολογική ατμόσφαιρα που επικρατεί να αλλάζουν ταυτότητα.
3. Δεν μου αρέσει εξίσου να βλέπω επώνυμους ομοφυλοφίλους να κλαίγονται ότι καταπιέζονται και ότι στερούνται την ισότητα. Αν υπάρχει ενοχή, αυτό είναι κυρίως πρόβλημα δικό τους και δευτερευόντως πρόβλημα της κοινωνίας. Οι ίδιοι, με τους μιντιακούς εξουσιαστικούς μηχανισμούς τους, αντικατέστησαν την κακόηχη τουρκική λέξη puşt (ντροπή) διαδοχικά με τις λέξεις gay, ομοφυλόφιλος, ομόφυλος (λάθος κατά το λεξικό Μπαμπινιώτη), ΛΟΑΤΚΙ, γιατί δεν ένιωθαν βολικά με άλλες τρέχουσες φορτισμένες χρήσεις. Δεν άλλαξε το λεξιλόγιο η κοινωνία. Η ΛΟΑΤΚΙ ελίτ το άλλαξε για να ουδετεροποιηθεί η θηλυπρέπεια. Χωρίς αποτέλεσμα.
Δεν μου αρέσει, επίσης, να βλέπω μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας να αναφέρουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα ως στοιχείο του βιογραφικού τους. Δεν είναι. Οπως και το να είναι η σεξουαλική ταυτότητα διαβατήριο για την εργασία και για την προώθηση. Αυτό αφορά βεβαίως όλες τις σεξουαλικές ταυτότητες. Δεν μου αρέσει, επίσης, να ακούω τη λέξη ομοφοβία όταν πολλοί ΛΟΑΤΚΙ απαρνήθηκαν τη σεξουαλική τους ταυτότητα και ζουν διπλή ζωή. Παντρεύτηκαν, έκαναν οικογένεια, παιδιά, έχουν γυναίκα, σύζυγο και ζουν μυστικά με τον σύντροφό τους. Οι πρώτοι που φοβούνται είναι οι ίδιοι. Τον δικό τους τον φόβο για τη μη φυσική επιλογή τους δεν πρέπει να τον φορτώνουν στην κοινωνία.
4. Η επιλογή αυτού του τρόπου ζωής, όπως και καθετί που αποφασίζουμε στον βίο μας, έχει συνέπειες. Το ανθρώπινο σώμα δεν προορίζεται μόνο για τη φιληδονία, αλλά και για τη δημιουργία. Η επιλογή αυτού του τρόπου ζωής συνεπάγεται τη θυσία αυτή της προνομίας. Τα παιδιά δεν είναι καταναλωτικά προϊόντα για να τα αγοράσουμε από το ράφι όταν δεν μπορούμε να τα φέρουμε οι ίδιοι στη ζωή. Οι γυναίκες δεν έρχονται στη ζωή για να ασκήσουν το επάγγελμα παρένθετη μητέρα και να πληρώνονται με 20.000 ευρώ το νεογνό για να φέρουν στη ζωή παιδιά άλλων. Οι γυναίκες έρχονται στη ζωή να φέρουν τα δικά τους παιδιά. Η ζωή δεν είναι βιομηχανία, τα παιδιά δεν βγαίνουν από γραμμές παραγωγής σε εργοστάσιο για να το αποκτήσουν κάποιοι που αναζητούν απεγνωσμένα την αποδοχή της κοινωνίας. Το να ανατρέφεις και να μεγαλώνεις παιδιά είναι αποστολή, όχι επιβεβαίωση. Δεν είμαστε όλοι για όλα.
5. Το θέμα που έχει προκύψει με τον γάμο στην πραγματικότητα υποκρύπτει ένα ευρύτερο ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό ζήτημα: τι προηγείται; Η ατομική επιθυμία ή η στέρεη συγκρότηση της μεγάλης κοινωνίας; Το θέμα ξεπερνά κατά πολύ τη διαμάχη ετεροφύλων – ομοφύλων. Διότι πίσω από τη διαφωνία του, αν είναι οικογένεια δύο άνδρες και ένας σκύλος ή δύο άνδρες κι ένα παιδί, επειδή έτσι το θεωρούν αυτοί, κρύβεται ένα μεγάλο Θέμα. Το ποιοι είναι οι κανόνες που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις δεν το ορίζουμε εμείς ατομικά, αλλά οι σύγχρονες συντεταγμένες δημοκρατικές πολιτείες. Αν εμείς ατομικά ορίζουμε τον κανόνα, τότε το επόμενο είναι όταν βλέπουμε κόκκινο φανάρι και τον δρόμο άδειο να το παραβιάζουμε. Με άλλα λόγια, δεν είναι δυνατόν να φτιάχνουμε ο καθένας για τον εαυτό του ξεχωριστό οικογενειακό δίκαιο, ξεχωριστό κώδικα οδικής κυκλοφορίας, ξεχωριστό φορολογικό σύστημα κ.λπ.
Στην προκειμένη περίπτωση συμπολίτες μας που έχουν την ισχύ μέσα στους θεσμούς θεωρούν ότι μπορεί να επιβάλουν στη διαφωνούσα κοινωνία το πρότυπο μιας οικογένειας από την οποία θα λείπει κατά περίπτωση ο πατέρας ή η μητέρα. Με το επιχείρημα ότι αφού οι παραδοσιακές πυρηνικές οικογένειες γεννούν σε ένα ποσοστό τραυματισμένες ψυχές, γιατί να μη ρισκάρουμε να δημιουργήσουμε κι εμείς. Ο εγωισμός δεν είναι πολιτική ατζέντα. Επειδή έχουμε τη δύναμη να επιβάλουμε βολονταριστικά με το «έτσι θέλω» στην κοινωνία το δικό μας. Και θα ήταν λιγότερο απόλυτοι στις απόψεις τους αν άκουγαν τη σπαραχτική φωνή του νεαρού Δημήτρη, ο οποίος πρόσφατα μου αποκάλυψε ότι επειδή μεγάλωσε σε ένα σπίτι αποκλειστικά με γυναίκες, τη μητέρα του και τις θείες του, χωρίς τον διαζευγμένο πατέρα του, αισθάνεται σήμερα ελλιπής. Και ότι η θηλυπρέπειά του οφείλεται στην έλλειψη γνώσης του ανδρικού προτύπου στα κρίσιμα εφηβικά χρόνια.
6. Ο ορισμός του γάμου είναι εδώ κι αιώνες γνωστός και δεν μας έρχεται μέσα από τον αστικό κώδικα, αλλά πρώτα μέσα από τα κείμενα της θρησκείας μας. Γι’ αυτό καλά θα κάνει η κυβέρνηση να μη μιλά απαξιωτικά στην Εκκλησία, σαν να κάνει χάρη που ακούει τις απόψεις της. Ο γάμος γεννήθηκε πρώτα μέσα στην Ορθοδοξία και μετά περιεβλήθη τον αστικό τύπο. Γι’ αυτό, άλλωστε, σήμερα για τη λύση του, εκτός από απόφαση δικαστηρίου, χρειάζεται και η απόφαση της Εκκλησίας για την πνευματική λύση του. Ο γάμος έχει δύο χαρακτηριστικά. Συνάπτεται μεταξύ ανθρώπων διαφορετικού φύλου. Συνάπτεται μεταξύ δύο ανθρώπων. Αυτό όρισε η θρησκεία μας. Αν αλλάξει το πρώτο μέρος, γιατί να μην αλλάξει στο μέλλον και το δεύτερο μέρος; Ο γάμος να συνάπτεται με περισσότερους των δύο ανθρώπων. Ποιος μπορεί να το αποκλείσει;
7 . Τα στατιστικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας για τα έτη 2021 και 2022 δείχνουν ότι τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας απορρίπτουν την προοπτική να δώσουν νομική υπόσταση και δημοσιότητα στη συμβίωσή τους. Το έτος 2021, έξι ολόκληρα χρόνια μετά τη νομοθέτηση του συμφώνου συμβίωσης, για το οποίο έγινε επίσης μεγάλη ιδεολογική σύγκρουση, μόνο 314 ομόφυλα ζευγάρια σε όλη την Ελλάδα -225 ανδρών και 89 γυναικών- επέλεξαν το σύμφωνο συμβίωσης. Το 2022 μόλις 507 ομόφυλα ζευγάρια από την Ελλάδα επέλεξαν το σύμφωνο συμβίωσης, 394 ανδρών και 113 γυναικών.
Αν, λοιπόν, οι ΛΟΑΤΚΙ δεν κάνουν χρήση του συμφώνου συμβίωσης, που τους παρέχει πλήρη αστικά δικαιώματα, τι νόημα έχει ο γάμος; Ποιο νόημα έχει, λοιπόν, να διχάζεται η ελληνική κοινωνία για το ζήτημα του γάμου, όταν η ίδια η κοινότητα των ΛΟΑΤΚΙ απορρίπτει τους συμβατικούς δεσμούς και επιλέγει την ελεύθερη συμβίωσή της για τη ζωή της; Επιπλέον: η κυβέρνηση μοιάζει να μη διαβάζει τα data. Το πρόβλημα αυτή τη στιγμή, με βάση τους αριθμούς, δεν είναι η διεύρυνση της νομικής έννοιας του γάμου, αλλά η αμφισβήτηση του γάμου. Το 2022 έγιναν, σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ., 22.000 θρησκευτικοί γάμοι, 22.000 πολιτικοί γάμοι και 13.550 σύμφωνα συμβίωσης, στη συντριπτική τους πλειονότητα μεταξύ ετερόφυλων ζευγαριών.
Η πορεία είναι αντίστροφη. Από τα δεσμά πάμε στην αποσύνδεση, και αυτό οφείλεται στη σκληρή οικονομική πραγματικότητα. Και ας νομοθετήθηκε το διαζύγιο με συμβολαιογραφική πράξη για να είναι πιο ελκυστικός ο γάμος. Αντί, λοιπόν, η κυβέρνηση να εστιάσει την προσοχή της στην παραδοσιακή οικογένεια, που είναι η μήτρα όλων των σημερινών εξελίξεων αλλά και παράγων κοινωνικής συνοχής και οικονομικής προόδου, ασχολείται με ζητήματα που δεν έχουν σχέση με τη ζώσα πραγματικότητα.
8. Η μεγάλη κοινωνία εισπράττει αυτή τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης ως άσκηση ισχύος ηγετικών στελεχών της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και όχι ως άσκηση δικαιοσύνης. Ως επιβολή. Οχι ως φιλελευθερισμό. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση της Ελλάδος κάνει λάθος.
Ελπίζουμε στο τέλος να το καταλάβει ο κύριος Μητσοτάκης. Μπορεί να προαχθεί σε ευρωπαϊκή θέση και χωρίς να κάνει άνω κάτω την ελληνική κοινωνία.
