Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 22 Ιουλίου 2023
Μια χώρα, η δική μας, σε πολλαπλές, πολυεπίπεδες και ταυτόχρονες μονομαχίες. Στη σκηνή των άχαρων πρωταγωνιστών, κυριαρχεί η μονομαχία με τις χειρότερες εκδοχές του εαυτού μας. Με το «κακό ριζικό», που με ανησυχητική και μελαγχολική συχνότητα τα τελευταία χρόνια, τα χρόνια των Μνημονίων, της φθοράς, της παρακμής, παγιώνει τον ζωτικό χώρο του στον δημόσιο βίο.
Οι φυσικές καταστροφές που αντάμωσαν ξανά με την εθνική διαδρομή, με τη μορφή των ανεξέλεγκτων ως προς το ισοπεδωτικό αποτύπωμά τους, πυρκαγιών, προσέφεραν καύσιμη ύλη, μέσω των social media, στη βουλιμία του διχασμού. Την επέλαση του μίσους, που κυριαρχεί στη χώρα μας τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, από τη στιγμή που η μετριοπάθεια και η σύνεση ηττήθηκαν εκκωφαντικά από τα άκρα και τις ακρότητες που τα συνοδεύουν.
Μισό βήμα πίσω, είναι πάντα χρήσιμο, για να δούμε καλύτερα την εκάστοτε μεγάλη εικόνα. Στην αισιόδοξη εκδοχή των γεγονότων, το βήμα αυτό θα μας επέτρεπε να προετοιμάσουμε ένα άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά, ακριβώς όπως το περιέγραφε ο Ελύτης. Στη σημερινή Ελλάδα της παρακμής, η αυθόρμητη χρησιμότητά του συρρικνώνεται σε διαπιστωτική μελαγχολία. Η φθορά μας πρόλαβε, παγιώθηκε και αντιστέκεται στον παραμερισμό της.
Αναπόσπαστο ταυτοτικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης είναι η δυσερμήνευτη ψυχολογία της. Συναρπαστική ακόμη και στις λιγότερο γοητευτικές εκδοχές της. Μόνο που στη χώρα μας μοιάζουμε να έχουμε παραδοθεί στην υπεροχή των απωθημένων που κουβαλάει ο καθένας μέσα του, ως «φυσική καταστροφή». Και με κάθε υποψία ευκαιρίας, τους δείχνει το δρόμο προς την εξωτερίκευση. Αναπόφευκτο αποτέλεσμα η ανατροφοδοτούμενη διάχυση της αποστασιοποίησης από το συλλογικό υποκείμενο. Μας ενδιαφέρει μονάχα ο εαυτός μας. Και γύρω μας, βλέπουμε εχθρούς, ειδικά εκεί που δεν υπάρχουν.
Χωρίς τις ατομικές διαδρομές που θα μπορούσαν να εμπνεύσουν ευρύτερες συνθέσεις και οραματικές συναινέσεις, το έθνος που εμπλούτισε με ανθεκτικές στη φυσική φθορά του χρόνου ιδέες το διαρκές μέλλον της ανθρωπότητας, μοιάζει να έχασε τον δρόμο για το μέλλον. Όπως έχασε και τον δρόμο για το φως…
