Γράφει ο Αντώνης Καρακούσης
Τα νεότερα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδος για την εξέλιξη των τιμών στην εγχώρια αγορά ακινήτων στο πρώτο τρίμηνο του 2023 ήλθαν απλώς να επιβεβαιώσουν την κοινή πεποίθηση ότι οι τιμές κατοικιών και διαμερισμάτων αυξάνονται με ταχύτητα μεγάλη, ξεπερνώντας κατά πολύ τις τρέχουσες πληθωριστικές τάσεις.
Στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 14,5% σε ετήσια βάση. Των παλαιών διαμερισμάτων κατά 15,5% και νεόδμητων κατά 12,5%. Αντιστοίχως έχουν εκτιναχθεί στα ύψη τα ενοίκια στα κέντρα των μεγάλων πόλεων. Μια περιήγηση στις ιστοσελίδες που φιλοξενούν μικρές αγγελίες αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι τα διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας ενοικιάζονται με σχεδόν 10 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Κάτι που σημαίνει ότι ένα μικρό διαμέρισμα 50 τ.μ. στο Κουκάκι, στο Παγκράτι και αλλού νοικιάζεται προς περίπου 450-500 ευρώ μηνιαίως.
Η τάση αύξησης της τιμής των ελληνικών ακινήτων δεν είναι σημερινή. Παρατηρείται από το 2017 και εντεύθεν, ως αποτέλεσμα κυρίως της αυξημένης εξωτερικής ζήτησης, είτε μέσω της επαύξησης των δημοφιλέστατων πλέον βραχυχρόνιων μισθώσεων, είτε λόγω της ελκυστικότητας της εγχώριας αγοράς ακινήτων, που επιτρέπει την προσέλκυση επενδυτών από πλήθος χωρών.
Ας μην υποτιμούμε ότι οι διαδικασίες αγοράς ακινήτων έχουν απλοποιηθεί στη χώρα μας. Δεν διαρκούν περισσότερο από τρεις μήνες, σε αντίθεση με άλλες χώρες, π.χ. το Ισραήλ, όπου χρειάζονται κοντά δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί μια πράξη εξαγοράς ακινήτου. Και ακόμη οφείλουμε να αξιολογήσουμε και την επίδραση πλήθους νέων επιχειρηματικών σχημάτων που έχουν σπεύσει να εξυπηρετήσουν και να διευκολύνουν αυτήν ακριβώς την αυξημένη εξωτερική ζήτηση.
Οπως και να έχει φαίνεται ότι η υπερβάλλουσα εξωτερική ζήτηση σε συνδυασμό με τις εγχώριες ανάγκες επηρεάζουν ευθέως τις τιμές των ακινήτων, που τείνουν πια να προσεγγίσουν τα επίπεδα ρεκόρ του 2007. Είναι προφανές ότι η ζήτηση ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά νέων ακινήτων και αυτή η δυσαρμονία πιέζει τις τιμές και τα ενοίκια προς τα πάνω, επιτείνοντας το διαπιστωμένο εδώ και καιρό πρόβλημα στέγασης των νέων και δη των νεότερων νοικοκυριών, που δεν απολαμβάνουν και τις καλύτερες των αμοιβών.
Είναι τέτοια η δυναμική αύξησης των τιμών που προσπερνά τις εκδηλούμενες διεθνώς αντίθετες τάσεις υποχώρησης των τιμών στα ακίνητα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε όλες τις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις οι τιμές των ακινήτων βαίνουν μειούμενες έπειτα από μια μακρά περίοδο διαρκούς αύξησης.
Τα στοιχεία λοιπόν, βεβαιώνουν ότι όσο δεν αυξάνεται δυναμικά η προσφορά ακινήτων οι τιμές θα κινούνται ανοδικά πιέζοντας κυρίως τα φτωχότερα των νοικοκυριών και ιδιαιτέρως των νέων.
Υπό αυτές τις συνθήκες η νέα κυβέρνηση επιβάλλεται να δράσει άμεσα και να επιδράσει ευθέως στο πεδίο της προσφοράς. Εχει τις δυνατότητες και πλήθος ακινήτων στη διάθεσή της. Το κράτος με την ευρεία του όρου έννοια, μαζί με την Έκκλησία της Ελλάδος κατέχουν χιλιάδες ακίνητα ,τα περισσότερα των οποίων είναι αδρανή και αναξιοποίητα.
Μόνο η ΕΤΑΔ κατέχει κοντά στα 80.000 ακίνητα. Και είναι απολύτως προβληματικό το γεγονός ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης στη χώρα να ασκεί μηδενική επίδραση στην αγορά ακινήτων…
