Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Αντί σχολίου για την τραγωδία της Πύλου, προτιμώ να παραθέσω καταρχάς αποσπάσματα από το βιβλίο ενός διάσημου Πολωνού συγγραφέα και ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου του Λιντς, του Ζίγκμουντ Μπάουμαν, ο οποίος έφυγε από τον μάταιο τούτον κόσμο το 2017. Ονομάζεται «Ρευστοί καιροί» (Μεταίχμιο, 2009). Στο κεφάλαιο «Η ανθρωπότητα σε κίνηση» γράφει μεταξύ πολλών άλλων:
«Ο αριθμός των ανθρώπων τους οποίους ο παγκόσμιος θρίαμβος του καπιταλισμού καθιστά περιττούς αυξάνεται αυτόματα και σήμερα κοντεύει να ξεπεράσει την ικανότητα διαχείρισης του πλανήτη. Είναι πολύ πιθανή η εκδοχή η καπιταλιστική νεωτερικότητα να πνιγεί στα ίδια τα “απόβλητα” που παράγει, τα οποία ούτε μπορεί να τα αφομοιώσει ούτε να τα εξαφανίσει».
«Η πλούσια Δύση, ενώ από τη μια αρνείται να αναλάβει μέρος της προσπάθειας για τη “διάθεση και την ανακύκλωση των αποβλήτων”, κάνει πολλά για την ενίσχυση της παραγωγής τους. Οχι μόνο έμμεσα (…), αλλά και άμεσα, με το να διεξάγει παγκοσμιοποιημένους πολέμους και αποσταθεροποιώντας όλο και πιο πολλές κοινωνίες».
«Από τη στιγμή που είσαι πρόσφυγας, είσαι για πάντα. Να γίνεσαι πρόσφυγας σημαίνει να χάνεις τα μέσα στα οποία βασίζεται η κοινωνική ύπαρξη, δηλαδή ένα σύνολο καθημερινών πραγμάτων και προσώπων που φέρουν νοήματα – γη, σπίτι, χωριό, πόλη, γονείς, περιουσιακά στοιχεία, εργασία και καθημερινά ορόσημα. Αυτά τα πλάσματα, όντας σε μετακίνηση, δεν έχουν τίποτε, παρά τη γυμνή ζωή τους, η συνέχιση της οποίας εξαρτάται από την ανθρωπιστική βοήθεια».
«Ο πρόσφυγας, όπως επεσήμανε ο Μπρεχτ στο “Die Landschaft Des Exils”, είναι “en Bote des Uuglucks” – προάγγελος κακών ειδήσεων».
«Οι πρόσφυγες αποτελούν την ενσάρκωση των “ανθρώπινων αποβλήτων”, χωρίς να έχουν κάποια χρήσιμη λειτουργία να επιτελέσουν στη χώρα άφιξης και προσωρινής παραμονής, και χωρίς να υπάρχουν ούτε η πρόθεση ούτε η ρεαλιστική προοπτική για αφομοίωση και ενσωμάτωση στο νέο κοινωνικό σώμα. Από την παρούσα χωματερή τους δεν υπάρχει επιστροφή και καμιά οδός διαφυγής προς τα εμπρός».
«Η σύγχρονη ανασφάλεια δεν πηγάζει από την έλλειψη προστασίας, αλλά από την ασάφεια του εύρους της».
«Οι πόλεις έχουν μετατραπεί σε χωματερές για παγκόσμια δημιουργημένα και κυοφορούμενα προβλήματα».
«Από τη στιγμή που ο ανταγωνισμός αντικαθιστά την αλληλεγγύη, τα άτομα ανακαλύπτουν ότι έχουν εγκαταλειφθεί στους δικούς τους πόρους».
«Οι πόλεις μετατρέπονται ταχέως από καταφύγια εναντίον του κινδύνου σε πρωταρχική πηγή κινδύνου».
«Οι σημερινές ελίτ είναι αδιάφορες για τα προβλήματα της πόλης τους, η οποία αποτελεί μια τοποθεσία μεταξύ άλλων».
Παραδόξως, με εκφράζει πλήρως αυτός ο Πολωνός διανοούμενος. Και αν αυτά που διαβάζετε δεν σας αρέσουν ή σας φαίνονται παράταιρα σε σύγκριση με την κρατούσα κοινωνική ατμόσφαιρα στην πατρίδα μας, τότε ας μοιραστώ μαζί σας κάτι που μου εμπιστεύτηκε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε μια από τις πολλές συναντήσεις μας στην Αραβαντινού:
«Σε δυο τρία χρόνια εγώ μπορεί να μην υπάρχω, αλλά θυμήσου με: ο κόσμος αλλάζει! Λαοί που ζούσαν με 10 δολάρια τον μήνα ξύπνησαν και ζητούν μερτικό από τη Δύση. Οι μεταναστευτικές ροές θα αυξηθούν. Η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί. Το πολυτελές κοινωνικό κράτος πρέπει να μειωθεί. Αυτό πρέπει να το αποφασίσει η δημοκρατία, γιατί αλλιώς θα έρθει μια μέρα που θα το αποφασίσει ο φασισμός».
Πεντακόσιοι από αυτούς που ζητούν μερτικό βρίσκονται στον βυθό του Μυρτώου Πελάγους και η ελληνική κοινωνία, μολονότι υποκρίνεται πως πενθεί, μέσα της αισθάνεται ανακούφιση. Ενώ είναι βέβαιο ότι η ιστορία δεν λήγει εδώ. Τα ναυάγια δεν αποθαρρύνουν αυτούς που αναζητούν καλύτερη τύχη. Μην το ξεχάσω! Ο επίτιμος έξυνε το κεφάλι του όταν μου τα έλεγε όλα αυτά, μέχρι να καταλήξει: «Ποιος ξέρει; Ισως η Ελλάδα, τρία χρόνια μετά, να είναι εκτός Ευρώπης».
Αξιακά. Πού να το φανταζόταν ότι σταδιακά οδεύουμε σε έναν κόσμο που η Ευρώπη η ίδια είναι εκτός Ευρώπης. Καθώς, όπως γράφει ο Τζορτζ Φρίντμαν του Stratfor στα «Σημεία Ανάφλεξης» (Ενάλιος), «οι μεσογειακές χώρες είναι μια παραμεθόριος ανάμεσα στην Ευρώπη και στο Ισλάμ. (…) Αν τα οικονομικά προβλήματα από τη μετανάστευση εξαπλωθούν, δεν θα οδηγήσουν σε πόλεμο ανάμεσα στα κράτη, αλλά σε πόλεμο μες στα κράτη μεταξύ των μαζών και της ελίτ και μεταξύ των εθνικών ομάδων».
