Γράφει ο Αντώνης Καρακούσης
Οι πολιτικοί τριγμοί στην Ιταλία αλλά και η εξαιτίας των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία επικρατούσα γενικευμένη αστάθεια σε ολόκληρη την Ευρώπη ενθαρρύνουν τις λαϊκιστικές πολιτικές δυνάμεις παντού στη Γηραιά Ηπειρο. Τα αιτήματα των πολιτών πολλαπλασιάζονται και οι απανταχού καιροσκόποι τα υιοθετούν άκριτα ανεξαρτήτως πόρων και δυνατοτήτων, με αποτέλεσμα να δοκιμάζονται οι περισσότερες των κυβερνήσεων και να ενισχύονται οι αντισυστημικές, τυχοδιωκτικές κατά βάση, δυνάμεις.
Η περίπτωση των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία είναι χαρακτηριστική. Απέσυραν την εμπιστοσύνη τους στον Μάριο Ντράγκι επειδή, όπως είπαν, δεν κάνει πολλά προκειμένου να αμβλύνει τις συνέπειες της ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης. Η στάση τους ωστόσο υπαγορεύεται από την υποχώρηση των δημοσκοπικών ποσοστών τους και ιδιαιτέρως από τη δημοφιλία που αποκτούν βαθμηδόν ακροδεξιές και συγγενείς προς τα Πέντε Αστέρια άλλες λαϊκιστικές δυνάμεις.
Ολα δείχνουν πως η «προφητεία» ή καλύτερα ο εκβιασμός Πούτιν, όπως διατυπώθηκε μεσούντος του πολέμου, λειτουργεί κατά κάποιον τρόπο.
Ο ρώσος πρόεδρος είχε προφητεύσει ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ θα καταρρεύσουν στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση και πληθωριστική έξαρση που εκείνος με τον πόλεμό του προκαλεί.
Η αλήθεια είναι ότι όντως οι θεωρούμενες «συστημικές» δυνάμεις και οι «πολιτικές ελίτ» της Ευρώπης δοκιμάζονται από την ουκρανική κρίση και θα δοκιμαστούν ακόμη περισσότερο προσεχώς, όσο αυτή παρατείνεται και τα αδιέξοδα πολλαπλασιάζονται.
Κοινή είναι η πεποίθηση ότι ο αντισυστημισμός θα θεριέψει. Ορισμένοι εκτιμούν ότι ήδη η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με πολιτική κρίση αντίστοιχη της ελληνικής, στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης.
Το δυστύχημα είναι ότι και η ελληνική πολιτική μπορεί να διολισθήσει εκ νέου σε ανάλογη κρίση. Οι έρευνες των διαθέσεων της κοινής γνώμης φανερώνουν υφέρπουσα φθορά για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία κατατρώγει τις πράγματι μεγάλες αντοχές που επέδειξε διαχειριζόμενη, επί τρία συνεχή έτη, πρωτοφανείς επάλληλες κρίσεις.
Οι δέκα ποσοστιαίες μονάδες διαφορά έχουν απομειωθεί πλέον μεταξύ 5,5 και 8, ανάλογα ποιος μετράει.
Γενικώς τείνει να αποδειχθεί ότι ο αντισυστημισμός τροφοδοτείται από τις κρίσεις. Η τοξικότητα και ο λαϊκισμός επίσης, ως συνοδά στοιχεία, τον καθιστούν σχεδόν αυτοτροφοδοτούμενο. Ετσι η δυσαρέσκεια, η όποια δυσαρέσκεια, διογκώνεται, οι ψηφοφόροι βαθμηδόν φανατίζονται και μετατρέπονται σε τυφλωμένους οπαδούς, που δεν αναγνωρίζουν τις συνθήκες, ούτε αποδέχονται τις προσπάθειες διαχείρισης των κρίσεων. Με αποτέλεσμα να επηρεάζονται τόσο οι συνειδήσεις όσο και οι εκλογικές συμπεριφορές.
Δεν είναι απίθανο λοιπόν, προϊόντος του χρόνου, ο ΣΥΡΙΖΑ, να εκμεταλλευθεί την τρέχουσα ατμόσφαιρα αμφισβήτησης και να ανακτήσει μέρος των απωλειών του, προσεγγίζοντας την εκλογική επίδοση του 2019.
Αν κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί στην κάλπη, το πολιτικό αδιέξοδο θα είναι μέγα.
Και αυτομάτως θα τεθεί ζήτημα συνεργασιών. Το ερώτημα στην περίπτωση αυτή είναι αν οι πολιτικές δυνάμεις μπορούν να επιτύχουν δύσκολες συνεργασίες.
Κουλτούρα πολιτικών συνεργασιών δεν υπάρχει στη χώρα και ούτε μπορεί να οικοδομηθεί σε περιβάλλον τοξικό, όπου αμφισβητούνται ακόμη και οι καλές προθέσεις. Γι’ αυτό ας το έχουν υπ’ όψιν όσοι βυσσοδομούν και πολιτεύονται με ύβρεις. Οι καιροί είναι ανάποδοι και ίσως χρειαστεί να πορευθούν αντάμα με τους υβριζόμενους.
