Γράφει ο Αντώνης Καρακούσης
Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες σε τούτους τους καιρούς του πολέμου, της γεωπολιτικής έντασης, της ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης δεν είναι όντως οι καλύτερες.
Ο πόλεμος και η γεωπολιτική ένταση προκαλούν μεγάλες αναστατώσεις, κρίσιμοι πόροι μεταφέρονται στους εξοπλισμούς, επενδυτικά σχέδια παγώνουν ή αναθεωρούνται, ο πληθωρισμός κατατρώγει τα εισοδήματα, επαυξάνει το κόστος παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, συντηρητικοποιεί τις κοινωνίες και μεταβάλλει τις καταναλωτικές συμπεριφορές.
Οι άνθρωποι συνήθως σε τέτοιες περιόδους αυτοπεριορίζονται, ασφαλίζονται κατά το δυνατόν έναντι ενός ζοφερού μέλλοντος, αποφεύγουν να αναλάβουν πρόσθετους κινδύνους.
Οι αλλαγές που έφερε η πανδημία
Ωστόσο η προηγηθείσα υγειονομική κρίση και το δυστοπικό περιβάλλον που διαμόρφωσε άσκησαν τη δική τους μοναδική επίδραση. Οι μακράς διαρκείας περιορισμοί επηρέασαν καταλυτικά τη ζωή των πολιτών. Νέα ήθη ανεδείχθησαν και άλλες προτεραιότητες επικράτησαν. Το φαινόμενο της μεγάλης παραίτησης είναι ενδεικτικό της επίδρασης που η πανδημία επέφερε.
Οπως και η ανάγκη για μεγαλύτερα και ανετότερα σπίτια είναι αποτέλεσμα της τηλεργασίας που έλαβε μοναδικές διαστάσεις στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Και η δίψα για ταξίδια επίσης, για διασκεδάσεις και συνευρέσεις είναι δηλωτική της αλλαγής στάσης ζωής.
Κοινώς σε τούτη τη φάση των επάλληλων κρίσεων τίποτε δεν μένει ίδιο και όλα τελούν υπό αμφισβήτηση και αναθεώρηση. Υπό αυτό το πρίσμα, επιβάλλεται και αλλαγή οπτικής και θεώρησης των πραγμάτων. Ο πόλεμος είναι όντως τραγικός ως προς το αποτέλεσμά του, αλλά μην ξεχνούμε και του Ηράκλειτου τη ρήση που τον θέλει πατέρα των πάντων.
Η ελληνική περίπτωση
Στην ελληνική περίπτωση, για παράδειγμα, δεν είναι όλα προς κολασμό. Σε τούτη τη φάση η κινητικότητα περισσεύει. Το ισχυρό τουριστικό ρεύμα δείχνει να αναγεννά πραγματικά πλήθος περιοχών και δραστηριοτήτων, όπως άλλωστε δηλώνει το γενικευμένο κύμα διεκδίκησης ελληνικών περιουσιακών στοιχείων από διεθνή επενδυτικά σχήματα.
Οι αξίες της γης και των ακινήτων αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. Των βιώσιμων επιχειρήσεων επίσης η αξία πολλαπλασιάζεται όσο και η εξωστρέφειά τους ενισχύεται. Οι ελληνικές επιχειρήσεις τροφίμων είναι πλέον περιζήτητες. Το ελληνικό ανάγλυφο και τα ξεχωριστά μικροκλίματα που διαμορφώνει επιτρέπουν παραγωγή εξαιρετικής πρώτης ύλης για την παραγωγή επεξεργασμένων τροφίμων.
Αλλαγή ενεργειακού προτύπου
Η αλλαγή του ενεργειακού προτύπου, οι διαρκώς αυξανόμενες επενδύσεις σε ΑΠΕ, σε νέες τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας ή παραγωγής ηλεκτρισμού μέσω της διαχείρισης απορριμμάτων διαμορφώνουν νέες συνθήκες και επαυξάνουν τις ευκαιρίες ανάπτυξης. Οπως και τα σχέδια ηλεκτρικής διασύνδεσης με άλλες χώρες, π.χ. με την Αίγυπτο που φιλοδοξεί να μετατρέψει την έρημο σε βάση ηλεκτροπαραγωγής αξιοποιώντας τη μακράς διαρκείας ηλιοφάνεια, αλλάζουν τη θέση της χώρας.
Τα εξελισσόμενα επενδυτικά σχέδια των ελληνικών φαρμακευτικών εταιρειών επίσης που στοχεύουν να καταστήσουν την Ελλάδα βάση παραγωγής γενοσήμων για όλη την Ευρώπη μόνο αδιάφορα δεν είναι. Αλλά και οι διαπιστώσεις ισχυρών πολυεθνικών συμβουλευτικών που επιμένουν να χαρακτηρίζουν την Ελλάδα, εν μέσω του πολέμου, ελκυστικό επενδυτικό προορισμό μόνο αδιάφορες δεν είναι.
«Πόλεμος πατήρ πάντων» έλεγε ο Ηράκλειτος και εμείς πλέον μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι οι κρίσεις δεν φέρνουν μόνο δυστυχία, παρά ταυτόχρονα διαμορφώνουν και περιβάλλον μεγάλων αλλαγών και ακόμη περισσότερων ευκαιριών…
