Γράφει ο Γιώργος Πλειός
Ο όρος «πουτινάκια», χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται ως συνώνυμο του «Ρωσόφιλοι» εναντίον όσων άσκησαν κριτική στο ρόλο που παίζει το ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια του Ρώσο-ουκρανικού πολέμου (αποστολή όπλων, διακοπή λειτουργίας των ρωσικών ΜΜΕ στην ΕΕ, ρατσιστική στάση εναντίον Ρώσων καλλιτεχνών κ.ά.), αλλά και πριν από την έναρξη του πολέμου, με αποτέλεσμα να φτάσουμε σ’ αυτόν. Χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται ακόμα εναντίον όσων υποστηρίζουν τον τερματισμό του πολέμου και την ειρηνική επίλυση της κρίσης. Από ποιους χρησιμοποιείται;
Από εκείνους που υποστηρίζουν φανατικά τη στάση του ΝΑΤΟ και των κυβερνήσεων των χωρών μελών του. Ο όρος δεν κυκλοφορεί τόσο στα παλιά Μέσα όσο στο διαδίκτυο. Ωστόσο το νόημα πολλών χαρακτηρισμών των επικριτών του ΝΑΤΟ στα παλιά Μέσα, λόγω των περιορισμών που ισχύουν εκεί, είναι συχνότατα το ίδιο με το νόημα που αποδίδει η λέξη «πουτινάκια» η οποία αφειδώς χρησιμοποιείται από τους υποστηρικτές της νατοϊκής άποψης και στάσης, στα νέα μέσα. Χωρίς αμφιβολία, η λέξη «πουτινάκια» υποκρύπτει μια άγρια σεξιστική οπτική. Η συνήχηση με τη λέξη πουτανάκια σε συνδυασμό με τη χρήση της για να περιγράψει την υποστηρικτική (νοούμενη ως υπηρετική) στάση προς τον Πούτιν και την πολιτική του, αν όχι προς τη Ρωσία γενικά, την ιστορία και την κουλτούρα της δεν αφήνει καμία αμφιβολία.
Το γεγονός αυτό ήδη μας κάνει να υποψιαστούμε που κρύβονται οι θιασώτες της. Ο χώρος στον οποίο κρύβονται δεν είναι ομοιογενής. Περιέχει τόσο ακρο-κεντρώους, όσο και ακροδεξιούς. Οι γιαλαντζί φιλελεύθεροι, φιλελεύθεροι κατ’ όνομα, με την τσέπη του άλλου, είναι εκείνοι που συνεχίζουν τη σοσιαλδημοκρατία με άλλα μέσα. Εκείνα του φιλελευθερισμού μετά εγγυήσεων και παροχών για τους ίδιους πλέον, όχι όμως για όλους. Σοσιαλδημοκράτες, που αγάπησαν την αγορά για τους άλλους κρατώντας τον «σοσιαλισμό» για τους ίδιους. Λατρεύουν ό,τι αστικό, δυτικό, αγγλο – σαξωνικό, αμερικάνικο, νατοϊκό κοκ και μισούν ό,τι ανατολικό, σλάβικο, λαϊκό, σοσιαλιστικό για όλους. Συμφωνούν με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την ηγεσία της ΕΕ πριν ακόμα πουν τι θέλουν.
Πυξίδα τους τα ευρωπαϊκά ή συναφή προγράμματα και σημαία τους μια δίχρωμη. Η πάνω λωρίδα, μπλε, αντανακλά την λατρεία της Δύσης, της κυριαρχίας, του ατομικισμού, του ηδονισμού, της ιδιωτικοποίησης (πάντα όσων έχουν οι άλλοι). Η κάτω σημαία, η μαύρη, αντανακλά την περιφρόνηση αν όχι το μίσος για ό,τι δεν είναι δυτικό ή ακόμα καλλίτερα ευρωπαϊκό ή αμερικάνικο, ιδιαίτερα αν κάποια στιγμή το «βρώμισε» ο υπαρκτός σοσιαλισμός και οι σλάβοι, οι Ασιάτες κοκ. Συνήθως, θεωρούν τη Ρωσία συνέχεια της ΕΣΣΔ με άλλο όνομα και χρώματα, και τον Πούτιν αντίγραφο του Στάλιν, ενώ ακόμα συνηθέστερα έχουν μαύρα μεσάνυχτα για όλα αυτά και κυρίως για το τι ακριβώς έγινε στον υπαρκτό σοσιαλισμό στα χρόνια που διήρκεσε, αντίθετα με πολλούς δυτικούς πολιτικούς επιστήμονες που έμαθαν πολλά.
Τους βοηθά σ’ αυτό ότι νομιμοποιείται ξανά σήμερα εντός και εκτός χώρας από τις εξουσίες ο αντικομμουνισμός και η αντισλαβική και ρωσοφοβική στάση, με ό,τι αυτές οι εξουσίες τιμωρούν ή υπόσχονται, και στα οποία είναι ευάλωτοι άνθρωποι με κομφορμίστικη συμπεριφορά.
Τους βοηθά ακόμα το γεγονός ότι είναι ίσως οι πιο ακραιφνείς υποστηρικτές της θεωρίας των «δυο άκρων». Στην πραγματικότητα, το κύριο μέτωπό τους είναι μάλλον εναντίον της αριστεράς, οποιαδήποτε αριστεράς, που δεν είναι δα και επαναστατική, τουλάχιστον σήμερα – κάποιες ρυθμίσεις κοινωνικής προστασίας των εργαζομένων ζητά. Κι αυτή συχνά με εκφοβιστική φρασελογία τη χαρακτηρίζουν οι δημοσιολογούντες στα μαζικά μέσα ως «ακροαριστερά» για να δημιουργήσουν δίδυμο με την ακροδεξιά, γιατί με το σκέτο «δεξιά» δυσκολεύονται, ώστε να δικαιώνουν τη θεωρία τω δυο άκρων. Στην πράξη ξεπλένουν κατά κανόνα το ένα άκρο, την ακροδεξιά, αδυνατώντας να κατανοήσουν ότι μετά από αυτήν είναι οι ίδιοι το δεύτερο άκρο σήμερα. Ως τέτοιο ζητά να λειτουργεί η κοινωνία ως εταιρεία, τους ρυθμούς λειτουργίας δεν πρέπει δια νόμου και ίσως δια ροπάλου να τους διαταράσσει τίποτα, καθώς κάτι τέτοιο το θεωρούν «αντικοινωνικό», οπισθοδρομικό, τριτοκοσμικό.
Λάτρεις της φράσης «πουτινάκια» κρύβονται και ανάμεσα στους φασίστες. Μισούν το λαϊκό όταν συνοδεύεται από την απουσία εκμετάλλευσης. Μισούν περισσότερο τη Σοβιετική Ένωση, τον κομμουνισμό και οτιδήποτε τα θυμίζει, γιατί ο στρατός της κάρφωσε της σημαία του στην καρδιά του κτήνους. Οι ακροδεξιοί, όπως και πολλοί ακρο-κεντρώοι, θεωρούν τη Ρωσία συνέχεια ΕΣΣΔ, τον σοσιαλισμό τον θεωρούν συνυφασμένο με τους Ρώσους και τους ανατολικο-ευρωπαίους. Γενικά τον θεωρούν συνυφασμένο με κατώτερους λαούς και κοινωνικά στρώματα, ακόμα και μέσα στην ίδια τους τη χώρα, όπως στη Γερμανία. Θεωρούν το σοσιαλισμό γνώρισμα αυτής της κατωτερότητας και τούμπλαλιν. Οι Ρώσοι, οι αριστεροί, οι κομμουνιστές κ.ά. είναι όλοι εξ ορισμού υποψήφιοι να λάβουν την κατηγορία «πουτινάκια».
Για να δούμε όμως ποιοι είναι πραγματικά «πουτινάκια», ποιοι στηρίζουν πραγματικά τον Πούτιν. Μπορεί να εκπλαγούν κάποιοι αλλά όπως θα δούμε είναι οι στυλοβάτες του ΝΑΤΟ κι όχι οι επικριτές του. Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, αλλά και άλλων αμερικανικών και διεθνών Μέσων στις 24 Μαΐου, ο 98χρονος πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, το άλλοτε «γεράκι», Χ. Κίσινκερ δήλωσε στα πλαισίου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, ότι η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει εδάφη της στη Ρωσία για να τερματιστεί ο πόλεμος. Ο ίδιος είχε γράψει το 2014 ότι για να επιλυθεί η κρίση στην Ουκρανία δεν θα έπρεπε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να επιδιωχθεί ένα ειδικό καθεστώς στην Κριμαία, όχι η πλήρης ενσωμάτωση της στην Ουκρανία. Με τις θέσεις αυτές, και σύμφωνα με τις απόψεις των ακρο-κεντρώων και ακροδεξιών, ο Κίσινγκερ είναι ίσως το μεγαλύτερο «πουτινάκι» μεταξύ των συστημικών πολιτικών στελεχών του παρόντος και του παρελθόντος στις ΗΠΑ .
Οι ευρωπαίοι ηγέτες, με προεξάρχουα της πρόεδρο της ΕΕ δήλωναν πριν περίπου ένα μήνα ότι ήταν αποφασισμένοι να διακόψουν πλήρως την αγορά ρωσικού πετρελαίου εξ αιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, με τη Ρωσία να λέει χοντρικά «μια η έννοια μας, είτε το κάνετε είτε όχι, θα βρούμε άλλους αγοραστές». Παρακάμπτουμε το γεγονός ότι η προτεραιότητα της πολιτικής έναντι της οικονομίας δεν είναι καθόλου μα καθόλου φιλελεύθερης κοπής, όταν μάλιστα πρόκειται να στοιχίσει 220 δις ευρώ.
Λίγο πιο μετά, οι ευρωπαίοι ηγέτες το ξανασκέφτηκαν (οι αντιθέσεις εντός των κυρίαρχων κύκλων είναι τόσο ενδο-ευρωενωσιακές όσο και ενδοεθνικές), αξιοποιώντας κατάλληλα γι’ αυτό και τις αντιρρήσεις της Ουγγαρίας. Με πρόφαση της αντιρρήσεις της, στην οποία έριξαν την ευθύνη, αποφάσισαν ότι θα διακοπεί «το περισσότερο» από το ρωσικό πετρέλαιο (αλήθεια τι σημαίνει αυτό;) ενώ αργότερα είπαν ότι θα διακοπεί η περισσότερο των 2/3 αυτού κι ακόμα πιο μετά ότι θα διακοπεί το 90%, αλλά προς το τέλος του 2022, δηλαδή όταν «ωριμάσουν οι συνθήκες». Ίσως όχι πρόθυμα, ίσως όχι 100% αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες κρατούν μια στάση απέναντι στη Ρωσία που έχει έντονα το στίγμα για το οποίο ακρο-κεντρώοι και ακροδεξιοί κατηγορούν χυδαία ως «πουτινάκια» άλλους, κυρίως εκείνους που βρίσκονται στην αριστερά ή συχνά είναι ουδέτεροι στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία.
Σε σχετικό δημοσίευμά του, το Politico θα περιγράψει ξεκάθαρα μερικές αλήθειες: η απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου εφαρμόζεται μερικώς προς το παρόν, θα πάρει χρόνο να αποδώσουν οι κυρώσεις (αν τελικά αποδώσουν κατά τη γνώμη άλλων), η Κίνα και η Ινδία μπορούν να προμηθευτούν το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου που θα αρνηθούν να εισάγουν οι χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είναι δύσκολο να επιβληθούν περιορισμοί στα πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, αν αποδώσουν οι κυρώσεις κι εφόσον συνεχιστούν μπορεί να πάθουν οριστική βλάβη οι πετρελαιοπηγές της Ρωσίας κ.ά.
Ο Ναπολέων με κοστούμι, ζήτησε από τον Πούτιν να άρει τον αποκλεισμό της Οδησσού προκειμένου να εξαχθούν σιτηρά και άλλα τρόφιμα από την Ουκρανία προς τη Γαλλία και τη Δύση ώστε να μην ξεσπάσει διατροφική κρίση. Πρόκειται για σχιζοειδή στάση. Από τη μια η Γαλλία και άλλες χώρες επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία και στέλνουν όπλα προκειμένου να συνεχιστεί ο πόλεμος χωρίς να κάνουν κάτι ουσιαστικό για ειρηνική επίλυση της κρίσης, κι από την άλλη ζητούν να τους κάνει τη χάρη η Ρωσία να παραλάβουν με τη βοήθειά της τρόφιμα προκειμένου να μην πεινάσουν στη Δύση. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico στις 2/6/2022 παρόμοιο αίτημα απηύθυνε στη Ρωσία και ο Σενεγαλέζος Πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης, καθώς εκεί η επισιτιστική κρίση ενδέχεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη και οι συνέπειές της ακόμα πιο βλαπτικές για τον πληθυσμό. Ούτε η δική τους στάση είναι αντίθετη προς τη στάση εκείνων που οι ακρο-κεντρώοι και ακροδεξιοί φωνακλάδες χαρακτηρίζουν «πουτινάκια».
Ο ακροδεξιός ηγέτης της Ουγγαρίας Όρμπαν είναι πολιτικός φίλος του Πούτιν. Ο Όρμπαν είναι ο ίδιος που όπως και άλλοι ακροδεξιοί λαϊκιστές στραγγάλισαν τα ΜΜΕ στις χώρες τους και δεν διστάζουν να ασκήσουν βία εναντίον δημοσιογράφων, έχτισαν μια άκρως ρατσιστική ατζέντα και πολιτική στα θέματα της μετανάστευσης. Κι όμως είναι ένας καλός φίλος του Πούτιν. Νομίζω πως αν υπάρχει παράδειγμα κάποιου ευρωπαίου πολιτικού που είναι ένθερμος υποστηρικτής του Πούτιν, αυτός είναι ο Όρμπαν. Σημειώστε όμως πως ούτε αυτόν ούτε κανέναν από τους προηγούμενους χαρακτηρίζουν ως «πουτινάκι». Για κάποιους δεν το κάνουν επειδή ανήκουν στο δικό τους πολιτικο-ιδεολογικό ρεύμα, για άλλους επειδή δεν είναι απλοί πολίτες. Διότι θεωρούν πως μόνο τους απλούς πολίτες χαρακτηρίζει η υποτελής, υπηρετική στάση, όποια άποψη κι αν έχουν. Όχι τους ηγέτες. Ακρο-κεντρώοι και ακροδεξιοί απεχθάνονται τους απλούς ανθρώπους, θαυμάζουν ή και προσκυνούν τη δύναμη, συχνά με τρόπο ωμό και απροκάλυπτο. Ακρο-κεντρώοι και ακροδεξιοί διέπονται από έντονο κοινωνικό ρατσισμό. Η φράση «πουτινάκια» που την απευθύνουν μόνο στους απλούς πολίτες είναι αδιαμφισβήτητη ένδειξη.
Πέραν αυτού, μόλις πριν 3 μέρες ο βετεράνος Αμερικανός τενίστας Jo MceNroe, δήλωσε ευθαρσώς στο Reuters στις 31 Μαΐου, ότι είναι μεγάλο λάθος ο αποκλεισμός των Ρώσων των παικτών τένις από τη διοργάνωση του Wimbledon και κάλεσε τους αθλητές να μην μετέχουν στους αγώνες που διοργανώνει. Περαιτέρω δε, η Ένωση Επαγγελματιών παικτών Τένις (ATP), καθώς και η Γυναικεία Ένωση Τένις (WTA) έκαναν ένα βήμα παραπάνω. Αποφάσισαν να μην υπολογίζονται οι βαθμοί των αθλητών στο τουρνουά του Wimbledon στη διεθνών κατάταξη τους. «Πουτινάκια» κι αυτές οι ενώσεις, όπως κι ο Μακερνό; Κατά τη λογική ακρο-κεντρώων και ακροδεξιών ναι, αλλά δεν θα το δείτε πουθενά γραμμένο για τον λόγο που προαναφέρθηκε. «Πουτινάκια» μπορεί να είναι μόνο απλοί άνθρωποι. Σ’ αυτούς δεν αναγνωρίζεται η αυτονομία της σκέψης και των αποφάσεών τους.
Ας συνεχίσουμε όμως με τα «πουτινάκια». Όπως ανακοίνωσε το Reuters στις 26 Μαΐου, η πιο σημαντική δημοσιογραφική ένωση της Ολλανδίας καθώς και ομάδες υπέρ των ατομικών δικαιωμάτων σχημάτισαν και θα καταθέσουν αγωγή για την απαγόρευση στην ΕΕ των ρωσικών Μέσων Russia Roday και Sputnik, καθώς θεωρούν ότι η εν λόγω απαγόρευση παραβιάζει τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ. Τονίζουν δε ότι η ελεύθερη λειτουργία των ρωσικών Μέσων δεν σημαίνει και αποδοχή της άποψής τους. Σημαίνει να έχει το δικαίωμα ο πολίτης της ΕΕ να ακούει την άποψη των εν λόγω Μέσων, όπως όλων των Μέσων, και να ελεύθερα κρίνει κατά τη συνείδησή του. Το ίδιο άλλωστε θα λέγαμε συμβαίνει με όλα τα Μέσα. Το ότι έχουν το δικαίωμα κατά το Σύνταγμα και τους νόμους να δημοσιεύουν τις πληροφορίες τους δεν σημαίνει ότι οι πολίτες συμφωνούν κιόλας. Η διαφωνία του ενός ή του άλλου με την άποψη ενός Μέσου δεν συνεπάγεται και την απαγόρευσή τους στις Δημοκρατίες αλλά στις δικτατορίες και τα αυταρχικά καθεστώτα. Γι΄ αυτό άλλωστε δεν κατηγορούν αρκετοί τη ρωσική κυβέρνηση και τον Πούτιν προσωπικά; Αν τον αντιγράφουν σε τι διαφέρουν από αυτόν; «Πουτινάκια» λοιπόν και οι Ολλανδοί δημοσιογράφοι καθώς και οι Ολλανδοί υπερασπιστές των ατομικών δικαιωμάτων. Μόνο εδώ στον προμαχώνα της δημοκρατίας και του πλουραλισμού κρατάμε ακόμα ισχυρή αντίσταση απέναντι στον «δικτάτορα». Τον έναν από τους πολλούς. Γιατί με άλλους, που δεν είναι καν εκλεγμένοι, όπως στη Σαουδική Αραβία, έχουμε καλές σχέσεις.
Αλλά και εδώ στην Ελλάδα, από έναν χώρο που κείται μακρά της αριστεράς ακούστηκαν απόψεις που θα μπορούσε να πει κάποιος ότι τις λέει ένα «πουτινάκι». Ο π. Πρόεδρος της ΝΔ εκφράζοντας προφανώς την άποψη ενός σημαντικού ρεύματος μέσα στο κυβερνών κόμμα και όχι μόνο, ζήτησε να τερματιστεί ο πόλεμος και να επιλυθεί η ουκρανική κρίση με ειρηνικά μέσα, με διαπραγματεύσεις. Με άλλα λόγια ζήτησε ό,τι και όσοι λοιδορήθηκαν διοργανώνοντας και συμμετέχοντας στη συναυλία ειρήνης στα Προπύλαια στις 29 Μαρτίου. Λοιδορήθηκαν από Μέσα και υποστηρικτές ακραίας δεξιάς νοοτροπίας όχι με την ίδια φράση, «πουτινάκια», αλλά με παρόμοιες που απέπνεαν το ίδιο πνεύμα αν όχι ακόμα πιο αρνητικό. Όσα Μέσα δεν ήθελαν να αναλάβουν το κόστος των δικών τους χαρακτηρισμών φιλοξένησαν σχετικές αναρτήσεις από το Twitter, τάχα ως αποτύπωση της γνώμης των χρηστών. Οι χαρακτηρισμοί κυμαίνονται από «ξεπλυματίες» της ρωσικής εισβολής μέχρι προσβλητικούς υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς, πρωτοστατούντος του πρωθυπουργικού γιού και πιθανόν με την έγκριση του πατρός του. «Πουτινάκι» λοιπόν και ο π. Πρόεδρος; Όχι αυτό δεν το είπαν. Για τον ίδιο λόγο που δεν είπαν «πουτινάκια» άλλους ηγέτες ή διακεκριμένους πρωταγωνιστές διαφόρων τομέων της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτιστικής κ.λπ. ζωής.
Πρώην αντιπρόεδρος της ΝΔ εκπροσωπώντας το κόμμα στο συνέδριο του κόμματος «Ενιαία Ρωσία» πριν 10 περίπου χρόνια, ναι στο κόμμα του Πούτιν, δήλωσε χωρίς περιστροφές ότι μοιράζονται, τις ίδιες αρχές και αξίες. Και η έντυπη ναυαρχίδα του χώρου δεν θα αφήσει κανένα περιθώριο για παρερμηνείες γράφοντας στις 27 Σεπτεμβρίου 2011 ότι η «Ενιαία Ρωσία» είναι κεντροδεξιό κόμμα και αδελφό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Και ναι, είναι! Η ρητορική και οι πρακτικές Πούτιν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών διαμαρτυριών, των ΜΜΕ, των ολιγαρχών κ.λπ. δεν απέχουν πολύ από αντίστοιχες άλλων κεντροδεξιών ή δεξιών κομμάτων στην Ουγγαρία, στην Πολωνία, και όχι μόνο. Είναι ένα πράγμα οι καλές σχέσεις με τη Ρωσία προς το αμοιβαίο συμφέρον και προς όφελος καλών διεθνών σχέσεων και άλλο η πολιτικο-ιδεολογική αδελφοσύνη με το κόμμα του.
Όπως και νάχει ο κατάλογος με τα “πουτινάκια” δεν έχει τέλος. Κάπου εδώ όμως πρέπει να σταματήσουμε, έστω προσωρινά, τον κατάλογο διότι ήδη ξεπέρασα τις 2.000 λέξεις – μέγεθος μαμούθ για άρθρο γνώμης ακόμα και για το διαδίκτυο. Αυτό που τελικά διαφαίνεται είναι ότι τα πραγματικά «πουτινάκια» (και πλέον θ’ αλλάξουμε ορολογία για τον απλούστατο λόγο διότι δεν θα γίνουμε σαν τα μούτρα τους – σεξιστές, ρατσιστές και συκοφάντες, με δυο λόγια νεάντερνταλ του ευρωπαϊκού πολιτισμού), οι πραγματικοί «πουτινίστας» λοιπόν είναι όσοι χαρακτηρίζουν «πουτινάκια» εκείνους που ασκούν κριτική στο ΝΑΤΟ, εκείνους επιδιώκουν την ειρήνη και την ειρηνική επίλυση των όποιων προβλημάτων στην περιοχή.
Είναι, τέλος, χαρακτηριστικό ότι ακρο-κεντρώοι και συστημικοί ακροδεξιοί τον όρο «πουτινάκια» τον χρησιμοποιούν όχι για παρα-θρησκευτικούς και «γραφικούς» ακροδεξιούς που συντάσσονται με τον Πούτιν ή τον βοηθούν και τον ενισχύουν, αλλά για όσους ασκούν κριτική στην στάση και την πολιτική του ΝΑΤΟ, χωρίς απαραίτητα και στην πράξη να συντάσσονται με τον Πούτιν. Αυτό είναι που κυρίως ενδιαφέρει ακροδεξιούς και ακρο-κεντρώους. Όχι τόσο η αντίθεση στον Πούτιν όσο η συμπόρευση με το ΝΑΤΟ, δηλαδή με εκείνη τη δύναμη που θα συντρίψει ό,τι μισούν: τους Ρώσους, τους «ανατολικούς», τους κομμουνιστές, τους εν γένει αριστερούς, τους «λαϊκιστές» και γενικά όσους δεν ασπάζονται την αλήθεια τους.
(Ο Γιώργος Πλειός είναι Καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ και Επισκέπτης Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών)
