Του Νίκου Φυλάγγελου
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ανήκει στις περιπτώσεις των πολιτικών με τους οποίους δεν μπορείς να θυμώσεις. Η ευγενής φυσιογνωμία του σε προδιαθέτει να τον συμπαθήσεις, ή, σε δύσκολες στιγμές, όπως όταν φορολόγησε άγρια τη μεσαία τάξη, στα χρόνια της θητείας του στο υπουργείο Οικονομικών, διαμορφώνοντας τις συνθήκες για το… μαύρισμα της κυβέρνησης Τσίπρα στις εκλογές, να δείξεις ανοχή απέναντί του.
Είναι και εκείνη η χαριτωμένη προσπάθεια να ντύσει με χιουμοριστικές αποστροφές τη ρητορική του, η οποία κουβαλάει… εκκρεμότητες από την πολυετή παραμονή του στο εξωτερικό, σε συνδυασμό με το άγχος να μην αποδειχτεί κατώτερος της βρετανικής παράδοσης στο χιούμορ, παρόλο που αυτή αφορά σχεδόν αποκλειστικά τους Βρετανούς, με τους υπόλοιπους να εξελίσσονται σε… παρατράγουδα, όταν επιχειρούν να τους μιμηθούν.
Η αποστροφή του πρώην “τσάρου” της ελληνικής οικονομίας περί “αστικής αυτοπεποίθησης”, θα τον συνοδεύει εφεξής μέχρι τον επίλογο της πολιτικής διαδρομής του. Επειδή φαντάζει τόσο ξένη για την “Αριστερά”, της οποίας ο ίδιος υποτίθεται ότι εκπροσωπεί το περισσότερο “πεφωτισμένο” κομμάτι της. Και, κυρίως, επειδή είναι ξένη προς την… πραγματικότητα, την κανονική ζωή, την αλήθεια.
Πιο απλά, δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο. Η αυτοπεποίθηση είναι προνομιακό ταυτοτικό αποτύπωμα, που κερδίζει κάποιος με θυσίες. Στην καθημερινότητά του, στα χρόνια που σπατάλησε για να σπουδάσει με στερήσεις, στις κλειστές πόρτες που βρήκε επαγγελματικά, όχι επειδή δεν άξιζε, αλλά επειδή δεν ήταν “του συστήματος”.
Η γνωσιακή αυτοπεποίθηση δεν είναι ταυτόσημη των σπουδών, ως πτυχίο… κρεμασμένο στον τοίχο, από κάποιο κοστοβόρο και διάσημο Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, στα αμφιθέατρα του οποίου δεν σεργιανίζεις απαραίτητα λόγω της αξίας σου, αλλά πρωτίστως λόγω της “συστημικής” καταγωγής σου. “Βαθμολογείται” στο ηθικό αποτύπωμα του χαρακτήρα που φιλοτεχνείς.
Όσο για την έννοια του αστού… Δεν έχει σχέση με την καταγωγή, αλλά με τον χαρακτήρα. Με το κατά πόσο ενσωματώνεις στην προσωπικότητά σου, περίσσευμα από φως, το οποίο απλόχερα σου έχουν προσφέρει οι σπουδές, τα βιβλία που διάβασες, οι άνθρωποι που συνάντησες στη διαδρομή σου και δεν αδίκησες, τα θετικά παραδείγματα που σε ενέπνευσαν να γίνεις καλύτερος, να συνεισφέρεις στην αλλαγή προς το καλύτερο, της ζωής έστω ενός άλλου ανθρώπου.
Να αλλάξεις τον κόσμο. Αλλάζοντας εσύ. Και βοηθώντας έστω ακόμη έναν άνθρωπο γύρω σου να αλλάξει τη ζωή του, προς το καλύτερο, προφανώς. Ίσως το παραπάνω πλαίσιο σκέψης, να είναι σύνθετο και δυσνόητο για όσους, λίγους και προνομιούχους, σχεδόν ποτέ δεν πέρασαν από το άγχος της καθημερινής επιβίωσης. Το άγχος της απόρριψης και της αποτυχίας, όχι λόγω έλλειψης προσόντων, αλλά… γνωριμιών. Επειδή δεν ήταν πρόθυμοι και βολικοί για το “σύστημα”.
Υπάρχει βεβαίως και η αυτοπεποίθηση της… άγνοιας. Την είδαμε πολύ έντονα με τον Γιάνη Βαρουφάκη, στα χρόνια της… ανέμελης επανάστασης κατά της ευρωπαϊκής ιδέας. Δίπλα του βρισκόταν πάντα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Όπως δεν διατάραξε ποτέ τις προσωπικές σχέσεις του με τον Γιάννη Στουρνάρα, σημερινό κεντρικό τραπεζίτη της χώρας, με αφετηρία το σημιτικό ΠΑΣΟΚ και το επιτελείο του Γιάννου Παπαντωνίου, και εντυπωσιακή αντοχή στη φθορά του χρόνου.
Μια όμορφη γυναίκα δεν χρειάζεται κανέναν να την κολακεύει για την ομορφιά της. Ένας άνθρωπος γεμάτος αυτοπεποίθηση, δεν… φωνάζει ότι την έχει. Την έχει. Και το δείχνει με το πώς πορεύεται στη ζωή του…
