Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Aπεχθάνομαι τις βιαστικές εκτιμήσεις για τις συνεντεύξεις πρωθυπουργών.
«Ε, δεν είπε και τίποτα καινούργιο ο κύριος Μητσοτάκης !» σχολίαζαν χθες, υπό την πίεση του χρόνου, νεότεροι συνάδελφοι του πολιτικού ρεπορτάζ. Η μακρά πείρα στον χώρο -σχεδόν 30 χρόνια δημοσιογραφικής πορείας στην Αθήνα- με ωθεί πάντοτε να βλέπω δεύτερη φορά τις δημόσιες παρεμβάσεις των προέδρων των κυβερνήσεων και, για σιγουριά, να μελετώ και το απομαγνητοφωνημένο κείμενο των δηλώσεών τους. Δεν πρόκειται για δική μου εξυπνάδα.
Έτσι μου έμαθαν οι παλαιότεροι συνάδελφοι, όπως ο αρχισυντάκτης και δάσκαλός μου στην «Απογευματινή» Τίτος Αθανασιάδης, έτσι κάνω τώρα, αυτό λέω και στους νεοτέρους. Η δεύτερη ανάγνωση δείχνει ότι κύριος Μητσοτάκης είπε πράγματα. Είπε και παραείπε, μάλιστα! Αρκεί να τον ακούς προσεκτικά. Έθεσε κατ’ αρχάς το δίλημμα των εκλογών που έχει στο μυαλό του, για την άνοιξη ή τον Σεπτέμβριο, είπε εν συνεχεία και αν θα συγκροτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας ή όχι ύστερα από εκλογές με απλή αναλογική.
Και, για όσους δεν το κατάλαβαν, άφησε ανοιχτό ένα τόσο δα «παραθυράκι» συγκρότησής της. Μικρό, αλλά υπαρκτό. Οταν ρωτήθηκε από τους συναδέλφους μου Ιωάννη Πρετεντέρη και Ράνια Τζίμα για τις εκλογές, αφού απάντησε ότι ο στόχος του θα είναι η αυτοδυναμία στις πρώτες εκλογές, ευθύς αμέσως τόνισε ότι θα πάμε σε δεύτερες εκλογές. Και γιατί θα πάμε; Γιατί, όπως είπε, «είναι περίπου αδύνατο» να συγκροτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας. Δύο λεξούλες χρησιμοποίησε και είναι βέβαιο ότι τις είχε σκεφτεί πολύ πριν τις εκφωνήσει ο κύριος πρωθυπουργός: «Περίπου αδύνατον». Αν έλεγε «αδύνατον» σκέτα, η απάντησή του δεν θα χωρούσε καμιά παρερμηνεία. «Περίπου αδύνατον» είναι, όμως, θολό. Ασαφές. Αόριστο. Όχι σίγουρο. Τώρα, γιατί το κάνει αυτό τώρα ο κύριος Μητσοτάκης, άγνωστον. Εκείνος ξέρει.
Οι πολιτικοί δεν εργάζονται μόνο με το καλύτερο σενάριο, εργάζονται και με το χειρότερο. Οι πολιτικοί, και ιδίως οι πρωθυπουργοί, δεν μιλούν «μέσα» στην επικράτεια κάθε φορά που δίνουν συνέντευξη, μιλούν και «έξω». Γνωρίζουν πως τους «ακούν» και έξω. Την επόμενη ημέρα κάθε δημόσιας παρέμβασής τους -επί Μνημονίων, την επόμενη ώρα, αναφορές από όλες τις πρεσβείες των Αθηνών φεύγουν προς τις ευρωπαϊκές και άλλες πρωτεύουσες. Ενα το κρατούμενο, λοιπόν: Ο πρωθυπουργός μίλησε ευθέως για τη στρατηγική των διπλών εκλογών και άφησε αορίστως ένα «παράθυρο» για κυβερνήσεις συνεργασίας. Διότι ποιος ξέρει πώς θα είναι το τοπίο αύριο;
Αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Ο κύριος Μητσοτάκης δεν δίστασε να περιγράψει και το δίλημμα των πρόωρων εκλογών, όπως τις έχει στον νου του. «Σταθερότητα και ανάπτυξη ή ανασφάλεια και περιπέτειες». Κλασικό δίλημμα – δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό από εκείνον. Το χρησιμοποίησε και ο πατέρας του σε παραλλαγές, στις εκλογές του 1993. Το νέο εδώ δεν είναι το περιεχόμενο του διλήμματος – οι κυβερνήσεις αυτά συνήθως λένε για τους εαυτούς των, αυτά και για τις αντιπολιτεύσεις.
Χωρίς καμιά φορά, μάλιστα, να αναλογίζονται ότι τέτοια συνθήματα διαβάζονται και ανάποδα: σταθερότητα και ανάπτυξη για ποιους; Για όλους ή για λίγους; Το νέο, εν προκειμένω, είναι ότι παρουσίασε το δίλημμα Νοέμβριο μήνα. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει προετοιμασία. Γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την εξαγγελία του για δύο αυξήσεις στον κατώτατο μισθό μέσα στο 2022. Γεγονός που επιβεβαιώνεται, επίσης, από τη φιλική στάση της κυβέρνησης απέναντι στην Εκκλησία – οι άθεοι του Μαξίμου ηττήθηκαν σε αυτή τη φάση. Γεγονός που επιβεβαιώνεται από την αλλαγή γραμματέα της Ν.Δ. – ο δικηγόρος Παύλος Μαρινάκης θα είναι ο νέος.
Αυτό στο οποίο δεν απάντησε -ούτε θα μπορούσε να απαντήσει- ο κύριος πρωθυπουργός είναι πότε θα προκηρυχθούν οι εκλογές. Στο Μαξίμου δίνουν πιθανότητες 20% την άνοιξη, 40% τον Σεπτέμβριο, 40% το 2023. Ο πρωθυπουργός διατύπωσε την εκτίμηση ότι τα φαινόμενα πληθωρισμού και ακρίβειας δεν θα έχουν διάρκεια και θα εκτονωθούν στις αρχές του 2022. Αυτό το επιχείρημα το χρησιμοποιεί κάποιος που σκέφτεται σοβαρά τις εκλογές την άνοιξη, ασχέτως του τι θα συμβεί στο τέλος. Η ανάλυση του πρωθυπουργού, η οποία βασίζεται συνήθως σε στέρεα δεδομένα, περιείχε και έναν εσφαλμένο, κατά τη γνώμη μας, υπολογισμό.
Η κυβέρνηση παρατηρεί τις διεργασίες στο εκλογικό σώμα μεν, αλλά ουκ ολίγες φορές έχει πρόβλημα να συλλάβει εγκαίρως την κοινωνική κινητικότητα πριν αυτή μετουσιωθεί σε υπαρκτή πολιτική τάση. Ετσι και τώρα. Η ανάλυση για τα ποιοτικά πολιτικά στοιχεία της πανδημίας έχει ελλείψεις, και μάλιστα μεγάλες. Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε το τέταρτο κύμα «πανδημία ανεμβολίαστων», ακολουθώντας τη σκληρή γραμμή που τράβηξε προσφάτως ο έμπιστός του υπουργός Άκης Σκέρτσος. Με την ιδέα ότι η κυβέρνηση αδιαφορεί για την εκλογική συμπεριφορά αυτών των ανθρώπων, ως μεταρρυθμίστρια και άφοβη που είναι. Οι μισοί τουλάχιστον εξ αυτών, όμως, είναι δικοί της άνθρωποι. Νεοδημοκράτες. Δεξιοί. Τους συναντάμε σε όλη την Ελλάδα.
Και, όταν η επίσημη Πολιτεία τούς επιρρίπτει το σύνολο της πολιτικής ευθύνης, αντί να σκεφθεί ότι η πλήρης απελευθέρωση που ανακοίνωσε από την πρώτη ημέρα της θητείας του ο νέος υπουργός θα είχε ολέθρια αποτελέσματα, στην ουσία στρέφεται πολιτικώς κατά του εαυτού τους. Επειτα, το τέταρτο κύμα δεν είναι έργο των ανεμβολίαστων μόνο. Είναι και των ανύποπτων εμβολιασμένων, δεκάδες εκ των οποίων νοσούν τέσσερις μήνες μετά τον εμβολιασμό. Είμαστε πραγματικά περίεργοι να δούμε πόσοι εξ αυτών θα κάνουν την τρίτη δόση. Στη θέση του κυρίου Μητσοτάκη, με αυτά που βλέπω και ακούω γύρω μου δεν θα ήμουν και τόσο αισιόδοξος για την αποφασιστικότητά τους.
Το πώς θα επιδράσει η πανδημία στον πολιτικό «συσχετισμό», καθώς και μερικά άλλα «δικαιωματικά» που θέλει να νομοθετήσει η κυβέρνηση, άγνωστα. Ανακεφαλαίωση: Νέα πολλά, λοιπόν, από τον κύριο πρωθυπουργό, αρκεί να τον ακούς προσεκτικά όταν διατυπώνει δευτερεύουσες προτάσεις στον λόγο του.
Τελευταίο, αλλά όχι έλασσον: Ο κύριος Μητσοτάκης, αφού κατηγόρησε σχεδόν ευθέως τη Μέρκελ ότι δεν πρέπει να είναι ουδέτερη μεταξύ ενός κράτους της Ε.Ε. (Ελλάς) και ενός μη μέλους (Τουρκία), αποκάλυψε ότι «δεν έκοψε ποτέ τις επικοινωνίες με τον Ερντογάν», ώστε να αχθούμε σε συμφωνία οριοθέτησης στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο.
Πράγμα που σημαίνει ότι η Ελλάς δεν θα ανακηρύξει μονομερώς ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο και, δεύτερον, επιφυλάσσεται για τον συμβιβασμό σε χρόνο μετά τις εθνικές εκλογές. Τι δεν καταλαβαίνουμε, λοιπόν; Ολα στο τραπέζι τέθηκαν. Και οι εκλογές και το διακύβευμά τους και οι κυβερνήσεις συνεργασίας και ο δυνητικός χρόνος επίλυσης των Ελληνοτουρκικών. Οι συνεντεύξεις περιέχουν πάντα ειδήσεις. Καμιά φορά και πολιτικές πατροκτονίες.
