Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2021
Από την αρχαία ελληνική γραμματεία, μέχρι το ποιητικό αποτύπωμα του Κωνσταντίνου Καβάφη, εκείνοι που προηγήθηκαν και επιχείρησαν να κατανοήσουν το μεγάλο μυστήριο της ζωής, ταξίδεψαν στη μέλλουσα μνήμη της Ιστορίας τα γενναιόδωρα συμπεράσματά τους.
Για το ταξίδι, τη διαδρομή, τη σπουδαιότητα της στιγμής, τη χρησιμότητα της λεπτομέρειας, τη συνειδησιακή κληρονομιά της συμμετοχής, της προσπάθειας, της μάχης, ως φυσικό αντίβαρο στην απουσία, την αποστασιοποίηση, τη διακριτική απόσυρση από το συλλογικό γίγνεσθαι.
Το κοινό ταξίδι λοιπόν, δεν συγχωρεί απουσίες, δεν επιτρέπει τα κενά, δεν ανέχεται τη ζωή… δι’ αντιπροσώπων, να κρύψουμε δηλαδή τη δική μας απουσία πίσω από τη ζωηρή παρουσία κάποιου άλλου.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογικής επανάστασης με τα social media και το διαδίκτυο, τα τείχη της πρόσβασης στην πληροφορία και τη γνώση, γκρεμίστηκαν. Το πώς διαχειρίζεται ο καθένας την υπεροχή της ζώσας συγκυρίας, είναι φυσικά… το μείζον διακύβευμα ουσίας, η κοινωνία ωστόσο συνεχίζει τη διαδρομή της. Έστω και με πληγές.
Σε πολιτικό επίπεδο, οι κοινωνίες μας, από την Ελλάδα και την Ενωμένη Ευρώπη μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν εγκλωβιστεί σε μια εθνογόνο γοητεία που ασκεί η ακροδεξιά. Η οποία δεν συνιστά πολιτική και κομματική ταυτότητα, αλλά επιλογή συνείδησης και ιδεολογικής ατέλειας, που διαπνέει οριζόντια τον δημόσιο βίο κάθε κοινωνίας. Τα κόμματα, τα ΜΜΕ, τις Τέχνες και τα Γράμματα, τις επιστήμες, τη θρησκεία.
Τα άκρα και οι ακρότητες, όπως είχε μελαγχολικά προβλέψει ο Κώστας Καραμανλής. Ο φυσικός εχθρός του μεσαίου χώρου και της «σιωπηλής πλειοψηφίας», που για να επιβιώσουν, πρέπει να βρίσκουν κάθε φορά κοινωνικό και προσωπικό απόθεμα σύνεσης και μετριοπάθειας.
Τέτοια στοιχεία ταυτότητας συρρικνώνονται σήμερα, σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Η υστερία των άκρων, η ανατροφοδότηση του μίσους, η εργαλειοποίηση του διχασμού, συνιστούν την πρώτη ύλη για την πτώση, την παρακμή, την παγίωση του τέλματος.
Ένας «εσωτερικός εχθρός» για κάθε κοινωνία, που ενισχύεται κάθε φορά που η πλειοψηφία της σύνεσης επιλέγει τη σιωπή, την αποστασιοποίηση, την ανοχή. Η επέλαση της ακροδεξιάς κουλτούρας, δηλαδή του ολοκληρωτισμού, της δαιμονοποίησης της διαφορετικής και αντίθετης άποψης, της παγίωσης του διχασμού ως μόνιμου κοινωνικού νοσήματος.
Καμία αμφιβολία δεν πρέπει να έχουμε. Η Ιστορία θα είναι αμείλικτη για τους απόντες κάθε εποχής. Εκείνους που ανέχτηκαν τα άκρα. Και λειτουργούν ως συνένοχοι για το τέρας που θα έπρεπε να πολεμήσουμε, αντί να χαζεύουμε σαστισμένοι στον καθρέφτη.
