Γράφει ο Τάσος Παππάς
Τον Ιούνιο του 2020 με αφορμή ένα παρ’ ολίγον θερμό επεισόδιο ανάμεσα σε μια γαλλική φρεγάτα και τουρκικά πολεμικά σκάφη ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επανέλαβε μια δήλωση που είχε κάνει έναν χρόνο πριν και είχε προκαλέσει αίσθηση. Χαρακτήρισε ξανά το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό».
Το περιστατικό σημειώθηκε όταν γαλλική φρεγάτα που επιδίωκε να προσδιορίσει την ταυτότητα ενός φορτηγού πλοίου το οποίο θεωρήθηκε ύποπτο για μεταφορά όπλων προς τη Λιβύη αποτέλεσε αντικείμενο μιας «εξαιρετικά επιθετικής ενέργειας» εκ μέρους τουρκικών πλοίων. Ο Εμ. Μακρόν σημείωσε ότι αυτή είναι μία «από τις πιο πειστικές αποδείξεις του εγκεφαλικού θανάτου της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας» και έκανε λόγο για «απαράδεκτη κατάσταση». Ούτε στη διοίκηση του ΝΑΤΟ άρεσε η παρέμβαση Μακρόν ούτε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Οι σχέσεις της Γαλλίας με το ΝΑΤΟ έχουν περάσει από πολλές φάσεις. Ερωτας θερμός δεν υπήρξε ποτέ. Οι περισσότεροι Γάλλοι πρόεδροι κρατούσαν αποστάσεις ασφαλείας από την κατ’ ευφημισμό αμυντική συμμαχία, με κορυφαίο παράδειγμα αποστασιοποίησης αυτό του Ντε Γκολ. Η καταγγελία του Μακρόν αποδόθηκε από τους αναλυτές στην άποψη που έχει καταθέσει σε επίσημα βήματα για την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ενωση να αποκτήσει δικό της αμυντικό μηχανισμό που θα λειτουργεί ανεξάρτητα από τις επιδιώξεις και τις επιθυμίες των ΗΠΑ.
Αυτή την προσπάθεια υπονόμευσαν, και γι’ αυτό δεν έχει φύγει από τα κράσπεδα της ρητορικής, οι ΗΠΑ, κυρίως όμως ο συνήθης ύποπτος, το πραγματικό αφεντικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Γερμανία, η οποία φοβάται ότι αν γίνει πράξη η γραμμή του Μακρόν, θα χάσει το προβάδισμα που έχει στην Ευρώπη. Με τη γνωστή παρελκυστική τακτική της (ό,τι την ενοχλεί, ό,τι νομίζει πως απειλεί το πλεονέκτημά της να ρυθμίζει από το παρασκήνιο με συμβιβασμούς σοβαρά ζητήματα το παραπέμπει στις ελληνικές καλένδες) κατάφερε να βγάλει από την ατζέντα το επίμαχο ζήτημα.
Ηρθε όμως το στραπάτσο στο Αφγανιστάν για να το επαναφέρει στο προσκήνιο. Τούτη τη φορά ούτε οι πιο φανατικοί από τους συνηγόρους του ΝΑΤΟ τόλμησαν να ψελλίσουν κάποιες δικαιολογίες, έστω άγουρες. Αντιθέτως -επειδή τα γεγονότα βοούν- υποχρεώθηκαν να παραδεχτούν την αδυναμία του οργανισμού να ανταποκριθεί στα ιδρυτικά καθήκοντά του. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας (σοσιαλδημοκράτης) μίλησε για συλλογική αποτυχία: «Εκτιμήσαμε λανθασμένα την κατάσταση. Ούτε εμείς ούτε οι εταίροι μας προβλέψαμε την ταχύτητα με την οποία θα υποχωρούσαν οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας κατά την προέλαση των Ταλιμπάν. Μια τέτοια μέρα απαιτείται επίσης ειλικρίνεια και πρέπει να το παραδεχτούμε με κάθε τρόπο».
Να υποθέσουμε ότι με την όντως αφοπλιστική ειλικρίνειά του ο Γερμανός πολιτικός θέλει να στείλει ένα μήνυμα στο κόμμα του και στους συνεταίρους του στην κυβέρνηση χριστιανοδημοκράτες ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στις προτεραιότητες της Γερμανίας στην εξωτερική και στην αμυντική πολιτική; Φλερτάρει το SPD με το μοντέλο Μακρόν; Θα δείξει. Δεν πρέπει πάντως να ξεχνάμε ότι στη Γερμανία είναι σε προεκλογική περίοδο και ως γνωστόν σε τέτοιες φάσεις όλοι λένε καμιά κουβέντα παραπάνω, που την ξεχνούν την επομένη των εκλογών. Είχαμε όμως αυτοκριτική και από τον Γενς Στόλτενμπεργκ και από τον Ζοζέπ Μπορέλ: «Εχουμε πολλά μαθήματα να μάθουμε» είπε ο διορισμένος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. «Είκοσι χρόνια δεν ήταν αρκετά για να βοηθήσουμε στη δημιουργία ενός κράτους, ενός έθνους» δήλωσε ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Εγκεφαλικά νεκρό το ΝΑΤΟ ή μήπως τυμπανιαίο πτώμα; Η ηγεσία της Ευρώπης; Προς το παρόν βουλιάζει σε κρίσεις αυτολύπησης.
Ανάγωγα
Τα λεφτά που πήραν φεύγοντας οι μέχρι χθες κυβερνητικοί αξιωματούχοι του Αφγανιστάν θα επιστραφούν ή θα τα κρατήσουν στις πολυτελείς εξορίες τους για να περάσουν το υπόλοιπο του βίου τους μέσα στη χλιδή, ενώ οι πολίτες του Αφγανιστάν θα αναζητούν τρόφιμα για να επιβιώσουν; Στο παρελθόν με διάφορους δικτάτορες και έκπτωτους μονάρχες συνέβη το δεύτερο. Πολύ φοβάμαι ότι και σήμερα το ίδιο θα δούμε.
