Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 8 Μαϊου 2021
Μια ήπειρος που παράγει περισσότερη Ιστορία από τη δοσολογία που μπορούν να καταναλώσουν οι λαοί της. Ίσως και η ίδια η… Ιστορία.
Αυτή είναι η Ευρώπη. Η Ευρώπη μας. Το κοινό σπίτι μας τις τελευταίες πολλές δεκαετίες. Το νεογέννητο που μας προσέφερε η συναπόφαση να κατανοήσουμε ότι η πρόσθεση και ο πολλαπλασιασμός αποτελούν τις μαθηματικές πράξεις της προόδου. Σε αντίθεση με την αφαίρεση και τη διαίρεση, με τον διαβρωτικό διχασμό, που καθηλώνουν τις κοινωνίες στην απώλεια του προσανατολισμού προς το μέλλον.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το πιο συναρπαστικό κοινωνικό μόρφωμα της σύγχρονης ανθρωπότητας. Ατελές, ελλειμματικό, αλλά με το πιο αυθεντικό αποτύπωμα συνέχισης των διδαχών της κιβωτού γνώσης της Αρχαίας Ελλάδας και του Διαφωτισμού. Η Δημοκρατία, ο κοινοβουλευτισμός, η λυτρωτική ιδιότητα του ενεργού πολίτη, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η σύνθεση των αντιθέσεων, η ανοχή στις πλέον προβληματικές εκδοχές του εθνικού εαυτού μας.
Η ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης ως ιστορική διόρθωση των πολεμικών συρράξεων που διαμόρφωσαν τα σύνορα των κρατών και τις συνειδήσεις των λαών μας. Ο συμβιβασμός της προόδου. Η ανάγκη της πολιτικής ένωσης, που δεν ήρθε ποτέ, και αποδείχτηκε το μεγάλο και μοιραίο λάθος.
Η Ευρώπη την οποία οι «πατέρες» του κοινού εγχειρήματος οραματίστηκαν ως την απάντηση στο πρόβλημα, εξελίχτηκε η ίδια… στο πρόβλημα. Το ζήσαμε πολύ έντονα τη δεκαετία της εθνικής καταστροφής των Μνημονίων, το ζούμε με την ανασφάλεια της πανδημίας του κορονοϊού.
Όταν δεν υπάρχουν ηγέτες, ένα ανεκτό και λειτουργικό υποκατάστατο είναι οι δομές. Η σημερινή Ευρώπη στερείται εμπνευσμένης ηγεσίας, και έχει παραδοθεί σε μια θλιβερή και ατροφική γραφειοκρατία, ένας συνδυασμός που λειτουργεί επιθετικά, ως υποκείμενο νόσημα για το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Η «παιδική χαρά» των Βρυξελλών, όπως τόσο εύγλωττα την είχε περιγράψει η «Monde”, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Οι λαοί ωστόσο δεν ανέχονται να παίζουν με το παρόν και το μέλλον τους. Και αποσύρονται από την επίμονη προσπάθεια. Αναζητούν άλλους δρόμους. Γι’ αυτό καλπάζουν ο λαϊκισμός και τα άκρα. Γι’ αυτό και η σύνεση… αγνοείται.
Η επανίδρυση της Ενωμένης Ευρώπης αποτελεί το tipping point για τις ζώσες γενεές της ηπείρου μας. Να ξαναδώσουμε πνοή στην πιο συναρπαστική περιπέτεια της βιολογικής διαδρομής μας. Να προσφέρουμε στον τροχό της Ιστορίας τη φυσική ώθηση που του στέρησε η συλλογική απογοήτευση για μια Ευρώπη που… σκόνταψε. Να αμφισβητήσουμε τη νομοτέλεια της παρακμής.
