Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Η Ελλάδα θα πάρει μία σημαντική απόφαση τους επόμενους μήνες για την αγορά νέων φρεγατών. Προηγήθηκαν οι αποφάσεις για την αναβάθμιση των F-16 και την απόκτηση των Ραφάλ, και η αντιμετώπιση ορισμένων ανοικτών μακροχρόνιων «πληγών». Ταυτόχρονα υλοποιούνται αποφάσεις όπως αυτή για την ενιαία διοίκηση των ειδικών δυνάμεων, η οποία συζητείται από την κρίση των Ιμίων και μετά. Για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια λαμβάνονται αποφάσεις και γίνονται πράγματα στον χώρο της άμυνας, που είχε μείνει πολύ πίσω λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης.
Η αγορά των φρεγατών είναι μία δύσκολη, σύνθετη απόφαση. Αν η Ελλάδα ήταν ένας κλασικός «πελάτης», θα εξέταζε τι προσφέρουν οι διάφορες χώρες και εταιρείες και, σε συνδυασμό με το κόστος, θα έπαιρνε τις αποφάσεις της. Δεν είμαστε όμως κλασικός «πελάτης», αλλά ένα κράτος το οποίο αντιμετωπίζει απειλές και πρέπει να ζυγίσει πολλά πριν κάνει την επιλογή του.
Υπάρχει, για παράδειγμα, η θεωρία ότι επιλέγοντας να «ψωνίσεις» από μια μεγάλη χώρα, αγοράζεις μαζί και ένα «ασφαλιστήριο συμβόλαιο» έναντι της Τουρκίας. Το οποίο μπορεί να έχει τη μορφή κάποιων εγγυήσεων ή ενός «όπλου» που θα έδινε στην Ελλάδα τη δυνατότητα να φέρει μια ισορροπία στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Δύσκολη εξίσωση, που απαιτεί γερή διαπραγμάτευση μέχρι τέλους. Δύσκολη και η απόφαση ανάμεσα σε μία «απλή» και μία «γεωπολιτική» λύση.
Ενα άλλο ζήτημα είναι πόσο γρήγορα μπορεί να είναι έτοιμες οι νέες φρεγάτες και αν υπάρχει δυνατότητα να δοθεί κάποια «ενδιάμεση λύση», μεταχειρισμένα δηλαδή σκάφη που θα ενισχύσουν άμεσα τον στόλο.
Σε όλες τις μεγάλες χώρες διεξάγεται ένας ανοικτός δημόσιος διάλογος για τέτοιου είδους αποφάσεις. Αυτό συμβαίνει τώρα και στη χώρα μας και είναι πολύ θετικό. Οι πολίτες απαιτούν να γνωρίζουν τα διλήμματα και το πού πηγαίνουν οι φόροι τους. Οι αποφάσεις ανήκουν όμως, σε μεγάλο βαθμό, σε αυτούς που έχουν κρατήσει Θερμοπύλες στις θάλασσές μας μέσα σε απίστευτα αντίξοες συνθήκες. Ξέρουν καλά τι χρειάζονται και πώς θα το αξιοποιήσουν. Η δική τους άποψη, σε συνδυασμό με την πολιτική-διπλωματική εκτίμηση της κυβέρνησης, θα διαμορφώσει την τελική επιλογή.
