Της Βαρβάρας Ηλιοπούλου
Πολιτισμολόγος-Κοιν.Επιστήμονας
Οι άνθρωποι από τη φύση τους είναι προγραμματισμένοι να αγγίζουν και να αγγίζονται. Γι αυτό και η έλλειψη επαφής αποτελεί οδυνηρή αλλά και τραυματική εμπειρία ειδικά την περίοδο της πανδημίας. Η ανάγκη του αγγίγματος υπάρχει υπό το πρίσμα της συνείδησης του ανθρώπου. Ακόμη και πριν τη στιγμή της γέννησης όλη η έννοια του εαυτού έχει τη βάση της στην επαφή. Η εξάρτηση της επαφής που προκύπτει με τους ανθρώπους που είναι φροντιστές κατά τη βρεφική μας ηλικία, υποδηλώνει πόσο σημαντική είναι για την ικανοποίηση των βασικών αναγκών του σώματος μας.
Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες το άγγιγμα έχει τεράστιο αντίκτυπο στη ψυχολογική και σωματική μας υγεία. Έχει παρατηρηθεί ότι με τους στενούς φίλους και την οικογένεια μας, αγγίζουμε ο ένας τον άλλον, περισσότερο από ότι αντιλαμβανόμαστε. Το άγγιγμα ως πράξη περιλαμβάνει την αγάπη, τη ζεστασιά και την παρηγοριά. Μέσα στον κοινό κανόνα όμως υπάρχει και η εξαίρεση των ανθρώπων που δεν συγκινούνται από κανένα είδους αγγίγματος. Παρόλα αυτά έχει αποδειχτεί ότι το άγγιγμα αποτελεί ρυθμιστή ο οποίος έχει τη δυνατότητα να μετριάζει τις επιδράσεις του άγχους και του πόνου, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Σε κάποιες δύσκολες καταστάσεις ειδικά της απώλειας της εργασίας ή του πένθους, έχει παρατηρηθεί ότι η επαφή με τους γύρω βοηθά να ανταποκριθούμε καλύτερα στην αντιμετώπιση αυτών των δυσμενών καταστάσεων. Δημιουργείται η σωματική ανάγκη η οποία πολλές φορές περιγράφεται ως ¨πείνα του δέρματος¨ ή ¨πείνα για άγγιγμα¨.
Από την άλλη πόσες φορές δεν έχει παρατηρηθεί ότι σε στιγμές έντονου στρες νιώθουμε την ανάγκη του αγγίγματος γιατί με αυτό τον τρόπο διοχετεύουμε το βάρος της αρνητικής ενέργειας και σε ένα άλλο πρόσωπο. Είναι σαν να προσπαθούμε να του μεταβιβάσουμε ένα τμήμα της δικής μας συναισθηματικής βαρύτητας. Μια άλλη μορφή αγγίγματος είναι το χάδι στην πλάτη. Η διέγερση των νευρώνων της πλάτης απελευθερώνει οξυτοκίνη και ντοπαμίνη, έχει άμεση επίδραση στα επίπεδα κορτιζόλης κι έτσι ρυθμίζει τη ψυχική μας διάθεση. Επίσης επιστημονικές έρευνες αναφέρουν ότι μπορεί η ψευδαίσθηση του αγγίγματος να λειτουργήσει κάπως ανακουφιστικά πχ παρακολουθώντας ταινίες ή αγγίζοντας τα κατοικίδια, κι αυτό μπορεί να προσφέρει κάποια από τα συναισθηματικά οφέλη της αίσθησης του αγγίγματος.Η αναγκαστική απομόνωση που καλείται ο καθένας να βιώσει και ειδικά τα άτομα που ζουν μοναχικά χωρίς οικογένεια, έχει επιφέρει αρνητικές συνέπειες στη ψυχική τους υγεία. Πριν τη δεδομένη συγκυρία ήταν σαφώς πιο εύκολη η κοινωνική επαφή με φίλους και συγγενικά πρόσωπα και το άγγιγμα ή η αγκαλιά πολύ πιο ασφαλή.
Πάντως η λαχτάρα για άγγιγμα είναι ανάγκη ζωτικής σημασίας που καλύπτει το σωματικό, συναισθηματικό και ψυχικό μας πόνο. Μπορεί να υπάρξει περίοδος αδεξιότητας και επαναδιαπραγμάτευσης, αλλά δεν θα είναι τόσο δύσκολο μετά τη λήξη της πανδημίας να μπορέσουμε να συναντηθούμε ξανά και να βρεθούμε όλοι μαζί αγκαλιασμένοι, καθώς ο άνθρωπος είναι όχι μόνο κοινωνικό αλλά και προσαρμοστικό ον.
