Γράφει ο Τάσος Παππάς
Τα κόμματα εξουσίας, για να παραμείνουν κόμματα εξουσίας, πρέπει να είναι πολυσυλλεκτικά. Οφείλουν να προσαρμόζουν την ιδεολογική πλατφόρμα τους και την πολιτική γραμμή τους ώστε να ικανοποιούν ευρύτερες ομάδες πληθυσμού. Να γίνουν ευρύχωρα σε όλα τα επίπεδα αν θέλουν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι διακηρύξεις και τα εκλογικά προγράμματά τους είναι διατυπωμένα με τέτοιο τρόπο ώστε ο κάθε πολίτης να βρίσκει εκείνα τα στοιχεία που θα τον οδηγήσουν να τα επιλέξει στην κάλπη, έστω χωρίς ενθουσιασμό, έστω με τη λογική του μικρότερου κακού.
Η Νέα Δημοκρατία αμέσως μετά την πτώση της χούντας επιχείρησε με όχημα τον κοινωνικό φιλελευθερισμό να εκφράσει τους πολίτες που κινούνταν από τις παρυφές της Ακρας Δεξιάς μέχρι τα όρια της Κεντροαριστεράς. Απορρόφησε στελέχη της Εθνικής Παράταξης και προσωπικότητες του Κέντρου που δεν συμφωνούσαν με τη σοσιαλιστική ρητορική του Ανδρέα Παπανδρέου τη δεκαετία του ’70.
Το ΠΑΣΟΚ επινόησε τα σχήματα της Εθνικής Λαϊκής Ενότητας και των μη προνομιούχων στα οποία χώραγαν σχεδόν οι πάντες, εκτός από τους ακροδεξιούς, τους κομπραδόρους και την οικονομική ελίτ. Εξαφάνισε το Κέντρο και πολιόρκησε την Αριστερά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκε τη μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ και τη συμμετοχή του σε κυβέρνηση που είχε τη Νέα Δημοκρατία κόμμα-πυλώνα, εμφανίστηκε ως μέτωπο όλων των προοδευτικών δυνάμεων με ειδική αναφορά στις πιο ριζοσπαστικές συνιστώσες και κατάφερε μέχρι τον Ιούλιο του 2015 να ενσωματώσει αρκετές από τις συλλογικότητες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και πολλούς ανέστιους αριστερούς.
Η συνύπαρξη των διαφόρων ρευμάτων εντός των κομμάτων δεν ήταν πάντα ειρηνική. Και συγκρούσεις υπήρχαν και φυγόκεντρες τάσεις αναπτύχθηκαν και διασπάσεις έγιναν. Ωστόσο, οι όποιες απώλειες από τη διαρροή στελεχών και ψηφοφόρων καλύφθηκαν από τις μετακινήσεις οπαδών και στελεχών γειτονικών χώρων. Οι ηγετικές ομάδες της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ (την εποχή της παντοδυναμίας του) και του ΣΥΡΙΖΑ οργάνωναν συστηματικά επιθέσεις φιλίας για να προσελκύσουν ψηφοφόρους άλλων κομμάτων, μικρότερων και συγγενικών ιδεολογικά, και επιβράβευαν τους «επώνυμους» που αποφάσιζαν να αλλάξουν στρατόπεδο με κυβερνητικές ή κρατικές θέσεις (όταν βρίσκονταν στην εξουσία) και με υποσχέσεις για αξιοποίησή τους σε περίπτωση νίκης (όταν ήταν στην αντιπολίτευση).
Επρόκειτο για την τακτική της αμφίπλευρης διεύρυνσης – και προς τα αριστερά τους και προς τα δεξιά τους. Οι μετακινούμενοι παράγοντες (με λίγες εξαιρέσεις) για να αποδείξουν στους ευεργέτες τους, στην κοινωνία, ίσως και στους εαυτούς τους (η συνείδηση ακόμα και φασκιωμένη κάποιες στιγμές γρατζουνάει και γίνεται ενοχλητική) ότι έχουν ειλικρινώς μετανιώσει για τις επιλογές που είχαν κάνει μέχρι τότε, ότι ήταν τυφλοί και ανέβλεψαν, δογματικοί και λογικεύτηκαν, ότι τα κίνητρά τους δεν είναι ιδιοτελή και δεν πρόκειται να αλλαξοπιστήσουν ξανά, γίνονται βασιλικότεροι του βασιλέως. Οι πιο φανατικοί. Πρώτοι στη μάχη κατά των εχθρών του καινούργιου αφεντικού.
Υπερασπίζονται με πάθος το νέο κόμμα τους, συμφωνούν με όλες τις αποφάσεις του, αποθεώνουν τον νέο αρχηγό τους, εξωραΐζουν την πολιτική του, ρυπαίνουν τον δημόσιο διάλογο με αηδιαστικές κολακείες ανακαλύπτοντας σ’ αυτόν χαρίσματα που ούτε ο ίδιος πιστεύει πως έχει, επιτίθενται με μένος εναντίον των παρατάξεων από τις οποίες είχαν περάσει για κάμποσα χρόνια, όταν κατέχουν πόστα κάνουν πράγματα που ούτε οι νέοι φίλοι τους θα είχαν διανοηθεί να κάνουν, όταν βρίσκονται σε διευθυντικές θέσεις στα μέσα ενημέρωσης πλειοδοτούν στους διαγωνισμούς της εξαπάτησης, ντύνουν με μεγάλες λέξεις τις σκοτεινές προθέσεις τους, παριστάνουν το καλό, ενώ είναι το κακό, άλλοτε πολεμοκάπηλοι για να πλήξουν τον αντίπαλο, άλλοτε πασιφιστές για να δικαιολογήσουν τον αρχηγό και φτάνοντας στον πάτο δεν διστάζουν να κανιβαλίσουν την προηγούμενη διαδρομή τους. Τους είναι αδιάφορο ότι φλερτάρουν με τη γελοιοποίηση, τους είναι αδιάφορο ότι διολισθαίνουν στον γενιτσαρισμό, τους είναι αδιάφορο ότι χάνουν τους φίλους τους.
Πολιτικοί και δημοσιολόγοι αυτού του φυράματος υπάρχουν μπόλικοι στη δημόσια σκηνή. Πρώην κομμουνιστές, πρώην αριστεροί, πρώην εκσυγχρονιστές. Γενικώς πρώην. Τώρα θαυμάζουν τη Δεξιά. Τώρα μισούν την Αριστερά. Τώρα ντρέπονται για το παρελθόν τους. Μερικοί θα γίνουν εξιλαστήρια θύματα γιατί, ως γνωστόν, τους προδότες ουδείς τους εκτιμά, ούτε και εκείνοι που ευνοήθηκαν από την προδοσία. Κάποιοι -οι εξ επαγγέλματος οπορτουνιστές- θα κοιτάξουν να βολευτούν σε άλλη κομματική στέγη όταν θα γυρίσει ο καιρός. Οι πιο αξιοπρεπείς -υπάρχουν και τέτοιοι- θα επιλέξουν την ιδιώτευση.
