Συνέντευξη του Τομεάρχη Εξωτερικών της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργου Κατρούγκαλου στην εφημερίδα Realnews
– Τι πιστεύετε ότι επιδιώκει ο Ερντογάν με την τελευταία NAVTEX στην περιοχή τη Ανατολικής Μεσογείου; Προσπαθεί να διαμορφώσει ατζέντα διερευνητικών, να τις τινάξει στον αέρα, να γκριζάρει περιοχές ή να τεστάρει τα όρια μας;
Η Τουρκία έχει μία σταθερή αναθεωρητική στρατηγική, η οποία το τελευταίο διάστημα υπηρετείται με κλιμακούμενη επιθετικότητα. Στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής επιχειρεί πάγια να θέσει σε αμφισβήτηση κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας, με προβολή ισχύος και διαστρεβλώνοντας το διεθνές δίκαιο. Η πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης, τόσο με εμπρηστική ρητορική όσο και με έμπρακτες ενέργειες, μία μόνον από τις οποίες είναι η έκδοση της NAVTEX, αποσκοπεί στην διαμόρφωση τετελεσμένων, τόσο εν όψει τυχόν επανεκκίνησης του διαλόγου όσο και μακροπρόθεσμα.
– Έχετε εκτίμηση για τα κίνητρα του Ερντογάν; Αφορούν μόνο στα ελληνοτουρκικά, κάτι ευρύτερο στις σχέσεις του με την ΕΕ ή το εσωτερικό της Τουρκίας;
Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Αναφέρθηκα στο πλαίσιο της προηγούμενης ερώτησης για τη συσχέτιση των πρόσφατων προκλήσεων με την πάγια αναθεωρητική στρατηγική της Τουρκίας. Η προϊούσα κρίση ισοτιμίας της τουρκικής λίρας και το ενδεχόμενο να ξεφύγει εκτός ελέγχου ενδεχομένως προκαλεί πειρασμούς αντιπερισπασμού στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής. Προφανώς επίσης η Άγκυρα επιδιώκει να αναδιαμορφώσει υπέρ της τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς. Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει σοβαρές ευθύνες γιατί εγκατέλειψε την πρωτοβουλία των κινήσεων πλήρως στην άλλη πλευρά. Η ορθή στρατηγική για τη χώρα μας είναι να μετατρέψει τις κόκκινες γραμμές μας σε ευρωτουρκικές, καλώντας την ΕΕ να υιοθετήσει μία διττή πολιτική απέναντι στην Τουρκία: Αφενός να ασκεί με κάθε μέσο πίεση για την αποτροπή της επιθετικότητας της με ισχυρές κυρώσεις, και αφετέρου να αποκαταστήσει συνθήκες ουσιαστικού διαλόγου μαζί της, βάζοντας στο τραπέζι την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης και την εφαρμογή και επικαιροποίηση της Δήλωσης για το προσφυγικό. Τίποτα από αυτά δεν έκανε η ΝΔ.
– Γιατί θεωρείτε τόσο σημαντικό το θέμα των κυρώσεων; Πιστεύετε ότι εσείς θα μπορούσατε να τις επιβάλετε στην ΕΕ; Μέχρι στιγμής δεν έχετε πείσει τους σοσιαλιστές του Νότου.
Παραμένουμε σταθερά προσανατολισμένοι στον διάλογο, ως μοναδικό τρόπο επίλυσης της διαφοράς μας με την Τουρκία, γνωρίζουμε όμως επίσης ότι ο διάλογος δεν είναι βιώσιμος υπό όρους εκβιασμών και προβολής ισχύος. Αυτό το μήνυμα έδωσε ο Αλέξης Τσίπρας με την επιστολή του στους ευρωπαίους ηγέτες πριν το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Αν δεν υπάρξει μηχανισμός ευρωπαϊκών κυρώσεων ο ελληνοτουρκικός διάλογος θα είναι ιδιαίτερα εύθραυστος και χωρίς προοπτικές επιτυχίας. Ως προς δε το Νότο, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην κυβέρνηση, είχε αξιοποιήσει στο έπακρο την Διάσκεψη των MED 7, των ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου και είχε πετύχει την υποστήριξη εκ μέρους τους των εθνικών θέσεων. Η αδράνεια του κ. Μητσοτάκη να μην ενεργοποιήσει μέχρι πρόσφατα το θεσμό αυτό, είναι ένα ακόμη παράδειγμα εγκατάλειψης της ενεργητικής διπλωματίας εκ μέρους της ΝΔ, που οδηγεί στα αποτελέσματα που περιγράψατε, σχετική αποστασιοποίηση δηλαδή φυσικών συμμάχων μας στις πρόσφατες συζητήσεις στην ΕΕ.
– Γιατί βάλατε ψηλά στις κινήσεις που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια σε Ανατολική Μεσόγειο και Κρήτη;
Αφενός, γιατί πρέπει να ασκούμε όλα τα δικαιώματα που κατοχυρώνει το διεθνές δίκαιο χωρίς διάθεση πρόκλησης της άλλης πλευράς αλλά και χωρίς φοβικά σύνδρομα. Αφετέρου γιατί πρέπει να ανακτήσουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων, αντί να αντιδρούμε απλώς αμυντικά και αντανακλαστικά στην επόμενη επιθετική κίνηση της Τουρκίας. Ήδη κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής του Υπουργείου Εξωτερικών από το Νίκο Κοτζιά, είχε ανακοινωθεί ότι η επέκταση των χωρικών υδάτων θα ξεκινούσε από το Ιόνιο και θα συνεχιζόταν ανά περιοχή, ανάλογα με την στρατηγική μας και την πρόοδο της αναγκαίας τεχνικής προετοιμασίας (κλείσιμο κόλπων, χάραξη γραμμών βάσης κ.λ.π.). Μετά τις εκλογές, ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε επανειλημμένα αυτήν τη θέση, υπό το φως και της ανάγκης αντιμετώπισης του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου. Η αμφισβήτηση με την πρόσφατη NAVTEX του κυριαρχικού δικαιώματος της χώρας για επέκταση των χωρικών υδάτων στο Καστελόριζο, δεν αφήνει περιθώρια για άλλες επιλογές. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν θα αποδεχτούμε τετελεσμένα, ούτε σήμερα στο Καστελόριζο ούτε αύριο στην Κρήτη,
– Ο Νίκος Κοτζιάς σας άσκησε κριτική ότι για πρώτη φορά σε κείμενο του ΣΥΡΙΖΑ δεν περιλαμβάνεται το θέμα της κατάργησης των εγγυήσεων στην Κύπρο και αναφορά σε πατριωτισμό; Τι απαντάτε;
Ο Νίκος δεν είναι πολιτικός αντίπαλος του ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ είναι. Από την άλλη μεριά, όσο καλοδεχούμενη και να είναι η κριτική, θα πρέπει πάντα να βασίζεται στα δεδομένα. Μια απλή ανάγνωση της απόφασης του πρόσφατου Πολιτικού Συμβουλίου αρκεί για να δείξει το αβάσιμο της κατηγορίας: Στην παράγραφο 2 αναφέρεται ότι «Ακρογωνιαίος λίθος της ενεργητικής, πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής είναι η αποφασιστική προάσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας». Στην δε παράγραφο 8: «Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στηρίζει την άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών για δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, στη βάση διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας, στο πλαίσιο των Αποφάσεων του ΟΗΕ και του πλαισίου Γκουτιέρες», αυτού δηλαδή που διαμορφώθηκε στο Κραν Μοντάνα, με κεντρικό σημείο την κατάργηση των εγγυήσεων.
– Τι σημαίνει για το κυπριακό το άνοιγμα των Βαρωσίων στην Αμμόχωστο;
Μία ακόμη πρόκληση σε βάρος του διεθνούς δικαίου και ευθεία παραβίαση των ψηφισμάτων 550 (1984) and 789 (1992) του Συμβουλίου Ασφαλείας, με προφανή πρόθεση την υπονόμευση της επανέναρξης των συνομιλιών. Είναι θετικό γεγονός η αποδοκιμασία του τυχοδιωκτισμού από τον κ. Ακιτζί, ιδίως εάν είναι νικητής στις προσεχείς «εκλογές».
– Πως κρίνετε την έως τώρα εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών από τη ΝΔ;
Πλήρως αποκαλυπτική της υποκρισίας της Νέας Δημοκρατίας επί του θέματος αλλά και της αδυναμίας της να υπερασπίσει αποτελεσματικά τα συμφέροντα της χώρας. Αφενός εκτίθεται διεθνώς με την αναβολή επ΄ αόριστο της κύρωσης των τριών εφαρμοστικών πρωτοκόλλων της Συμφωνίας, από τους φόβους αντίδρασης της εθνικιστικής της πτέρυγας. Αφετέρου δεν έχει συγκαλέσει ούτε μία συνεδρίαση των επιτροπών για τα σχολικά βιβλία και τα εμπορικά σήματα, αδιαφορώντας για το εάν υπάρχουν ακόμη αλυτρωτικές αναφορές στα πρώτα ή δεν κατοχυρώνονται ελληνικά συμφέροντα σε σχέση με τα δεύτερα.
