Δηλώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
και του Γενικού Γραμματέα του NATO Jens Stoltenberg
μετά τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου
Kυριάκος Μητσοτάκης:
Είχα τη χαρά να υποδεχθώ, σήμερα, στην Αθήνα, για ακόμα μια φορά, τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, τον κ. Stoltenberg. Και πρέπει να πω ότι από την τελευταία του επίσκεψη, πριν από έναν χρόνο, οι εξελίξεις ήταν πυκνές και οι προκλήσεις που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε συχνές. Η ατμόσφαιρα μπορεί να είναι, τώρα, διαφορετική. Ο ίδιος, ωστόσο, παραμένει γνώστης, πιστεύω, της κατάστασης που διαμορφώνεται στην ευρύτερη περιοχή. Καθώς, επίσης, και των εθνικών μας ευαισθησιών και ανησυχιών.
Συζητήσαμε, προφανώς, όλα όσα μεσολάβησαν τους τελευταίους μήνες στην Ανατολική Μεσόγειο. Γεγονότα τα οποία απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα, αλλά και την ίδια τη συνοχή του ΝΑΤΟ. Γιατί είναι σαφές ότι όταν ένα μέλος του, όπως η Τουρκία, ασκεί παραβατική συμπεριφορά έναντι ενός άλλου, όπως η Ελλάδα, τότε στρέφεται και κατά της Συμμαχίας συνολικά. Όταν αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα του ενός, ανοίγει διάπλατα το δρόμο της αμφισβήτησης και για τα δικαιώματα άλλων.
Δεν πρόκειται, με άλλα λόγια, για ένα θέμα το οποίο είναι διμερές. Πρόκειται για ένα σοβαρό ζήτημα, το οποίο αφορά όλους τους εταίρους του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Πρόκειται, επίσης, όπως συζητήθηκε και στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, για μία πρόκληση προς την Ευρώπη, συνολικά, σε μία περιοχή που την αφορά γεωπολιτικά ιδιαίτερα. Πρόκειται για έναν κίνδυνο που καραδοκεί σε μία ζώνη στρατηγικού ενδιαφέροντος και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, για ολόκληρο το δυτικό κόσμο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιλογών που στρέφονται ενάντια στα ίδια τα συμφέροντα της Συμμαχίας είναι η απόκτηση από την Τουρκία των αντιαεροπορικών πυραύλων S-400. Κάτι το οποίο κι εσείς επισημάνατε χθες, μετά από τις συναντήσεις που είχατε με την ηγεσία της γείτονος χώρας.
Επανέλαβα στον Γενικό Γραμματέα ότι η Ελλάδα όσο πιστή παραμένει στα εθνικά της δίκαια, τόσο σταθερά επιζητεί και επιδιώκει την ειρηνική επίλυση των διαφορών.
Ότι είναι πάντα έτοιμη για διάλογο, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, τις σχέσεις καλής γειτονίας, αλλά και την Αρχή της Αλληλεγγύης η οποία βρίσκεται στον πυρήνα του πλαισίου της Βορειοατλαντικής συμμαχίας, ενώ υπηρετεί με προσήλωση την αποχή από κάθε απειλή ή χρήση βίας, όπως άλλωστε προβλέπει η Ιδρυτική Συνθήκη της Ουάσιγκτον.
Αυτός είναι και ο λόγος που η χώρα μας υποδέχεται θετικά ένα πρώτο βήμα που έγινε από την Τουρκία προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης της πρόσφατης έντασης. Μένει, τώρα να φανεί αν πρόκειται για μία ειλικρινή κίνηση ή για έναν πρόσκαιρο ελιγμό. Και αν, πράγματι, είναι μέρος μιας πολιτικής η οποία σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και όχι ένα φωτεινό διάλειμμα τήρησης διεθνών υποχρεώσεων αυτής της χώρας.
Προσδοκούμε, για να το πω διαφορετικά, συνέπεια και συνέχεια από τους γείτονές μας. Και αναμένουμε τον άμεσο καθορισμό ημερομηνίας για την έναρξη των διερευνητικών επαφών. Με μόνο αντικείμενο την οριοθέτηση των Θαλασσίων Ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι το οποίο αποτυπώθηκε, εξάλλου, και πρόσφατα στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο ίδιο πνεύμα, χαιρέτησα και την πρωτοβουλία του κ. Stoltenberg να συγκροτηθεί ένας τεχνικο-στρατιωτικός μηχανισμός πρόληψης «ατυχημάτων» στην Ανατολική Μεσόγειο, αυτό το οποίο ονομάζουμε Deconfliction Mechanism. Οι συζητήσεις γι’ αυτό ολοκληρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, με ένα καλό κείμενο όπου ρητά επισημαίνεται η ανάγκη πλήρους σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και της αρχής της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών.
Κατευθύνσεις, που ανέκαθεν αποτελούν θέσεις της Ελλάδας. Ενώ, στο ίδιο πλαίσιο, αποφασίστηκε να καθιερωθεί και μία απ’ ευθείας 24ωρη γραμμή επικοινωνίας μεταξύ των στρατιωτικών επιτελείων της Ελλάδος και της Τουρκίας. Πρόκειται για μέτρα τα οποία είναι ευπρόσδεκτα, που όμως -θέλω να το τονίσω αυτό- είναι μόνο τεχνικά. Τα οποία ακολούθησαν μία κρίση. Όμως, δεν την απέτρεψαν. Γιατί, ακριβώς, σε τόσο καίριες επιλογές, σημασία έχουν αυτές που δηλώνουν την πολιτική βούληση των κυβερνήσεων. Την πρόθεση, δηλαδή, να τηρήσουν τη διεθνή νομιμότητα και τη διάθεση να ζήσουν ειρηνικά και να συνεργαστούν με τα υπόλοιπα κράτη.
Συνεπώς, θα επαναλάβω για ακόμα μια φορά, ότι εναπόκειται στην Τουρκία να κλείσει το δρόμο της κρίσης και να ανοίξει το δρόμο της λύσης. Εμείς, είμαστε έτοιμοι να τη συναντήσουμε στο δεύτερο δρόμο και είμαι αισιόδοξος ότι αυτό το δρόμο, τελικά, θα ακολουθήσουμε, διότι αυτός είναι ο δρόμος ο οποίος είναι προς όφελος και των δύο λαών μας.
Συζητήσαμε επίσης με τον Γενικό Γραμματέα, τις ανησυχητικές-δραματικές εξελίξεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία που, εκτός από την ανθρωπιστική της διάσταση, αποσταθεροποιεί και ολόκληρη την περιοχή. Τασσόμαστε υπέρ του άμεσου τερματισμού όλων των εχθροπραξιών. Αλλά και των ξένων παρεμβάσεων που τις πυροδοτούν. Και υποστηρίζουμε τις εκκλήσεις των Συμπροέδρων της Ομάδας του Μινσκ για κατάπαυση του πυρός και επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας.
Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ για τις πρόσφατες αποφάσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, την απόκτηση νέων μαχητικών αεροσκαφών από τη Γαλλία και την έναρξη διαδικασίας απόκτησης τεσσάρων νέων φρεγατών από το Πολεμικό Ναυτικό, καθώς και για την απόφασή μας σε βάθος πενταετίας να ενισχύσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μας με 15.000 εξειδικευμένα μόνιμα στελέχη. Είναι νομίζω σημαντικές αποφάσεις. Οσο ενισχύονται οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας άλλο τόσο αυξάνονται και οι επιχειρησιακές δυνατότητες του ΝΑΤΟ. Και θέλω να θυμίσω ότι η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες η οποία συστηματικά και την περίοδο της κρίσης ξόδευε παραπάνω από το 2% του ΑΕΠ της για τις αμυντικές της δαπάνες.
Μιλήσαμε, τέλος, και για τις κοινές αξίες, για το μέλλον του ΝΑΤΟ, υποστηρίζοντας η Ελλάδα την πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα στο πλαίσιο της διαβούλευσης που έχει ξεκινήσει για το πώς φανταζόμαστε τη συμμαχία το 2030. Επαναβεβαιώσαμε ότι ακρογωνιαίος λίθος του ΝΑΤΟ είναι η αρχή της Αλληλεγγύης. Γιατί είναι αυτή όπου, τελικά, δοκιμάζεται η αποτελεσματικότητα, η ενότητα, αλλά και η αίγλη της Συμμαχίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η λέξη συμμαχία σημαίνει μαζί στη μάχη, αλλά εν προκειμένω, σημαίνει μαζί στη μάχη για την ειρήνη, για την ασφάλεια, για τη συνεργασία.
Και πάλι σας καλωσορίζω κύριε Γενικέ Γραμματέα στην Αθήνα. Σας ευχαριστώ για τις ιδιαίτερα παραγωγικές συνομιλίες που είχαμε.
Jens Stoltenberg – Ανεπίσημη Μετάφραση:
Πρωθυπουργέ κ. Μητσοτάκη, αγαπητέ Κυριάκο,
Ευχαριστώ για τη θερμή υποδοχή, είναι πάντα υπέροχο να βρίσκομαι στην Αθήνα και να συναντιόμαστε ξανά.
Η Ελλάδα είναι πάντα ένας πολύτιμος σύμμαχος, είσαστε αφοσιωμένοι στην κοινή μας ασφάλεια και συνδράμετε το ΝΑΤΟ με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Με τη συμμετοχή σας στις αποστολές του ΝΑΤΟ, από το Αφγανιστάν μέχρι το Κόσσοβο, τα μαχητικά σας βοηθούν στην ασφάλεια των ουρανών του Μαυροβουνίου και το πολεμικό σας ναυτικό αποτελεί σημαντικό τμήμα της ναυτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ.
Σας είμαστε ευγνώμονες για όλες σας τις συμμετοχές. Επίσης καλωσορίζουμε το γεγονός ότι η Ελλάδα ξοδεύει το 2% του ΑΕΠ της στην άμυνα και επίσης καλωσορίζουμε την ανακοίνωση σας για τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων σας καθώς αυτό θα ενδυναμώσει το ΝΑΤΟ.
Όλη αυτή η συμμετοχή διατηρεί της Ελλάδα δυνατή και διατηρεί και το ΝΑΤΟ δυνατό. Συζητήσαμε το περιβάλλον ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή και την αντίδραση του ΝΑΤΟ. Τα τελευταία χρονιά η Ελλάδα έχει βρεθεί στην πρώτη γραμμή τα προσφυγικής και της μεταναστευτικής κρίσης. Το ΝΑΤΟ στέκεται διπλά σας με αλληλεγγύη.
Οι αποστολές του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο υποστηρίζουν τις Ελληνικές και τις Τουρκικές αρχές και τις υπηρεσίες ασφάλειας των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης την FRONTEX, στις προσπάθειες να κλείσουν τις διαδρομές της λαθραίας μετακίνησης ανθρώπων.
Και ευχαριστώ την Ελλάδα για την συμμετοχή της σε αυτή την επιχείρηση. Αυτό δείχνει επίσης πως το ΝΑΤΟ βοηθά στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των Συμμάχων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αντιμετώπιση ενός θέματος το οποίο είναι μείζονος σημασίας για όλους μας.
Συζητήσαμε επίσης τις πρόσφατες εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο. Mε την εποικοδομητική συμμετοχή της Ελλάδας και της Τουρκίας στην έδρα του ΝΑΤΟ, δημιουργήσαμε ένα διμερή μηχανισμό αποκλιμάκωσης. Αυτός περιλαμβάνει τη δέσμευση να δημιουργηθεί μια ασφαλής γραμμή επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας η οποία θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση, η οποία θα διευθετεί ζητήματα αποκλιμάκωσης στη θάλασσα και τον αέρα.
Καλωσορίζω την κίνηση αυτή, συγχαίρω τους δυο συμμάχους για τις προσπάθειες τους και εμείς είμαστε έτοιμοι να αναπτύξουμε αυτό τον μηχανισμό ακόμη περισσότερο.
Ο μηχανισμός αποκλιμάκωσης μπορεί να δημιουργήσει χώρο για διπλωματικές προσπάθειες. Είναι βαθιά μου πεποίθηση ότι διαφορές μεταξύ συμμάχων μπορούν τώρα να διευθετηθούν μέσω διαπραγματεύσεων, στο πνεύμα της συμμαχικής αλληλεγγύης και του διεθνούς δικαίου.
Επίσης συζητήσαμε τους προβληματισμούς για την αυξανομένη παρουσία της Ρωσίας στην περιοχή της Μεσογείου, καθώς αυτή έχει επιπτώσεις στο θέμα της ασφάλειας μας. Γι’ αυτό και οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε μαζί.
Η Συμμαχία μας είναι μια σημαντική πλατφόρμα διαλόγου στην οποία σύμμαχοι από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική συναντώνται καθημερινά για να συζητήσουν θέματα τα οποία είναι σημαντικά για την ασφάλεια μας, ανεξάρτητα από το ποσό δύσκολα μπορεί να είναι αυτά. Γιατί θεωρούμε ότι το να τα αντιμετωπίζουμε μαζί, μας ενδυναμώνει. Η συμμαχία μας είναι ισχυρή γιατί συμπορευόμαστε.
Κύριε Πρωθυπουργέ χαίρομαι που ξανασυναντηθήκαμε, σας ευχαριστώ για την απρόσκοπτη στήριξη σας στην Συμμαχία, σας ευχαριστώ για τις συνομιλίες που είχαμε εδώ σήμερα καθώς και για την προσωπική σας δέσμευση στην Ατλαντική Συμμαχία.
