Της Ελένης Κωστοπούλου
Η σύγχρονη κοινωνία φαίνεται να καταπιέζει ολοένα και περισσότερο τον άνθρωπο. Με τις απαιτήσεις της ζωής, τη σκληρή δουλειά για την αντιμετώπιση των αναγκών, τον περιορισμένο χρόνο για κάθε πνευματική και ψυχαγωγική δραστηριότητα, με το άγχος που αποτελεί σημαντικό παράγοντα αφού κατακυριεύει το άτομο, απορροφώντας του, τη ζωή και τη χαρά. Μέσα λοιπόν στη μονότονη και κουραστική καθημερινότητα, οι ώρες, οι στιγμές που ο κάθε άνθρωπος έχει δικές του, για τον εαυτό του είναι λίγες αλλά αναγκαίες και απαραίτητες. Η σημασία του ελεύθερου χρόνου είχε αποτιμηθεί ήδη από την αρχαία Ελλάδα, καθώς ο Αριστοτέλης πίστευε ότι, “ο ελεύθερος χρόνος δεν είναι το τέλος της δουλειάς αλλά ότι η δουλειά αποτελεί το τέλος του ελεύθερου χρόνου, ακριβώς επειδή κατ’ αυτόν η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στην ιδιοποίηση του χρόνου του”.
Ποια είναι όμως τα δημογραφικά στοιχεία, τα οποία, επηρεάζουν την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου;
Θα λέγαμε ότι είναι το φύλλο, η ηλικία, το επάγγελμα, το εισόδημα, ο τόπος διαμονής, το οικογενειακό περιβάλλον και το κλίμα στην οικογένεια. Έτσι λοιπόν, οι παραπάνω παράγοντες καθιστούν τον κάθε άνθρωπο διαφορετικό από τους άλλους και ως εκ τούτου, είναι διαφορετική η αναλογία του χρόνου που δαπανά στην εργασία και τον ελεύθερο χρόνο.
Δύο ακόμη πολλοί σημαντικοί παράγοντες που ίσως διαφεύγουν από το κοινό νου, ειδικότερα των νέων ανθρώπων είναι η κοινωνική και ηθική ανάπτυξη. Για τα πιο πάνω, έχουν αναπτυχθεί οι σχετικές θεωρίες της κοινωνικής-ηθικής ανάπτυξης, οι οποίες συνδυάζονται μεταξύ τους. Με βάση τις παραπάνω, ο άνθρωπος στο διάβα της ζωής του, είναι ψυχικά ισορροπημένος, όταν συμμετέχει σε ομάδες που του προσφέρουν την ενίσχυση της κοινωνικοποίησής του αλλά και των ηθικών αξιών.
Η απάντηση κρύβεται στο γνωστό τετράπτυχο, οικογένεια- εκπαιδευτικό σύστημα-κρατικές αποφάσεις και ΜΜΕ.
Ο κάθε θεσμός από αυτούς, μπορεί να συμβάλλει με πολλούς τρόπους για τη δημιουργία και την αξιοποίησή του.
Επί παραδείγματι, το εκπαιδευτικό σύστημα, ειδικότερα στις τάξεις του δημοτικού, θα μπορούσε να μη φορτώνει τους μαθητές με πολλή ύλη αλλά να βασίζεται στο αγγλικό πρότυπο όπου, δίνεται βάση στη γνώση και στη κατανόηση βασικών προβλημάτων της καθημερινής ζωής. Επίσης, το σχολείο σε όλες τις βαθμίδες, θα μπορούσε να στραφεί στην αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, όπου, ο χρόνος εργασίας μετατρέπεται σε ελεύθερο και χρήσιμο χρονο για το παιδί. Η πολιτεία οφείλει να σκεφτεί σοβαρά ότι έχει να κάνει με ανθρώπινες ψυχές και όχι με εργασιακές μονάδες, λαμβάνοντας μέτρα όπως, άδειες ειδικού σκοπού προκειμένου οι εργαζόμενοι και εργοδότες να έχουν συγκεκριμένο ελεύθερο χρόνο, τον οποίο, θα αξιοποιούν κατά το δοκούν. Σε κάθε περίπτωση πάντως, και εμείς οι άνθρωποι ατομικά, πρέπει, να ψάξουμε στο μυαλό και στην ψυχή μας, το τι μας ικανοποιεί, τι είναι ωφέλιμο για τον εαυτό μας και να κάνουμε πράγματα που θέλουμε.
Δυστυχώς όμως η ζωή…είναι μια και είναι μικρή.
