Γράφει ο Γιώργος Λακόπουλος
«Ο Γ. Παπανδρέου οδήγησε στη μνημονιακή καταστροφή λόγω τους υπερβολικού ελλείμματος ενός έτους. Ο Κυρ. Μητσοτάκης την οδηγεί στον ίδιο δρόμο λόγω της απειλής ενός κορονοϊού».
Βετεράνος πολιτικός του ΠΑΣΟΚ στο Α.Π.
«Κάτω οι διαλεχτικές των τεχνικών της εξουσίας»
Διον. Σαββόπουλος
Καθώς συμπληρώθηκε μήνας από το lockdown ένα ερώτημα πλανάται πάνω από τη χώρα. Ήταν αναγκαία τα μέτρα που πήρε η ελληνική κυβέρνηση- και οι υπόλοιπες – για να αναχαιτίσει την επιδημία;
Αυτά τα μέτρα έδειχναν επείγοντα και αναγκαία, κατά τις παρεμβάσεις κορυφαίων ειδικών και των ΜΜΕ, αλλά και την κατάσταση στην Ευρώπη. Αλλά στη συνέχεια γεννήθηκαν προβληματισμοί, ειδικά για την Ελλάδα.
Υπήρχαν άλλοι χειρισμοί που δεν θα έβαζαν λουκέτο στην οικονομία και δεν θα μάντρωναν την κοινωνία – χωρίς να μένει εκτεθειμένος στο ιό ο πληθυσμός;
Πριν αναζητήσουμε την απάντηση, τρεις σημειώσεις:
-Πρώτο: Η χώρα ήταν ανοχύρωτη, ενώ ο ιός πλησίαζε. Η κυβερνητική απέχθεια στη δημόσια υγεία άφησε το ΕΣΥ χωρίς υλικά και προσωπικό. Όπως συνεχίζει να είναι, παρά την ανάσα που πήρε από χορηγίες ιδιωτών.
Δεύτερο: Η κυβέρνηση δεν είχε σχέδιο ολικής δράσης. Έτσι υιοθέτησε αρχικά την θεωρία της δυσχερούς μετάδοσης και απλώς περίμενε να «περάσει».
Στην λογική των μέτρων μπήκε με την επιμονή του Ηλία Μόσιαλου κυρίως- οι παραδοχές του οποίου πέρασαν στην Επιστημονική Ομάδα του υπουργείου Υγείας, με καταλύτη τον Πρωθυπουργό. Ο καθηγητής του LSE τους έφτιαξε πολιτική-και αρπάχτηκαν.
Τρίτο: Τα μέτρα ήταν καθυστερημένα- αν υιοθετήσουμε την αναγκαιότητά τους. Η εσωτερική και διεθνής προπαγάνδα από την κυβέρνηση είναι εκτεθειμένη στις ημερομηνίες. Η Ελλάδα πήρε τα ίδια μέτρα και πάνω – κάτω στον ίδιο χρόνο με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η θεωρία «τα πήραμε πρώτοι» δεν αντέχει. Και η αλαζονεία «μας θεωρούν καλύτερους στον κόσμο» είναι αστεία. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 30η θέση.
Επιλογή αγαθών
Υπό την πίεση της επερχόμενης επιδημίας η Ελλάδα, όπως όλες οι χώρες έπρεπε να κάνει επιλογή αγαθών του τύπου: ανθρώπινες ζωές ή Οικονομία; Υγεία ή Δημοκρατία; Προσωρινό ή μεσοπρόθεσμο κόστος;
Με την επιλογή των περιορισμών διαμορφώθηκε μια κατάσταση που έβαλε στον πάγο τη χώρα και θα φέρει για το τρέχον έτους ύφεση που μπορεί να ξεπεράσει και το 10% -με άγνωστο χρόνο ανάκαμψης. Και πιθανόν ένα νέο μνημόνιο με συρρίκνωση απασχόλησης και εισοδημάτων.
Απέναντι σ’ αυτό το όφελος είναι: λίγα κρούσματα και λίγοι θάνατοι. Κι εδώ υπάρχει ένα σκληρό, αλλά αμείλικτο και αναπόφευκτο ερώτημα. Άξιζε τον κόπο;
Να αρχίσουμε από τους θανάτους. Αν πάρουμε ως βάση τη θέση «και μια ζωή να σωθεί, αξίζει», που προτάσσει ο νεομητσοτακικός λαϊκισμός των ημερών, προφανώς άξιζε.
Αλλά προσοχή: άξιζε στο βαθμό που θα αποδεχθούμε ότι η καθυστέρηση στην αποχώρηση από τη ζωή ενός 90χρονου με υποκείμενα νοσήματα, με όπλα τα μέτρα, δικαιολογεί ότι ο γιος και ο εγγονός του δεν θα έχουν δουλειά εξ αιτίας των μέτρων.
Όπως άξιζε στο βαθμό που τα μέτρα είναι ο πραγματικός λόγος για τον οποίο η διασπορά της επιδημίας ήταν περιορισμένη, όπως υποστηρίζει η επιστημονική ομάδα του υπουργείου με τον καθηγητή Τσιόδρα, και αυτοσυγχαίρεται η κυβέρνηση. Προτάσσοντας τα λίγα κρούσματα σε σχέση με άλλες χώρες…
Όμως εδώ υπάρχουν πλέον αντίλογοι:
Ο πρώτος έχει ιστορική διάσταση. Ούτε στις τρεις τελευταίες επιδημίες – του 1958, του 1968 και του 2010- υπήρξαν πολλά κρούσματα και θύματα στην Ελλάδα, όσο «κλειστή» και αν ήταν τότε.
Άραγε η Επιτροπή και η Κυβέρνηση έλαβαν υπόψη τους αυτό το δεδομένο ; Μήπως οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ευρύτερη περιοχή είναι ανθεκτική -όπως και άλλες χώρες, αλλά και περιοχές εντός της χώρας; Μήπως δεν υπήρξε δραστική επίδραση ειδικά από τα μέτρα;
Τα ίδια μέτρα υπήρξαν και σε άλλες χώρες και δεν έφεραν αποτέλεσμα. Με χαρακτηριστική περίπτωση την Ιταλία, της οποίας ο Βορράς και ο Νότος είχαν εντελώς διαφορετική συμπεριφορά.
Υπάρχει όμως και επιστημονικός αντίλογος: Σε επιδημίες από ιούς για τους οποίους δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή ή εμβόλιο, το πρώτο αντίδοτο είναι η ανοσία του πληθυσμού. Αυτό που γελοιοποιήθηκε από τα ΜΜΕ στη Ελλάδα ως «ανοσία αγέλης».
Οι εκτιμήσεις των ειδικών λένε ότι το ποσοστό ασφάλειας είναι πάνω από το 30% ανοσοποιημένων- που δεν μπορούν να πάρουν ή να μεταδώσουν τον ιό.
Πώς όμως θα εξασφαλιστεί αυτό το ποσοστό όταν ο πληθυσμός είναι έγκλειστος και συνολικά μακριά από την επαφή με τον ιό;
Μήπως έχουν δίκιο όσοι λένε ότι η διάδοση του ιού είναι η άμυνα της κοινωνίας υπό έναν όρο: ότι προφυλάσσονται οι ευπαθείς ομάδες. Με φροντίδα και από την Πολιτεία και από τους οικείους τους. Αλλιώς τι νόημα έχει να μιλάει η κυβέρνηση για «ατομική ευθύνη»;
Εξατομίκευση της ευθύνης δεν νοείται με υποχρεωτικό εγκλεισμό, διασπορά φόβου, πρόστιμα και παραβίαση των συνταγματικών δικαιωμάτων των πολιτών.
Όπως δεν δικαιολογείσαι το ότι η κυβέρνηση απέκρυψε δυο μεγάλες αλήθειες:
Πρώτη: ο κορονοϊός δεν απειλεί τον γενικό πληθυσμό- και δεν υπάρχει λόγος να αισθάνονται όλοι μελλοθάνατοι.
Δεύτερη: Τα μέτρα θα ισοπεδώσουν την, έτσι κι αλλιως ισοπεδωμένη -από τις κυβερνήσεις δεκαετιών – ελληνική οικονομία και θα αποδιαρθρώσουν την κοινωνία. Αν δεν διαταράξουν και την προσωπική ισορροπία.
Αντί γι’ αυτά ο Πρωθυπουργός ισχυρίσθηκε-από την «Καθημερινή» ότι θα έχουμε . .. όφελος: ως κοινωνία, ως οικονομία και πρόσωπα.
Επίλογος: Δεν ξέρουμε τι άλλο θα φέρει ο κορωνοϊός μέχρι να τεθεί υπό έλεγχο. Αλλά ο ιστορικός του μέλλοντος θα πρέπει να βρει απαντήσεις.
Σε μια περίοδο του πλανήτη με 500.000 θύματα από απλή γρίπη και εκατοντάδες εκατομμυρίων θανάτους από άλλες αιτίες, τι ήταν αυτό που οδήγησε στις αποφάσεις να μαντρωθούν οι άνθρωποι στα σπίτια τους και να παραδοθεί η διακυβέρνηση σε «τεχνοκρατικές» ομάδες, χωρίς πολιτικό αισθητήριο;
