Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Εκλογές χωρίς εχθρό δεν κερδίζονται. Υπό αυτήν την έννοια, καταλαβαίνει κανείς τι κάνει αυτόν τον καιρό ο Τραμπ στην Αμερική. Υποδεικνύει -αμέσως ή εμμέσως- ως υπαίτιο για τα δεινά της χώρας του από τον κορωνοϊό τον μεγαλύτερο δανειστή της, την Κίνα.
Αμέσως το κάνει είτε ο ίδιος με υπαινιγμούς για τον «κινεζικό ιό» είτε με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Πομπέο, ο οποίος απειλεί τους Κινέζους ότι «θα λογαριαστούμε μετά» (κάτι μας θυμίζει αυτό!). Εμμέσως το κάνει με τη χθεσινή, πρωτοφανή απόφασή του να διακόψει τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Του καταλογίζει μεροληψία υπέρ των Κινέζων, ολιγωρία στην ανακήρυξη της πανδημίας, πλάτες στο Πεκίνο (από τον Αιθίοπα πρόεδρό της), γενικότερα κινεζοφιλία. Έτσι σκεπάζει και τις όποιες ευθύνες του ιδίου και της κυβέρνησής του, η οποία φέρεται να ενημερώθηκε μεν από τις μυστικές της υπηρεσίες για τον επερχόμενο κίνδυνο τον Νοέμβριο, αλλά τις υποτίμησε.
Αν και φαίνεται ότι η απόφαση Τραμπ για τη διακοπή της χρηματοδότησης των ΗΠΑ ελήφθη με καιροσκοπικά εκλογικά κριτήρια, εντούτοις για όποιον τον παρακολουθεί από τον καιρό που ήταν υποψήφιος για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών δεν είναι έκπληξη, το ξέρει: Είναι πάγια άποψη του Αμερικανού προέδρου ότι οι διεθνείς οργανισμοί επί των οποίων βασίστηκε η μεταπολεμική αμερικανική ισχύς εξεμέτρησαν το ζην.
Το ΝΑΤΟ αμφισβητείται από τον Τραμπ. Βαρέθηκε να το πληρώνει και το είπε προσφάτως στο Λονδίνο στους G7. Βαρέθηκε να πληρώνει και τον ΟΗΕ. Γι’ αυτό και μείωσε τη συνεισφορά του. Βαρέθηκε να πληρώνει τις πολιτικές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και τις συμφωνίες για την κλιματική αλλαγή. Βαρέθηκε να πληρώνει τώρα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Γιατί στρέφεται εναντίον της χώρας του.
Το συμπέρασμα είναι προφανές: Ασφυκτιά πλέον η Αμερική στη διεθνή αρχιτεκτονική, που οικοδόμησε μεταπολεμικά η ίδια. Έχει δίκιο, βεβαίως, να ασφυκτιά. Ασφυκτιά, διότι στην πραγματικότητα στο εσωτερικό παιχνίδι ισχύος αυτών των οργανισμών μεταξύ κρατών καθρεφτίζεται η απώλεια ισχύος των ΗΠΑ στον 21ο αιώνα. Η παρακμή στην οποία την καταδίκασαν οι προηγούμενες αδύναμες ηγεσίες της με τη διεθνή δειλία τους. Ασφυκτιά, γιατί οι μέχρι και σήμερα σύμμαχοί της σε αυτούς τους οργανισμούς δεν την ακούνε πια, την αγνοούν, κάνουν του κεφαλιού τους. Ασφυκτιά, γιατί οι εχθροί της με αχυράνθρωπους τρίτους ελέγχουν τους οργανισμούς.
Ο Τραμπ έχει την ειλικρίνεια να το ομολογεί: Η Αμερική χρηματοδοτούσε αυτούς τους διεθνείς οργανισμούς για όσο υπηρετούσαν τις πολιτικές της. Τώρα αποχαιρετά. Και αποχαιρετά, πλέον της οργής της, έκπληκτη. Η ανακάλυψη πως αυτοί οι οργανισμοί, πλην των εχθρών της, υπηρετούσαν τα κερδοσκοπικά σχέδια ολιγαρχών των ΗΠΑ εναντίον των συμφερόντων των ΗΠΑ (!) είναι οδυνηρή.
Ωστόσο, ας μην αυταπατώμεθα. Το διαζύγιο των ΗΠΑ με τη διεθνή κοινότητα, όπως την ξέρουμε σήμερα, δεν είναι μονομερής κίνηση. Όλο το οικοδόμημα τρίζει. Είμαστε στην αρχή της διάλυσης του κόσμου όπως τον ξέραμε. Στην αρχή της διάλυσης της Δύσης ως γεωπολιτικού στρατοπέδου όπως τη γνωρίσαμε. Εκτός από το ΝΑΤΟ, τον ΠΟΥ, τον ΟΗΕ, πιέζονται η Ε.Ε., η ευρωζώνη, ο ΟΠΕΚ. Ρωσία και Κίνα πασχίζουν να ιδρύσουν νέα κοινή αγορά καιρό τώρα, την ευρω-ασιατική ένωση (ESEAN). Από το 2010 παλεύουν να ιδρύσουν νέα ενεργειακή κοινότητα με νόμισμα τιμολόγησης το ευρώ, όχι το δολάριο. Η δε Βρετανία θέλει να ανοιχτεί στις αγορές παλαιών αποικιών της στην Απω Ανατολή, όπου ανθούν ο νέος πλούτος και ο νέος καπιταλισμός χωρίς τα βαρίδια των εμπορικών κανονισμών των Βρυξελλών.
Στην πραγματικότητα, βαδίζουμε προς τη νέα Κοινωνία των Εθνών. Αυτό που δεν γνωρίζουμε σήμερα είναι ποια κοινωνία θα είναι και από ποια έθνη θα αποτελείται! Η Αμερική από το 2001 είχε δει τον κίνδυνο και ήθελε να κλειστεί στον εαυτό της για να ανακάμψει. Η 11η Σεπτεμβρίου την έβγαλε έξω από τα σύνορά της και την έβαλε εκ νέου στο παιχνίδι της φθοράς. Η υποχώρηση στο έδαφός της τώρα, με 20 χρόνια καθυστέρηση, αναδιατάσσει τον κόσμο. Έρχονται στη θέση της οι παρέες κρατών. Η διεθνής νομιμότητα αντικαθίσταται από τη διεθνή ισχύ μόνο.
Οι ροές της ιστορίας κυλούν πάλι. Ένα ερώτημα ζητά απάντηση: Θα μετακομίσει το τιμόνι του πλανήτη από τη Δύση στην Ανατολή; Θα γίνει το Πεκίνο η πρωτεύουσα του νέου κόσμου; Με τη Μόσχα συμπρωτεύουσα; Και πόσο καλό ή κακό είναι αυτό για εμάς; Ιδωμεν.
