Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Ο κορωνοϊός θα αλλάξει πολλά πράγματα στη ζωή μας. Στην Ελλάδα και στον πλανήτη. Είναι κατ’ αρχήν βέβαιο ότι θα φτωχύνουμε, προσωρινά τουλάχιστον. Στελέχη διεθνών οργανισμών εκτιμούν ότι η Ελλάδα μπορεί να έχει εντέλει ύφεση της τάξης του 3%-4%. Και αυτό, με βάση το σενάριο της μείωσης του τουρισμού κατά 50%.
Τα μέτρα της κυβέρνησης θα «ρεφάρουν» τη μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης, ενώ σίγουρα θα βοηθήσει η πολύ σημαντική ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση.
Δύσκολα όμως θα εξισορροπηθεί το πλήγμα στον τουρισμό και στην παραγωγή, εκτός αν για κάποιον μαγικό λόγο τερματιστεί η κρίση τον Μάιο.
Ανάλογα σενάρια «Αποκάλυψης» γράφονται τώρα για άλλες ευρωπαϊκές και μη χώρες. Θα δοκιμαστούν οι αντοχές της Ε.Ε. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Γερμανία θα ξεπεράσει επιτέλους τις ανασφάλειες του παρελθόντος και θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων οδηγώντας την Ευρώπη μπροστά, με βάση ένα νέο Σχέδιο Μάρσαλ. Γιατί, μην έχετε καμία αμφιβολία, κάτι τέτοιο θα χρειαστεί.
Θα περάσουμε όμως και από μια αναγκαστική φάση κρατικού καπιταλισμού. Τράπεζες, μεγάλοι κλάδοι, μικρές επιχειρήσεις θα χρειαστούν κρατική χρηματοδότηση για να αντέξουν και να συνεχίσουν να λειτουργούν. Η Κίνα είναι η μόνη χώρα που λειτουργεί με αυτό το σύστημα και γι’ αυτό είναι πιο έτοιμη για την επόμενη μέρα. Για τη Δύση θα είναι μια πραγματική πρόκληση.
Αυτό που ζούμε επίσης είναι το τέλος της αμερικανικής ηγεμονίας στο πεδίο της ήπιας δύναμης. Η συμπεριφορά του προέδρου Τραμπ, ο τρόπος που αγνοεί εταίρους και συμμάχους είναι εντυπωσιακός. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν σχεδόν βέβαιο ότι σε μια τέτοια κρίση οι Αμερικανοί θα ηγούντο, θα συνεργάζονταν και θα έστελναν βοήθεια. Τώρα οι ΗΠΑ μοιάζουν με τριτοκοσμική χώρα στο εσωτερικό τους και με εγωιστική υπερδύναμη που νοιάζεται μόνο για τον εαυτό της στις εξωτερικές της σχέσεις. Κανένα μήνυμα δεν είναι πιο ισχυρό σε αυτή την κατεύθυνση από τα κινεζικά αεροσκάφη που μετέφεραν βοήθεια στην Ιταλία και στην Ελλάδα.
Ποιος θα το πίστευε πριν από μερικά χρόνια;
Μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά εδώ και έξω. Πολιτικά και κοινωνικά δεν θα είναι καθόλου εύκολη η διαχείριση μιας νέας κρίσης. Δεν αντέχεται εύκολα, έπειτα από δέκα χρόνια μιζέριας. Οι πολίτες θα γνωρίζουν βεβαίως ότι το πρόβλημα είναι εξωγενές και παγκόσμιο. Πώς θα απαλύνει όμως αυτό το εγκεφαλικό επιχείρημα τον πόνο όσων θα ξαναδούν το φάσμα της ανεργίας ενώ μόλις είχαν νιώσει ότι τα πράγματα βελτιώνονται; Θα χρειαστεί σχέδιο, υπομονή και κοινωνική ανοχή για τη διαχείριση της επόμενης μέρας. Γιατί τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Οι πολίτες θα αναζητούν ηγεσία που να μπορεί να χειριστεί με επάρκεια μεγάλες κρίσεις, πράγμα που έχει αποδείξει η σημερινή κυβέρνηση. Και επίσης θα αναζητούν ένα σχέδιο ανόρθωσης της χώρας στο οικονομικό πεδίο.
Ας είμαστε όμως καλά, να περάσει αυτή η μπόρα και θα τη βρούμε την άκρη…
