Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Υπάρχουν στιγμές που νιώθει κανείς ότι η χώρα είναι οριακά κυβερνήσιμη. Οταν, για παράδειγμα, ο εκάστοτε πρωθυπουργός αρχίζει να μοιάζει με σερίφη σε σαλούν όπου έχει ξεσπάσει καβγάς. Εχει συμβεί πολλές φορές τις τελευταίες δεκαετίες, με διαφορετικούς πρωθυπουργούς και διαφορετικούς πρωταγωνιστές.
Αν κάποιος μάς παρατηρεί απέξω, απελπίζεται και αρχίζει να μας συγκρίνει με χώρες όπως η Ουκρανία. Οσοι πίστευαν ότι η Ελλάδα μεταρρυθμίζεται ανησυχούν ότι μερικές δομικές ασθένειες και συνήθειες είναι πολύ βαθιά ριζωμένες στην ελληνική κοινωνία. Είχαν την ψευδαίσθηση ότι αυτά θα άλλαζαν με τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, αλλά απογοητεύθηκαν από την ευτυχή συμβίωση με τα συμφέροντα, που εμφανίσθηκε και ως επιτυχής τρόπος διαχείρισης.
Κερδίζουμε μάχες, αλλά μοιάζουν μικρές μπροστά στη μεγάλη εικόνα. Δεν πρέπει όμως να τις υποτιμάμε. Η μάχη για την απαγόρευση του καπνίσματος κερδίζεται, και αυτό δείχνει κάτι. Πρόκειται άλλωστε για ένα βαθιά πολιτισμικό ζήτημα. Αφορά τη γραμμή ανάμεσα σε μια αμιγώς βαλκανική και σε μια (σχεδόν) ευρωπαϊκή χώρα. Και δείχνει ότι όταν υπάρχει αποφασισμένη ηγεσία και οι κανόνες τηρούνται για όλους, οι πολίτες τούς σέβονται και εκείνοι. Πολλοί κυνικοί θεωρούν ότι το ζήτημα απασχολεί μια ελίτ που ζει στη γυάλα της. Η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί τους. Μπορεί πράγματι σε «σκυλάδικα» να μετατρέπεται ο χώρος σε καπνιστήριο μετά τις 3-4 π.μ. Δεν είναι όμως αυτός ο κανόνας, ούτε στα χωριά ούτε και στα αστικά στέκια.
Μπορεί λοιπόν οι θεσμοί να γίνουν ισχυροί και οι κανόνες σεβαστοί από όλους; Να σταματήσουν κάποιοι, σε διάφορους τομείς, να τους «φτύνουν» χωρίς να τους νοιάζουν οι συνέπειες; Δύσκολο το έργο. Δεν μιλάς για καπνό αλλά για μπαρούτι. Η προσπάθεια απαιτεί κότσια, συνεργάτες που δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν και καθαρές κουβέντες με την κοινωνία. Το ρίσκο είναι τεράστιο.
Η δημοκρατία μας –και η δημοκρατία παγκοσμίως– αποδεικνύεται όλο και πιο ευάλωτη. Η εμπιστοσύνη των πολιτών κλονίζεται. Ενα βασικό τεστ εμπιστοσύνης έχει να κάνει με το πόσο ισχυρούς νιώθει ο κόσμος τους ηγέτες του. Αν χαθεί η ελπίδα, αρχίζουν ο κυνισμός και ο συμβιβασμός με ακραίες και παράδοξες καταστάσεις.
Έντυπη
