Γράφει ο Γιώργος Λακόπουλος
Είναι φως φανάρι. Η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ, που θα συμπτύξει Αριστερά- Κεντροαριστερά, σε νέο πολιτικό φορέα με οργανωμένη βάση και κυβερνητική προοπτική υπονομεύεται από μέσα.
Η αντίσταση στη συσπείρωση της ευρύτερης Δημοκρατικής Παράταξης αποτυπώνει τις παιδικές ασθένειες της Κουμουνδούρου. Όπως π.χ. την αναγωγή του φραξιονισμού σε πεδίου ανάπτυξης ρευμάτων ιδεών. Ή την αριστερή καθαρότητα σε αυτοσκοπό
Ο Αλέξης Τσίπρας, που ηγείται της μετεξέλιξης του κόμματός του, δεν μπορεί να καταλήγει σε λειτουργίες Ιανού: και με όσους στηρίζουν τον εγχείρημα του και με όσους θέλουν να κλείσουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν στρείδι -και οι ίδιοι ως ιερατείο να καθοδηγούν το ίδιο και όσους θα ανταποκρίνονται στις προσκλήσεις του.
Πρέπει να πάρει- και να επιβάλλει- τις αποφάσεις του. Για να είσαι ηγέτης πρέπει να είσαι ηγετικός. Η σημερινή κατάσταση είναι προβληματική και σε λίγο οι παθογένειες της θα απογοητεύουν το 32% της 7ης Ιουλίου και θα ακυρώσουν και κάθε δυναμική επιστροφής στην κυβέρνηση.
Για να μείνει ζωντανή η προσδοκία προοδευτικής επικράτησης απέναντι στην- υπεροργανωμενη και στηριζόμενη από ισχυρά οικονομικά και μιντιακά συστήματα-ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, πρέπει να υπάρχει συμφωνία όλων αριστερών και κεντροαριστερών δυνάμεων σε ένα πλαίσιο αλήθειας και συγκεκριμένων παραδοχών:
1. Δεν υπήρξε ποτέ πρώτη φορά Αριστερά στην κυβέρνηση. Οι -μετά το 1981- εκλογικές επιδόσεις το 2012 και το 2015 ήταν αποτέλεσμα της απογοήτευσης των δημοκρατικών πολιτών από τις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ -που άρχισε πολύ νωρίτερα από την κρίση- και όχι ακτινοβολίας των προσώπων και των πολιτικών θέσεων της πλατείας Κουμουνδούρου- και κάθε πλατείας.
2. Η εκλογική απορρόφηση της δημοκρατικής δυσαρέσκειας από τον ΣΥΡΙΖΑ, οφείλεται πρωτίστως στο ιμπέριουμ της δημόσιας παρουσίας του Αλέξη Τσίπρα . Στην ικανότητα του να καβαλήσει το αντιμνημονιακό κύμα- που δεν δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ- και να λειτουργήσει με συνέπεια σε αντισυστημική βάση- όσο βρισκόταν απέναντι στο σύστημα.
3. Μετά το ΕΑΜ τουλάχιστον, δεν υπήρξε, ούτε υπάρχει -και μάλλον δε θα υπάρξει ποτέ- εκλογική επιρροή της Αριστεράς, ή του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ, στα ποσοστά που έφτασαν ως το 36% και υποχώρησαν μόλις στο 32% μετά την εφαρμογή ενός Μνημονίου.
4. Η εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι προϊόν ιδεολογικής επιρροής του, αλλά προέκυψε από τη μετακίνηση των ψηφοφόρων που αυτοπροσδιορίζονται ως δημοκρατικοί και κεντροαριστεροί, με αντι-Δεξιά πολιτική κουλτούρα και κριτική θέση απέναντι στην παραδοσιακή Αριστερά.
5. Οι μετακινήσεις είναι αποκλειστικά εκλογικού χαρακτήρα και περιορίσθηκαν στην κάλπη – συχνά ως πράξη ετεροπροσδιορισμού απέναντι στη Δεξιά. Απόδειξη ότι η επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ στον συνδικαλισμό, την αυτοδιοίκηση και τις κοινωνικές οργανώσεις παρέμεινε αναιμική.
6. Η εκλογική προτίμηση των δημοκρατικών πολιτών στον Τσίπρα δεν συνοδεύτηκε με οργανωτική προσχώρηση στο κόμμα του -ούτε όταν ο τέθηκε ο ίδιος επικεφαλής της καμπάνιας εγγραφής μελών. Τον ερωτεύονται, αλλά δεν τον παντρεύονται -που θα έλεγε ο Γεώργιος Παπανδρέου.
7. Στη μεγάλη πλειοψηφία τους, όσοι ψήφισαν το 2012 και το 2019 ΣΥΡΙΖΑ και όσοι συνεχίζουν να δηλώνουν εν δυνάμει ψηφοφόροι του, ψηφίζουν τον Αλέξη Τσίπρα προσωπικά και όχι τον ΣΥΡΙΖΑ. Αντίθετα κάποιοι παράγοντες του κομματικού μηχανισμού προκαλούν έως κι αποστροφή.
8. Οι εξελίξεις ανέδειξαν τον Τσίπρα ως φυσικό ηγέτη της ελληνικής Κεντροαριστεράς και κεντρικό συνομιλητή της της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Ακόμη και αν ο ίδιος δεν προσήλθε ακόμη να …παραλάβει τον τίτλο, αυτό είναι το πιο ισχυρό στοιχείο της δημόσιας παρουσίας του.
9. Η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ έχει νόημα -και θα φέρει πολιτικό αποτέλεσμα -μόνο ως συσπείρωση γύρω από τον Τσίπρα και καθολική αναγνώρισή του , ως επικεφαλής του κόμματος και ηγέτη της παράταξης. Οποιαδήποτε προκρούστεια προσαρμογή τον ακυρώνει.
10. Την σημερινή κυβέρνηση της Δεξιάς θα διαδεχθεί μια κυβέρνηση της Δημοκρατικής Παράταξης και όχι της Αριστεράς, ούτε των μετώπων της. Διάδοχος του Κυριάκου Μητσοτάκη θα είναι ο Αλέξη Τσίπρας- με ονοματεπώνυμο και διεύθυνση -και όχι κάποιος που θα υποδείξει κάποιος αριστερός πόλος.
11. Αφού δεν υπάρχει άλλο πρόσωπο στον δημοκρατικό χώρο με την ικανότητα συσπείρωσης σε φορέα κυβερνητικής εναλλαγής -π.χ. κανείς άλλος δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί με επάρκεια με τον επικεφαλής της άλλης παράταξη- η στήριξη στον Τσίπρα είναι μονόδρομος. «Βλέπετε κανέναν καλύτερο;» θα έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
12. Το βασικό καθήκον του Τσίπρα είναι να υλοποιήσει την εντολή που πήρε στις 7 Ιουλίου: δημιουργία νέου φορέα ως προϋπόθεση για την προοδευτική πολιτική πλειοψηφία με βάση το ριζοσπαστικό πρόγραμμα του και την αγωνιστική δράση του. Δεν πήρε λευκή επιταγή, αλλά εξουσιοδότηση να κινήσει τον τροχό της προοδευτικής παράταξης μπροστά.
13. Αυτό σημαίνει νέο ριζοσπαστικό κόμμα: υπό τον Τσίπρα και διαυγή εκπροσώπηση με πρόσωπα που έχουν άσπιλη διαδρομή, αγωνιστικό βίο, προσωπικά προσόντα, οργανική σχέση με την πραγματικότητα και εν τέλει αποδοχή από την κοινωνία. Όσοι έχουν καεί την περίοδο 2015-19, όσοι μεταφέρουν παλιούς αρνητικούς συμβολισμούς και όσοι έχουν διαλυτικό παρελθόν σε άλλους χώρους δεν χωράνε στη μαρκίζα.
14. Οι συσπειρώσεις και οι φράξιες συνιστούν οπισθοδρόμηση και υβρίδια διασπάσεων. Η αναγκαία διαπάλη ιδεών να γίνεται στα εκλεγμένα κομματικά όργανα. Παράλληλες διαδρομές, ηγετίσκοι της παρέας, πεφωτισμένοι ρήτορες, προσωπικές στρατηγικές και μηχανισμοί δεν χωράνε σε σύγχρονο προοδευτικό κόμμα, με δομή, εκλεγμένη ηγεσία και πολιτικά όργανα εν λειτουργία.
Η εσωκομματική αντιπαράθεση είναι καλοδεχούμενη, αλλά οι «53+» και κάθε κορφή και φλάμπουρο, κάθε κλαρί και κλέφτης καθηλώνουν στην εσωστρέφεια.
15. Το επικείμενο συνέδριο δεν μπορεί να είναι 3ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ γιατί θα βγάλει πάλι ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να είναι συνέδριο επανίδρυσης και συνεπώς ανοικτό, δημοκρατικό και κυρίαρχο.
Για να διασφαλιστεί η αφλογιστία των μηχανισμών πρέπει να στηθούν κάλπες στον λαό για την εκλογή συνέδρων. Με δικαίωμα συμμετοχής στην ψηφοφορία για όλους τους πολίτες. Συνέδριο του παλιού ΣΥΡΙΖΑ με είκοσι χιλιάδες μέλη-εκλέκτορες, σε ένα κόμμα που πήρε 32%, είναι επιστροφή στο πολιτικό περιθώριο.
16. Ο Αλέξης Τσίπρας προσωπικά πρέπει να κάνει αυτό που δεν έκανε μεταξύ 2015-19, όταν δεν… διόρισε τον εαυτό του Πρωθυπουργό. Όπως η πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός – δεν κυβερνούσαν όλοι μαζί -έτσι και η κομματική ηγεσία αναδεικνύεται μεν συλλογικά, αλλά η άσκηση της δεν είναι συλλογική υπόθεση.
17. Ο επικεφαλής ενός μεγάλου κόμματος εξουσίας- εκτός αν δεν μιλάμε γι αυτό- πρέπει να παίρνει τις αποφάσεις του ως ηγέτης και όχι ως ….κυανόκρανος.
Να ασκεί χωρίς περιορισμούς τα προνόμιά του, ως αρχηγός του κόμματος στη Βουλή και την Ευρωβουλή, ως εκπρόσωπος του εντός και εκτός της επικράτειας και ως θεματοφύλακας των αρχών και των στόχων. Κατεβάζοντας από το τρένο ενίοτε όσους ναρκοθετούν την πορεία.
18. Σε σύγχρονα προοδευτικά κόμματα η διαρκής κίνηση, η διόρθωση της στρατηγικής και η ενίσχυση της τακτικής διασφαλίζονται με τον συνδυασμό αυτοκριτικής και εσωτερικής πολιτικής αποδοκιμασίας για τα λάθη.
Στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υπήρξαν -από καταβολής της ως την τελευταία φάση της- ανάρμοστες επιλογές που ζητούν ιστορική τεκμηρίωση. Ενδιαμέσως υπήρξαν λανθασμένες αποφάσεις. Και για τα δυο χρειάζονται εξηγήσεις από τον επικεφαλής ως φορέα της λαϊκής εντολής.
Υπήρξε επίσης ολέθρια διαχείριση κομματικών στόχων σε κρίσιμες αναμετρήσεις, όπως οι αυτοδιοικητικές εκλογές-αλλά και ευαίσθητων κυβερνητικών θεμάτων- χωρίς ανάληψη, ή καταλογισμό ευθύνης στους υπεύθυνους-που διεκδικούν πάντα την παραμονή τους στο προσκήνιο. Το δόγμα όλοι δικοί μας είμαστε οδηγεί σε ισορροπίες στο μηδέν.
Υπάρχει κάτι τελευταίο: Η Δημοκρατική Παράταξη, ως αντίπαλη δύναμη της Δεξιάς, υπήρξε και πριν από τον Τσίπρα και θα υπάρχει και μετά από αυτόν. Το ίδιο ισχύει και για τη σχέση της με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτή η παράταξη με τις αποχρώσεις της, έχει βαθιές ρίζες και δεν κληρονομήθηκε, ούτε τιμαριοποιήθηκε -όσο την εκπροσωπούσε το ΠΑΣΟΚ . Το ίδιο ισχύει για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αν ο Αλέξης Τσίπρας δεν αναλάβει χωρίς συμβιβασμούς, την ιστορική ευθύνη να την ανασυντάξει για το μέλλον -με τον τρόπο που και ο ίδιος διακήρυξε κατ’ εκτέλεση της εντολής του 2019 – θα βρεθεί κάποιος άλλος.
