Ο Βασίλης Σαμπράκος συζητά με τον αντιπρόεδρο του ΣΕΒ Κωνσταντίνο Μπίτσιο για το επαγγελματικό ποδόσφαιρο, τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, τον αθλητικό τουρισμό, και την … άρνηση της Ελλάδας να εκμεταλλευτεί τις αθλητικές της επιτυχίες.
Σπούδασε Νομικά και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης. Εισήχθη στον Διπλωματικό Κλάδο του υπουργείου Εξωτερικών το 1982. Υπηρέτησε στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στην Πρεσβεία της Άγκυρας και στην Πρεσβεία του Λονδίνου. Την περίοδο 2004-2009 υπηρέτησε στο Διπλωματικό Γραφείο του Πρωθυπουργού. Τον Ιανουάριο του 2009 προήχθη σε πληρεξούσιο Υπουργό Α’. Από τα τέλη του 2009 έως τον Ιανουάριο του 2014 διετέλεσε Διευθυντής του Ιδιαίτερου και του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας. Από τον Μάρτιο του 2015 είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, τέως Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών). Ο άνθρωπος που περιγράφεται από τις παραπάνω προτάσεις γίνεται να είναι ένας ενεργός Ελληνας φίλαθλος, δηλαδή να παρακολουθεί τον ελληνικό αθλητισμό; Γίνεται. Κι όταν γίνεται, για εμάς τους αθλητικούς δημοσιογράφους δημιουργεί μια παραπάνω από ευχάριστη έκπληξη. Είναι μια πολύ ενθαρρυντική διαπίστωση. Διότι πολύ συχνά οι αθλητικοί δημοσιογράφοι φτάνουμε να απογοητευόμαστε από την αίσθηση που μας δημιουργείται ότι ο ελληνικός αθλητισμός, και ειδικά ο επαγγελματικός, έχει φτάσει να απασχολεί μόνο τους “κάφρους” και τους “φανατικούς”. Κάθε φορά που η αίσθηση αποδεικνύεται ψευδαίσθηση, το γεγονός με βρίσκει να χαίρομαι πολύ. Ο Κωνσταντίνος Μπίτσιος μου έδωσε την χαρά μιας πολύ ενδιαφέρουσας συνομιλίας σχετικά με τον αθλητισμό, την οποία μοιράζομαι μαζί σας. Κάναμε μια συζήτηση για την κατάσταση του ελληνικού αθλητισμού, για την κατάσταση της αγοράς του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, για τον αθλητικό τουρισμό, αλλά και για τις πιο δυνατές ελληνικές αθλητικές εμπειρίες ενός Ελληνα διπλωμάτη. Σας αφήνω στην ανάγνωση της συνομιλίας μας, και θα σας συναντήσω στο τέλος της.
Οι αθλητικοί δημοσιογράφοι πάντοτε αναρωτιόμαστε αν ο ελληνικός αθλητισμός “απασχολεί” ανθρώπους του υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου. Βρίσκατε, διαχρονικά, νόημα να παρακολουθείτε ελληνικό αθλητισμό; Κι αν ναι, τι;
Εκτιμώ ότι δεν υπάρχει κανόνας. Δεν υπάρχει δηλαδή αιτιώδης σύνδεση. Υπάρχουν άνθρωποι με υψηλό μορφωτικό επίπεδο που ασχολούνται φανατικά με τον αθλητισμό. Ο αθλητισμός προσφέρει πρότυπα συμπεριφοράς και διδάγματα ζωής. Ότι δεν θα είσαι πάντα πρώτος. Ότι χωρίς σκληρή δουλεία δεν πετυχαίνεις. Ότι πρέπει να ακούς τον προπονητή σου, να εμπιστεύεσαι και να συνεργάζεσαι με τους συναθλητές σου αλλά και να διακινδυνεύεις. Και ότι η ζωή έχει τα πάνω και τα κάτω της.
Προφανώς έχει νόημα να παρακολουθούμε τον ελληνικό αθλητισμό και τις επιτυχίες που αυτός μας προσφέρει. Αλλά η ενασχόληση μας πρέπει να έχει συνέχεια και συνέπεια. Να μην αποτελεί δηλαδή ενθουσιασμό της στιγμής μόνο στις επιτυχίες και στις διακρίσεις αλλά να στηρίζουμε και να συμμετέχουμε και στις δύσκολες περιόδους.
Στον καιρό σας στο Διπλωματικό Γραφείο του Πρωθυπουργού και του Προέδρου της Δημοκρατίας την αισθανθήκατε την αντανάκλαση αθλητικών επιτυχιών στην εικόνα της Ελλάδας;
Η Ελλάδα έχει ιστορία, παράδοση και επιτεύγματα στον αθλητισμό. Είναι η κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων. Τα τελευταία χρόνια, έχουν πολλαπλασιασθεί τα αθλήματα στα οποία διακρίνονται οι Έλληνες αθλητές. Είναι μια θετική εξέλιξη.
Ο Κάρολος Παπούλιας, έπαιζε βόλεϊ στον Εθνικό Γυμναστικό Σύλλογο όπου διετέλεσε πρόεδρος. Ήταν πρωταθλητής Ελλάδος εφήβων στο άλμα επί κοντώ, αθλητής των 110 μέτρων μετ’ εμποδίων και του ακοντισμού. Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, παρακολουθούσε στενά τα αθλητικά δρώμενα και συναντούσε τακτικά αθλητές. Πίεζε δε διαρκώς τους αρμοδίους υπουργούς να ενισχύσουν τον αθλητισμό.
Δυστυχώς ο αθλητισμός, υπήρξε το πρώτο θύμα της οικονομικής κρίσης. Οι αθλητές μας, όμως, συνέχισαν να μας προσφέρουν επιτυχίες, συγκίνηση, χαρά με τα ελάχιστα μέσα που διέθεταν και διαθέτουν. Συχνά, ούτε με τα ελάχιστα απαραίτητα. Αυτό σημαίνει ότι οι αθλητές μας δεν αγωνίζονται με ίσους όρους απέναντι στους συναθλητές τους. Και όμως πρωτεύουν. Είναι μια Ελλάδα που διαπρέπει και πρέπει να το τονίζουμε. Οι επιχειρήσεις μέλη του ΣΕΒ στηρίζουν τον αθλητισμό και τους Έλληνες αθλητές με χορηγίες για να πετύχουν τους στόχους τους. Και θα συνεχίσουν να το πράττουν.
Είναι, όμως, επίσης σημαντικό να δώσουμε στους αθλητές μας μια καλύτερη επαγγελματική διέξοδο όταν ολοκληρώνουν τη σταδιοδρομία τους στον αθλητισμό, πολύ καλύτερη από αυτή που τους προσφέρεται μέχρι τώρα αξιοποιώντας τις ικανότητες που έχουν.
Είχε διπλωματική αξία για την Ελλάδα η κατάκτηση του Euro 2004; Κι αν ναι, νιώθετε ότι η Ελλάδα εκμεταλλεύτηκε τις αθλητικές επιτυχίες για την βελτίωση της εικόνας της στα μάτια του κόσμου;
Η θετική εικόνα μιας χώρας έχει πολλές παραμέτρους. Αξιοπιστία, οργάνωση, λειτουργία θεσμών, βασικές ελευθερίες, να εκπέμπει εμπιστοσύνη και σοβαρότητα. Το 2004 ζήσαμε δυο θετικά: το Euro και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι θετικές αυτές εξελίξεις αποδείχθηκαν, όμως, εφήμερες. Η οικονομική ευημερία πατούσε σε πήλινα πόδια με αποτέλεσμα η οικονομία να καταρρεύσει και να μπούμε στα χρόνια των Μνημονίων.
Πάντως, η Ελλάδα διαχρονικά, δεν εκμεταλλεύτηκε τα πλεονεκτήματα της αθλητικής της ιστορίας, τις νίκες και τις επιτυχίες της. Θυμάμαι τα χλευαστικά δημοσιεύματα του ξένου τύπου ότι η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να οργανώσει με επιτυχία τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Θυμάμαι επίσης ότι δεν μας έδιναν καμία πιθανότητα να κερδίσουμε το Euro2004. Διαψεύστηκαν!
Έχετε κλείσει έναν κύκλο ζωής στη θέση του εκτελεστικού αντιπροέδρου του ΣΕΒ. Το ελληνικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο ισχυρίζεται ότι προσφέρει 40.000 θέσεις εργασίας και 2,1 δισ. του ΑΕΠ. Οι αθλητικοί δημοσιογράφοι ζούμε με την πεποίθηση ότι αν άλλαζε το περιβάλλον του το ποδόσφαιρο θα μπορούσε να προσελκύσει επιχειρηματικό ενδιαφέρον από άλλες χώρες και ηπείρους, όπως συμβαίνει σε πολλές μικρές και μεσαίες ευρωπαϊκές αγορές και όλο αυτό θα είχε ως συνέπεια την αναβάθμισή του σε όλα του τα επίπεδα. Είναι δική μας ψευδαίσθηση αυτή η υπόθεση, δηλαδή είναι αδιάφορο επιχειρηματικά το ελληνικό ποδόσφαιρο, ή έχουν ρεαλιστική βάση οι υποθέσεις μας;
Το ποδόσφαιρο προσφέρει μεν στο ΑΕΠ αλλά θα μπορούσε να προσφέρει πολλά περισσότερα έσοδα εάν εκλείψει η βία στα γήπεδα που πλήττει την ηθική του διάσταση. Άλλες χώρες, είχαν το ίδιο πρόβλημα και όμως, το έλυσαν. Η τεχνογνωσία υφίσταται, το πρόβλημα μπορεί να λυθεί με σχετική ευκολία αλλά οι πολιτικές ηγεσίες ρίχνουν τη μπάλα στην κερκίδα. Δεν έχουν την ισχυρή πολιτική βούληση να λύσουν το πρόβλημα. Δεν κάνουμε δε ούτε τα απλά. Όπως διάβασα στη gazzetta.gr η Ελλάδα ήταν απούσα από τη συνάντηση της ειδικής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαφθορά στον αθλητισμό και τους στημένους αγώνες που συνεδρίασε στο Παλέρμο. Συνεπώς, η απάντηση μου είναι ότι οι επιχειρηματικές ευκαιρίες υφίστανται αλλά, εάν δεν βελτιωθεί η κατάσταση στα γήπεδα, δεν θα δούμε απτό επιχειρηματικό ενδιαφέρον για επενδύσεις.
Η Ελλάδα έχει κάνει ελάχιστα, πολύ μικρά βήματα για την ανάπτυξη του ενεργητικού και παθητικού αθλητικού τουρισμού. Κι αν για τον παθητικό αθλητικό τουρισμό δεν μπορούν να γίνουν πολλά, δεδομένου ότι δεν παράγουμε “εμπορικά” αθλητικά θεάματα, είναι βέβαιο ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε βασικό προορισμό για αθλητικό τουρισμό χάρη στο κλίμα και τη γεωγραφία της. Σας έχουν “ενοχλήσει” Ελληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον αθλητικό τουρισμό ή σκέφτονται να το κάνουν; Μέχρι σήμερα συμβαίνει να είναι κυρίως ξένοι οι επιχειρηματίες – ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών μονάδων, που το επιχειρούν. Γιατί; Οι δημοσιογράφοι ζητούμε συχνά από μια κυβέρνηση να δώσει σημασία στον αθλητικό τουρισμό. Κάνουμε καλά ή τρέφουμε αυταπάτες;
Ζούμε σε μίαν ευλογημένη χώρα που προσφέρεται για τον εναλλακτικό τουρισμό που μπορεί να διευρύνει ουσιαστικά την τουριστική περίοδο. Ιατρικός τουρισμός, εκπαιδευτικός, γαστρονομικός, συνεδριακός, εκκλησιαστικός, αγροτουρισμός και βέβαια ο αθλητικός τουρισμός. Έχουμε το υπέροχο κωπηλατοδρόμιο στο Σχοινιά στο οποία πήγαινα. Μια μικρή, ομάδα οργάνωνε μαθήματα κωπηλασίας για όλες τις ηλικίες. Η σχολή αυτή δυστυχώς, έκλεισε. Το κωπηλατοδρόμιο παραμένει, σήμερα, αναξιοποίητο για το ευρύ κοινό. Η κόρη μου έκανε αναρρίχηση στην Κάλυμνο που είναι παγκοσμίως, κορυφαίος αναρριχητικός προορισμός. H Ύδρα, από την οποία κατάγομαι, οργάνωσε, τον περασμένο Νοέμβριο, το πρώτο SwimRun της Μεσογείου. Σας έδωσα τρία παραδείγματα από τις πολλές επιλογές που έχουμε.
Θα ήθελα, όμως, να επισημάνω και το εξής. Έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός τουριστών που δεν επισκέπτονται την Ελλάδα για τον ήλιο και τη θάλασσα. Πολλοί από αυτούς δε, προτιμούν να έρχονται τον χειμώνα. Οι προτιμήσεις αυτές προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες για τον αθλητικό τουρισμό. Επισημαίνω, ότι ο τουρισμός επικεντρώνεται γεωγραφικά σε ένα μικρό μέρος της χώρας μας. Συνεπώς ο εναλλακτικός τουρισμός και ιδιαίτερα ο αθλητικός, προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες σε περιοχές που δεν επωφελούνται. Οι Δήμοι μπορούν και πρέπει να εξετάσουν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται, να τις υλοποιήσουν και να τις προβάλλουν στα κοινωνικά μέσα. Πόσο μάλλον που δεν απαιτούνται μεγάλα ποσά χρημάτων για την υλοποίηση και τα οφέλη είναι προφανή.
Θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας τη πιο δυνατή ελληνική αθλητική εμπειρία σας. Αν παρακολουθείτε οποιοδήποτε σπορ, οποιοδήποτε πρωτάθλημα, οποιασδήποτε χώρας, θα ήθελα να το μοιραστείτε μαζί μας.
Κάθε αθλητικό γεγονός που παρακολουθώ είναι ιδιαίτερο με τις δικές του ιδιαιτερότητες. Ο τελικός του Euro2004 ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία. Έμενα στο ίδιο ξενοδοχείο με την Εθνική ομάδα, η συγκίνηση όταν αναχώρησαν για το γήπεδο, η ξέφρενη χαρά στο γκολ, η προσμονή να τελειώσει εδώ και τώρα ο αγώνας, η αγωνία, οι πανηγυρισμοί. Αλλά και οι Ολυμπιακοί και οι Παραολυμπιακοί Αγώνες του 2004, η ατμόσφαιρα της Αθήνας, η ικανοποίηση από την άρτια οργάνωση των αγώνων που διέψευσε όσους λοιδορούσαν τη χώρα μας. Είναι βέβαια, απογοητευτικό ότι η Πολιτεία δεν εκμεταλλεύθηκε τις εγκαταστάσεις στη μετα-ολυμπιακή περίοδο. Πιο τακτικά, παρακολουθώ το Αγγλικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου τα απογεύματα του Σαββάτου αλλά και διεθνείς αγώνες στίβου.
Θα ήταν ένας άλλος κόσμος ο κόσμος του ελληνικού αθλητισμού αν μπορούσα να κάνω αντίστοιχες συζητήσεις με τα πρόσωπα που τον διοικούν και τους εκφραστές των οικονομικών συμφερόντων που επηρεάζουν τη ζωή του. Σε εκείνο τον κόσμο, τον άλλο, δεν θα με εξέπληττε η διαπίστωση ότι ο ελληνικός αθλητισμός και ειδικά το επαγγελματικό ποδόσφαιρο εξακολουθεί να τραβά την προσοχή ανθρώπων υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου. Σήμερα αρκούμαι να απολαμβάνω κάθε ευκαιρία που έχω για να συζητήσω με ανθρώπους που μοιάζουν ξένοι με το ελληνικό ποδοσφαιρικό και αθλητικό περιβάλλον προτού διαπιστώσω ότι βρίσκουν νόημα να είναι, να παραμένουν φίλαθλοι. Και φυσικά βρίσκω νόημα να μοιράζομαι αυτές τις συζητήσεις με όλους εσάς που νιώθετε ότι η σημερινή κατάσταση του αθλητισμού δεν σας αφήνει χώρο για να ζείτε εντός του. Δεν είστε τόσο λίγοι. Απλώς παραμένετε συνήθως σιωπηλοί. Κι εγώ προσπαθώ να σπάω αυτή τη σιωπή.
