Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στη Βουλή κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας
Κύριε πρόεδρε, θα ήθελα να προσδιορίσω το αντικείμενο της σημερινής συζήτησης.
Δεν συζητούμε σήμερα για τη συμμετοχή της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα είναι μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας από το 1952, εντάχθηκε στο πρώτο κύμα διεύρυνσης μαζί με την Τουρκία. Δεν συζητάμε σήμερα για τη στρατηγική σημασία των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Η Αμερική είναι στρατηγικός εταίρος της Ελλάδος. Αυτό είναι μία σταθερά της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας της χώρας. Δεν συζητούμε σήμερα για τις αντιφάσεις που εμπεριέχει και το ΝΑΤΟϊκό πλαίσιο και το πλαίσιο των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων, διότι και το ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες λαμβάνουν υπόψη και άλλες χώρες και άλλες διαστάσεις και άλλες παραμέτρους στην ευρύτερη περιοχή μας. Άρα, το ζήτημα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων εμπεριέχει όλα αυτά τα ζητήματα, τα επιμέρους, τα οποία όλοι πολύ καλά γνωρίζουμε και βιώνουμε, τουλάχιστον από το 1973 και μετά, πριν την εισβολή στην Κύπρο και τη συνεχιζόμενη κατοχή μεγάλου τμήματος του νησιού.
Αυτό που μας απασχολεί σήμερα είναι, στο πλαίσιο των διεθνοπολιτικών επιλογών της χώρας και της στρατηγικής που θα έπρεπε να έχουμε, τι κάνουμε σε σχέση με τα εξοπλιστικά προγράμματα και σε σχέση με το συγκεκριμένο πρόγραμμα της αναβάθμισης των F-16. Κάποιες κυβερνήσεις στο παρελθόν φρόντισαν να αποκτήσει η χώρα ένα αξιόμαχο αεροπορικό στόλο F-16 και έχουν συνάψει στο παρελθόν συμφωνίες αναβάθμισης και επαναναβάθμισης αυτών των αεροσκαφών.
Άρα, προφανώς, θυμόμαστε πάρα πολύ καλά τη στάση άλλων κομμάτων, άλλων πολιτικών δυνάμεων, που ήταν και κατά της προμήθειας των αεροσκαφών F-16 και κατά προηγούμενων αναγκαίων προγραμμάτων αναβάθμισης. Δεν έχουμε χάσει τη μνήμη μας, ξέρουμε τι συμβαίνει.
Όμως, αυτός ο «γενιτσαρισμός», αυτή η όψιμη προσχώρηση στην εθνική στρατηγική, αυτή η όψιμη προσχώρηση στο αυτονόητο, ότι η χώρα δεν έχει ασφαλέστερο πλαίσιο αναφοράς από τη Δύση, από το ΝΑΤΟ, από την Ευρώπη, από τις στρατηγικές Ελληνοαμερικανικές σχέσεις, οδηγεί σε έλλειψη σοβαρότητας. Εμφανίζει τη σημερινή θνήσκουσα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να προσπαθεί να πείσει ότι είναι ο πιο καλός, ο πιο αποτελεσματικός διαχειριστής των αμερικανικών συμφερόντων, των ΝΑΤΟϊκών συμφερόντων, των ευρωπαϊκών συμφερόντων. Αυτό, όμως, δεν πλήττει τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία των κυβερνώντων ως προσώπων, πλήττει την αποτελεσματικότητα της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής της χώρας. Γιατί, όταν ο άλλος σε βλέπει να υπερβάλλεις, να αγωνίζεσαι να πείσεις ότι είσαι πρόθυμος, ότι είσαι έτοιμος να τα δώσεις όλα πριν τη διαπραγμάτευση, δεν σε λαμβάνει σοβαρά, σε θεωρεί δεδομένο και, τελικά, δεν μπορείς εσύ, εκπροσωπώντας τη χώρα, να υπερασπισθείς τα εθνικά συμφέροντα και να διαμορφώσεις τους καλύτερους δυνατούς συσχετισμούς επί του πεδίου.
Άρα, ενώ είναι σωστή η επιλογή της αναβάθμισης, ενώ, βεβαίως, η διαδικασία των διακρατικών συμβάσεων είναι μία διαδικασία η οποία, κατά προτίμηση, πρέπει να επιλέγεται, έχουμε τώρα εκ του πλαγίου εισαγωγή αντισταθμιστικών ωφελημάτων εκ των υστέρων, αφού έχει αποφασισθεί η αναβάθμιση και αφού έχει επιλεγεί ο προμηθευτής, ο κύριος κατασκευαστής που είναι η Lockheed.
Τι είναι τα αντισταθμιστικά ωφελήματα και γιατί τα καταργήσαμε ρητά το 2011 και τα απαγορεύσαμε; Είναι μία κολοσσιαία καταστρατήγηση της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων. Το κράτος έχει ορισμένες ανάγκες τις οποίες προσδιορίζει με τα όργανά του. Θέλει να τις εξυπηρετήσει με προμήθειες, με συμβάσεις έργων και προμηθειών. Αντί, λοιπόν, να εφαρμόσει τη σχετική εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, εκ του πλαγίου, διά του προμηθευτή, μετατρέπει αυτή τη διαδικασία σε μία διαδικασία ιδιωτικών και ανεξέλεγκτων συμβάσεων του προμηθευτή με αυτούς οι οποίοι θα έπρεπε να είναι προμηθευτές ή κατασκευαστές του Δημοσίου.
Αυτό είναι το μεγάλο θέμα, το πρώτο θέμα, ότι έχουμε μία εκ του πλαγίου παραβίαση όλης της νομοθεσίας περί συμβάσεων και προμηθειών στο χώρο των εξοπλισμών, ακόμη και για θέματα που δεν είναι εξοπλιστικά, αλλά είναι παρεπόμενα. Αυτό, όπως αντιλαμβάνεστε, λειτούργησε στο παρελθόν και ως αγωγός διακίνησης χρημάτων και αυτό έπρεπε να αποκλεισθεί, να ακυρωθεί, διότι προσβάλλει και τις αρχές της διαφάνειας. Αυτό ψηφίστηκε το 2011 με ευρυτάτη συναίνεση, όλοι σχεδόν συμφωνούσαν με το νέο νόμο για τις αμυντικές προμήθειες και με την κατάργηση των αντισταθμιστικών ωφελημάτων που είναι και κοινοτική υποχρέωση της χώρας, δεν το επιτρέπει η κοινοτική νομοθεσία να υπάρχουν τέτοιου είδους παράπλευροι μηχανισμοί.
Τώρα έρχεται η κυβέρνηση, όχι ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης ατομικά, με την υπογραφή του Υπουργού Οικονομικών έρχεται ο κ. Τσίπρας, δεν είναι θέμα του κ. Καμμένου και λέει «επαναφέρω τα αντισταθμιστικά ωφελήματα, με τον τρόπο αυτό εκκαθαρίζω παλαιότερες εκκρεμείς συμβάσεις αντισταθμιστικών ωφελημάτων με τη συγκεκριμένη εταιρία», ώστε να υπάρξει καθαρότητα για αυτή και έρχεται δήθεν η Βουλή να αποδεχθεί μία προσφορά 230.000.000 Ευρώ. Τι προσφορά, ευποιίας; Είναι φιλέλληνες και φιλάνθρωποι και κάνουν μία δωρεά στις ένοπλες δυνάμεις; Προφανώς, όχι. Αυτό όλο έχει συνυπολογιστεί στο κόστος. Η Ελλάδα πληρώνει μέσω της κύριας συμφωνίας για την αναβάθμιση, ο προμηθευτής έχει συνυπολογίσει και όποια επένδυση πρέπει να κάνει στην Ελλάδα, αλλά με τον τρόπο αυτό έρχεται να αναθέσει ιδιωτικές συμβάσεις, χωρίς αυτό να ελέγχεται από το Δημόσιο και από τα όργανα του Δημοσίου διοικητικά και δικαστικά και άρα καταστρατηγεί τη νομοθεσία για τα αντισταθμιστικά ωφελήματα. Είναι προσφορά τα 230.000.000 Ευρώ; Όχι, τα πληρώνει η Ελλάδα στην κύρια σύμβαση.
Γιατί αυτό δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα; Γιατί δεν είμαστε καν σίγουροι για το εάν πρόκειται για 230.000.000 Ευρώ. Η έκφραση «ονομαστική αξία» 230.000.000 Ευρώ, τι σημαίνει; Σημαίνει αυτό που σήμαινε, φοβούμαι, στις συμβάσεις των αντισταθμιστικών ωφελημάτων, των οποίων η ονομαστική αξία ήταν ίση με την αξία της κύριας σύμβασης, αλλά η πραγματική ήταν περίπου το 1/10, για αυτό υπήρχε ένας συντελεστής ώστε εικονικά, λογιστικά, να αντικρίζεται η αξία της κύριας σύμβασης με τα αντισταθμιστικά. Εάν πρόκειται για πραγματική επένδυση 230.000.000 Ευρώ, δεν μπορεί να γίνεται λόγος για ονομαστική αξία, πρέπει να είναι η πραγματική αξία, 230.000.000 Ευρώ.
Αλλά και πάλι, η Lockheed ορθά ποιούσα, έχει εδώ και 20 περίπου χρόνια δική της εταιρική, εμπορική σύμβαση συνεργασίας με την ΕΑΒ. Η ΕΑΒ, η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, είναι μία από τις καλύτερες βιομηχανίες του είδους της στην Ευρώπη. Η Lockheed την έχει επιλέξει, όχι για τα ελληνικά προγράμματα, αλλά για την παγκόσμια αγορά και για ορισμένα κρίσιμα τμήματα των F-16 και για ορισμένα κρίσιμα τμήματα των C-130. Αυτή είναι μία εταιρική συμφωνία κρίσιμη και χρήσιμη για την ΕΑΒ, είναι περίπου το 30% του κύκλου εργασιών της ΕΑΒ, ας πάει η Lockheed να τιμήσει τη συμφωνία αυτή, να την ανανεώσει, να την επεκτείνει, ως σύμβαση εταιρία με εταιρία, όχι μέσω δήθεν προσφοράς και ψευδώνυμων αντισταθμιστικών ωφελημάτων.
Άλλωστε, εδώ, δεν πρόκειται για μία σύμβαση Lockheed-ΕΑΒ, η ΕΑΒ είναι μία εταιρία, εποπτεύεται από το Υπουργείο Οικονομικών, δεν έχει νομική σχέση με το Υπουργείο Αμύνης. Εδώ πρόκειται για μία σύμβαση του Υπουργείου Αμύνης, δηλαδή του Ελληνικού Δημοσίου με τη Lockheed, η οποία στην πραγματικότητα ανοίγει το δρόμο να μετατραπούν οι δημόσιες προμήθειες σε ιδιωτικές επιλογές της Lockheed στην Ελλάδα με λεφτά του Δημοσίου που τα πληρώνει στην κύρια σύμβαση.
Άρα, νομίζω ότι το λιγότερο που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση και πρωτίστως ο Υπουργός Οικονομικών που έχει την ευθύνη της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, είναι να αποσύρει τη ρύθμιση αυτή, η οποία δεν λύνει κανένα νομικό ζήτημα για αυτούς οι οποίοι θα συνάψουν τις συμβάσεις, δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα. Να ξανασυμβουλευτείτε το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και να εφαρμόσετε την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία στα θέματα αυτά.
