Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Πηγή: εφημερίδα “Δημοκρατία”
Κυριακή πρωί αναχωρώ οδικώς από την Καλαμάτα για την Αθήνα. Το προηγούμενο βράδυ έχω παρουσιάσει στο εξαιρετικό Βιβλιόπολις της Δήμητρας Δημοπούλου το νέο βιβλίο του πρέσβη επί τιμή Αλέξανδρου Μαλλιά για το Σκοπιανό και, αφού έχω πάρει μια καλή γεύση της πολιτικής και κοινωνικής ατμόσφαιρας που επικρατεί στη δεξιότατη πρωτεύουσα της Μεσσηνίας (που αλλάζει ραγδαία όμως – αύριο αναλυτικά), κινώ για το… Καλλιμάρμαρο.
Για τον δικό μου μαραθώνιο της σκέψης μέχρι τον… τερματισμό στην οδό Ερατοσθένους, όπου και τα γραφεία της εφημερίδας. Εκατό μέτρα από το ξενοδοχείο «Galaxy», όπου καταλύσαμε με τον πρέσβη και τον εκδότη Ανδρέα Σιδέρη, βρίσκεται η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Η θεία λειτουργία βρίσκεται σε εξέλιξη. Δεν το έχω σε καλό να αρχίσω χωρίς να ανάψω ένα κερί. Εισέρχομαι στον ναό και… οποία έκπληξις: Νέος παπάς, βία σαραντάρης, νέοι διάκονοι και νέο ηλικιακά πλήρωμα της Εκκλησίας. Αγόρια με κοτσίδες, κορίτσια ντυμένα μοντέρνα. Ομορφη εικόνα, τη συγκρατώ, βιάζομαι, φεύγω.
Στη διαδρομή επιλέγω να ακούσω από την ΕΡΑ τη θεία λειτουργία από τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Μου αρέσει η εκκλησιαστική ατμόσφαιρα, είναι ωραία συντροφιά οι βυζαντινοί ύμνοι χωρίς τις μουσικές και τα δυτικότροπα αρμόνια άλλων δογμάτων.
Ο φλύαρος μητροπολίτης που εκφωνεί την ομιλία για την ημέρα αναφέρει μια συγκινητική πληροφορία. Κάνει αναφορά στον προκάτοχο του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ειρηναίου Ευγένιο και αποκαλύπτει ότι στη διάρκεια της Κατοχής έβαλε δύο φορές τον σταυρό του πάνω στο ιερό Ευαγγέλιο και παραδόθηκε ως όμηρος στους Γερμανούς για να γλιτώσει συντοπίτες του τη μία φορά και το λιμάνι του Ηρακλείου τη δεύτερη. Το ακούω πρώτη φορά, συνειδητοποιώ πόσα πράγματα είναι αυτά που δεν ξέρουμε, ειδικώς η «ουδετερόθρησκη» Πολιτεία μας, για την προσφορά της Εκκλησίας στους εθνικούς αγώνες. Τη σκυτάλη στο ύψος της Τριπόλεως παραλαμβάνει η ΕΡΑΣΠΟΡ. Αλλαγή ατμόσφαιρας! Απολαμβάνω την άρτια μετάδοση του Μαραθωνίου.
Ενδιαμέσως σταματώ σε σταθμούς διοδίων, όπου νέα παιδιά με αποχαιρετούν με τις φράσεις «στο καλό», «καλό δρόμο» – δεν ξέρω αν απαντώνται σε άλλες γλώσσες αυτές οι καλόκαρδες ευχές. Στη διαδρομή ακούω τη συνέντευξη του υιού του αξέχαστου μαραθωνοδρόμου μας Στέλιου Κυριακίδη, ο οποίος ήρθε από τη Σανγκάη μαζί με δεκάδες Κινέζους για να τρέξει στον Μαραθώνιο. Συγκινούμαι. Εχω διαβάσει τη βιογραφία του Κυριακίδη -μου τη χάρισε ο πρώην δήμαρχος Μαραθώνα Σπύρος Ζάγαρης έπειτα από ένα τηλεοπτικό γύρισμα στο Μουσείο Μαραθώνα- και ξέρω πόσες φορές πήγε και πόσο κόπιασε στις ανηφόρες της Βοστόνης ο Στέλιος, ματώνοντας τα πόδια του για να κερδίσει και να διαφημίσει την Ελλάδα. Ακούω, επίσης, τον εγγονό του πρώτου μαραθωνοδρόμου μας το 1896 Χαρίλαου Βασιλάκου.
Και αυτός παρέλαβε τη σκυτάλη από τον σπουδαίο πρόγονό του και την παρέδωσε στον μαραθωνοδρόμο υιό του. Ακούω την πρωταθλήτριά μας Ελένη Πετρουλάκη να λέει ότι ο Μαραθώνιος είναι δημοφιλής γιατί «είναι μια αναμέτρηση με τον εαυτό μας, μια αναμέτρηση με τα όριά μας». «Βελτίωσα το ατομικό ρεκόρ μου» λέει καθένας που μιλά. Μακάρι να ήταν και αυτός ο στόχος της ηγεσίας μας, να βελτιώνει τακτικά το ατομικό ρεκόρ της – σκέφτομαι. Ακούω, επίσης, ότι τρέχει στον Μαραθώνιο και τερματίζει -ένας ανάμεσα στους 50.000- παπάς με το ράσο του.
Τα παιδιά από την ΕΡΑΣΠΟΡ μεταδίδουν στατιστικά στοιχεία: 50.000 φέτος οι συμμετοχές από 105 χώρες. Τόσο πολύ ακτινοβολεί η λέξη «Marathon» – αν την αναζητήσετε στο διαδίκτυο θα βρείτε εκατομμύρια αναφορές περισσότερες και από το λήμμα «Acropolis». Περιουσία μας και αυτή, άυλη μεν, μεγάλης αξίας δε. Φθάνω στην οδό Ζαλοκώστα, παρκάρω. Περπατώ πλέον προς το Καλλιμάρμαρο, που η θέα του σου προκαλεί δέος· είχα κάνει και εκεί γύρισμα κάποτε, στον αγωνιστικό χώρο, με τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, και η αίσθηση να κοιτάς τις ψηλές κερκίδες από τον αγωνιστικό χώρο είναι συγκλονιστική. Αποκτώ τώρα οπτική επαφή με τους μαραθωνοδρόμους που στρίβουν στην οδό Ηρώδου Αττικού μέσα σε θύελλα χειροκροτημάτων και «μπράβο».
Δείχνουν ευτυχισμένοι που τερματίζουν· ο αγών δεν έχει μόνο στοιχεία υπέρβασης, αλλά και αξιοκρατίας. Στη ζωή υπάρχουν κάποιοι που τερματίζουν στο Καλλιμάρμαρο με αφετηρία τον Μαραθώνα και άλλοι που τερματίζουν με αφετηρία την Ηρώδου Αττικού – είναι αυτοί που τα βρίσκουν όλα… έτοιμα. Παρατηρώντας τα χαρούμενα και χαμογελαστά πρόσωπα σκέφτομαι όσα άκουσα στην Καλαμάτα και συμπεραίνω ότι αυτός ο λαός έχει φύγει μπροστά από την ηγεσία του.
Πολύ μπροστά. Τερματίζοντας τον μαραθώνιο της σκέψης μου στα σκαλιά της Ερατοσθένους -εκεί… κόβω το νήμα- ανακαλώ στη μνήμη μου τον νέο παπά του Αγίου Νικολάου στην Καλαμάτα. Τον Αρχιεπίσκοπο Ευγένιο, που παρεδόθη όμηρος στους Γερμανούς. Τα παιδιά-εγγόνια του Κυριακίδη και του Βασιλάτου, που συνεχίζουν την παράδοση. Τα ευγενικά παιδιά στα διόδια, που εύχονται «στο καλό».
Είμαστε ωραίος λαός. Δεν θα πω καλύτερος από άλλους. Δεν είμαι σοβινιστής. Αλλά ωραίος λαός. Με ρίζες που δεν κόβονται. Μα με τη θρησκεία έχουν σχέση, μα με τον αθλητισμό, μα με την κουλτούρα της καλοσύνης.
Κοιτάζω τους ανθρώπους γύρω μου, υποψιάζομαι τι περιπέτεια πέρασαν στην κρίση, βλέπω ότι έμειναν όρθιοι και, ναι, είμαι περήφανος για αυτούς. Για τις ηγεσίες μας, μεταξύ των οποίων και εμείς στα ΜΜΕ, που έχουμε μερική αίσθηση αυτής της νέας κοινωνικής ατμόσφαιρας, δεν ξέρω αν είμαι. Θα δείξει.
