Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Πηγή: kathimerini.gr
Τα τελευταία δέκα χρόνια υποτίθεται ότι συνειδητοποιήσαμε γιατί χρεοκοπήσαμε και προσπαθήσαμε να αλλάξουμε. Ξεχάσαμε, όμως, κάτι βασικό. Για να βγούμε εντελώς από την κρίση πρέπει να αλλάξει θεαματικά και ο ιδιωτικός τομέας. Οσα βλέπουμε και ακούμε, αλλά δεν μπορεί κανείς να αποδείξει, δείχνουν ότι ο ιδιωτικός τομέας χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλες παθογένειες.
Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις, δεν θεωρούμε ότι γερμανικές ή αμερικανικές εταιρείες δεν εμπλέκονται σε σκάνδαλα και λειτουργούν σε έναν αγγελικό κόσμο. Εδώ όμως το πράγμα έχει παρατραβήξει. Το κρατικοδίαιτο κομμάτι του ιδιωτικού τομέα γιγαντώθηκε από τη δεκαετία του 1980 και έχει διαβρώσει το πολιτικό σύστημα, τα μέσα ενημέρωσης, το ίδιο το κράτος. Εμπλέκεται διαρκώς σε ένα σκληρό παιχνίδι εξουσίας, όπου βασικός στόχος είναι να μη φάει κανείς άλλος από την πίτα. Κανείς δεν σκέπτεται ότι ίσως η λύση είναι να μεγαλώσει η πίτα. Ορισμένοι έχουν πετύχει εγγυημένο –από το κράτος– περιθώριο κέρδους. Αλλοι βάζουν «διόδια», έτσι ώστε να μην μπορεί κανείς ξένος ή εγχώριος παίκτης να μπει στην αγορά. Η μέρα αλλά και η «νύχτα» στην αγορά καθορίζονται από παράγοντες που βλέπουν τους πολιτικούς ως περαστικούς ή αναλώσιμους. Εκβιασμοί, «δολοφονίες χαρακτήρων», όλα μέσα στο παιχνίδι. Οι εποπτικοί μηχανισμοί συχνά κοιμούνται. Κάποιοι δικαστές προσπαθούν.
Οι αφελείς ξένοι θεωρούσαν ότι με τα μνημόνια όλα αυτά θα άλλαζαν. Εδώ όμως είναι Ελλάδα και οι κοτζαμπάσηδες κερδίζουν πολλές μεγάλες μάχες από την ίδρυση του ελληνικού κράτους και μετά.
Οι έξω βαρέθηκαν και αποφάσισαν εδώ και καιρό ότι η χώρα είναι μη μεταρρυθμίσιμη. Το μόνο που τους νοιάζει είναι να κάνουν τις δουλειές τους, με βαθύτατα ελληνικό τρόπο, και να εισπράττουν τα τοκοχρεoλύσια. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πουλήσει πολύ έξυπνα το αφήγημα πως θα τα ξερίζωνε όλα τα άρρωστα φαινόμενα του παρελθόντος, αλλά, με ορισμένες εξαιρέσεις, η κατάσταση μάλλον αγριεύει και μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα προσομοιάζει ταχύτατα σε μη ευρωπαϊκά πρότυπα. Οσοι λειτουργούν με κανόνες και αξίες παλεύουν κάθε μέρα έχοντας την αγωνία τι θα τους ξημερώσει. Ορισμένοι φεύγουν.
Οι πολίτες έχουν σκύψει το κεφάλι και προσπαθούν και αυτοί, κουρασμένοι και απογοητευμένοι, να επιβιώσουν.
Βλέπουμε όμως τι μπορεί να κάνει ο υγιής ιδιωτικός τομέας, αυτός που δεν διαπλέκεται με το κράτος, την πολιτική, τον συνδικαλισμό ή τα μέσα ενημέρωσης. Πετάει κυριολεκτικά –σε κλάδους σαν τον τουρισμό ή σε κάποιους τομείς εξειδικευμένης υψηλής τεχνολογίας– όταν τον αφήνουν να κάνει τη δουλειά του. Αν το μεγαλύτερο μέρος του ιδιωτικού τομέα λειτουργούσε με κανόνες και επαγγελματισμό, μακριά από την… αρρώστια της διαφθοράς και της διαπλοκής, θα είχαμε μία πολύ μεγαλύτερη πίτα να μοιράσουμε. Αντί να τρώμε τις σάρκες μας.
