Γράφει ο Τάσος Παππάς
Μπάλα χωρίς θεατές; Σκορδαλιά δίχως σκόρδο. Μπάλα από την τηλεόραση; Κολοβή απόλαυση κι ας συνοδεύεται από μπίρες και παρέα με φίλους.
Αν δεν πας στο γήπεδο να αποθεώσεις την ομάδα σου, να τσακωθείς με τον διπλανό σου, που μπορεί να είναι ομόδοξος, ωστόσο δεν βλέπετε με τα ίδια μάτια το ματσάκι, αν δεν γιουχάρεις τον αντίπαλο ακόμη κι αν παίζει καλύτερα και σε έχει στριμώξει στο μισό γήπεδο, αν δεν αποδοκιμάσεις τον διαιτητή επειδή είσαι σίγουρος ότι σε αδικεί κατάφωρα, αν δεν κάνεις τον κόουτς με ύφος χιλιάδων Μίχελς, αν δεν φωνάξεις στον προπονητή γιατί αργεί να αλλάξει τους παίκτες που κατά την… επιστημονική κρίση σου υστερούν, αν δεν ασκήσεις κριτική στη διοίκηση επειδή δεν αγοράζει από την εγχώρια και την ξένη αγορά τους παίκτες που εσύ πιστεύεις ότι θα ανεβάσουν την απόδοση της ομάδας, αν δεν καταγγείλεις στα πηγαδάκια που στήνονται στο ημίχρονο τη συνωμοσία που εξυφαίνεται εναντίον της ομάδας σου από σκοτεινά κέντρα, δεν έχει νόημα. Οπαδός; Ναι. Χούλιγκαν; Οχι. Αγνός φίλαθλος;
Αυτό δηλώνουν ορισμένοι πολιτικοί που όταν τους ρωτάς «ποια ομάδα υποστηρίζετε;» σου απαντούν: «Είμαι με την Εθνική»! Καραμπινάτη υποκρισία.
Τώρα που το ποδόσφαιρο παίζεται λόγω της πανδημίας χωρίς φιλάθλους στις εξέδρες και με αφορμή τον θάνατο του Ντιέγκο Μαραντόνα είναι ευκαιρία για μια σύντομη αναδρομή στη σύγχρονη ιστορία του, στις μεγάλες ομάδες που πέρασαν και στους παίκτες που έλαμψαν στους αγωνιστικούς χώρους. Ο υποκειμενισμός δεσπόζει. Αλλωστε, η αντικειμενική προσέγγιση σε τέτοια ζητήματα δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Τα γούστα διαφέρουν. Δεν έχουμε όλοι τις ίδιες προτιμήσεις. Υπάρχουν και οι επιλογές που κρύβουν σκοπιμότητες, ιδεολογικές, πολιτικές και άλλες. Δυστυχώς δεν είχα την τύχη να δω την Εθνική Ουγγαρίας του Πούσκας η οποία, όπως λένε οι ειδικοί, ήταν μια ομάδα-όνειρο που όμοιά της δεν έχει εμφανιστεί ξανά στα γήπεδα. Δεν κατέκτησε Παγκόσμιο Κύπελλο κι ας τη θεωρούσαν ακλόνητο φαβορί, όμως έμεινε στην ιστορία. Είναι πια ένας μύθος που φαντάζει άτρωτος.
Είχα όμως την τύχη να δω σπουδαίες ομάδες και φοβερούς μπαλαδόρους. Οσα χρόνια κι αν έχουν περάσει δεν γίνεται να ξεχάσεις τις στιγμές που σου χάρισαν και κάνοντας τις συγκρίσεις με το σήμερα καταλήγεις σε μελαγχολικά συμπεράσματα. Είχα την τύχη να παρακολουθήσω από την τηλεόραση το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Μεξικό το 1970, τότε που η καλύτερη Εθνική Ελλάδας -ναι, καλύτερη και απ’ αυτήν που πήρε το Euro στην Πορτογαλία, αφού είχε στις τάξεις της Δομάζο, Σιδέρη, Παπαϊωάννου, Μποτίνο, Χάιτα, Δέδε, Κούδα- δεν πήρε την πρόκριση στο Μουντιάλ από τη Ρουμανία στη διαφορά των γκολ. Χάσαμε την ευκαιρία να τη δούμε να αγωνίζεται απέναντι στην καλύτερη εθνική ομάδα όλων των εποχών, την Εθνική Βραζιλίας των Πελέ, Τοστάο (λευκός Πελέ), Ριβελίνο, Ζαϊρζίνιο, Γκέρσον, Κάρλος Αλμπέρτο. Υψηλού επιπέδου θέαμα, αποτελεσματικότητα και πλήθος βιρτουόζων. Είχα την τύχη να παρακολουθήσω την πορεία της θρυλικής Ολλανδίας των Κρόιφ, Νέσκενς και ακόμη δεν έχω χωνέψει το γεγονός ότι έχασε το τρόπαιο στο Μουντιάλ το 1974.
Είχα την τύχη να παρακολουθήσω τον μεγάλο Αγιαξ τη δεκαετία του ’70. Ομάδα- μηχανή που έπαιζε, όπως λένε οι συνάδελφοι του αθλητικού ρεπορτάζ, ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο. Κάτι δηλαδή σαν την ορχήστρα της Μπαρτσελόνας πριν από λίγα χρόνια. Αλλωστε και αυτή η σούπερ ομάδα ήταν γέννημα της φιλοσοφίας του Γιόχαν Κρόιφ. Είχα επίσης την τύχη να δω μεγάλους παίκτες να κάνουν πράματα και θάματα με την μπάλα στα πόδια, ανεξάρτητα από τους τίτλους που κατέκτησαν με τις ομάδες τους ή με τα εθνικά συγκροτήματα.
Τους αναφέρω με βάση τα δικά μου κριτήρια. Μπορεί κανείς να αμφισβητήσει το μέγεθος της αξίας του Πελέ; Μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει το τεράστιο ποδοσφαιρικό εκτόπισμα του Γιόχαν Κρόιφ; Μπορεί κανείς να υποτιμήσει την προσφορά του Μπεκενμπάουερ; Μπορεί κανείς να μειώσει την ποδοσφαιρική στόφα του αδικημένου Γκίντερ Νέτσερ; Μπορεί κανείς να αμφισβητήσει τον Εουσέμπιο (Πελέ της Ευρώπης τον αποκαλούσαν), τον αλητάμπουρα Μπεστ, τον Βραζιλιάνο Ρονάλντο, τον Ροναλντίνιο (κατά τη γνώμη μου ο θεαματικότερος παίκτης όλων των εποχών), τον Μέσι κι ας μην έχει κερδίσει με την Εθνική Αργεντινής Παγκόσμιο Κύπελλο; Στον μονόλογο τρυπώνει το ερώτημα: «Ωραία μάς τα λες, καλή η νοσταλγία, αλλά ποιος νομίζεις ότι ήταν ο κορυφαίος όλων;».
Δύσκολο ερώτημα. Θα διακινδυνεύσω μια απάντηση. Ο άνθρωπος που πήρε στις πλάτες του μια μικρομεσαία ομάδα της Ιταλίας και την οδήγησε κόντρα στα μεγαθήρια (Γιουβέντους, Μίλαν, Ιντερ) σε πρωταθλήματα, Κύπελλα και ευρωπαϊκό τίτλο. Αγαπήθηκε σαν Θεός. Ο άνθρωπος που πέτυχε σε αγώνα του Μουντιάλ τα δύο γκολ του αιώνα. Στο ένα πέρασε όλους τους αντιπάλους του, στο άλλο ξεγέλασε τους πάντες χρησιμοποιώντας το χέρι του. Αν τότε υπήρχε VAR, θα ακυρωνόταν. Ευτυχώς που δεν υπήρχε. Σήμερα δεν θα μιλάγαμε για «το χέρι του Θεού». Ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα.
Ανάγωγα
Κάνει το ελληνικό κράτος παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων στο Αιγαίο και στον Εβρο, παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο; Προπαγάνδα των Τούρκων και αθλιότητες διαφόρων κολλημένων με τα δικαιώματα συριζαίων, απαντά η κυβέρνηση των αρίστων. Μα, τις καταγγελίες αναδεικνύουν μεγάλα ευρωπαϊκά και αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. Ε, και; Κι αυτά είναι θύματα της προπαγάνδας των Τούρκων και των συριζαίων. Αδέρφια, χανόμαστε, ξαναπλάκωσε η Τουρκιά, αυτή τη φορά αγκαζέ με τον αριστερισμό.
