Ομιλία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή
κατά τη συζήτηση για την κύρωση των ΠΝΠ με μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού
Κυρίες και κύριοι βουλευτές
Γίνεται μια συζήτηση σχεδόν με άδεια έδρανα και αυτό είναι εξαιρετικά αμήχανο για όλους μας, αλλά πιστεύω ότι η κοινοβουλευτική διαδικασία, παρά την έκτακτη κατάσταση την οποία βιώνουμε, δεν μπορεί και δεν πρέπει να ανασταλεί.
Έχουμε χρέος να προστατέψουμε τη δημόσια υγεία, να εμποδίσουμε όσο μπορούμε την εξάπλωση του ιού, αλλά βεβαίως οφείλουμε να προστατέψουμε και τη δημοκρατική λειτουργία.
Γι αυτό θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι γίνεται, έστω και με αυτές τις έκτακτες συνθήκες, η σημερινή συνεδρίαση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η χώρα μας βρίσκεται στη δίνη μιας υγειονομικής κρίσης παγκόσμιας με πρωτοφανείς διαστάσεις, που κάνει πολλούς να μιλούν για τη μεγαλύτερη δοκιμασία της ανθρωπότητας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Συμφωνούμε νομίζω όλοι ότι στις συνθήκες αυτές το κύριο, το βασικό, είναι η ανθρώπινη ζωή, είναι να προστατευτούν οι άνθρωποι.
Να προστατευτεί η ζωή όλων των ανθρώπων και του καθενός ξεχωριστά, ανεξάρτητα σε ποια ηλικιακή, θρησκευτική, πολιτική, ή άλλη ομάδα κι αν ανήκει. Σημασία έχει η ανθρώπινη ζωή.
Όλες αυτές τις μέρες, πιστεύω ότι όλοι μας, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, ο καθένας και η καθεμιά από μας, δίνουμε τη δική μας μάχη.
Υπάρχουν όμως και κάποιοι που δίνουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή και τη δίνουν αυτή τη μάχη με κίνδυνο για τη δική τους υγεία.
Πρώτα απ’ όλα, λοιπόν, οφείλουμε να στηρίξουμε αυτούς τους ανθρώπους.
Αναφέρομαι στους γιατρούς, στους νοσηλευτές του ΕΣΥ που δίνουν μια μάχη τιτάνια, συχνά όπως οι ίδιοι καταγγέλλουν χωρίς τα απαραίτητα εφόδια, και με κίνδυνο για τη δική τους την υγεία και ζωή, ακριβώς όμως για να προστατέψουν και να σώσουν άλλες ανθρώπινες ζωές. Κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Ως αξία εξαιρετικά σημαντικό.
Και επιτρέψτε μου να πω ότι αυτοί οι άνθρωποι δίνουν σε όλους μας ένα μάθημα. Για την αξία του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης.
Και νομίζω ότι και η κρίση αυτή που ζούμε μπορεί να μας οδηγήσει να εκτιμήσουμε ξανά αξίες που είχανε υποχωρήσει στο συλλογικό υποσυνείδητο της ελληνικής κοινωνίας.
Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω και εμείς το έχουμε αποδείξει, δεν είναι η ώρα τώρα για να σκεφτόμαστε κομματικά οφέλη, δεν είναι η ώρα τώρα για παιγνίδια εντυπώσεων ή για να κάνουμε εμπόριο του δράματος.
Βεβαίως όμως δεν πρέπει να επιτρέψουμε να γίνει η ώρα τώρα των λύκων που στην αναμπουμπούλα χαίρονται, κλείνοντας τα μάτια ή και ευνοώντας συμφέροντα και ομάδες που βλέπουν την κρίση αυτή ως ευκαιρία.
Η κρίση μπορεί να είναι ευκαιρία. Αλλά όχι ευκαιρία για κερδοσκοπία, όχι ευκαιρία για σχέδια παλινόρθωσης φθαρμένων πρακτικών.
Η κρίση είναι ενδεχομένως μια ευκαιρία να δούμε ποιος είναι ποιος.
Να δούμε ποιος στέκεται με σοβαρότητα και ευθύνη στο πλευρό των πολιτών που δοκιμάζονται. Και ποιος δοκιμάζει τις αντοχές του λαού μας, αποβλέποντας σε πολιτικό, κομματικό, προσωπικό ή οικονομικό κέρδος.
Η κρίση είναι επίσης ευκαιρία να δούμε πόσο πολύτιμο και αναντικατάστατο είναι το ΕΣΥ και το κοινωνικό κράτος. Το ΕΣΥ και το κοινωνικό κράτος που τόσες επιθέσεις δέχτηκαν τα τελευταία χρόνια. Και ιδιαίτερα τα χρόνια της μεγάλης κρίσης, της οικονομικής.
Ίσως είναι μια ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε όλοι, ίσως με τον πιο οδυνηρό τρόπο, πού μπορούν να οδηγήσουν ορισμένες ιδεοληψίες, ιδίως όταν γίνονται πολιτική πράξη. Ιδεοληψίες που θέλουν όλα τα αγαθά, και το υπέρτατο που προστατεύει την ανθρώπινη ζωή, δηλαδή την υγεία, ότι μπορούν όλα τα αγαθά και η υγεία να ρυθμίζονται από τους νόμους και τους κανόνες της αγοράς.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλοι θα κριθούμε από τη στάση μας σ’ αυτή την κρίση. Και θα κριθούμε όλοι για όλα όταν έρθει η ώρα. Κυβέρνηση, αντιπολίτευση, κόμματα, θεσμοί, πρόσωπα. Όλοι
Τώρα, όμως, αυτό που προέχει είναι η μάχη της ζωής.
Και στη μάχη αυτή η αξιωματική αντιπολίτευση, ο ΣΥΡΙΖΑ -πιστεύω όμως και θέλω να το πω με διάθεση ανοιχτόκαρδη σε όλους και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης κ. Πρωθυπουργέ- έχουν με τον λόγο και την πράξη τους δηλώσει παρών από την πρώτη ημέρα.
Διότι στην ομιλία σας κάνατε κάποιους υπαινιγμούς. Μακάρι το 1/10 αυτής της υπευθυνότητας που επιδεικνύει η αξιωματική αντιπολίτευση σήμερα και τα άλλα κόμματα απέναντι σ’ αυτή την κρίση, να το επιδεικνύατε κι εσείς όταν ήσασταν στη θέση της αντιπολίτευσης σε κρίσιμα θέματα. Όχι τόσο κρίσιμα βεβαίως που αφορούσαν τη δημόσια υγεία, όχι. Αλλά σε κρίσιμα εθνικά θέματα. Μακάρι.
Εν τοιαύτη περιπτώσει, εμείς στηρίξαμε και στηρίζουμε την προσπάθεια να περιοριστεί η διάδοση του ιού με αυστηρά περιοριστικά μέτρα.
Θυμάμαι ότι επικοινώνησα και ενεθάρρυνα τον κ. Κικίλια, τον υπουργό Υγείας, ο οποίος ήταν στο εξωτερικό, να προχωρήσει στα περιοριστικά αυτά μέτρα που εκείνη τη στιγμή η ελληνική κοινωνία δεν πολυκαταλάβαινε την χρησιμότητά τους, ενδεχομένως. Ήταν η μέρα λίγο πριν αποφασιστεί να κλείσουν τα σχολεία.
Στηρίξαμε και στηρίζουμε την προσπάθεια των γιατρών, των νοσηλευτών, των ανθρώπων του κρατικού μηχανισμού που συμμετέχουν στη δύσκολη αυτή μάχη.
Στηρίξαμε και στηρίζουμε τους ανθρώπους του μόχθου, τους επιστήμονες, τους επαγγελματίες, τους μικρομεσαίους, τους άνεργους, τους αγρότες, όλους όσους δηλαδή τραυματίζει η οικονομική λεπίδα της κρίσης και βρίσκονται αυτή τη στιγμή με το σήμερα θολό και το αύριο δυσοίωνο.
Στηρίζουμε όμως –πρέπει να το ξεκαθαρίσω αυτό- δεν σημαίνει και ότι σιωπούμε, δεν ασκούμε κριτική στα κακώς κείμενα. Σε ολιγωρίες, λάθη, σε αδικίες, σε ταξικές πολιτικές εύνοιας στους έχοντες.
Στηρίζουμε δεν σημαίνει ότι σιωπούμε, όταν ιδίως, ακόμα και σήμερα, σχεδόν ένα μήνα μετά, ακούμε τους ανθρώπους από τα δημόσια νοσοκομεία, αυτούς που είναι στην πρώτη μάχη, τους ήρωες, που λέμε συχνά, με τις λευκές και πράσινες στολές, να βγάζουν κραυγή αγωνίας ότι ακόμα δεν έχουν στηριχθεί με το κατάλληλο υγειονομικό υλικό για να δώσουν αυτή τη μάχη, δεν έχουν στηριχθεί, γιατί βεβαίως οι προσλήψεις προχώρησαν, δεν έχουν πάει ακόμα οι άνθρωποι, όλοι τουλάχιστον, να αναλάβουν εργασία. Άρα λοιπόν εκεί πρέπει να είμαστε εδώ, εκεί είναι η ευθύνη μας προκειμένου να αναδεικνύουμε αυτά τα ζητήματα. Και δεν είναι λαϊκισμός αυτό.
Και στηρίζουμε βεβαίως δεν σημαίνει, όταν βλέπουμε τις ίδιες ιδεοληψίες που είχαμε και στο παρελθόν, να μεταφράζονται εν μέσω της κρίσης σε παροχές προς οικονομικά ισχυρές ομάδες. Ιδίως όταν ήδη ακούγονται και φωνές που μιλάνε για την ανάγκη να έχουμε το επόμενο διάστημα νέες περικοπές σε μισθούς και σε συντάξεις. Θα αναφερθώ μετά στα θέματα της οικονομίας.
Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία ότι τα περιοριστικά μέτρα είναι απαραίτητα. Και θέλω και εγώ με τη σειρά μου να απευθυνθώ με ευχαριστίες απέναντι στους Έλληνες πολίτες οι οποίοι με μεγάλη υπευθυνότητα έχουν αντιμετωπίσει αυτή την κρίση και αυτοκαταστέλλουν τις δικές τους ελευθερίες.
Ωστόσο, για να προστατεύσουμε τη ζωή και την υγεία όλων δεν αρκούν τα μέτρα αυτά. Τα μέτρα αυτά μας δίνουν λίγο χρόνο προκειμένου με ταχύτητα να καλύψουμε τα κενά. Χρόνο κερδίζουμε.
Και θα συμφωνήσω μαζί σας σε αυτό που είπατε ότι δεν πρέπει να προτρέχουμε κι ότι είναι κρίσιμος ο Απρίλης. Πράγματι, η χώρα μας βρίσκεται σε σχέση και σε σύγκριση με υπόλοιπες χώρες σε ένα σχετικά θετικό νούμερο, όσο θετικό μπορεί να είναι κανείς να συγκρίνει θανάτους κι όταν μιλάμε για απώλειες ανθρώπινης ζωής. Είμαστε περίπου στις 5 ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού. Ωστόσο, οι επόμενες μέρες θα είναι όντως κρίσιμες και δεν γνωρίζουν οι επιστήμονες την συμπεριφορά του ιού, αν θα είναι ενδημική, δηλαδή αν σαν άλλους κορωνοϊούς θα έχει μια μείωση της έξαρσης όταν θα ανέβει η θερμοκρασία ή όχι.
Χρειάζεται λοιπόν αυτόν τον χαμένο χρόνο να τον αξιοποιήσουμε. Άρα λοιπόν θα πρέπει να κινηθούμε με μεγάλη ταχύτητα και με μοναδικό στόχο κανένας χωρίς αξιόπιστη φροντίδα υγείας μπροστά σ’ αυτή την πανδημία.
Αυτό, κατά την άποψή μας, σημαίνει:
Πρώτον: Επαρκή μέτρα ατομικής προστασίας των υγειονομικών. Αυτών που στέλνουμε στη μάχη.
Εδώ δεν χωρούν ούτε αγκυλώσεις, ούτε διαπληκτισμοί, ούτε πολιτικές τοποθετήσεις. Είναι προφανές. Και βεβαίως δεν χωρούν και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Εδώ το μόνο που προέχει είναι η ανάγκη να προφυλάξουμε όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής.
Το δεύτερο που χρειάζεται είναι να αυξήσουμε όσο είναι δυνατόν τις διαθέσιμες δημόσιες κλίνες εντατικής θεραπείας. Και αυτό βεβαίως προϋποθέτει, πέρα από την ανάγκη να έχουμε πρόσβαση σε υλικοτεχνική υποδομή, αναπνευστήρες κ.λπ., αυτό προϋποθέτει και προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών. Και βεβαίως προβλέπει και επίταξη κλινών, ΜΕΘ του ιδιωτικού τομέα, με όρους δημοσίου συμφέροντος, και όχι με όρους κερδοσκοπικής ληστείας.
Οι ιδεολογικές μας διαφορές είναι γνωστές. Πολύ γνωστές. Εγώ σας άκουσα και σήμερα να λέτε, δεν είναι κακό ό,τι είναι ιδιωτικό. Δεν είπε κανείς ότι είναι κακό. Κανείς δεν είπε ότι είναι κακό. Όμως, τούτη την ώρα που προέχει η ανθρώπινη ζωή όλοι προστρέχουμε στο δημόσιο σύστημα, ανεξαρτήτως ιδεολογικής τοποθέτησης. Όλοι.
Πριν από λίγους μήνες, απ’ αυτό εδώ το βήμα, συνεπείς στην άποψή σας, μας ασκήσατε κριτική και ότι σπαταλήσαμε, λέτε, πολλά για τις Τοπικές Μονάδες Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα. Και μας είπατε, μάλιστα, ότι θα προχωρήσετε σε συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού στα δημόσια νοσοκομεία.
Προσέξτε, όλοι εκείνοι οι οποίοι θα έσπευδαν να αξιοποιήσουν δημόσιες υποδομές προκειμένου να έχουν περισσότερα κέρδη, ιδιωτικές κλινικές, ιδιωτικές νοσηλευτικές μονάδες, ιδιώτες γιατροί, σήμερα πού βρίσκονται; Σήμερα όλοι αυτοί έχουν εξαφανιστεί. Σήμερα τι γίνεται; Σήμερα τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες που έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν το τεστ, πληρώνοντάς το δέκα φορές παραπάνω, μάλλον για να είμαι ακριβής εισπράττοντας δέκα φορές παραπάνω, γιατί ο ΕΟΠΥΥ το πληρώνει, απ’ ό,τι όταν το τεστ γίνεται σε ένα δημόσιο νοσοκομείο. Αλλά αν, ο μη γένοιτο, ο ασθενής είναι φορέας, τότε αυτοί που του προσφέρουν και στο σπίτι με υπηρεσίες εξπρές το τεστ αυτό για να έχουν μεγαλύτερο κέρδος, σηκώνουν τα χέρια ψηλά και ο ασθενής πηγαίνει στο δημόσιο σύστημα.
Σ’ αυτό το πλαίσιο λοιπόν, αυτό το οποίο σας είπαμε από την πρώτη στιγμή ήταν πάρα πολύ απλό.
Να επιταχθεί όλο το δυναμικό των ιδιωτικών νοσηλευτικών μονάδων ώστε να γίνει κεντρική διαχείριση. Και βεβαίως η επίταξη αυτή προφανώς θα έχει κάποια αποζημίωση. Δεν υπάρχει επίταξη χωρίς αποζημίωση. Αλλά, εδώ βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι το οποίο οφείλουμε να το καταγγείλουμε. Διότι, μέχρι σήμερα ο νόμος έλεγε 800 ευρώ και πήγε στο διπλάσιο, στα 1600, η κλίνη. Και γι’ αυτούς οι οποίοι ήταν από πριν την κρίση, ιδιώτες, στον χώρο της υγείας, συνεχίζουμε τα 800 ευρώ. Και οι άλλοι που θα μπουν τώρα, μεγάλα δηλαδή νοσηλευτικά κέντρα, ιδιωτικές μονάδες, θα έχουν διπλάσιο.
Αυτό ούτε με τους νόμους της οικονομίας της αγοράς είναι λογικό. Δεν μιλάμε για καμία σοσιαλιστική κατάσταση εδώ. Μιλάμε για τους νόμους της αγοράς και ζήτησης.
Άρα, λοιπόν, κατά την άποψή μας, χρειάζεται να υπάρξει η επίταξη των κλινών ώστε να γίνεται κεντρική διαχείριση.
Επίσης, οι προσλήψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Δεν θα σας ασκήσει κανένας κριτική γιατί μέσα σε ένα μήνα, ακόμη και αν έχετε αλλάξει απόψεις από όλα όσα μας λέγατε για πολλά χρόνια πριν για την αξία της ενίσχυσης του δημόσιου Συστήματος Υγείας, δεν τα καταφέρατε. Αλλά, προσέξτε, τα αναγκαία πρέπει να γίνουν και πρέπει να γίνουν γρήγορα.
Εμείς, 19.500 προσλήψεις κάναμε σε χρόνια μνημονιακά. Δεν θέλω να κάνουμε συγκρίσεις τώρα, δεν είναι η ώρα να κάνουμε συγκρίσεις. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, αυτές τις 2000 προσλήψεις εσείς τις κρίνατε επαρκείς, ολοκληρώστε τες γρήγορα. Εμείς λέμε ότι μπορεί να μην είναι επαρκείς, γι’ αυτό ζητήσαμε 4000. Κυρίως, ζητήσαμε αυτοί οι άνθρωποι που τώρα βρίσκονται μέσα στα δημόσια νοσοκομεία στην πρώτη γραμμή, με ανεπαρκή μέσα, οι επικουρικοί γιατροί και είναι συμβασιούχοι, τουλάχιστον για αυτούς τους ανθρώπους, ως ύστατη ανταμοιβή για αυτό που κάνουνε, θα πρέπει να προχωρήσουν οι συμβάσεις, να μονιμοποιηθούν.
Πιστεύουμε ότι τώρα είναι ώρα να επενδύσουμε στο ΕΣΥ και στη Δημόσια Υγεία.
Επίσης, το θέμα των τεστ. Έκανα μια αναφορά πιο πριν. Δεν είμαστε ειδικοί. Να ακούμε τους ειδικούς, σωστά μιλάνε, και να μην παριστάνουμε όλοι τους ειδικούς. Ωστόσο, ακούγοντας και διαβάζοντας παρεμβάσεις κορυφαίων επιστημόνων από τον ΠΟΥ, λένε όλοι ότι είναι αναγκαία προφανώς τα μέτρα της καραντίνας, της κοινωνικής απόστασης, δεν μου αρέσει ο όρος, αλλά ας τον χρησιμοποιήσω, αλλά δεν αρκούν, λένε. Χρειάζεται, ιδίως όταν θα φτάσουμε στη φάση όπου σιγά σιγά θα θέλουμε να αρχίσουμε την επανεκκίνηση της ροής, χρειάζονται μαζικά τεστ, ούτως ώστε όλα τα ύποπτα κρούσματα να υποβληθούν σε τεστ να μην ξαναρχίσει ο κόσμος να βγαίνει έξω, εάν είναι φορέας του ιού, έστω και ασυμπτωματικά, και ξανακυλήσουμε.
Η μέχρι τώρα εικόνα που υπάρχει είναι ότι στον τομέα αυτό έχουμε μια σημαντική υστέρηση. Η σημαντική αυτή υστέρηση πρέπει με γοργά βήματα να αντιμετωπιστεί. Και, βεβαίως, για να αντιμετωπιστεί πρέπει να μην μείνουμε μονάχα σε αυτούς τους φορείς που σήμερα διεξάγουν τη διαδικασία, αλλά να εντάξουμε και άλλα δημόσια ερευνητικά κέντρα, ακόμα και ιατρικές σχολές Πανεπιστημιακές που μπορούν να το κάνουν αυτό με αρτιότητα.
Αναφερθήκατε και εσείς, πάω σε ένα άλλο κρίσιμο θέμα: Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγεία
Μεταξύ του «Μένουμε Σπίτι» και του Νοσοκομείου πρέπει να υπάρχει ένας ενδιάμεσος κρίκος. Και αυτός ο κρίκος είναι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Άρα, πρέπειόσο πιο γρήγορα γίνεται ναενταχθούντα Κέντρα Υγείας, ΤΟΜΥ, Περιφερειακά ιατρεία, συμβεβλημένοι γιατροί με τον ΕΟΠΥΥ, ελευθεροεπαγγελματίες γιατροί, σε ένα ενιαίο δίκτυο εξωνοσοκομειακής φροντίδας των ασθενών. Που και το ΕΣΥ θα ανακουφίσει, αλλά και τους πολίτες, ασθενείς, ή όχι, θα προσφέρει τη σιγουριά της ιατρικής στήριξης.
- Τέλος, Κινητές ομάδες υγείας (ΚΟΜΥ) για κατ’ οίκον ιατρική παρακολούθηση ασθενών. Είχαμε δύο τραγικά περιστατικά στη χώρα. Αναφέρομαι στις περιπτώσεις συμπολιτών μας, διότι ο ιός αυτός είναι εξαιρετικά ύπουλος και με μεγάλη ταχύτητα μπορεί να επιδεινώσει την υγεία, τον οργανισμό. Είχαμε ένα περιστατικό στην Αθήνα, στα Γλυκά Νερά, ένα στην Καστοριά. 41 ετών γυναίκα έμεινε και πέθανε στο σπίτι αβοήθητη. Αυτό δεν πρέπει να επαναληφθεί. Έχουμε ευθύνη να μην επαναληφθεί. Είναι άλλο να δίνεις ό,τι μπορείς στον άνθρωπο να τον σώσεις και να μην το καταφέρεις και άλλο να του δώσεις συμβουλή να μείνει σπίτι και να πεθαίνει αβοήθητος. Άρα λοιπόν, η πρόταση μας είναι ιδίως για άτομα που υποφέρουν από χρόνια και σοβαρά νοσήματα και «Μένουν σπίτι» χωρίς συστηματική παρακολούθηση και φροντίδα, να υπάρξουν κινητές μονάδες Υγείας για την ιατρική παρακολούθηση αυτών των ασθενών.
Αργότερα, αυτές οι ομάδες μπορούν να συμβάλλουν στον διαγνωστικό έλεγχο για τον ιό.
- Τέλος, υπάρχουν κάποιοι συμπολίτες μας που είναι πιο ευάλωτοι απο όλους τους υπόλοιπους. Αναφέρομαι στους φιλοξενούμενους σε γηροκομεία , ψυχιατρεία και προνοιακά ιδρύματα , φυλακισμένους, άστεγους, τοξικοεξαρτημένους, πρόσφυγες-μετανάστες, Ρομά. Εκεί λοιπόν πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για αυτές τις ομάδες, διότι δεν θα κάνει διάκριση ο ιός σε αυτές τις ομάδες.
Επιτρέψτε μου, κύριε πρόεδρε, να πω και δυο λόγια για τα θέματα της οικονομίας.
Η εκτίμηση μας είναι ότι με τον ίδιο τρόπο που σπεύδουμε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της δημόσιας υγείας, δηλαδή προληπτικά, με τον ίδιο τρόπο πρέπει να σπεύσουμε να αντιμετωπίσουμε και το θέμα της οικονομίας. Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών, αλλά φοβάμαι και το λέω με μεγάλη ειλικρίνεια και αίσθηση ευθύνης ότι κινδυνεύουμε, όσες θυσίες και κόπους έχει κάνει ο ελληνικός λαός όλα αυτά τα χρόνια για να βγούμε από την κρίση, να χαθούνε μέσα σε λίγους μήνες.
Βεβαίως, εδώ δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαινόμενο που αφορά μόνο την Ελλάδα. Είναι συμμετρικό και είναι παγκόσμιο, άρα θα πρέπει να φροντίσουμε ούτως ώστε οι απώλειες να είναι στο δυνατό λιγότερες και κυρίως να υπάρχει η ευκολότερη δυνατή επιστροφή. Η ευκολότερη δυνατή ανάκαμψη της οικονομίας. Και εδώ νομίζω ότι βρισκόμαστε απέναντι σε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις. Η προσέγγιση που γίνεται από πλευράς σας, το διαβάζω σε αρθρογραφία στελεχών σας, το ακούω, είναι ότι δεν πρέπει τώρα εμπροσθοβαρώς και οριζόντια να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, αλλά θα έρθει η στιγμή της ανάκαμψης και θα υπάρχουν και τότε ανάγκες και πρέπει τότε να έρθουμε, με όποιο διαθέσιμο ποσό υπάρχει, να αντιμετωπιστεί εκείνη την ώρα με ενίσχυση ρευστότητας της αγοράς. Πιστεύω ότι είναι λάθος.
Αν μου επιτρέπετε, κύριε Σταϊκούρα, μια υπερβολή στον λόγο μου, θα έλεγα ότι αυτό προσιδιάζει στη λογική της ανοσίας αγέλης, που αφορά βέβαια τους επιδημιολόγους και όχι τους οικονομολόγους. Αλλά τι θέλω να πω; Τι λέει η ανοσία αγέλης; Λέει ότι ένα ποσοστό μεγάλο ας μολυνθεί, αυτοί που δεν είναι ισχυροί, οι ανίσχυροι, οι μεσαίοι και οι ανίσχυροι, σε επίπεδο αντοχής οργανισμού, αλλά θα αποκτήσουν ανοσία ώστε κάποια στιγμή οι δυνατοί να είναι προφυλαγμένοι. Αλλά αυτοί οι οποίοι θα νοσήσουν μπορεί και να μην επιβιώσουν. Έτσι και στην οικονομία.
Αν κατά τη διάρκεια αυτών των δύο, τριών -ας ελπίσουμε να μην είναι παραπάνω- μηνών, κλείσουν επιχειρήσεις -οι μικρές και οι μεσαίες θα κλείσουν, οι πιο δυνατές μπορεί να αντέξουν ή μπορεί και κάποιες δυνατές ίσως να μην αντέξουν-, αν λοιπόν αυτές κλείσουν, μετά δεν θα μπορέσουν να επανεκκινήσουν. Άρα μετά τί; Ό,τι περισσεύει για να ενισχύσουμε αυτούς που άντεξαν; Αυτούς που απέδειξαν αντοχές και είχαν οικονομικές δυνατότητες να σταθούν ώστε να τους ενισχύσουμε με ρευστότητα; Αυτό, κατά την άποψη μου, επειδή δεν μπορεί να είναι μια τυχαία αντιμετώπιση, βγαίνει ένα σχέδιο, ελπίζω να μην είναι δικό σας, αλλά αν είναι σας ζητώ να αλλάξετε στρατηγική. Είναι ένα σχέδιο βαθιάς αναδιάρθρωσης για την ελληνική οικονομία.
Βαθιάς αναδιάρθρωσης με μόνους κερδισμένους αυτούς οι οποίοι κερδίσανε και τα χρόνια της κρίσης από το 2010 και μετά, τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Θεωρώ λοιπόν με δεδομένες φυσικά τις δημοσιονομικές δυνατότητες -εντάξει, τις γνωρίζω πάρα πολύ καλά– αλλά γνωρίζω ότι και όλη η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι σε μια μεγάλη συζήτηση – ευτυχώς έχετε πάρει τη σωστή πλευρά στην αντιπαράθεση. Και λέω ευτυχώς, γιατί οι απόψεις αυτές δεν ήταν ποτέ δικές σας, για το ευρωομόλογο για παράδειγμα. Ευτυχώς έχετε πάρει τη σωστή πλευρά. Και, ξέρετε, έχω και τη μεγαθυμία να το λέω, όταν κάνετε κάτι σωστό, όπως για παράδειγμα έχω τη μεγαθυμία να σας πω ότι σωστά στείλατε συγχαρητήρια στη Βόρεια Μακεδονία που μπήκε στο ΝΑΤΟ χάρη στις δικές μας προσπάθειες και ξεκινάει και η ενταξιακή διαδικασία στην ΕΕ. Άλλα λέγατε πριν, δεν πειράζει, σωστά κάνατε τώρα. Σωστά τάσσεστε υπέρ νέων εργαλείων για την αντιμετώπιση της κρίσης στην ΕΕ. Δεν ξέρω ποιο τέλος θα έχει αυτή η διένεξη, πολύ φοβάμαι όμως ότι μπορεί να βρισκόμαστε μπροστά, και ας ελπίσουμε να μην βγω αληθινός, σε μια κρίση που αφορά την ίδια την ενότητα της ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση όμως, εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε το πλεονέκτημα ότι δεν είμαστε εξαίρεση. Το 2010 ήμασταν η εξαίρεση που προκαλούσε την κρίση μαζί με τα PIGS, που λέγανε. Μαζί με την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία. Τώρα είναι συμμετρική και για όλους η ύφεση αυτή. Συνεπώς, έχουμε το μεγάλο πλεονέκτημα ότι η χώρα βγήκε από τα μνημόνια και ότι η χώρα δεν μπήκε στην πιστοληπτική γραμμή στήριξης, όπως μας ζητούσε ο κ Στουρνάρας τότε και φλερτάρατε και εσείς με αυτή την ιδέα.
Διότι, αν είχαμε μπει σε πιστοληπτική γραμμή στήριξης, το μνημόνιο θα ήταν η μοναδική εξέλιξη. Και έχει η χώρα ένα σημαντικό μαξιλάρι ασφάλειας ύψους 35, 37 δις ευρώ, το οποίο μπορεί να μας εξασφαλίσει τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες μας μετά από αυτή την κρίση.
Άρα, λοιπόν, με αυτά τα δεδομένα, εγώ αυτό που σας ζητώ να κάνετε είναι να κάνουμε ό,τι ακριβώς κάνουν και οι άλλοι στην Ευρώπη και όχι λιγότερο.
Δεν ξέρω για ποιό λόγο δώσατε το παράδειγμα της Δανίας. Εγώ όμως θα μπορούσα να συγκρίνω τα ποσά τα οποία έχουν ήδη πάρει απόφαση σε σημαντικές χώρες της ΕΕ να δαπανήσουν σε δημοσιονομικές παρεμβάσεις, που είναι πολλαπλάσια από αυτά που έχετε ήδη αποφασίσει.
Ήδη η Γερμανία, που είναι πολύ απλόχερη στο εσωτερικό της, που λειτουργεί με λογική Κέινς, αλλά για όλους τους υπόλοιπους είναι με λογική Φρίντμαν. Στο εσωτερικό της στη Γερμανία έχουμε 15% του ΑΕΠ δαπάνες. 10% εγγυήσεις, 5% δημοσιονομική παρέμβαση. Στην Ισπανία και την Ιταλία έχουμε 20%. στη Γαλλία 12%. Και όταν βλέπουμε στην Ισπανία και την Ιταλία να έχουμε τόσο μεγάλες δαπάνες, αυτό έχει μια μεγάλη σημασία και μια μεγάλη αξία. Γιατί; διότι η Ελλάδα δεν είναι πια συστημικός κίνδυνος για την Ευρώπη.
Θα με διαψεύσετε; Αν είναι να με διαψεύσετε, θα σας ακούσω με προσοχή αν δεν είναι αυτές οι δαπάνες. Αυτές είναι οι δαπάνες.
Προφανώς συμπεριλαμβάνουν και τις εγγυοδοτήσεις και τις δημοσιονομικές παρεμβάσεις. Και τα δύο. Εντάξει, 5% του ΑΕΠ είναι η δημοσιονομική παρέμβαση στη Γερμανία. Θέλετε να σας πω αναλυτικά; Στη Γερμανία έχουμε ένα σχέδιο 356 δις δανεισμού επιχειρήσεων, 10% του ΑΕΠ, 156 δις συμπληρωματικό προϋπολογισμό που περιλαμβάνει 50 δις για στήριξη σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, δημιουργία ειδικού ταμείου σταθερότητας που σχεδιάζεται να παράσχει 100 δις για κρατική αγορά μετοχών σε πληττόμενες επιχειρήσεις, 400 δις σε εγγυήσεις, διαγραφές χρεών επιχειρήσεων, 100 δις δάνειο προς την κρατική αναπτυξιακή τράπεζα (KfW) που παρέχει δάνεια άνευ όρων σε πληττόμενες επιχειρήσεις.
Μιλάμε για τεράστια ποσά.
Αλλά, με βγάλατε από τον ειρμό της σκέψης μου.
Έλεγα λοιπόν –κι αυτή είναι η κατακλείδα όλων όσων θέλω να πω- ότι αν η Ισπανία και η Ιταλία… Η Ιταλία δεν έχει το χρέος που έχουμε εμείς σε ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά για δείτε σε απόλυτο νούμερο ποιο είναι; Αν υπάρχει σήμερα ένας συστημικός κίνδυνος σοβαρός για την ευρωζώνη, αυτή είναι η Ιταλία. Το χρέος της είναι στο 130%. Με αυτές τις παρεμβάσεις, προφανώς θα γίνει πολύ μεγαλύτερο.
Άρα, λοιπόν, αυτό που θέλω να πω είναι ότι ας αξιοποιήσουμε αυτή την κρίση στο οικονομικό πεδίο ως ευκαιρία ώστε να κάνουμε αυτό που πρέπει έγκαιρα, για να είναι μικρότερο το κόστος αργότερα και να ενταχθούμε όλοι μαζί στην ομάδα διεκδίκησης, στο μέτωπο διεκδίκησης στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, μαζί με την Ιταλία, μαζί με την Ισπανία, μαζί με την Πορτογαλία και με τη Γαλλία, η οποία αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί πια η Ε.Ε. να είναι ένα στρατόπεδο πειθαρχίας που αποφασίζουν στο τέλος της ημέρας τι θα κάνουν οι Γερμανοί. Στο εσωτερικό τους να σπαταλάνε, αλλά για τους άλλους να λένε, περάστε από το ταμείο να σας κόψουμε κοστούμι.
Σ’ αυτό λοιπόν το μέτωπο να διεκδικήσουμε την προοπτική της Ενωμένης Ευρώπης, έτσι όπως πρέπει να την οραματίζονται οι λαοί της, με αλληλεγγύη. Αλλά μέχρι τότε, δαπανήστε. Γιατί αν δεν δαπανήσετε ένα μεγάλο πακέτο στήριξης της οικονομίας και των επιχειρήσεων και κυρίως στήριξης των θέσεων εργασίας, που είναι απόλυτα λάθος η λογική σας να πηγαίνετε στη λογική της αναστολής εργασίας και όχι προστασίας της εργασίας. Σα να λέτε στους επιχειρηματίες, εντάξει, αναστείλετε τις συμβάσεις και εμείς θα δώσουμε ένα επίδομα. Και το επίδομα αυτό, 800 ευρώ είναι για 45 ημέρες. Στον μήνα πάνω, είναι κάτω από τον κατώτατο μισθό, είναι 533.
Και επίσης λάθος η αντίληψή σας για τους επιστήμονες και τους επαγγελματίες, που είχατε κάνει και σημαία προεκλογικά. Τα 600 ευρώ, 300 και 300 τα vouchers είναι πολύ μεγάλο λάθος. Πρώτα απ’ όλα, διότι είναι ένα μήνυμα για το πώς υλοποιούμε προγράμματα κατάρτισης, fake προγράμματα. Λέει ότι όλοι οι επιστήμονες είναι ακατάρτιστοι και δεν ξέρουν υπολογιστές και φτιάχνουμε ψεύτικα προγράμματα, εν γνώσει όλων προφανώς, για να πάρουν 300 ευρώ. Και τους υποτιμούμε και βάζουμε και σε μια λογική ότι τα προγράμματα αυτά πρέπει να γίνονται με πλαστό τρόπο.
Έχουν δίκιο οι επιστήμονες. Δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ. Μίλησα μαζί τους. Και με τους δικηγόρους και με τους μηχανικούς. Έχουν δίκιο να είναι αγανακτισμένοι με αυτή τη συμπεριφορά.
Και, τέλος, μιλήσατε –και σωστά- για τον ηθικό κίνδυνο. Δεν υπάρχει ηθικός κίνδυνος. Συμφωνούμε απόλυτα.
Να το πείτε αυτό όμως και στους Έλληνες τραπεζίτες, μπας και ανοίξουν την κάνουλα και χρηματοδοτήσουν καμία επιχείρηση. Και να προχωρήσετε άμεσα, εφόσον δεν υπάρχει ηθικός κίνδυνος, σε παράταση τουλάχιστον μέχρι τέλους του χρόνου της απόφασής σας για άρση προστασίας πρώτης κατοικίας. Εφόσον δεν υπάρχει ηθικός κίνδυνος την ώρα της κρίσης, δεν υπάρχουν και στρατηγικοί κακοπληρωτές. Γιατί λοιπόν αυτό το αφήνετε και δεν το εξαγγέλλετε;
Σας ευχαριστώ.
