Γράφει ο Στέλιος Σοφιανός
Με τον υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη έχουμε περίπου την ίδια ηλικία. Εχουμε, από όσο καταλαβαίνω, κοινές εμπειρίες και εντυπώσεις από τη (μέση) εκπαίδευσή μας: εκείνος εισήχθη στην Ιωνίδειο Πρότυπο Σχολή του Πειραιά, ο υπογράφων στη Βαρβάκειο έναν χρόνο αργότερα. Κοινό επίσης στοιχείο μας ότι οι οικογένειές μας δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να μας στείλουν στα «καλά» ιδιωτικά, είχαν όμως την ικανότητα να μας πείσουν να διεκδικήσουμε μέσω εξετάσεων την είσοδό μας στα πρότυπα δημόσια γυμνάσια και λύκεια της εποχής.
Θα μπορούσαμε να μην είχαμε εισαχθεί αν, για παράδειγμα, ένα 18 στα Μαθηματικά γινόταν 17,5. Θα μπορούσαμε επίσης να μπαίναμε, να βγαίναμε και να μην είχαμε κοινή την εκτίμηση που τρέφουμε προς τους καθηγητές, τους συμμαθητές (προσθέτω), την κουλτούρα και τον κόσμο των σχολείων εκείνων. Θα μπορούσαμε πολλά ακόμη, αλλά δεν έχει καμία σημασία. Γιατί, όπως πιθανότατα να έμαθε ο κ. Γεραπετρίτης κατά την (εντυπωσιακή) επιστημονική και ακαδημαϊκή εξέλιξή του, και σίγουρα έμαθε από τη ζωή, οι υποθετικές κρίσεις δεν σημαίνουν και πολλά –ειδικά για το παρελθόν σημαίνουν απολύτως τίποτα!
Τα γεγονότα είναι εκείνα που έχουν αξία. Η πολύ προσωπική ομιλία του Γεραπετρίτη στη Βουλή: Αν δεν ήταν τα δημόσια Πρότυπα δεν θα ήμουν εδώ Πατήστε εδώ Και ένα αναμφισβήτητο γεγονός είναι πως ο κ. Γεραπετρίτης είναι σήμερα διαπρεπής Νομικός και Πολιτικός. Το ότι «έβγαλε» την Ιωνίδειο, προφανώς τον βοήθησε σε αυτό, αλλά τούτο δεν σημαίνει πως αν δεν αποφοιτούσε από την Ιωνίδειο, σήμερα δεν θα ήταν αυτό που είναι. Πολύ απλά διότι δεν ξέρεις τι θα είχε συμβεί αν δεν είχε συμβεί αυτό που συνέβη…
Εξάλλου, υπάρχουν διαπρεπείς επιστήμονες και πολιτικοί, που «έβγαλαν» το σχολείο της γειτονιάς ή του χωριού τους. Είναι πάντως αναμφισβήτητο γεγονός ότι σε εκείνον, σε μένα, αλλά και σε πολλούς ακόμη που το αναγνωρίζουν, τα δημόσια Πρότυπα σχολεία προσέφεραν, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην εκπαίδευσή μας, καθόρισαν σε σημαντικό βαθμό τη διαδρομή μας και τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας. Γιατί; Διότι είχαν μαθητές που ήταν ανάμεσα στους καλύτερους στα δημοτικά από τα οποία προέρχονταν, άρα το μέσο επίπεδο ήταν υψηλό και έως ένα βαθμό σε «παρέσυρε.» Διότι είχαν καθηγητές που επίσης είχαν αξιολογηθεί ως οι καλύτεροι, επεδίωκαν να διδάξουν εκεί, και με τις όποιες στρεβλώσεις μπορεί να είχαν οι διαδικασίες και οι διορισμοί (μιλάμε για Δημόσιο, μιλάμε για τα πρώτα 5-6 χρόνια μετά τη Δικτατορία), στην πράξη και στην πλειοψηφία τους αποδεικνύονταν εξαιρετικοί και δίκαιοι. Διότι διαπνέονταν από δημοκρατική κουλτούρα.
Μπορώ να μιλήσω με ασφάλεια και βεβαιότητα για τη Βαρβάκειο που έζησα στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ένα σχολείο στην καρδιά της πόλης (Νεάπολη Εξαρχείων). Ενα σχολείο όπου μπορούσαμε ελεύθερα να μιλήσουμε και, κυρίως, να ακούσουμε. Ενα σχολείο που ενίσχυσε την ισότητα και τον σεβασμό προς το άλλο φύλο (αν και σημαντικά λιγότερες σε αριθμό οι συμμαθήτριες καθώς ήταν μόλις η δεύτερη χρονιά των «μεικτών» Προτύπων, ήταν ωστόσο κορυφή στις επιδόσεις), όπως εξέθρεψε και το ενδιαφέρον μου για τη δημοσιογραφία, σε μια εποχή που για τους καλούς μαθητές το επάγγελμα θεωρούνταν «παρακατιανό» και πάντως καθόλου «ελιτίστικο»…
Διότι, ίσως το πιο σημαντικό, είχαμε ως άτομα την κρίση και την ικανότητα να αντιληφθούμε και να αφομοιώσουμε τα παραπάνω. Οπως πολύ σωστά σημειώνει ο κ. Γεραπετρίτης, στα σχολεία μας δεν υπήρχε τίποτα «ελιτίστικο». Τουλάχιστον όχι με την έννοια που σήμερα δίνουμε στη λέξη και είναι απόρροια των μετέπειτα δεκαετιών, του νεοπλουτισμού και της επίδειξης (ειδικά μάλιστα το παλαιό κτίριο της Βαρβακείου στα Εξάρχεια ήταν εντελώς ακατάλληλο για σχολείο, μια ντροπή στην ιστορία της ΒΠΣ…).
Πολύ καλά κάνει, λοιπόν, και το τονίζει προς την αντιπολίτευση. Οπως πολύ καλά κάνει και η αντιπολίτευση και σημειώνει πως το ζητούμενο δεν είναι να υπάρχουν 2,3 ή 13 δημόσια Πρότυπα, αλλά να αναβαθμιστεί στο σύνολό της η δημόσια εκπαίδευση και κάθε παιδί, σε κάθε σχολείο, να έχει τις ευκαιρίες στη γνώση και την εξέλιξη που είχε ο κ. Γεραπετρίτης, οι συμμαθητές του κ.κ. Παφίλης (ΚΚΕ) και Κατρούγκαλος (ΣΥΡΙΖΑ) και όσοι «βγάλαμε» τα δημόσια Πρότυπα. Πώς όμως θα γίνει αυτό; Εκεί ο καθένας μπορεί να λέει και να εύχεται ό,τι θέλει. Το ζήτημα είναι τι (έχει) κάνει.
Οπως είπαμε, τα γεγονότα μετρούν. Στις πέντε δεκαετίες που ο κ. Γεραπετρίτης και ο υπογράφων «μετερχόμαστε της ελληνικής παιδείας», το επίπεδο της δημόσιας εκπαίδευσης βυθίζεται σταθερά και δεν έχει υπάρξει καμία δραστική κίνηση για να αντιστραφεί η τάση. Και όμως, η συνταγή υπάρχει και τη γνωρίζει ο κ. Γεραπετρίτης: αντικειμενική αξιολόγηση, δυνατότητες επιλογών, συνεχής κατάρτιση, τεχνικές/τεχνολογικές υποδομές, κίνητρα κάθε είδους σε καθηγητές και μαθητές να θέλουν να βρίσκονται στο σχολείο και να γίνουν καλύτεροι.
ΟΚ, δεν θα τους «πιάσεις» όλους. Αλλά θα «πιάσεις» τους περισσότερους –πολλούς περισσότερους. Και κάπως έτσι θα ανεβάσεις τον γενικό μέσο όρο. Εως τότε χρειαζόμαστε περισσότερα δημόσια Πρότυπα σχολεία –να συμφωνήσω ότι η ισότητα «προς τα κάτω» είναι ισοπέδωση. Πρωτίστως όμως χρειαζόμαστε ένα πρότυπο εκπαιδευτικής πολιτικής. Και εκεί θα χρειαστεί να μιλήσει ακόμη μια φορά με την καρδιά του ο υπουργός Επικρατείας για να μας πει αν θεωρεί πως αυτό το πρότυπο είναι που ψήφισε την περασμένη Πέμπτη.
