ΣΗΜΕΙΑ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ
ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΤΟΥ 5ου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΘΕΡΙΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
ΜΕ ΘΕΜΑ
«ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΜΕ»
Με ιδιαίτερη χαρά παρευρίσκομαι στην παρουσίαση του Προγράμματος του 5ου Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου, του οποίου η κεντρική θεματική είναι αφιερωμένη στην Ελληνική Γλώσσα, στον Πολιτισμό και στα ΜΜΕ. Πολλώ μάλλον όταν το φετινό θέμα του αφορά την εμβληματική προβληματική ως προς την «γλώσσα του άλλου» και, συνακόλουθα, ως προς την «ηθική της ετερότητας».
Μίλησα για «εμβληματική προβληματική» του ως άνω θέματος, λόγω της άμεσης σύνδεσής του με τον εν γένει Πολιτισμό μας και, κατ’ εξοχήν, με τους σύγχρονους κινδύνους που τον απειλούν. Πραγματικά, η Γλώσσα, κάθε Λαού και των Ανθρώπων του, είναι βασικό -θάλεγα «πυρηνικό» -στοιχείο του Πολιτισμού τους, δοθέντος ότι, δίχως την «αντηρίδα» της Γλώσσας, ο αντίστοιχος Πολιτισμός δεν έχει, ουσιαστικά, ρίζες και θεμέλια.
Κατά λογική συνέπεια, προσεγγίζοντας την «γλώσσα του άλλου» -του άλλου Λαού και των Ανθρώπων του- προσεγγίζουμε τον ίδιο τον Πολιτισμό του, υπακούοντας, ταυτοχρόνως, στους σχετικούς κανόνες της ηθικής της ετερότητας. Κανόνες, οι οποίοι θεσπίζουν, μεταξύ άλλων, την αρχή ότι κάθε πραγματικός Πολιτισμός επιδιώκει, οιονεί εκ φύσεως, την επικοινωνία με τους άλλους Πολιτισμούς. Και μέσα από την επικοινωνία αυτή επέρχεται, αμφιδρόμως, ο εμπλουτισμός των Πολιτισμών με νέα, πολύτιμα, στοιχεία, αφού αναμφιβόλως, η στατικότητα είναι «εχθρός» του Πολιτισμού. Ο Πολιτισμός, που είναι «καταδικασμένος» να υπάρχει σ’ ένα χώρο απομόνωσης και ακινησίας, αποκτά «μουσειακές» διαστάσεις και αργοπεθαίνει. Και αυτός ο «αργός θάνατος» γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνος, όταν και όσο η απομόνωση συνοδεύεται από μια καταστροφική ψευδαίσθηση υπεροχής και απομόνωσης, ήτοι μια ψευδαίσθηση περί «splendid isolation».
Υπ’ αυτό το πνεύμα μπορούμε -και έχουμε ανάλογο χρέος- να καταπολεμήσουμε τον διαβρωτικό μύθο περί, δήθεν, «σύγκρουσης Πολιτισμών», ο οποίος επιβουλεύεται, κατά αποτέλεσμα, την Παγκόσμια Ειρήνη και Δημοκρατία. Το έχω πει πολλές φορές, το επαναλαμβάνω εκ νέου: Από την μια πλευρά δεν νοείται «σύγκρουση» μεταξύ πραγματικών Πολιτισμών. Υπάρχει, όμως, συχνά έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ τους, την οποία πρέπει, ιδίως σήμερα, ν’ αποκαταστήσουμε. Και, από την άλλη πλευρά, ο διάλογος μεταξύ Πολιτισμών -διάλογος τον οποίο η Γλώσσα διευκολύνει τα μέγιστα- είναι το καταλληλότερο μέσο για να εμπεδωθεί η ειρηνική συνύπαρξη των Λαών παγκοσμίως, με στόχο την υπεράσπιση του Ανθρώπου, της αξίας του, της προσωπικότητάς του και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του.
Το 5ο Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο είναι αφιερωμένο στην μνήμη του Γιάννη Βαμβακάρη, ενός βιοπαλαιστή εναερίτη της ΔΕΗ, ο οποίος σπούδαζε στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και έχασε την ζωή του, εν ώρα εργασίας πάνω σε στύλο τη ΔΕΗ, λίγο πριν πάρει το πτυχίο του και -τι τραγική σύμπτωση- λίγο μετά την λήξη του Θερινού Πανεπιστημίου. Αυτό το γνήσιο υπόδειγμα Συνανθρώπου μας, ας είναι ένας «δείκτης πορείας», ως προς το τι σημαίνει ο αγώνας για την επί Γης καταξίωση του Ανθρώπου, σύμφωνα με τον προορισμό του.
