Γράφει ο Τάσος Παππάς
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
 

Πριν μπουν στη ζωή μας οι δημοσκοπήσεις η πρόβλεψη για το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν επισφαλής. Στηριζόταν στο κλίμα που πιάναμε, στη μαζικότητα των συγκεντρώσεων που ήταν κατάλληλα σκηνοθετημένες για να δείχνουν μεγαλύτερες και στον παλμό του πλήθους είτε ήταν τοπικό είτε ενισχυόταν από μεταφερόμενους οπαδούς.

Οχι ότι έγινε ασφαλής από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις, αλλά είχαμε έναν μπούσουλα. Πρέπει πάντως να πω ότι την εποχή που δεν υπήρχαν τα γκάλοπ η αίσθηση που διαμορφωνόταν στην ατμόσφαιρα σπανίως έπεφτε έξω. Το ποιος θα κερδίσει φαινόταν. Με ορισμένες εξαιρέσεις.

● Στις πρώτες εκλογές μετά τη μεταπολίτευση οι πάντες περίμεναν άνετη νίκη της Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο μόνος λανθασμένος υπολογισμός ήταν το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ. Το 13% και κάτι εξέπληξε δυσάρεστα τους οπαδούς του Κινήματος και τον ίδιο τον Ανδρέα Παπανδρέου. Οι συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις, στην πρωτεύουσα και τη Θεσσαλονίκη ήταν πολύ μαζικές: «μέγα πλήθος και μέγα πάθος», όπως έλεγε από τα μπαλκόνια ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ. Στις κάλπες δεν αποτυπώθηκε.

● Στις εκλογές του 1977 και πάλι φαινόταν καθαρά ποιος θα είναι ο νικητής (Ν.Δ.) και ποιος θα έρθει δεύτερος (ΠΑΣΟΚ). Καμία έκπληξη.

● Στις εκλογές του 1981 ο θρίαμβος του ΠΑΣΟΚ «φώναζε», ωστόσο το 48,1% δεν το περίμενε ούτε η ηγεσία του. Παραμένει το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό που απέσπασε κόμμα την περίοδο της μεταπολίτευσης.

● Στις εκλογές του 1985 το κλίμα έδειχνε ότι δεν θα απειληθεί η κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ.

● Στις πολλές εκλογικές αναμετρήσεις της περιόδου 1989-1990 όλοι περίμεναν άνοδο και νίκη της Νέας Δημοκρατίας, κάτι που συνέβη, αλλά η ανθεκτικότητα του ΠΑΣΟΚ ξάφνιασε όσους το είχαν υποτιμήσει.

● Στις εκλογές του 1993 και του 1996 το ΠΑΣΟΚ με τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Σημίτη, αντιστοίχως, επικράτησε επιβεβαιώνοντας το κλίμα που είχε δημιουργηθεί.

● Στις εκλογές του 2000 είχαμε την πιο αμφίρροπη μάχη της μεταπολίτευσης. Η νίκη του ΠΑΣΟΚ κρίθηκε κυριολεκτικά στο νήμα με διαφορά περίπου 70.000 ψήφων. Η αβεβαιότητα ήταν παρούσα μέχρι την τελευταία στιγμή. Απόδειξη: από τις 10 το βράδυ μέχρι τα μεσάνυχτα πανηγύριζαν οι οπαδοί της Δεξιάς και στη συνέχεια βγήκαν στους δρόμους οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ.

● Στις εκλογές του 2004 ουδείς έβαζε στοίχημα ότι θα νικήσει το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου. Η Ν.Δ. του Κώστα Καραμανλή ήταν το μεγάλο φαβορί και η κάλπη δεν διέψευσε τις προβλέψεις.

● Στις εκλογές του 2007 υπήρξε πρόβλημα γιατί η αίσθηση και οι μετρήσεις έβγαζαν ντέρμπι, λόγω των φονικών πυρκαγιών στην Πελοπόννησο, ωστόσο η Ν.Δ. ανέτρεψε τα προγνωστικά.

● Στις εκλογές του 2009 το ΠΑΣΟΚ φαινόταν σίγουρος νικητής, αφού η Ν.Δ. είχε ρίξει λευκή πετσέτα. Ισως είναι η μοναδική περίπτωση από το 1974 που κόμμα εξουσίας έδειχνε τόσο καθαρά ότι δεν θέλει να παλέψει. Δεν βγήκε καν στο γήπεδο. Είχαμε αυτό που λέμε στο ποδόσφαιρο: «έχασαν από τα αποδυτήρια».

● Στις εκλογές που έγιναν την περίοδο της κρίσης, σε γενικές γραμμές οι προβλέψεις των εταιρειών και η αίσθηση του κόσμου αποδείχθηκαν σωστές. Η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ συρρικνώθηκαν δραματικά –το ΠΑΣΟΚ είχε τη μεγαλύτερη φθορά– και ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε δυναμικά στο προσκήνιο.

● Πατατράκ υπέστησαν οι εταιρείες μέτρησης, όχι όμως και το ένστικτο των πολιτών, στις τρεις εκλογικές μάχες του 2015 (Γενάρης, δημοψήφισμα, Σεπτέμβρης). Τρεις θηριώδεις αστοχίες μέσα σε οκτώ μήνες. Η μεγαλύτερη στο δημοψήφισμα. Αυτό που «έπιανε» στην ατμόσφαιρα ο απλός πολίτης δεν το ανίχνευαν τα γκάλοπ. Τις αιτίες της τριπλής πανωλεθρίας ακόμη τις αναζητούν οι διευθυντικές ομάδες των εταιρειών.

● Στις ευρωεκλογές του 2019 οι περισσότερες δημοσκοπήσεις προέβλεψαν με ακρίβεια το αποτέλεσμα. Ως προς αυτό, κερδίζουν το παιχνίδι από εκείνους που αμφισβητούσαν συστηματικά τη δουλειά τους. Η νίκη της Ν.Δ. είναι καθαρή και εντυπωσιακή. Θα είναι το μεγάλο φαβορί για τις εθνικές εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ο Τσίπρας, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν απέφυγε τη βαριά ήττα, ωστόσο δεν υπέστη αυτό που επιθυμούσαν οι αντίπαλοί του: την εκλογική ταπείνωση. Το ερώτημα που προκύπτει πια είναι αν αυτή η κατάσταση μπορεί να ανατραπεί. Δύσκολο. Δεν έχει ξανασυμβεί.

Ανάγωγα

Μπλε οι περισσότεροι δήμοι, μπλε οι περισσότερες περιφέρειες, μπλε η ευρωκάλπη, σαρώνουν στην Ευρώπη η Δεξιά και η Ακρα Δεξιά. Είναι μια μέρα δύσκολη για την Αριστερά σ’ όλες τις εκδοχές της.