Μιλώντας τη δεύτερη ημέρα του Συνεδρίου, το Σάββατο 16 Μαρτίου 2019, ο Πάνος Σκουρλέτης εστίασε, μεταξύ άλλων, στον στόχο της δημιουργίας ενός νέου ευρωπαϊκού προοδευτικού πόλου ο οποίος δεν πρέπει να έχει αμυντική λογική, δεν μπορεί να συγκροτηθεί στη βάση της άρνησης των προτάσεων του αντιπάλου, αλλά είναι υποχρεωμένοςνα καταθέσει μία εναλλακτική πρότασηγια μια διαφορετική Ευρώπη. Μία Ευρώπη με λιγότερες ανισότητες, μεγαλύτερη αλληλεγγύη, δημοκρατική εμβάθυνση, η οποία θα αναστρέψει την πορεία απαξίωσης της εργασίας, μία Ευρώπη που θα ξαναπιάσει το νήμα των ριζοσπαστικών προτάσεων.
Μαζί του στο τραπέζι διαλόγου βρέθηκαν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ανανεωτικής Αριστεράς, Γκάμπι Ζίμερ, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, ο Πρόεδρος του Ιρλανδικού κόμματος «Σιν Φέιν» και Αντιπρόεδρος των Πρασίνων, Ντέκλαν Κέρνι, ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης.
Ακολουθεί η ομιλία του Γραμματέα της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ:
Φίλες και φίλοι συντρόφισσες και σύντροφοι
Αγαπητοί Γκάμπι, Ντέκλαν, Άντρο και Δημήτρη
Βρισκόμαστε στο τέλος ενός πολύ ενδιαφέροντος διημέρου. Τα τραπέζια, όπως θα διαπιστώσατε, έπιασαν κομβικά ζητήματα που σχετίζονται με το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης. Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που γίνονται τέτοιου είδους συναντήσεις και νομίζω ότι αν κάτι έχουμε να καταθέσουμε αυτή τη στιγμή, είναι μια διακριτή παρουσία της Ευρωομάδας της Αριστεράς όλα τα προηγούμενα χρόνια, σε όλα τα τρέχοντα ζητήματα, που την έχει καταστήσει έναν ξεχωριστό, πολύμορφο πόλο με ιδιαίτερη συμβολή στον προβληματισμό, με ξεχωριστές, ρηξικέλευθες τοποθετήσεις γύρω από τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη.
Βεβαίως υπάρχει μία καθοριστική ιδιομορφία. Βρισκόμαστε δύο μήνες και κάποιες μέρες πριν από τις εκλογές της 26ης Μαΐου. Κατά συνέπεια προσφέρεται, εκ των πραγμάτων, η σημερινή συζήτηση για να κάνουμε μία αποτίμηση της προηγούμενης περιόδου, να δούμε πώς είναι τα πράγματα σήμερα στην Ευρώπη, τι έχουμε να πούμε στους ευρωπαϊκούς λαούς πηγαίνοντας σε αυτές τις ευρωεκλογές.
Κάτι που κάθε φορά συνηθίζεται να λέγεται, είναι ότι θα είναι κρίσιμες εκλογές. Νομίζω όμως, ότι στην τρέχουσα συγκυρία είναι κυριολεκτικά κρίσιμες αυτές οι ευρωεκλογές για το παρόν και για το μέλλον της Ευρώπης. Είναι πράγματι ένα κρίσιμο σταυροδρόμι μπροστά μας. Από ποιο δρόμο τελικά θα διαλέξουμε, συνολικά ως Ευρωπαϊκή Ένωση, θα εξαρτηθεί ποια θα είναι η Ευρώπη αύριο, αλλά θα σας έλεγα πολύ περισσότερο και το αν θα υπάρξει η (ενωμένη) Ευρώπη. Όχι μόνο όπως την ξέραμε, αλλά αν θα υπάρξει στην κυριολεξία.
Πριν από λίγες μέρες έγινε μια διεθνής συνάντηση ενός «συγγενούς» χώρου ως προς εμάς. Είχε έρθει ο Πρόεδρος Μπούλμαν και μίλησε στην Αθήνα. Ήταν μία συνάντηση που γινόταν με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου στο οποίο συμμετέχει εκ μέρους της Ελλάδας η κα Κατσέλη. Το λέω αυτό διότι ήταν πολύ ενδιαφέροντα τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε σχέση με τα χαρακτηριστικά της σημερινής Ευρώπης. Και εκείνο που κανείς μπορεί εύκολα να διαπιστώσει – και θα μπορούσε να κωδικοποιήσει σε μία φράση – είναι ότι η ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού τα προηγούμενα χρόνια, η νεοφιλελεύθερη Ευρώπη, γέννησε τις νέες ανισότητες. Αυτό είναι ένα συμπέρασμα που μπορεί πια να το ομολογήσει οποιοσδήποτε καλοπροαίρετος. Βρισκόμαστε λοιπόν σε μία κατάσταση οριακή. Μία κατάσταση η οποία έχει επιδράσει πλέον στα ρεύματα, στους πολιτικούς συσχετισμούς που διαμορφώνονται, ύστερα από μία πολυετή, υπερδεκαετή, ηγεμονία των φιλελευθέρων στρατηγικών και των πολιτικών της ακραίας λιτότητας.
Αυτή η κατάσταση, σε συνδυασμό με το οξυμένο προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, αλλά κυρίως και με τον τρόπο που αντιμετώπισε η Ευρώπη αλλά και ο υπόλοιπος πρώτος κόσμος τις μεταναστευτικές ροές, είναι φανερό ότι έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την άνοδο της Ακροδεξιάς. Αυτός δεν είναι ένας κίνδυνος μπροστά μας, είναι μια πραγματικότητα που παίρνει σάρκα και οστά. Η λογική της εθνικής αναδίπλωσης, νεοφασιστικά φαινόμενα, ακροδεξιές λογικές ρατσιστικές λογικές, σήμερα ενδυναμώνονται, σηκώνουν κεφάλι. Όλα αυτά δεν είναι άσχετα με όσα είπαμε ακριβώς πριν από λίγο. Με την πολιτική που υλοποιήθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Μια πολιτική η οποία ουσιαστικά απαξίωσε το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης και έσπρωξε κόσμο, ιδιαίτερα από τις λαϊκές τάξεις της Ευρώπης, προς την Ακροδεξιά. Νομίζω λοιπόν, ότι αν δεν ξεκινήσουμε από αυτή την επισήμανση δεν θα μπορέσουμε να δούμε τι κάνουμε από εδώ και μπρος. Θεωρώ ότι εμείς, ως ευρωπαϊκή Αριστερά, είμαστε από εκείνες τις πολιτικές ομάδες που δεν βλέπουμε με έκπληξη αυτή την κατάσταση. Πολύ πριν η κρίση αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα- και δεν αναφέρομαι μόνο στην κρίση την Ελληνική, που πήρε μια ακραία έκφραση – αναφέρομαι στην κρίση όπως την γνώρισε μετά το 2008, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, συνολικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήμασταν από αυτούς οι οποίοι είχαμε προειδοποιήσει για τα χαρακτηριστικά του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου μοντέλου. Για αυτή την τραπεζική, τότε, «φούσκα» που όλοι πίστευαν ότι η οικονομία αενάως θα μεγεθύνεται και θα μπορεί έτσι να καλύπτει, μέσα από αυτή την αέναη μεγέθυνση, ακόμη και τον τραπεζικό κίνδυνο και προϊόντα τα οποία ήταν προϊόντα «φούσκα».
Αλλά κάποια στιγμή έρχεται η ώρα του «ταμείου» και ο πρώτος, ο οποίος αποτέλεσε θύμα της κρίσης, ήταν ο τραπεζικός τομέας. Βεβαίως, επειδή βρισκόμαστε σε αυτές τις συνθήκες, σε αυτό το πολιτικό σύστημα, η ζημιά μετακυλίστηκε στις ευρωπαϊκές οικονομίες, στον Δημόσιο τομέα και, κατ’ επέκταση, στους λαούς και τους εργαζόμενους. Στο «μάτι του κυκλώνα» αυτών των πολιτικών, των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόστηκαν με συγκεκριμένα προγράμματα σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες, βρέθηκε ο κόσμος της εργασίας. Ο κόσμος της εργασίας ο οποίος ενοχοποιήθηκε για την κρίση, του οποίου του αφαίρεσαν δικαιώματα, μετέτρεψαν την αγορά εργασίας σε πολλές περιπτώσεις και ιδιαίτερα εδώ στην πατρίδα μας, σε μία κυριολεκτική εργασιακή ζούγκλα. Αλλά, όπως σας έλεγα και πριν, νομίζω ότι όλα αυτά εμείς τουλάχιστον τα είχαμε εντοπίσει. Αυτό μας δημιουργεί μία καλώς εννοούμενη πολιτική αυτοπεποίθηση για να μπορούμε να σταθούμε σήμερα απέναντι στους ευρωπαϊκούς λαούς και να τους πούμε ότι αυτά που συνέβησαν δεν ήταν νομοτελειακά, αλλά ήταν αποτέλεσμα των πολιτικών που υλοποιήθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ήμασταν εμείς αυτοί οι οποίοι είχαμε πει για τα ελλείμματα της ατελούς Νομισματικής Ένωσης. Διότι πραγματικά, αποτελεί παράδοξο στην παγκόσμια οικονομική ιστορία να έχουμε ένα κοινό νόμισμα, να έχουμε σφιχτούς νομισματικούς κανόνες, αλλά σε όλα τα άλλα πεδία της οικονομικής πολιτικής να υπάρχουν τεράστιες ανισότητες. Και με βάση αυτήν την πολύ περίεργη πραγματικότητα, είδαμε οι πραγματικές ανισότητες ανάμεσα στις οικονομίες να μεγεθύνονται, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης. Γι’ αυτό πολύ σωστά θυμόσαστε ότι είχαμε πει πως τα πλεονάσματα των ισχυρών οικονομιών της Κεντρικής Ευρώπης είναι τα ελλείμματα των αδύναμων περιφερειακών οικονομιών. Ήμασταν εμείς αυτοί οι οποίοι είχαμε μιλήσει για το έλλειμμα Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήμασταν εμείς οι οποίοι αναρωτηθήκαμε πως νομιμοποιείται το πιο ισχυρό πολιτικό όργανο σήμερα στην Ευρώπη να είναι το άτυπο, το Eurogroup. Του οποίου οι αποφάσεις καθορίζουν τις πολιτικές που υλοποιούνται στις Ευρωπαϊκές χώρες, όμως είναι ένα άτυπο όργανο το οποίο δεν έχει πολιτικό έλεγχο. Αντίθετα, το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο εκλέγεται άμεσα από τους ευρωπαϊκούς λαούς εξακολουθεί να είναι αποδυναμωμένο, ενώ ο ευρωπαϊκός Προϋπολογισμός είναι αρκετά μικρός και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι μπορεί να επιτελέσει τον ρόλο του, τον σκοπό του.
Αυτή λοιπόν η κατάσταση, από τη στιγμή που, για λόγους που δεν σχετίζονται μόνο με τις εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο, περάσαμε στη σφαίρα της οικονομικής κρίσης,
φάνηκε ευάλωτη, γέννησε νέες ανισότητες και σήμερα βλέπουμε μεγάλα τμήματα των ευρωπαϊκών λαών να αναρωτιούνται “αξίζει κανείς να υπερασπίζεται την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης;”. Κατά συνέπεια, νομίζω ότι πέφτει το βάρος στη δική μας Αριστερά, στην ευρωπαϊκή Αριστερά. Έχοντας ασκήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια αυτή την πολύ εντοπισμένη και συστηματική κριτική στον τρόπο που διαμορφώθηκε η Ευρώπη, να μιλήσουμε για το τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα. Το πρώτο που νομίζω ότι αντιλαμβανόμαστε όσοι είμαστε σε αυτό το τραπέζι, αλλά και όχι μόνο όσοι είμαστε σε αυτό το τραπέζι – και αυτό είναι μια θετική εξέλιξη των τελευταίων ετών- είναι η ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ανάχωμα στην άνοδο της Ακροδεξιάς, στην άνοδο των ρατσιστικών απόψεων. Και λέω ότι δεν το συνειδητοποιούν μόνο οι δυνάμεις Ευρωπαϊκής Αριστεράς, διότι όπως γνωρίζετε όλοι σας, ένα μεγάλο κομμάτι της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, ύστερα από αρκετά χρόνια, από αρκετές δεκαετίες, έχει αποφασίσει να ανοίξει μία συζήτηση στρατηγικού περιεχομένου σε σχέση με τις κυρίαρχες οικονομικές πολιτικές. Η ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία έχει μεγάλες ευθύνες, διότι από κοινού με την άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια των χριστιανοδημοκρατών, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, υπηρέτησαν από κοινού τις ευρωπαϊκές στρατηγικές τα προηγούμενα χρόνια. Έχουν ευθύνες διότι είχαν, σε πολύ μεγάλο βαθμό, μία προγραμματική συμπληρωματικότητα μεταξύ τους. Αυτό συνέβαινε και στον ελληνικό χώρο, κάτω από τις ιδιαίτερες δικές μας συνθήκες, όπου από τα τέλη ή και από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, ο εγχώριος εκφραστής της Σοσιαλδημοκρατίας, το ΠΑΣΟΚ, ολοένα και περισσότερο έμοιαζε με τη Νέα Δημοκρατία. Στις συνθήκες των μνημονίων τους είδαμε από κοινού, στην ίδια κυβέρνηση, να υλοποιούν με τον πιο σκληρό τρόπο την πιο ακραία πολιτική λιτότητας που εφαρμόστηκε σε ευρωπαϊκή χώρα. Με τα γνωστά αποτελέσματα και με νωπές ακόμη τις πληγές, από αυτή την ακραία πολιτική, στο σώμα του ελληνικού λαού.
Είναι, λοιπόν, θετικό ότι μετά από χρόνια υπάρχουν μεγάλα τμήματα των ευρωπαίων σοσιαλιστών οι οποίοι θέλουν να χειραφετηθούν από τον νεοφιλελευθερισμό. Νομίζω ότι αυτή η συγκυρία προσφέρεται για να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος και δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να έχουμε μία συμπαράταξη με αυτές τις δυνάμεις, στην προσπάθεια να δημιουργήσουμε το αντίπαλο δέος απέναντι στον συντηρητικό πόλο. Ένας συντηρητικός πόλος ο οποίος πια διαμορφώνεται μέσα από την συνάντηση του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού με την ακροδεξιά ρητορική και λογική. Αυτός είναι πλέον το νέο πρόσωπο της «ευρωδεξιάς», θα μπορούσαμε να πούμε. Στον δικό μας πόλο σίγουρα έχουν θέση και οι δυνάμεις της Οικολογίας. Οι οποίες κατορθώνουν μέσα από τη δική τους οπτική, ασκώντας μία κριτική που σχετίζεται με το ίδιο το παραγωγικό μοντέλο, να κάνουν καίριες επισημάνσεις, οι οποίες νομίζω μας δίνουν τη δυνατότητα και με αυτές τις δυνάμεις να δημιουργήσουμε έναν νέο ευρωπαϊκό προοδευτικό πόλο ο οποίος, όμως, προσέξτε, δεν μπορεί να έχει μία αμυντική λογική. Δεν μπορεί να συγκροτηθεί στη βάση της άρνησης των προτάσεων του αντιπάλου. Είναι υποχρεωμένος, αν θέλει να εμπνεύσει νέες δυνάμεις, αν θέλει να γίνει πειστικός στις λαϊκές τάξεις, να καταθέσει μία εναλλακτική πρόταση. Πιάνοντας, λοιπόν, το νήμα των επεξεργασιών, της κριτικής που κάναμε όλα τα προηγούμενα χρόνια για τον τρόπο που διαμορφώθηκε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα πρέπει να μιλήσουμε για μία διαφορετική Ευρώπη. Μία Ευρώπη με λιγότερες ανισότητες, μεγαλύτερη αλληλεγγύη, δημοκρατική εμβάθυνση, με αυξημένο ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό. Μια Ευρώπη η οποία θα αναστρέψει την πορεία απαξίωσης της εργασίας, μία Ευρώπη που θα ξαναπιάσει το νήμα των ριζοσπαστικών προτάσεων. Και το λέω αυτό αναφερόμενος και στη δική μας Αριστερά και στον ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας στον καθρέφτη μας. Εμείς, έχοντας βγει από το τελευταίο μνημονιακό πρόγραμμα – και αυτό είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό – θα πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα των αναλύσεων, των εναλλακτικών προτάσεων που κάναμε πριν από τα χρόνια της κρίσης. Διότι για εμάς, την Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, η έννοια της επιτυχίας δεν τελειώνει με την ολοκλήρωση ενός προγράμματος που ποτέ, άλλωστε, δεν ήταν το δικό μας πρόγραμμα. Στον πυρήνα του δεν έπαψε ποτέ να είναι ένα πρόγραμμα νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής. Μπορέσαμε βεβαίως και αξιοποιήσαμε ό,τι δυνατότητες είχαμε, στα πλαίσια ενός πολύ δυσμενούς συσχετισμού δυνάμεων, για να μπορέσουμε να κάνουμε πράξη ένα στοιχειώδες κοινωνικό κράτος που ποτέ δεν υπήρχε ισχυρό στην Ελλάδα, για να προστατεύσουμε όσους ήταν ανασφάλιστοι, για να κάνουμε πράξη το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης. Ναι, αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά και γνωρίζουμε ότι αν ήταν μία άλλη κυβέρνηση, σαν και την προηγούμενη, όλα αυτά δεν θα τα βλέπαμε. Αλλά δεν μας αρκεί αυτού του είδους η επιτυχία. Τους τελευταίους μήνες, με αυτά που γίνονται πράξη στην χώρα μας ανοίγουμε έναν διαφορετικό δρόμο. Έναν δρόμο που μας απομακρύνει από τις πολιτικές λιτότητας. Αυτός ο δρόμος πρέπει να βαθύνει. Η συζήτηση που γίνεται σήμερα στην Ευρώπη γίνεται και στην Ελλάδα. Δηλαδή η προσπάθεια διαμόρφωσης ενός αριστερού – προοδευτικού πόλου που θα μπορέσει να συσπειρώσει ό,τι πιο ζωντανό υπάρχει, έτσι ώστε να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τους αναγκαίους συσχετισμούς, να δημιουργήσουμε ένα πλειοψηφικό μπλοκ κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που θα μπορέσει πλέον να κάνει πράξη μεγάλες αλλαγές.
Ξέρετε, εδώ στην Ελλάδα μας αρέσει πολύ η αυτοαναφορικότητα. Σκεφτόμαστε, αριστεροί και δεξιοί, πολύ ομφαλοσκοπώντας. Δεν έχουμε καταλάβει, αλλά το καταλαβαίνουμε όταν βρισκόμαστε έξω, πως είμαστε η μοναδική Κυβέρνηση στον αριστερό χώρο, που προέρχεται, είναι από τον χώρο της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Έχουμε διπλή υποχρέωση, ένα διπλό στοίχημα. Και απέναντι στον ελληνικό λαό, αλλά και απέναντι στους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς και τις προοδευτικές δυνάμεις, να πετύχουμε. Ήταν πραγματικά πρωτότυπο αυτό που έγινε, παράξενο, δεν έχει προηγούμενο, μία κυβέρνηση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς να υλοποιήσει μία πολιτική που την πίεσαν από κάθε κατεύθυνση να την υιοθετήσει, να πει «δεν την υιοθετώ, γνωρίζω ποια είναι τα όρια της και προσπαθώ να την κάνω όσο το δυνατόν ανώδυνη για τον λαό μου ανοίγοντας έναν διαφορετικό δρόμο». Θεωρώ ότι σε πάρα πολλά ζητήματα τα καταφέραμε. Σε κάποια άλλα ίσως όχι. Αλλά το βέβαιο είναι ότι εξακολουθούμε να εμπνεόμαστε από τις μεγάλες αξίες της Αριστεράς για λιγότερη εκμετάλλευση, μεγαλύτερη αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη, περισσότερη δημοκρατία. Όλα αυτά τα οποία παραμένουν δραματικά επίκαιρα σήμερα, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά συνολικά για την Ευρώπη.
Είμαι λίγο επηρεασμένος γιατί καθώς ερχόμουνα, αν και δεν θέλω να αναφερθώ πολύ στα εσωτερικά πράγματα, είχα μια ενημέρωση γύρω από το Συνέδριο της ΓΣΕΕ. Την απόπειρα πραγματοποίησης του Συνεδρίου της ΓΣΕΕ στην Καλαμάτα. Πραγματικά με πιάνει θλίψη. Διότι στον Ευρωπαϊκό χώρο, που δεν υπάρχουν αριστερές κυβερνήσεις, που η Αριστερά στο σύνολό της ίσως καταγράφει σε κάποιες από αυτές τις χώρες μικρότερα ποσοστά, έχουν κατορθώσει να έχουν υπαρκτά συνδικάτα τα οποία όταν κινητοποιούνται συμμετέχει κόσμος. Καταλαβαίνει ο άλλος ότι γίνεται απεργία. Στην Ελλάδα έχουμε το οξύμωρο σχήμα του μεγάλου αριθμού απεργιών που δεν τις καταλαβαίνει ποτέ κανείς. Είναι fake. Σαν τα fake news έτσι υπάρχουν και fake απεργίες.
Δυστυχώς, μετά από πάρα πολλά χρόνια, αυτές τις ώρες που μιλάμε, με ευθύνη και των συνδικαλιστικών δυνάμεων του ΚΚΕ, του ΠΑΜΕ, αλλά και της απαξιωμένης συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας που όλα τα προηγούμενα χρόνια είχε την επίσημη ηγεσία της ΓΣΕΕ, δεν γίνεται Συνέδριο της Συνομοσπονδίας αυτή τη στιγμή και πηγαίνουμε σε άγνωστους δρόμους. Defacto αυτή τη στιγμή, βιώνουμε τον κατακερματισμό και τη διάσπαση του συνδικαλιστικού κινήματος. Νομίζω ότι πρέπει να πρωτοστατήσουν οι δικές μας δυνάμεις, μιλώντας στη βάση των εργατικών σωματείων, στα πρωτοβάθμια σωματεία, να πάρουμε εμείς στα χέρια μας την υπόθεση του ξαναζωντανέματος του συνδικαλιστικού κινήματος. Διότι μια αριστερή Κυβέρνηση και τελειώνω με αυτό, δεν μπορεί να προχωρήσει αν δεν έχει ένα υπαρκτό κοινωνικό έρμα, αν δεν έχει υπαρκτές κοινωνικές δυνάμεις και δει τις δυνάμεις της εργασίας, που να την στηρίζουν μέσα στην κοινωνία και αν δεν έχει, για να μιλήσω λίγο και για τα δικά μου καθήκοντα, ένα κόμμα μαζικό, λαϊκό, με διακριτό ρόλο απέναντι στην Κυβέρνηση. Με το δικό του λόγο που θα είναι «χωνευτήρι» όλων αυτών των ιδεών που μας έρχονται, μέσα από τα πολλαπλά μηνύματα που εισπράττουμε από τη σχέση μας με την κοινωνία. Η ιστορία έχει δείξει ότι δεν αρκεί να έχεις μόνο την Κυβέρνηση, αν δεν έχεις και εκείνους τους κοινωνικούς, πραγματικούς πυλώνες, που θα πατάς πάνω σε αυτούς, που θα σε τροφοδοτούν με ιδέες, με πρόγραμμα. Που θα αποτελούν την αριστερή σου Συνείδηση, που θα αποτελούν την πυξίδα εκείνη που σου δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσεις. Δεν θέλω να πω περισσότερα. Οι συνομιλητές εδώ έχουν ένα πλεονέκτημα. Έχουν θητεύσει στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μπορούν να λένε όλα αυτά που είπα εγώ, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Εγώ προσπάθησα αυτή τη στιγμή να κόψω από δω και από κει, αλλά κάποτε θα τους μοιάσω.
Σας ευχαριστώ
