Γράφει ο Νίκος Ελευθερόγλου
Πηγή: εφημερίδα “Δημοκρατία”
Δυστυχώς άλλη μια φορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και κατ’ επέκταση τα μέσα που λειτουργούν στο διαδίκτυο, ήρθαν να υιοθετήσουν τη συνταγή «σπέρμα, αίμα και ψέμα». Αμφότερα ήρθαν να υιοθετήσουν τις λογικές μέρους του έντυπου Τύπου πάνω στις οποίες στήθηκαν καριέρες, πλούτη και δύναμη.
Μόνο που οι εμπνευστές αυτής της ιστορίας, που απαξίωσε στην πορεία της τον αστικό Τύπο, δεν φαντάζονταν ποτέ τη δύναμη που θα αποκτούσαν στις μετακαπιταλιστικές κοινωνίες το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στον παγκοσμιοποιημένο και συνδεδεμένο 24 ώρες το 24ωρο πλανήτη μας η… είδηση φτάνει παντού χωρίς έλεγχο, χωρίς διασταύρωση, χωρίς κανένα φιλτράρισμα, μετατρέποντας το μέσο σε μήνυμα.
Αυτό δίνει την ευκαιρία σε κάθε είδους τρομοκράτη, κάθε επιπέδου και… ταυτότητας, να αποκτά δωρεάν πρόσβαση και προβολή του παραγόμενου τρόμου και της παράνοιάς του.
Το γνωρίζουν καλά αυτό όσοι μεθοδεύουν χτυπήματα σε παγκόσμια σύνδεση, γι’ αυτό και στήνουν «τηλεοπτικά» το σόου τους, που δυστυχώς πρόθυμα αναμεταδίδουν τα μέσα όχι μόνο της κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τα παραδοσιακά που λειτουργούν στο διαδίκτυο.
Το τελευταίο τρομοκρατικό χτύπημα στη Νέα Ζηλανδία αλλά και άλλα στο παρελθόν ήρθαν να επιβεβαιώσουν την ανάγκη θέσπισης ενός πλαισίου λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να πάψουν να αποτελούν τον δίαυλο μέσα από τον οποίο, με πρόσχημα την ελεύθερη επικοινωνία, λειτουργούν ως προπαγανδιστές του πιο αρρωστημένου σχεδίου, που αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία και την κοινωνία.
Να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο ώστε ούτε η πληροφορία και η είδηση να εμποδίζονται ούτε και να γίνεται δωρεάν διαφήμιση του τρόμου, του μίσους και των διαχωρισμών. Θα μου πείτε, είναι εύκολο αυτό; Οσο κι αν φαντάζει αδύνατο, θα υποστήριζα ότι η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει ένα πλαίσιο που θα ανασχεδιάζεται όπως ακριβώς κάνουν όσοι την εκμεταλλεύονται.
Η προσπάθεια, φυσικά, δεν είναι στατική, αλλά απαιτεί εγρήγορση. Η πρόκληση είναι μεγάλη, αλλά η απειλή μεγαλύτερη. Είναι ευθύνη όλων των εμπλεκομένων στο διαδίκτυο που πίστεψαν στο όραμα μιας νέου τύπου δημοκρατίας με ελευθερία πρόσβασης της είδησης σε κάθε πολίτη, αλλά είδαν να μετατρέπεται σε εφιάλτη, καθώς τη νέα ατζέντα την καθορίζουν, από τη μια, ισχυρές οικονομικές και πολιτικές ελίτ και, από την άλλη, οι κάθε λογής τρομοκράτες.
Το αφήγημα της κυρίαρχης κουλτούρας στο διαδίκτυο είναι έτοιμο να δυναμιτίσει τις κοινωνίες που καταπίνουν αμάσητα ό,τι τους προσφέρεται. Θεωρούν ότι αυτό που βλέπουν… αφιλτράριστο είναι αληθινό και ο τρόμος και το μίσος είναι διαδικτυακό παιχνίδι που δεν αφορά αληθινούς ανθρώπους. Αντί όμως να συζητάμε γι’ αυτά που θα τα βρούμε μπροστά μας, ανακυκλωνόμαστε σε μια αντιπαράθεση με χαρακτηριστικά τού χθες και όχι τού σήμερα και τού αύριο.
Ο ψηφιακός κόσμος είναι μπροστά μας, τα θέματα που φέρνει πολλά και η συζήτηση στη χώρα μας αγνοείται, μια και δεν… πουλάει. Αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν υπάρχει και δεν είναι μπροστά μας.
Οσο παρακολουθούμε από την… κλειδαρότρυπα όσα συμβαίνουν στο διαδίκτυο, απολαμβάνοντας ακόμη τη συνταγή «αίμα, σπέρμα, ψέμα», θεωρώντας ότι δεν μας αφορούν, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το σοκ μας όταν διαπιστώσουμε σε ποιον κόσμο θα ξυπνήσουμε. Και τότε δεν θα μπορούμε να πάρουμε πίσω ούτε τα likes ούτε τα views ούτε τα virals.
Γι’ αυτό και ο ρόλος του Τύπου είναι σημαντικός για την ουσία της δημοκρατίας μας. Φτάνει να το καταλάβουμε τόσο εμείς όσο και οι πολίτες. Και η αλήθεια, όσο πικρή και να ακούγεται, είναι ότι δεν βοηθάμε και πολύ…
