Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Πηγή: εφημερίδα “Δημοκρατία”
Σας γράφω από τη Θεσσαλονίκη. Ολογράφως. Οχι από τη συντετμημένη αγγλική εκδοχή της, «Thess», όπως τη συναντώ σε οδούς, εμπορικά κέντρα και διαδίκτυο αυτές τις ημέρες. Χαρίσαμε το όνομα της Μακεδονίας στα Σκόπια, μη χαρίσουμε και δεύτερο. Θεσσαλονίκη, λοιπόν, με έμφαση στο νίκη, παρακαλώ. Η οικονομική διεργασία εδώ είναι πολύ βαθύτερη και μεγαλύτερη ακόμη κι από αυτά που σας αποκάλυψα χθες. Η μεταβίβαση οικονομικής ισχύος από την αστική αριστοκρατία στους απογόνους προσφύγων, όπως ο Ιβάν, είναι η μία μόνο ενδιαφέρουσα όψη της αλλαγής. Αυτό που παρατηρώ εδώ και μερικές μέρες είναι η συνολική μετατόπιση οικονομικής εξουσίας από το κέντρο προς τον Βορρά. Ανεπαισθήτως.
Με τις αλλαγές που συντελούνται εδώ, έστω και με αργούς ρυθμούς, στο μέλλον οι περιφερειάρχες Μακεδονίας και Θράκης, οι δήμαρχοι Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης, οι διευθύνοντες σύμβουλοι των λιμανιών των αεροδρομίων και της Εγνατίας Οδού, ο διευθύνων σύμβουλος του TAP, οι πρυτάνεις των ΑΕΙ, o διευθυντής του Μουσείου Ολοκαυτώματος θα είναι πρόσωπα με μεγαλύτερη ισχύ και επιρροή από τους εκπροσώπους της κεντρικής εξουσίας, ακόμη και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Ηδη αυτές τις ημέρες άνοιξε απευθείας αεροπορική γραμμή Θεσσαλονίκης – Τελ Αβίβ, ενώ έχει προηγηθεί το Ντουμπάι. Ηδη προχωρούν οι διαδικασίες για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κύπρο και την Κρήτη προς τα Βαλκάνια, με κόμβους τα λιμάνια Αλεξανδρουπόλεως και Καβάλας. Ηδη το λιμάνι Θεσσαλονίκης αποκτά μεγάλη σημασία, ως εμπορική πύλη εισαγωγής προϊόντων τρίτων χωρών προς την Ευρώπη. Ηδη γύρω από το νέο γήπεδο του ΠΑΟΚ (το οποίο θα χρηματοδοτήσει αποκλειστικά ο Ιβάν Σαββίδης, χωρίς κρατική χρηματοδότηση) ετοιμάζονται νέες οικονομικές δραστηριότητες. Και, βεβαίως -όσο χρόνο και να πάρει-, το μετρό κάποτε θα πάψει να είναι μακέτα σε μουσαμά. Στην πραγματικότητα, η μεταβολή έχει διπλή σημασία: Αν και η Θεσσαλονίκη, λόγω θέσης, δεν μπορεί να είναι ποτέ πρωτεύουσα της Ελλάδος -αυτές βρίσκονται συνήθως σε ενδοχώρες, μακριά από σύνορα, για αμυντικούς λόγους-, εντούτοις -όπως εξελίσσονται τα πράγματα- θα αναδειχτεί σε οικονομική μητρόπολη, στην ευρύτερη επικράτεια της οποίας θα αναπτύσσονται γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και Ρωσίας. Στο πλαίσιο αυτό όλες οι δημόσιες λειτουργίες της νύμφης του Βορρά και των συμμάχων πόλεων πρέπει να αναδιαταχθούν.
Λόγου χάρη, η ΕΡΤ3 θα πρέπει (ένα παράδειγμα από τον χώρο μου) να γίνει ένα μεγάλο κανάλι, με τη ματιά της στραμμένη και στην Ουάσινγκτον, και στη Μόσχα και στο Τελ Αβίβ, και στη Σόφια, και στα Σκόπια, και στο Βελιγράδι. Οχι να συρρικνωθεί. Η μεταφορά εξουσίας από το κέντρο προς τον Βορρά θα έχει συνέπεια η Θεσσαλονίκη να γίνει αναλογικά ό,τι η Κωνσταντινούπολη για την Τουρκία. Η Αθήνα θα παραμείνει προοπτικά διοικητική και πολιτιστική (λόγω Ακροπόλεως) πρωτεύουσα της Ελλάδος και της Δύσεως, ωστόσο η νύμφη αποκτά (λόγω ενέργειας, εμπορικών δρόμων και λιμανιών) προβάδισμα. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος αν αυτό έχει γίνει κοινός τόπος για την ηγεσία της πόλης -πολύ αμφιβάλλω, από όσα άκουσα-, αλλά συμβαίνει.
Η μεταβολή αυτή έχει σημασία επίσης γιατί επανα-οριοθετεί και το εύρος της κεντρικής εξουσίας των Αθηνών. Δεδομένου ότι ο πρωθυπουργός (ελέω Μνημονίων) μετά τη δέσμευση της δημόσιας περιουσίας δεν έχει λόγο στο ΤΑΙΠΕΔ, δεδομένου ότι οι μείζονες δημόσιες υποδομές, όπως οι τηλεπικοινωνίες, τα αεροδρόμια και τα λιμάνια, εκχωρούνται σε ιδιώτες, δεδομένου ότι με τον δημοσιονομικό κόφτη περιορίζονται τα όρια άσκησης οικονομικής πολιτικής στον πρωθυπουργό και στην κυβέρνηση, στο τέλος τι απομένει; Ο σκληρός πυρήνας των λειτουργιών του κράτους – και αν. Να κάνει τον αστυνομικό, τον νοσηλευτή και τον δάσκαλο.
Η κατάτμηση της εξουσίας, από την οποία δεν θα επωφεληθεί μόνον ο Βορράς (Κρήτη και Ηπειρος, λόγω ενέργειας, θα έχουν μερτικό στη νέα κατανομή), συνιστά συγκλονιστική μεταβολή. Για όσο μπορώ να «διαβάζω» τον ορίζοντα, το μέγα ζήτημα για τον καθέναν μας είναι να «διαβάσει» εγκαίρως τη μεταβολή και να τοποθετηθεί. Ελλάδα στο μέλλον δεν θα είναι μόνο η Αθήνα, πράγματι. Ακόμη και οι οπαδοί του ΠΑΟΚ, όπως διαπίστωσα την Κυριακή στο γήπεδο της Τούμπας (έχοντας δίπλα μου τον παλαιό συνάδελφο από τη δημοσιογραφία, τον βουλευτή Αλέξανδρο Τριανταφυλλίδη), πιο πολύ με τον Πειραιά ασχολούνταν παρά με την Αθήνα. Και ας φώναζαν ότι αυτή πέρυσι τους απέσπασε το πρωτάθλημα…
