Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Η Λευκωσία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σύνθετη –όσο και σκληρή– πραγματικότητα. Που ίσως θα γίνεται όλο και πιο σκληρή όσο θα πλησιάζουμε την «ώρα της αλήθειας» στο Κυπριακό, την ώρα δηλαδή που θα αποφασισθεί αν υπάρχει αμοιβαία αποδεκτή λύση του προβλήματος ή όχι.
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης έπαιξε καλά τα γεωπολιτικά χαρτιά του. Μοίρασε τα οικόπεδα προς έρευνα στις σημαντικές χώρες. Επένδυσε πολύ στη σχέση με το Ισραήλ και το αμερικανοεβραϊκό λόμπι. Προφανώς όμως το παιχνίδι αυτό είχε κάποια όρια, τα οποία δεν μπορεί να ξεπεράσει.
Η ισραηλινή ηγεσία ξεκαθάρισε πολύ γρήγορα ότι, όσο στενή και αν είναι η σχέση με την Κύπρο, «κανείς δεν πολεμάει για λογαριασμό άλλου στην περιοχή μας».
Η σχετική αφωνία του Ισραηλινού πρωθυπουργού το τελευταίο διάστημα υποδηλώνει ίσως και τα όρια παρέμβασης όταν ο Ερντογάν τραβάει το σχοινί. Οι σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας μπορεί να μείνουν στο ναδίρ για δεκαετίες, αλλά τα όρια αυτά δύσκολα θα ξεπεραστούν.
Το ίδιο συμβαίνει με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Η Τουρκία είναι ένας μεγάλος εμπορικός εταίρος. Ο Ερντογάν κρατάει τον μοχλό της πίεσης των ροών μεταναστών και προσφύγων προς την Ευρώπη και μαζί στα χέρια του το πολιτικό μέλλον των ηγετών της.
Ταυτόχρονα συμβαίνει και κάτι περίεργο. Πίσω από κλειστές πόρτες, Ισραηλινοί και αρκετοί Ευρωπαίοι δηλώνουν απερίφραστα πως δεν θέλουν καμία λύση που θα εμπλέκει έμμεσα την Τουρκία στη λήψη αποφάσεων της Ε.Ε. ή στην εξωτερική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο Κύπριος ηγέτης θα βρίσκεται αντιμέτωπος με την κλιμάκωση της τουρκικής πίεσης είτε με τη μορφή ερευνών για φυσικό αέριο είτε με τις απειλές για την Αμμόχωστο. Είναι ασφαλώς σημαντικό να γνωρίζει ο ίδιος τι θέλει στο τέλος της ημέρας και να δίνει σαφή μηνύματα προς όλες τις πλευρές. Η λύση, με τα δεδομένα που έχουν συσσωρευθεί από το 1974, δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Και αν τη θέλει, θα χρειασθεί να δώσει την πολιτική μάχη της ζωής του. Η μη λύση θα είναι το «τέλος της γραμμής» και μια καταστροφική επισημοποίηση της διχοτόμησης.
Ο κ. Αναστασιάδης είναι σκληρό καρύδι και έχει αποδείξει ότι ξέρει να επιβιώνει. Το πιο μεγάλο τεστ έρχεται.
