Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Πηγή: kathimerini.gr
Κάτι που ξεκίνησε «κατά λάθος» ένα βράδυ σε ένα εστιατόριο στη Μόσχα έχει σήμερα εξελιχθεί σε μια στρατηγική σχέση. Ο λόγος, βέβαια, για τη συνεργασία Ελλάδας – Ισραήλ – Κύπρου. Δείχνει τι μπορεί να κάνει αυτή η χώρα όταν υπάρχει συνέχεια στην εξωτερική της πολιτική, άσχετα από το ποια κυβέρνηση βρίσκεται στην εξουσία.
Και ας μην έχουμε καμία αμφιβολία. Τίποτα δεν θα αλλάξει στον συγκεκριμένο τομέα με μια κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το ίδιο ισχύει μάλλον και στην περίπτωση που χάσει ο Νετανιάχου. Η κόντρα με τον Ερντογάν μπορεί να είναι προσωπική, αλλά το βαθύ κράτος του Ισραήλ δεν θα εμπιστευθεί πλέον εύκολα την Τουρκία.
Η Αγκυρα παρακολουθεί αμήχανα και με εντεινόμενο εκνευρισμό τις εξελίξεις. Το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έστειλε τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στην τριμερή συνάντηση έχει προκαλέσει σοκ. Γνωρίζουν βέβαια στην Τουρκία ότι σκοπός ήταν η ενίσχυση του Νετανιάχου ενόψει της επικείμενης κρίσιμης εκλογικής αναμέτρησης. Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για ένα ισχυρό σήμα από την Ουάσιγκτον.
Η Τουρκία επίσημα, αλλά και παρασκηνιακά, απειλεί ότι θα προχωρήσει σε ενέργειες που θα αποτρέψουν τη δημιουργία τετελεσμένων. Βασικός της στόχος είναι να μην επεκταθεί η ελληνική ΑΟΖ νότια από το Καστελλόριζο και να περιορισθούν οι έρευνες στην ΑΟΖ της Κύπρου στα οικόπεδα που έχουν ήδη ερευνηθεί. Οι Τούρκοι διπλωμάτες συχνά αποκαλούν το Καστελλόριζο «μεγάλη παγίδα των ελληνοτουρκικών σχέσεων». Θέλουν να το αποσυνδέσουν από τη διαπραγμάτευση για το Αιγαίο και επιμένουν ότι δεν του «ανήκει» το τεράστιο κομμάτι ΑΟΖ που του προσδίδει η Ελλάδα.
Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες. Ο Ερντογάν κλονίζεται και πιέζεται, με αποτέλεσμα να καταφεύγει σε εθνικιστικές κορώνες. Στην Αθήνα έχουμε μια αποδυναμωμένη κυβέρνηση αντιμέτωπη με το φάσμα της εκλογικής ήττας. Ακόμη και αν ήθελε να ανοίξει τη διαπραγμάτευση για τα ελληνοτουρκικά, δεν την «παίρνει» να το κάνει υπό τις παρούσες συνθήκες.
Η πιθανότητα πρόκλησης περαιτέρω έντασης είναι μεγάλη. Η σχέση με το Ισραήλ είναι βαθιά και στρατηγική, αλλά δεν επεκτείνεται –προφανώς– σε παροχές εγγυήσεων ασφάλειας.
Γι’ αυτό, πέρα από την ευφορία που προκάλεσε η τετραμερής με την παρουσία Πομπέο, απαιτείται σύνεση και προσοχή. Μια παρτίδα σκάκι σε αυτή την περιοχή δεν ήταν ποτέ μια εύκολη υπόθεση.
