Γράφει ο Νίκος Μπογιόπουλος
Τα στοιχεία που ακολουθούν δεν είναι άγνωστα (είχε γίνει ανάλογη μνεία στον «Ριζοσπάστη» στις 15/11/2012), περιλαμβάνονται στο κομμάτι της ιστορικής έρευνας του «Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών» με τίτλο «Τεκμηριώνοντας τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973» που αφορά στους νεκρούς του Πολυτεχνείου κατά τη διάρκεια της εξέγερσης και αμέσως μετά την καταστολή της.
Σημειώνουμε ότι δεν θα αναφερθούμε και στους 88 δολοφονημένους από τη χούντα που μνημονεύονται στην επέτειο του Πολυτεχνείου, ούτε σε προσωπικές μαρτυρίες (πλην αυτής που αφορά στον δολοφόνο Ντερτιλή), ούτε στους (πιστοποιημένα) 1.103 τραυματίες των γεγονότων του Πολυτεχνείου.
Παραθέτουμε ορισμένες περιπτώσεις όπως καταγράφονται στην έρευνα του «Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών» :
- Διομήδης Κομνηνός του Ιωάννη, 17 ετών,μαθητής, κάτοικος Λευκάδος 7, Αθήνα. Στις 16/11/1973, μεταξύ 21.30 και 21.45, στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ και Μάρνη τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε νεκρός στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών».
- Toril Margrethe Engeland του Per Reidar, 22 ετών, φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας. Στις 16/11/1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο στήθος από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο ξενοδοχείο «Ακροπόλ» και αργότερα, νεκρή ήδη, στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΙΚΑ.
- Βασίλειος Φάμελλος του Παναγιώτη, 26 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από τον Πύργο Ηλείας, κάτοικος Κάσου 1, Κυψέλη, Αθήνα. Στις 16/11/1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε νεκρός στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών».
- Γεώργιος Σαμούρης του Ανδρέα, 22 ετών, φοιτητής Παντείου, από την Πάτρα, κάτοικος πλατείας Κουντουριώτου 7, Κουκάκι. Στις 16.11.1973 γύρω στις 24.00, ενώ βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή του Πολυτεχνείου (Καλλιδρομίου και Ζωσιμάδων), τραυματίστηκε θανάσιμα στον τράχηλο από πυρά της αστυνομίας. Μεταφέρθηκε νεκρός στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΙΚΑ.
- Δημήτριος Κυριακόπουλος του Αντωνίου, 35 ετών, οικοδόμος, από τα Καλάβρυτα, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Κατά τις βραδινές ώρες της 16/11/1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, χτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, συνεπεία των οποίων πέθανε, από οξεία ρήξη αορτής, ενώ μεταφερόταν στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ερυθρού Σταυρού.
- Σπύρος Μαρίνος του Διονυσίου, 31 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από την Εξωχώρα Ζακύνθου. Στις 16/11/1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, κτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Μεταφέρθηκε στο Θεραπευτήριο Πεντέλης, όπου πέθανε τη Δευτέρα 19/11/1973, από οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Νικόλαος Μαρκούλης του Πέτρου, 24 ετών, από το Παρθένι Θεσσαλονίκης, κάτοικος Χρηστομάνου 67, Σεπόλια, Αθήνα, εργάτης. Στις 17/11/1973, στην πλατεία Βάθη, τραυματίστηκε στην κοιλιά από ριπή στρατιωτικής περιπόλου. Μεταφέρθηκε στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών», όπου πέθανε τη Δευτέρα 19/11/1973.
- Στυλιανός Καραγεώργης του Αγαμέμνονος, 19 ετών, οικοδόμος, κάτοικος Μιαούλη 38, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 10.15 το πρωί της 17/11/1973, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στην οδό Πατησίων, μεταξύ των κινηματογράφων «ΑΕΛΩ» και «ΕΛΛΗΝΙΣ», τραυματίστηκε από ριπή πολυβόλου που έριξε εναντίον τους περίπολος πεζοναυτών που επέβαινε τεθωρακισμένου οχήματος. Μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ, όπου εξέπνευσε στις 30/11/1973.
- Μάρκος Καραμανής του Δημητρίου, 23 ετών, ηλεκτρολόγος, από τον Πειραιά, κάτοικος Χίου 35, Αιγάλεω. Στις 17/11/1973, επί της πλατείας Αιγύπτου, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του ΟΤΕ. Στην κλινική «Παντάνασσα» (πλατεία Βικτορίας) διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
- Αλέξανδρος Σπαρτίδης του Ευστρατίου, 16 ετών, μαθητής, από τον Πειραιά, κάτοικος Αγίας Λαύρας 80, Αθήνα. Στις 10.30 με 11.00 περίπου το πρωί της 17/11/1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Κότσικα, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του ΟΤΕ. Με διαμπερές τραύμα μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου τον βρήκε νεκρό ο πατέρας του.
- Αλέξανδρος – Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας, 43 ετών, Αφγανός τουρκικής υπηκοότητας, κάτοικος Μύρων 10, Αγιος Παντελεήμονας, Αθήνα. Στις 13.00, της 17/11/1973, ενώ βάδιζε με τον 13χρονο γιο του στη διασταύρωση των οδών Χέιδεν και Αχαρνών, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από ριπή μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε απευθείας στο νεκροτομείο, όπου πιστοποιήθηκε ο θάνατος του.
- Ανδρέας Κούμπος του Στέργιου, 63 ετών, βιοτέχνης, από την Καρδίτσα, κάτοικος Αμαλιάδος 12, Κολωνός. Γύρω στις 11.00 με 12.00 της 18/11/1973, στη διασταύρωση των οδών Γ’ Σεπτεμβρίου και Καποδιστρίου, τραυματίστηκε στη λεκάνη από πυρά μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Εξέπνευσε στο ΚΑΤ στις 30/1/1974.
- Μιχαήλ Μυρογιάννης του Δημητρίου, 20 ετών, ηλεκτρολόγος, από τη Μυτιλήνη, κάτοικος Ασημάκη Φωτήλα 8, Αθήνα. Στις 12.00 το μεσημέρι της 18/11/1973, στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά περιστρόφου αξιωματικού του Στρατού (αυτουργός ο συνταγματάρχης Νικόλαος Ντερτιλής). Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών», όπου πέθανε αυθημερόν.
Ο κατάλογος που προηγήθηκε είναι ενδεικτικός. Στα θύματα που περιλαμβάνει πολλά από αυτά δολοφονήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, την πέραν του Πολυτεχνείου, κατά τη διάρκεια του γενικευμένου πογκρόμ καταστολής που είχε εξαπολύσει η χούντα.
Τέτοιες ήταν, για παράδειγμα, οι δολοφονίες
- του Κυριάκου Παντελεάκη, εκτελεσμένου στις 18/11/1973 από πυρά άρματος μάχης στην Πατησίων,
- του Ευστάθιου Κολινιάτη που κτυπήθηκε στις 18/11/1973 από αστυνομικούς,
- του Σπυρίδωνα Κοντομάρη (πρώην βουλευτής Κερκύρας) που χτυπήθηκε από την Αστυνομία,
- του Σωκράτη Μιχαήλ που τον χτύπησαν στην οδό Μπουμπουλίνας στις 16/11/1973,
- του Δημήτρη Θεοδώρα που γαζώθηκε στις 17/11/1973 από πυρά στρατιωτικής περιπόλου,
- του Αλέξανδρου Παπαθανασίου που εκτελέστηκε από τα πυρά των αστυνομικών του ΙΣΤ’ Αστυνομικού Τμήματος Αθήνας…
Τα θρασίμια του ναζισμού, ωστόσο, παρέα με διάφορα τσογλάνια του περίφημου δημοκρατικού τόξου, απέναντι στα προηγούμενα αντιτείνουν το εξής «επιχείρημα»: «Αυτοί – λένε – δεν είναι νεκροί του Πολυτεχνείου, γιατί δεν ήταν μέσα, ήταν “έξω” από το Πολυτεχνείο»!
Από μια άποψη… πάλι καλά. Γιατί αυτοί – οι ναζί και τα κάθε λογής τσογλάνια – είναι ικανοί να ισχυριστούν ακόμα και αυτό: Οτι οι «έξω» από το Πολυτεχνείο δεν δολοφονήθηκαν, επειδή ήταν «έξω» (!). Ότι επειδή ήταν «έξω» δεν εκτελέστηκαν από τη χούντα στο πλαίσιο της καταστολής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Κατά τους ναζί (και τα “δημοκρατικά”) τσογλάνια) μπορεί, ενδεχομένως, να «σκόνταψαν» και να «χτύπησαν”. Μόνοι τους…
Ας πάρουμε, όμως, ένα δείγμα, για το τι πραγματικά συνέβη με τους «έξω» από το Πολυτεχνείο:
To μεσημέρι της 18ης Νοέμβρη 1973, ο ταγματάρχης Ντερτιλής (αυτός με τον οποίο φωτογραφίζονταν τα ναζίδια της Χρυσής Αυγής) βρισκόταν με το υπηρεσιακό του τζιπ έξω από την κατεστραμμένη πύλη του Πολυτεχνείου. Απέναντι, Πατησίων και Στουρνάρη, οι αστυφύλακες χτυπούσαν ένα νεαρό, που προς στιγμήν τους ξέφυγε. Όχι όμως κι από τον Ντερτιλή. Ο Ντερτιλής έβγαλε από το μπουφάν το περίστροφο και πυροβόλησε.
«Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο», περιγράφει στην κατάθεσή του ένα χρόνο αργότερα ο οδηγός του Ντερτιλή – ο 21 ετών τότε Αντώνης Αγριτέλης – και συνεχίζει: «Μετά το φόνο ο Ντερτιλής σαν να μη συνέβαινε τίποτα μπήκε στο τζιπ και χτυπώντας με στην πλάτη μου είπε: “Με παραδέχεσαι, ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!”»…
Αυτός είναι ο «μύθος» των νεκρών του Πολυτεχνείου. Αυτή ήταν η χούντα των «Ντερτιλήδων». Αυτά είναι τα ναζιστόμουτρα και τα “δημοκρατικά” τσογλάνια του “δεν υπήρχαν νεκροί στο Πολυτεχνείο”.
[Ο Ντερτιλής επί τω έργω, αλλά «έξω» από το Πολυτεχνείο…]
