Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε σήμερα τα γραφεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ). Ο κ. Μητσοτάκης, απευθυνόμενος στη διοίκηση αλλά και σε μέλη σωματείων ατόμων με αναπηρία, έκανε την ακόλουθη τοποθέτηση:
«Αγαπητέ πρόεδρε, φίλες και φίλοι, με πολύ μεγάλη χαρά -τολμώ να πω και με συγκίνηση- επισκέπτομαι σήμερα τα γραφεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία. Και θα ήθελα να ξεκινήσω, συγχαίροντας τον πρόεδρο, αλλά και όλα τα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σωματεία του αναπηρικού κινήματος για το γεγονός ότι μέσα από τη δική σας ξεχωριστή διαδρομή και πολιτική δράση, έχουμε φτάσει στο σημείο να αντιμετωπίζουμε τα ζητήματα που αφορούν την αναπηρία στη χώρα μας με πολύ μεγαλύτερη πολιτική, αλλά και κοινωνική ωριμότητα.
Επέλεξα να σας επισκεφθώ τη σημερινή μέρα γιατί, όπως είπε ο πρόεδρος, είναι μια μέρα σημαδιακή. Συμπληρώνονται, σήμερα, 70 χρόνια από την υπογραφή της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Με αυτόν τον τρόπο τονίζουμε ότι και η Νέα Δημοκρατία αντιλαμβάνεται πως τα ζητήματα της αναπηρίας βρίσκονται στον πυρήνα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επιτρέψτε μου μια σύντομη προσωπική αναφορά: Το 1945 η μητέρα μου, Μαρίκα Μητσοτάκη, έφυγε από την Ελλάδα με ένα από τα πρώτα αμερικάνικα πλοία, το liberty, το οποίο περνώντας μέσα από ναρκοπέδια, την οδήγησε τότε στις Η.Π.Α. Είχε προσβληθεί από πολιομυελίτιδα και όλοι τότε προεξοφλούσαν ότι θα έμενε ανάπηρη για το υπόλοιπο της ζωής της. Είχε την τύχη να πέσει στα χέρια ενός εξαιρετικού Ελληνοαμερικανού γιατρού, ο οποίος της έκανε τότε μια πρωτοποριακή επέμβαση. Παρέμεινε για παραπάνω από 3 χρόνια στο γύψο, κατάφερε, όμως, με πολύ μεγάλο πείσμα, και σηκώθηκε, στάθηκε όρθια. Κόντρα στις προτροπές των γιατρών, έκανε οικογένεια και 4 παιδιά. Αλλά βρέθηκε αντιμέτωπη στη συνέχεια της ζωής της με τις επιπτώσεις αυτής της πολύ μεγάλης περιπέτειας, την οποία πέρασε όταν ήταν μικρή. Και έφτασε στα προχωρημένα χρόνια της ζωής της να μείνει καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι. Είχε, όμως, η ίδια πάντα μια πάρα πολύ μεγάλη προσωπική ευαισθησία για τα ζητήματα της αναπηρίας και προσπάθησε, στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, ως πρώτη κυρία τότε, να αγωνιστεί για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Και τολμώ να πω ότι ήταν, ίσως, το πρώτο δημόσιο πρόσωπο, το οποίο με θάρρος και με τόλμη μίλησε για τα στερεότυπα, για τις διακρίσεις, για τον κοινωνικό αποκλεισμό, τον οποίο υφίσταντο τότε τα άτομα με αναπηρία.
Από τότε, αγαπητέ πρόεδρε, έχει κυλήσει αρκετό νερό στο αυλάκι. Και σίγουρα η ελληνική κοινωνία έχει ωριμάσει. Έχει ωριμάσει πολύ ως προς την αντιμετώπισή της. Όμως, θέλω να σταθώ σε κάτι το οποίο είπατε σχετικά με τις νέες διακρίσεις και τα νέα ρήγματα τα οποία δημιουργούνται σήμερα στην ελληνική κοινωνία. Το πως κινδυνεύουμε, ως αποτέλεσμα αυτής της δεκαετούς κρίσης η οποία χτύπησε την ελληνική κοινωνία στο σύνολό της, τα άτομα με αναπηρία να βρεθούν σε μειονεκτική θέση ως προς την κοινωνική κινητικότητα και ως προς, τελικά, την απρόσκοπτη πρόσβασή τους στην εκπαίδευση, την απασχόληση, την αυτόνομη διαβίωση, την ισότιμη συμμετοχή, σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής, πολιτισμικής ζωής της χώρας. Αυτός πρέπει να είναι ο τελικός μας στόχος.
Και γι’ αυτό βρίσκομαι σήμερα εδώ: για να σας διαβεβαιώσω ότι γι’ αυτόν το στόχο προσωπικά έχω σκοπό να αγωνιστώ. Έχουμε πει πολλές φορές ότι δεν επιθυμούμε τα άτομα με αναπηρία μόνο -τονίζω το «μόνο» αγαπητέ πρόεδρε- να τα αντιμετωπίζουμε ως παθητικούς δείκτες υπηρεσιών επιδοματικής πολιτικής. Αλλά ως ενεργούς συνδιαμορφωτές μιας νέας πολιτικής για ένα καλύτερο αύριο. Και θα σας έλεγα ότι το κεντρικό μήνυμα της διακήρυξης της ΕΣΑμεΑ για την 3η Δεκεμβρίου, την εθνική ημέρα των ατόμων με αναπηρία, «τίποτα για εμάς χωρίς εμάς», είναι ένα μήνυμα το οποίο το προσυπογράφω απόλυτα.
Κατά συνέπεια, η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας -και ελπίζω και της επόμενης κυβέρνησης- στα ζητήματα αναπηρίας δεν μπορεί να είναι μια πολιτική η οποία θα διαμορφωθεί ερήμην των απόψεων των ανθρώπων οι οποίοι πρώτ’ από όλα θίγονται από το πρόβλημα και εκπροσωπούνται σε ανώτατο επίπεδο από την ΕΣΑμεΑ και σε χαμηλότερο επίπεδο από όλους τους φορείς του αναπηρικού κινήματος. Διότι κάθε μια ομάδα ατόμων με αναπηρία έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και απαιτεί τη δική της ξεχωριστή πολιτική προσέγγιση. Στον πυρήνα, όμως, της πολιτικής μας δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από την συγκρότηση, αγαπητέ πρόεδρε, σε απόλυτη συνεννόηση με την ΕΣΑμεΑ, ενός εθνικού σχεδίου δράσης για τα άτομα με αναπηρία, οριζόντιου, αλλά και αρκετά λεπτομερούς, με συγκεκριμένη στοχοθεσία και με συγκεκριμένα κονδύλια, εθνικά, αλλά και κοινοτικά, το οποίο θα αντιμετωπίζει το πρόβλημα της αναπηρίας στο σύνολό του. Και δεν θα είναι απλά ένα άθροισμα επιμέρους πολιτικών παρεμβάσεων, όπως δυστυχώς έχει δρομολογηθεί η πολιτική αντιμετώπιση των ζητημάτων της αναπηρίας τις τελευταίες δεκαετίες.
Εξάλλου, γνωρίζω πόσο αγωνιστήκατε για να μπορέσει να ψηφιστεί, επιτέλους, και από το Ελληνικό Κοινοβούλιο το άρθρο 62 του νόμου 4488/17 -το μνημονεύετε εξάλλου και στη διακήρυξή σας- σχετικά με την ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στις δημόσιες πολιτικές. Αλλά ο σκοπός, αγαπητέ πρόεδρε, δεν είναι αυτό το άρθρο να μείνει απλά ένα κενό γράμμα, αλλά να αποκτήσει πραγματική και ουσιαστική υπόσταση. Και γι’ αυτό και θεωρώ απαραίτητη την εκπόνηση ενός τέτοιου εθνικού σχεδίου δράσης για τα άτομα με αναπηρία, αλλά και τη θέσπιση στο ανώτατο επίπεδο, δηλαδή αναφερόμενο απευθείας στον πρωθυπουργό, ενός εθνικού συντονιστή για τα άτομα με αναπηρία ο οποίος θα μπορεί να συντονίζει οριζόντια επιμέρους τομεακές και κλαδικές πολιτικές. Και θα έχει τελικά την τελική ευθύνη υλοποίησης αυτής της πολιτικής.
Όπως θα ήμουν, αγαπητέ πρόεδρε, και πολύ θετικός στη δημιουργία ενός ειδικού κοινωνικού ταμείου, το οποίο θα διαθέτει συγκεκριμένα ποσά τα οποία θα προέρχονται από εξοικονόμηση πόρων από άλλες δράσεις του Ελληνικού Δημοσίου. Θέλω να δώσω ένα παράδειγμα στο τι αναφέρομαι: Είχαμε δρομολογήσει ως Νέα Δημοκρατία, ως προηγούμενη κυβέρνηση, συγκεκριμένες δράσεις για την εξοικονόμηση πόρων από καταπολέμηση φαινομένων που έχουν να κάνουν με τη διαφθορά. Θα μπορούσαν κάλλιστα οι πόροι από τέτοιες στοχευμένες δράσεις να κατευθυνθούν σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό ταμείο το οποίο θα χρηματοδοτεί αποκλειστικά και μόνο δράσεις οι οποίες σχετίζονται με την αναπηρία.
Από εκεί και πέρα, στην επιστολή την οποία έχω λάβει στη διακήρυξή σας σχετικά με τους βασικούς πυλώνες των πολιτικών για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τα ζητήματα της αναπηρίας, θέλω να κάνω τη διάκριση μεταξύ εκείνων των πολιτικών οι οποίες έχουν δημοσιονομικό αποτύπωμα και έχετε ένα συγκεκριμένο κατάλογο παρεμβάσεων, πολλές από τις οποίες τις αντιμετωπίζω πολύ θετικά και για τις οποίες έχω ζητήσει από το οικονομικό μου επιτελείο να τις κοστολογήσει ώστε να μπορούμε να δούμε ποιες από αυτές τις παρεμβάσεις έχουν το μέγιστο δυνατό αποτύπωμα. Υπάρχουν, όμως, και μια σειρά από άλλες παρεμβάσεις τις οποίες αξιολογώ ως ιδιαίτερα σημαντικές. Δεν έχουν άμεσο δημοσιονομικό αποτύπωμα, όπως π.χ. η ουσιαστική βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός των ΚΕΠΑ ή η πρότασή σας η οποία πιστεύω ότι μπορεί εύκολα να χρηματοδοτηθεί και από ευρωπαϊκούς πόρους για τη θέσπιση προσωπικού βοηθού, ώστε να υπάρχει πλήρης ανεξαρτητοποίηση των ατόμων με βαριά αναπηρία και να υπάρχει και μια πολύ μεγάλη ανακούφιση για τις οικογένειες των ατόμων με αναπηρία, που γνωρίζω ότι είναι οι σιωπηλοί, οι αφανείς ήρωες, οι οποίοι στέκονται σήμερα δίπλα στα άτομα με αναπηρία και καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες, προκειμένου να μπορούν οι συγγενείς τους να ανταποκριθούν στοιχειωδώς στις υποχρεώσεις τους.
Τονίζω, ιδιαίτερα, τη σημασία που αποδίδω στην αναβάθμιση της ειδικής εκπαίδευσης και έχω μάλιστα δεσμευθεί ότι οι πρώτες προσλήψεις τακτικού προσωπικού οι οποίες θα γίνουν στη δημόσια εκπαίδευση θα αφορούν την ειδική αγωγή. Και επιμένω, επίσης, ιδιαίτερα στην πλήρη προσβασιμότητα στο σύστημα δημοσίων μεταφορών, γνωρίζοντας πολύ καλά την πραγματικότητα την οποία βιώνετε καθημερινά όσοι προσπαθείτε να κινείστε με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Αλλά και την υποχρέωση να υπάρχει πλήρης προσβασιμότητα σε όλα τα δημόσια κτίρια. Πάλι γνωρίζω πόσο δύσκολη είναι αυτή σήμερα. Ελπίζω βέβαια σε κάποιο σημεία, μέσα από τις συνολικές δράσεις που δρομολογούμε για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και για την ψηφιοποίηση του κράτους, η φυσική παρουσία όλων των Ελλήνων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με αναπηρία, να μπορεί να περιοριστεί στο ελάχιστο. Στέκομαι ιδιαίτερα στην πρόταση της ΕΣΑμεΑ για την προβολή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της αναπηρίας ως ένα πραγματικό κομμάτι της κοινωνικής ζωής και ένα κομμάτι της ποικιλομορφίας της ανθρώπινης φύσης. Μία προβολή η οποία πρέπει να γίνεται χωρίς οίκτο, μακριά από “φιλανθρωπικές” λογικές και πάντα με σεβασμό στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία αλλά και στην εικόνα τους.
Τέλος, θέλω να σας πω ότι σκοπεύω να δώσω περισσότερες ευκαιρίες σε άτομα με αναπηρία σε θέσεις ευθύνης. Και θα συμπεριλάβω και στα ψηφοδέλτια της ΝΔ ενόψει των επόμενων εθνικών εκλογών, άτομα με αναπηρία τα οποία έχουν διανύσει ο καθένας και η καθεμία ξεχωριστά τη δική τους διαδρομή, όχι μόνο στο αναπηρικό κίνημα αλλά μέσα από τη δική τους προσωπική και επαγγελματική τους διαδρομή, έχουν αποδείξει ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να διεκδικήσουν και να πετύχουν την ισότιμη ένταξη τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή αυτού του τόπου. Ξέρω ότι χρειάζονται μεγάλα ψυχικά αποθέματα για να μπορούν να γίνουν τέτοιου είδους υπερβάσεις. Και πραγματικά σας το λέω, έχοντας βιώσει το πρόβλημα της αναπηρίας στο δικό μου στενό οικογενειακό περιβάλλον, γνωρίζω ότι δεν υπάρχει υποκατάστατο για τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής.
Η δική μας η δουλειά είναι να κάνουμε τη δική σας προσπάθεια πιο εύκολη. Είναι πολλά προβλήματα αναπηρίας τα οποία δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αν και έχω βαθιά πίστη στην πρόοδο της τεχνολογίας, αγαπητέ πρόεδρε, και πιστεύω ότι στις επόμενες γενιές αρκετά από τα πραγματικά προβλήματα της αναπηρίας ενδεχομένως να μπορούν να αντιμετωπιστούν. Αλλά μέχρι να φτάσουμε εκεί, αυτό το οποίο πρέπει να κάνουμε είναι να σας διευκολύνουμε και να δώσουμε τη δυνατότητα να πετύχετε αυτό το οποίο η ίδια η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ζητά: να έχετε ίσα δικαιώματα, όχι μόνον ίσες υποχρεώσεις απέναντι στην ελληνική Πολιτεία. Και ο σκοπός μου και η προσωπική μου βούληση είναι αυτό να μπορέσουμε να το κάνουμε πράξη. Επομένως, τίποτα για εσάς χωρίς εσάς, ανοιχτός διάλογος με την ΕΣΑμεΑ σε κεντρικό επίπεδο συνομοσπονδίας αλλά και με τις επί μέρους ομοσπονδίες ώστε να αντιμετωπίσουμε τα ειδικά προβλήματα που η καθεμία έχει ξεχωριστά. Όπως γνωρίζετε, είναι ένας διάλογος που με πολλούς από εσάς ήδη τον έχουμε αναπτύξει. Εθνικό σχέδιο δράσης σε συνεννόηση με την ΕΣΑμεΑ και ένας εθνικός συντονιστής με συγκεκριμένους, κατοχυρωμένους πόρους ο οποίος θα μπορεί να το υλοποιήσει. Αυτά μπορείτε να τα περιμένετε από εμάς, αγαπητέ πρόεδρε, τώρα. Και βέβαια μπορείτε να τα περιμένετε και την επόμενη μέρα, όταν θα έχετε κάθε λόγο, όχι απλά να είστε κοντά μας αλλά να ζητάτε να λογοδοτήσουμε τώρα και για τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις τις οποίες έχουμε αναλάβει.
Και πάλι σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη σημερινή σας παρουσία και να ξέρετε ότι στο πρόσωπο μου και στο πρόσωπο της ΝΔ θα έχετε έναν πραγματικό αρωγό στα δίκαια αιτήματα σας.
Και κάτι ακόμη: Δεν χρειάζεται ο πολιτικός λόγος να είναι εξαρτημένος από μία τόσο έντονη πόλωση η οποία δεν μας επιτρέπει τελικά να δούμε τα πολλά που μας ενώνουν μόνο και μόνο για να μεγεθύνουμε αυτά τα οποία μας χωρίζουν. Θα ήθελα πραγματικά στα ζητήματα που αφορούν την αναπηρία, να μπορούμε να διαμορφώσουμε μία διακομματική συναίνεση ώστε ο πυρήνας των πολιτικών που θα αποτελούν στην ουσία τον πολιορκητικό κρίο αυτού του εθνικού σχεδίου δράσης για την αναπηρία, να μπορεί να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διακομματική στήριξη και συναίνεση. Στέκομαι, ιδιαίτερα στα ζητήματα της κοινωνικής κινητικότητας επειδή γνωρίζω πολύ καλά ότι η Ελλάδα μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, στηρίχθηκε σε αυτή την πίστη: ότι αν δούλευες πολύ, αν είχες τη δυνατότητα και τη θέληση να διακριθείς, θα είχες τελικά μία πρόοδο στη ζωή σου. Αυτό δεν ίσχυε για τα άτομα με αναπηρία που βρέθηκαν για αρκετές δεκαετίες σε μία θέση αρκετά περιθωριοποιημένη. Αποτέλεσε, όμως, μία κατάκτηση της Μεταπολίτευσης. Η κοινωνική κινητικότητα, δυστυχώς σήμερα, έχει σπάσει με αποτέλεσμα, κυρίως οι πιο αδύναμοι, να μην αισθάνονται ότι έχουν ίσες ευκαιρίες να διακριθούν εφόσον οι ίδιοι το επιθυμούν. Αυτήν την κοινωνική κινητικότητα πρέπει να αποκαταστήσουμε. Και αν δεν ξεκινήσουμε από τους πιο αδύναμους και κατά τεκμήριο από τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειες τους κατατάσσονται στις κατηγορίες των πιο αδύναμων, τότε, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κάνουμε πράξη αυτό το όραμα για πραγματικά ίσα δικαιώματα και ίση πρόσβαση στην οικονομική και κοινωνική ζωή αυτού του τόπου.
Δεν θα σταθώ στα συνηθισμένα και ελαφρώς τετριμμένα στερεότυπα ότι η ευαισθησία μιας κοινωνίας κρύβεται ή αντανακλάται στον τρόπο που αντιμετωπίζει τα άτομα με αναπηρία. Θα πω μόνο ότι στην ελληνική κοινωνία υπάρχει πια μια ωριμότητα και -τολμώ να πω- και ένα απόθεμα καλής διάθεσης, καλοσύνης θα το έλεγα, που να μας επιτρέπει να μπορούμε να κάνουμε αυτές τις υπερβάσεις που τόσο χρειάζονται ώστε να μπορέσουμε να αλλάξουμε, πάνω απ’ όλα, και τις δικές μας τις κοινωνικές συμπεριφορές: από τα πολύ μικρά, να μην παρκάρουμε σε μια θέση η οποία είναι δεσμευμένη από το νόμο για άτομα με αναπηρία μέχρι τα πολύ μεγάλα τα οποία απαιτούν πόρους και συγκεκριμένες δύσκολες επιλογές για το πως θα στηρίξουμε έμπρακτα τα άτομα με αναπηρία. Διότι τα χρήματα τα οποία θα επιλέξουμε να σας διαθέσουμε να μην έχουμε καμία αμφιβολία ότι θα λείψουν από κάπου αλλού. Άρα, θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι η οικονομική διάσταση της πολιτικής, όπως πάρα πολύ σωστά το είπατε, κ. Πρόεδρε, θα είναι τέτοια που θα δίνουμε χρήματα με το μέγιστο δυνατό αποτύπωμα. Χρήματα τα οποία πραγματικά θα κάνουν μια ουσιαστική διαφορά στη δική σας τη ζωή.
Και πάλι σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε αυτή τη σημαντική μέρα να είμαι εδώ μαζί σας. Και ξέρετε ότι αυτός ο διάλογος είναι ένας διάλογος ζωντανός και συνεχής. Ευχαριστώ πάρα πολύ.
