Συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha και τον δημοσιογράφο Aντώνη Σρόιτερ
Δημοσιογράφος: Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία εδώ στο γραφείο σας στο Μέγαρο Μαξίμου, το ανακαινίσαμε και λίγο για τις ανάγκες της συνέντευξης πρέπει να πω, σε μια έντονη πολιτικά περίοδο. Χθές ανακοινώσατε και την πρότασή σας για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Είναι η κυρία Σακελλαροπούλου, μια σεβαστή δικαστής με κύρος. Η κριτική που γίνεται, αν υπάρχει κάποια κριτική, είναι ότι δεν είναι πολιτικό πρόσωπο και δεν έχει μια διεθνή εμπειρία και προσβάσεις σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη για τη χώρα μας περίοδο σε ό,τι έχει να κάνει με τις διεθνείς εξελίξεις.
Πρωθυπουργός: Εγώ χαίρομαι πάρα πολύ, κ. Σρόιτερ, που η επιλογή την οποία έκανα στο πρόσωπο της κυρίας Σακελλαροπούλου φαίνεται να συγκεντρώνει μια ευρεία συναίνεση να εκλεγεί Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας από την πρώτη ψηφοφορία την επόμενη Τετάρτη. Τρία κόμματα μέχρι σήμερα, Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ έχουν εκφραστεί θετικά στην υποψηφιότητά της. Πιστεύω ότι είναι μια υποψηφιότητα που συγκεντρώνει εξαιρετικά στοιχεία. Συμβολικά είναι πολύ σημαντική, αλλά και πίσω από το σύμβολο της πρώτης γυναίκας Προέδρου της Δημοκρατίας κρύβεται ένα πρόσωπο με ιδιαίτερες ικανότητες και ιδιαίτερες δυνατότητες.
Η κυρία Σακελλαροπούλου από τη φύση της είναι ένα πρόσωπο μη κομματικό, υπηρετεί τη Δικαιοσύνη με εξαιρετικές επιδόσεις εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει όμως, κ. Σρόιτερ ότι είναι και ένα πρόσωπο μη πολιτικό. Η κυρία Σακελλαροπούλου ως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως ανώτατη δικαστής, έχει χειριστεί πολύ σημαντικές πολιτικές αποφάσεις που αφορούν τη ζωή εκατομμυρίων Ελλήνων. Κατά συνέπεια έχει πολύ ισχυρή άποψη για τα πολιτικά δρώμενα στη χώρα και είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι μπορεί να εκπροσωπήσει τη χώρα όχι απλά με επάρκεια. Δεν ψάχναμε απλά έναν Πρόεδρο ο οποίος τυπικά μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά του και να πληροί ικανοποιητικά τις προδιαγραφές.
Πιστεύω ότι συμβολίζει κάτι πολύ παραπάνω. Είναι δε -θέλω να σας πω- και ένας θαυμάσιος άνθρωπος, ένας πολύ ζεστός άνθρωπος, ένας κανονικός άνθρωπος. Και πιστεύω -ίσως έχει ένα ενδιαφέρον για τους νεότερους τηλεθεατές μας, αυτούς που δεν ασχολούνται τόσο πολύ με τα πολιτικά- να αντιληφθούν ότι είναι μια γυναίκα η οποία τη σελίδα της στο facebook την κράτησε παρότι Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έχει πολλά ενδιαφέροντα.
Δημοσιογράφος: Νομίζω την κατέβασε σήμερα ως υποψήφια Πρόεδρος.
Πρωθυπουργός: Νομίζω ότι μάλλον καλά έκανε αυτή τη στιγμή, καθώς αναμένεται και η τυπική της επικύρωση από το Κοινοβούλιο. Δείχνει όμως έναν άνθρωπο με ευρύ πνεύμα. Και ξέρετε όταν έχεις διοικήσει το Ανώτατο Δικαστήριο έχεις όλα τα εχέγγυα για να εκπροσωπήσεις και τη χώρα στο εξωτερικό. Μιλάει άριστα γλώσσες, είναι ένας άνθρωπος του κόσμου, ένας άνθρωπος της εποχής της. Είναι ένας άνθρωπος του 21ου αιώνα που νομίζω ότι σηματοδοτεί το γεγονός ότι η Δημοκρατία μας από αυτή την δεκαετή κρίση βγαίνει τελικά πιο ισχυρή, είναι ένα σύμβολο της νέας εποχής η οποία ξημερώνει.
Δημοσιογράφος: Ζητήσατε συναίνεση όταν κάνατε το διάγγελμα χθες και νομίζω ότι θα την έχετε αυτή τη συναίνεση. Ο ΣΥΡΙΖΑ συμφωνεί στο πρόσωπο το οποίο προτείνετε, θα ψηφίσει, από ό,τι αντιλαμβάνομαι, την κυρία Σακελλαροπούλου. Βεβαίως δεν γλιτώσατε την κριτική του κ. Τσίπρα. Το διαβάζω, για να μην κάνω κάποιο λάθος: “είναι ατόπημα”, λέει, “το γεγονός ότι διασύρατε το θεσμό του Προέδρου συζητώντας τόσον καιρό για το πρόσωπο του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας” και “σφάλμα που δεν επιλέξατε τον κ. Παυλόπουλο”.
Πρωθυπουργός: Δεν διέσυρα κανένα θεσμό. Έκανα την επιλογή μπορώ να σας πω και νωρίτερα από ό,τι είχα υποχρέωση να κάνω. Θυμίζω ότι η καταληκτική προθεσμία για να γίνει αυτή η επιλογή ήταν η 13η Φεβρουαρίου. Την έκανα νωρίτερα και για έναν πρόσθετο λόγο. Από τη στιγμή που είχα καταλήξει στην κυρία Σακελλαροπούλου έπρεπε να ανακοινώσω νωρίτερα την επιλογή μου, καθώς η κυρία Σακελλαροπούλου χειριζόταν πολύ σοβαρές υποθέσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Δεν μπήκα ποτέ σε αυτή την ονοματολογία. Δικαιολόγησα απόλυτα την επιλογή μου και κατά συνέπεια δεν μπορώ να καταλάβω γιατί εγώ διέσυρα το θεσμό. Δεν δέχομαι, αν θέλετε, επί της αρχής, την κριτική την οποία μου ασκεί ο κ. Τσίπρας. Χρειάστηκε 718 λέξεις για να πει ένα απλό “ναι”. Νομίζω θα ήταν πιο γενναίο, αν θέλετε και πιο τολμηρό, να αναγνωρίσει το γεγονός ότι επιλέγεται ένα πρόσωπο το οποίο μπορεί τελικά να συγκεντρώσει μία ευρεία πλειοψηφία και να αφήσει την κριτική ενδεχομένως για μία άλλη ευκαιρία, αλλά αυτό αφορά τον κ. Τσίπρα και όχι εμένα.
Δημοσιογράφος: Ζητήσατε συναίνεση, ψάξατε ένα πρόσωπο το οποίο θα έχει διακομματική στήριξη, την βρήκατε τη συναίνεση στο πρόσωπο της κυρίας Σακελλαροπούλου, θα το βρίσκατε όμως και στο πρόσωπο του κ. Παυλόπουλου. Και θέλω να ρωτήσω: Γιατί επιλέξατε τελικά να μην προτείνετε τον κ. Παυλόπουλο; Και να ρωτήσω και ευθέως: Αν θεωρείτε ότι ο κ. Παυλόπουλος ήταν ένας καλός Πρόεδρος.
Πρωθυπουργός: Ναι ήταν καλός Πρόεδρος ο κ. Παυλόπουλος και σέβομαι και εκτιμώ την προσφορά του. Αλλά ξέρετε ένα πρόσωπο μπορούσα να επιλέξω.
Ο κύριος Τσίπρας μπορεί να έχει την πολυτέλεια να ισχυρίζεται ότι θα προτιμούσε τον κ. Παυλόπουλο και να ψηφίζει την κυρία Σακελλαροπούλου. Εγώ έπρεπε να διαλέξω ένα πρόσωπο. Και εξήγησα τους λόγους για τους οποίους επέλεξα την κυρία Σακελλαροπούλου και όχι τον κ. Παυλόπουλο και εξακολουθώ να επιμένω ότι είμαι πολύ υπερήφανος για την επιλογή την οποία έκανα.
Ένας πρόσθετος λόγος, ο οποίος διεφάνη μετά την εκδήλωση των προθέσεων των δύο μεγαλύτερων κομμάτων της Αντιπολίτευσης, έχει να κάνει, κ. Σρόιτερ, με το γεγονός ότι την κυρία Σακελλαροπούλου την ψηφίζει και το ΚΙΝΑΛ κάτι το οποίο γνωρίζαμε για τον κ. Παυλόπουλο ότι δεν θα μπορούσε να συμβεί, καθώς είχε ήδη αποκλείσει αυτή την επιλογή. Άρα δημιουργούμε και μία ευρύτερη συναίνεση από αυτή που θα μπορούσαμε να πετύχουμε εάν επιλέγαμε τον κ. Παυλόπουλο.
Δημοσιογράφος: Εκ των υστέρων, κύριε Πρόεδρε, και για να το κλείσουμε αυτό το θέμα. Από τη στιγμή που ο κ. Παυλόπουλος ήταν ένας καλός Πρόεδρος, ήταν σωστή η επιλογή σας να μην τον ψηφίσετε το 2015;
Πρωθυπουργός: Είχα αιτιολογήσει την επιλογή μου με τα τότε δεδομένα και δεν έχω κανένα λόγο να πω ότι διέπραξα κάποιο σφάλμα εκείνη την εποχή με βάση αυτά τα οποία ήξερα. Πρέπει να σας πω όμως ότι το 2020, δεν είναι το 2015. Ούτε βρίσκομαι στην ίδια θέση, είμαι Πρωθυπουργός, και ούτε η Νέα Δημοκρατία του 2020 είναι η ίδια Νέα Δημοκρατία του 2015. Θα επαναλάβω αυτό το οποίο σας είπα, ότι σέβομαι και τιμώ τον κ. Παυλόπουλο, θεωρώ ότι ήταν ένας καλός Πρόεδρος, αλλά κάνοντας την επιλογή μου και σταθμίζοντας τα δεδομένα, επέλεξα την κυρία Σακελλαροπούλου και είμαι απολύτως σίγουρος ότι έκανα τη σωστή επιλογή.
Και κάτι ακόμα. Δεν επέλεξα την κυρία Σακελλαροπούλου μόνο γιατί είναι γυναίκα. Γιατί υπάρχει ένα πρόσωπο με πολύ μεγάλο θεσμικό κύρος και ιδιαίτερες ικανότητες. Την επέλεξα όμως και γιατί ήταν γυναίκα. Ξέρετε ότι ζούμε σε μία κοινωνία η οποία ακόμα βρίθει διακρίσεων εις βάρος των γυναικών. Βλέπετε την πολιτική συμμετοχή των γυναικών στο Κοινοβούλιο, μέχρι και στο Υπουργικό Συμβούλιο ο ίδιος αναγνώρισα ότι θα ήθελα περισσότερες γυναίκες, αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Υπάρχουν πολλές διακρίσεις ακόμα εις βάρος των γυναικών στην Ελληνική κοινωνία. Και σήμερα, κάθε κορίτσι το οποίο μεγαλώνει στην Ελλάδα, βλέποντας αυτή την εκλογή, νομίζω ότι μπορεί να λέει μέσα της: “Γιατί όχι κι εγώ. Γιατί να μην μπορώ κι εγώ να φτάσω να γίνω ο πρώτος πολίτης της χώρας;”.
Δημοσιογράφος: Κάποιοι λένε βέβαια, και τη βλέπετε αυτή τη συζήτηση, δε θα την ανοίξουμε τώρα, γιατί δε μας αφορά κιόλας, ότι και μόνο που τονίζει κανείς ότι έχουμε Πρόεδρο γυναίκα, αυτό είναι μία διάκριση σε βάρος των γυναικών. Δηλαδή θα έπρεπε να το θεωρούμε απόλυτα φυσιολογικό και να μην το συζητάμε καν.
Πρωθυπουργός: Είναι λίγο υπερβολική αυτή η κριτική και η τοποθέτηση, αλλά ας μείνουμε στο σημαντικό συμβολισμό εντός και εκτός Ελλάδος. Στα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, η Ελλάδα αποκτά για πρώτη φορά, ως πρώτο πολίτη της χώρας, Πρόεδρο της Δημοκρατίας, γυναίκα. Θεωρώ ότι και αυτό έχει μία ιδιαίτερη συμβολική αξία, αλλά πιστεύω ότι η κυρία Σακελλαροπούλου θα είναι μία εξαιρετική Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα αφήσει το δικό της στίγμα και θα ταυτίσει, πιστεύω, τη θητεία της με ένα νέο, μεγάλο άλμα της χώρας στο μέλλον.
Δημοσιογράφος: Τώρα, πέραν από την πρότασή σας για την Προεδρία της Δημοκρατίας, αυτή η εβδομάδα σημαδεύτηκε και από μία άλλη σημαντική σας απόφαση, την επανασύσταση του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, ένα Υπουργείο το οποίο καταργήσατε όταν εκλεγήκατε Πρωθυπουργός. Θέλω να ρωτήσω αν εκ των υστέρων, γιατί πολλά πράγματα κρίνονται εκ των υστέρων και το ξέρετε, ήταν λανθασμένη η απόφαση σας εκείνη, να καταργήσετε αυτό το Υπουργείο.
Πρωθυπουργός: Το ρολόι του χρόνου δεν γυρίζει πίσω κ. Σρόιτερ. Άμα με ρωτήσετε αν ήξερα σήμερα, με βάση αυτά τα οποία γνωρίζω τώρα, αν τα γνώριζα πριν από 6 μήνες, θα σας έλεγα ότι δεν θα το καταργούσα. Εξ ου και έσπευσα να το επανασυστήσω, διότι έκρινα τελικά, ότι η κατάργηση του Υπουργείου δημιούργησε μία σειρά από επιχειρησιακές δυστοκίες, όχι στη χάραξη της πολιτικής, αλλά στην υλοποίησή της. Εξακολουθώ να επιμένω ότι η πολιτική μας είναι απολύτως σωστή. Καταλαβαίνω απόλυτα γιατί σε ένα βαθμό κάποιες καθυστερήσεις στην υλοποίησή της δημιούργησαν αμφιβολίες ειδικά στους κατοίκους των νησιών αν εννοούμε αυτά τα οποία λέμε. Κάνουμε λοιπόν αυτή τη διορθωτική κίνηση. Υπάρχει ένας άνθρωπος για το εσωτερικό, ο κ. Μηταράκης και ένας άνθρωπος για το εξωτερικό, ο κ. Κουμουτσάκος. Αυτοί έχουν την ευθύνη της υλοποίησης του σχεδιασμού. Είναι ένας σχεδιασμός ο οποίος είναι πολύ διαφορετικός από την πολιτική της προηγούμενης Κυβέρνησης. Θα το ξαναπώ: Εμείς επιμένουμε στην ανάγκη να φυλάξουμε τα σύνορα, να επιταχύνουμε τις διαδικασίες του ασύλου, να γίνονται επιστροφές, να έχουμε κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα στα νησιά μας και ταυτόχρονα να κάνουμε την ελάχιστη δυνατή, θα το τονίσω αποσυμφόρηση των νησιών έτσι ώστε να μην έχουμε ασφυκτικές πιέσεις, κυρίως στα δύο μεγάλα νησιά.
Από εκεί και πέρα, κάνουμε αυτήν την διορθωτική κίνηση. Εγώ πρώτος έχω πει εξάλλου κ. Σρόιτερ, ουδείς αλάθητος. Και μία Κυβέρνηση η οποία παράγει πολλή πολιτική και αναλαμβάνει πολλές πρωτοβουλίες, όπου εντοπίζονται λάθη και παραλείψεις, αυτά με θάρρος και με ταχύτητα κυρίως θα διορθώνονται.
Ξέρετε, δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο ως Πρωθυπουργός να βλέπεις ότι κάπου έχεις μια δυσκολία, μια δυστοκία και να είσαι εγκλωβισμένος στην λογική ότι θα σου ασκηθεί κριτική επειδή θα διορθώσεις το λάθος σου. Προφανώς και θα μας ασκείτο κριτική και την καταλαβαίνω.
Δημοσιογράφος: Και η αυτοκριτική είναι και καλό πράγμα.
Πρωθυπουργός: Ναι, αλλά η αυτοκριτική δεν αρκεί, πρέπει να συνοδεύεται και από διορθωτικές κινήσεις.
Δημοσιογράφος: Στο πλαίσιο της αυτοκριτικής λοιπόν θέλω να ρωτήσω αν θεωρείτε ότι και η εκτίμησή σας για το μέγεθος του προβλήματος που λέγεται μεταναστευτικό, ήταν, αν θέλετε, λανθασμένη σε ό,τι έχει να κάνει με τις πραγματικές διαστάσεις που βρήκατε. Δεν ξέρω αν το πρόβλημα εξελίχθηκε στην πορεία σε μεγαλύτερο από αυτό που πιστεύατε. Για παράδειγμα: Έχουν αλλάξει τα σχέδια της Κυβέρνησης σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις. Θυμάμαι τον κ. Χρυσοχοΐδη -στην πολύ αρχή- να λέει ότι εμείς δεν θα πάμε σε κλειστά κέντρα κράτησης, γιατί αυτά θα δημιουργήσουν γκέτο. Τώρα πάμε σε κλειστά κέντρα κράτησης. Έχετε αλλάξει δυο -τρεις ανθρώπους σε ό,τι έχει να κάνει με τις αρμοδιότητες αυτού του θέματος και αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε περίπου εκεί που βρισκόμασταν και πριν έξι μήνες όταν κατηγορούσατε το ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν κάνει πολλά πράγματα σε ό,τι έχει να κάνει με το μεταναστευτικό.
Πρωθυπουργός: Όχι δεν είμαστε εκεί και θα σας εξηγήσω γιατί δεν είμαστε εκεί -γιατί έχουμε μια άλλη πολιτική. Η άλλη πολιτική συνίσταται και στην ανάγκη να προστατεύσουμε καλύτερα τα σύνορά μας, δείτε τι γίνεται στον Έβρο. Πόσο καλύτερα φυλάσσονται πια τα σύνορά στον Έβρο.
Δείτε τι γίνεται στη θάλασσα. Την ανάγκη και την επιμονή μας να ενισχύσουμε το Λιμενικό και με πρόσθετα σκάφη. Κάποια από δημόσιες δαπάνες, κάποια από σημαντικές ιδιωτικές δωρεές. Και γίνεται κυρίως με την πρωτοβουλία την οποία έχουμε ήδη αναλάβει και την οποία διεκπεραίωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης με την αλλαγή του πλαισίου για το άσυλο. Αυτό είναι μια πάρα πολύ σημαντική πολιτική παρέμβαση. Ο νόμος ισχύει από 1/1/2020. Άρα τώρα θα δείξει τα πρώτα δείγματα γραφής. Οι αιτήσεις ασύλου, κ. Σρόιτερ πρέπει να εξετάζονται το αργότερο εντός δύο μηνών. Άρα, οποιοσδήποτε καινούριος έρχεται, πρέπει εντός δύο μηνών το αργότερο να γνωρίζουμε αν πρέπει να τυγχάνει διεθνούς προστασίας και αν δεν τυγχάνει διεθνούς προστασίας, να επιστρέφει πίσω στην Τουρκία. Διότι, αν δεν μπορούμε να το πετύχουμε αυτό, τότε δεν μπορούμε να στείλουμε ένα μήνυμα σε όλους αυτούς οι οποίοι είναι από την απέναντι μεριά του Αιγαίου, οι οποίοι γνωρίζουν ότι δεν έχουν προφίλ πρόσφυγα. Να μην μπουν στον κόπο να δώσουν λεφτά στα άθλια κυκλώματα για να έρθουν στην Ελλάδα.
Στέλνω λοιπόν και τώρα ένα μήνυμα: Η αλλαγή της νομοθεσίας του ασύλου -η οποία ήδη εφαρμόζεται- θα οδηγήσει σε επιστροφές. Αυτό σημαίνει ότι όποιος μας ακούει και σκέφτεται να έρθει στην Ελλάδα και γνωρίζει ότι δεν είναι πρόσφυγας να μην μπει στον κόπο να έρθει γιατί θα γυρίσει πίσω. Αυτή είναι μια σημαντικότατη αλλαγή. Βρήκαμε 70.000 εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου. Δεν ασχολείτο κανείς. Όποιος ερχόταν στην Ελλάδα κρινόταν στην ουσία ευάλωτος, έφευγε από τα νησιά, πήγαινε στην ενδοχώρα και μετά πολλοί από αυτούς χανόντουσαν.
Αυτή ήταν η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ σε συνδυασμό με μια πολιτική ανοιχτών θυρών. “Η θάλασσα δεν έχει σύνορα” και όλα τα άλλα απίθανα τα οποία είχαμε ακούσει, έκαναν την Ελλάδα έναν μαγνήτη. Δεν θέλουμε η Ελλάδα να είναι μαγνήτης για πρόσφυγες και μετανάστες. Έχουμε μια υποχρέωση να προστατεύσουμε αυτούς οι οποίοι δικαιούνται status πρόσφυγα. Δεν έχω καμία υποχρέωση, θα το ξαναπώ, στην Ελλάδα, να υποδέχομαι και να φιλοξενώ οικονομικούς μετανάστες οι οποίοι δεν έχουν θέση ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη. Και για αυτό και αναδεικνύουμε και την ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος. Χαίρομαι που ο κ. Σχοινάς, σήμερα Ευρωπαίος Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αλλά και Έλληνας ταυτόχρονα, αναγνώρισε με θάρρος στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ότι η Ευρώπη δεν έκανε αρκετά στο μέτωπο της αλληλεγγύης. Και θα εξακολουθώ αυτό να το λέω εμφατικά. Και να αγωνίζομαι για μια ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική στα ζητήματα ασύλου και μετανάστευσης, αλλά μέχρι να εφαρμοστεί αυτή έχω μια υποχρέωση να ασκήσω εθνική πολιτική. Και θα το κάνω.
Δημοσιογράφος: Υπάρχει το εξωτερικό μέτωπο το οποίο το περιγράψατε και η αδράνεια αν θέλετε της Ευρώπης. Υπάρχει όμως και το εσωτερικό μέτωπο σε όλο αυτό. Έχετε σημαντικές αντιδράσεις από τοπικούς φορείς, τοπικούς παράγοντες, δημάρχους, περιφέρειες, ακόμα και τοπικούς βουλευτές. Και μιλάω για δημάρχους που έχουν εκλεγεί με τη δική σας στήριξη σε πολλές περιοχές, μιλάω για δικούς σας βουλευτές. Υπάρχει μια άρνηση κύριε Πρόεδρε, και αν μου επιτρέπετε βλέπω πολλές φορές και μια αμηχανία της Κυβέρνησης. Για παράδειγμα: Ξεκινάει ένα λεωφορείο με μετανάστες να πάει σε μια περιοχή. Βλέπουμε τον τοπικό στηριζόμενο από τη Νέα Δημοκρατία Δήμαρχο στο δρόμο να σταματάει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Βλέπουμε τον τοπικό βουλευτή κάποιες φορές, το πούλμαν στρίβει και γυρίζει πίσω.
Πρωθυπουργός: Αυτό είναι η εξαίρεση, δεν είναι ο κανόνας. Αλλά πρέπει να σας πω ότι πάντα όταν πρόκειται κάποια τοπική κοινωνία να αντιμετωπίσει ένα ζήτημα που την αφορά υπάρχει αυτή η αίσθηση του να μην γίνει, να μην έρθει κάτι στη γειτονιά μου. Έχουμε πει ότι θα στηρίξουμε τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες θα δημιουργηθούν οι δομές φιλοξενίας. Δεν είναι και τόσες οι δομές φιλοξενίας που θα δημιουργηθούν. Ούτε είναι τα νούμερα τόσο συγκλονιστικά, ώστε να δημιουργούν τόσο μεγάλη ανασφάλεια.
Δημοσιογράφος: Θα τις επιβάλλετε τις δομές, κύριε Πρόεδρε; Θα τις επιβάλλετε ακόμα και εκεί που υπάρχουν αντιδράσεις;
Πρωθυπουργός: Κοιτάξτε οι δομές θα γίνουν. Και θα γίνουν με βάση το σχεδιασμό της Κυβέρνησης. Συζητάμε αλλά από ένα σημείο και πέρα πρέπει να παίρνουμε αποφάσεις. Και ειδικά οι δομές στα νησιά είναι πιο σημαντικές δομές, οι οποίες πρέπει να γίνουν, θα γίνουν.
Θα γίνει δομή καινούργια και στη Μυτιλήνη και στη Χίο. Στη Σάμο ήδη χτίζεται η δομή και θα υπάρχει και επέκταση της υφιστάμενης δομής στην Κω και στη Λέρο. Αλλά εκεί που έχουμε τα μεγαλύτερα προβλήματα -στη Χίο και στη Μυτιλήνη- έχουμε βρει τους χώρους. Οι δομές θα δημιουργηθούν άμεσα. Γνωρίζουμε τις διαδικασίες τις κατεπείγουσες με τις οποίες θα κινηθούμε και αυτή είναι και η απαραίτητη προϋπόθεση, κ. Σρόιτερ, για να μπορούν να κλείσουν οι υφιστάμενες δομές.
Δημοσιογράφος: Θα γίνουν παρά τις όποιες αντιδράσεις;
Πρωθυπουργός: Θα γίνουν, οι δομές θα γίνουν. Πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να βρούμε ένα πεδίο συνεννόησης μιας τοπικής κοινωνίας. Και βέβαια να αντιληφθούμε και το γεγονός ότι η μεγάλη αυτή αριθμητική παρουσία προσφύγων και μεταναστών ασκεί πιέσεις στις τοπικές κοινωνίες. Καταλαβαίνω απόλυτα τον προβληματισμό, την ανησυχία και το άγχος ενός κατοίκου της Μυτιλήνης όταν βλέπει το νοσοκομείο να πιέζεται πάρα πολύ. Θα στηρίξουμε λοιπόν αυτές τις τοπικές κοινωνίες και με έκτακτους πόρους και με ένα πλαίσιο αντισταθμιστικών ωφελημάτων, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε τη μέγιστη δυνατή συναίνεση. Όμως είναι εθνική πολιτική η δημιουργία αυτών των χώρων και πιστεύω ότι όταν ολοκληρωθούν και όταν θα αρχίσουν σταδιακά να κλείνουν οι υφιστάμενες δομές, να κλείσει η Μόρια, τότε θα αντιληφθούμε όλοι την ορθότητα της επιλογής μας.
Αλλά καταλαβαίνω απόλυτα ότι μέχρι την ολοκλήρωση αυτού του σχεδιασμού υπάρχει σκεπτικισμός. Εγώ θέλω να διαβεβαιώσω τους κατοίκους των νησιών ότι ο σχεδιασμός αυτός θα είναι τελικά προς όφελος τους. Το γεγονός ότι επέλεξα έναν τοπικό βουλευτή, τον κ. Μηταράκη, για να υλοποιήσει αυτή την πολιτική νομίζω ότι μας δίνει και μια πρόσθετη αξιοπιστία. Ότι ο ίδιος το γνωρίζει πάρα πολύ καλά το πρόβλημα και αν θέλετε και σε πρακτικό επίπεδο έχει και ένα ρόλο παραπάνω να πετύχει αυτή η πολιτική.
Δημοσιογράφος: Και ο οποίος δοκίμασε -θα πω εγώ- και τις διαθέσεις των κατοίκων πρόσφατα, ελπίζω να μην έχουμε τέτοια ανάλογα περιστατικά στο μέλλον. Να προχωρήσουμε, κύριε Πρόεδρε. Κλείσατε το μέτωπο που έχει να κάνει με την υποψηφιότητα ως προς την Προεδρία της Δημοκρατίας και τώρα έχετε περισσότερο χρόνο φαντάζομαι να ασχοληθείτε με ένα άλλο μέτωπο που είναι οι αξιολογήσεις των Υπουργών σας όπως έχετε προαναγγείλει. Αυτοί οι εξαμηνιαίοι έλεγχοι σε εισαγωγικά ή χωρίς, εσείς θα μου το πείτε, θέλω να ρωτήσω αν θα είστε απλά διαπιστωτικός σε αυτή την αξιολόγηση. Δηλαδή ο τάδε Υπουργός τα πάει καλά ο τάδε δεν τα πάει καλά. Ή αν αυτό θα οδηγήσει και σε αλλαγές στην Κυβέρνησή σας, σε ανασχηματισμό για παράδειγμα σε ορισμένα Υπουργεία. Ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα ότι υπάρχουν Υπουργοί που τα πηγαίνουν πολύ καλά. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου Υπουργοί δεν μιλάνε μεταξύ τους στο ίδιο Υπουργείο. Σε κάποιες περιπτώσεις, αρμοδιότητες δεν έχουν καθοριστεί ακόμα και χρονοδιαγράμματα έχουν μείνει πίσω. Πώς θα το χειριστείτε;
Πρωθυπουργός: Καταρχάς δεν υπάρχει κανένα Υπουργείο το οποίο δεν έχει καθορίσει αρμοδιότητες εδώ και πολύ καιρό. Κοιτάξτε, η αξιολόγηση έχει ως κεντρική έννοια, έχει πάντα σε πρώτη φάση, το σκοπό του εντοπισμού των προβλημάτων και της βελτίωσης αυτού ο οποίος υπόκειται στη διαδικασία της αξιολόγησης. Από εκεί και πέρα, και της επιβράβευσης όπως σωστά είπατε, αυτών οι οποίοι τα πηγαίνουν ιδιαίτερα καλά. Είμαστε λοιπόν, στον πρώτο γύρο της αξιολόγησης. Μπορώ να σας πω ότι δεν επίκειται κανένας ανασχηματισμός άμεσα, αλλά όταν θα γίνει ανασχηματισμός, κάποια στιγμή θα γίνει, προφανώς και θα λάβω υπόψιν μου τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
Δημοσιογράφος: Να επιμείνω στο κομμάτι του ανασχηματισμού, ο οποίος δεν προαναγγέλλεται ποτέ, βεβαίως. Είναι κάτι το οποίο θα το δούμε μέσα στο Χειμώνα, είναι κάτι το οποίο θα το δούμε σε ένα δεύτερο χρόνο, μετά τη δεύτερη αξιολόγηση, για παράδειγμα; Τώρα είμαστε στα καμπανάκια και στις κίτρινες κάρτες ή μπορεί να βγουν και κόκκινες κάρτες;
Πρωθυπουργός: Κοιτάξτε, στις δύο κίτρινες αποβάλλεται κανείς, έτσι δεν είναι;
Δημοσιογράφος: Υπάρχει και η απευθείας κόκκινη.
Πρωθυπουργός: Υπάρχει και η απευθείας κόκκινη, λοιπόν, αλλά και οι κίτρινες συνήθως θέλουν μία αλληλουχία χρόνου. Επαναλαμβάνω, δεν είναι καθόλου στις προθέσεις μου, δε θα δείτε άμεσα ανασχηματισμό.
Δημοσιογράφος: Μάλιστα. Θέλω να έρθω στα εξωτερικά, κύριε Πρόεδρε, στα εξωτερικά μας θέματα τα οποία είναι πολλά, και τα μέτωπα είναι πολλά. Θα σας ρωτήσω στην πορεία για τα αποτελέσματα του ταξιδιού σας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Θέλω να ξεκινήσουμε όμως από το θέμα της Λιβύης, το οποίο έχει και σημαντικές εξελίξεις. Γίνεται λοιπόν αυτή η διάσκεψη στο Βερολίνο, η Τουρκία θα είναι εκεί, όχι να επιβάλει, αλλά να τοποθετήσει και να πει τις θέσεις της, εμείς δεν προσκληθήκαμε τελικά, δεν θα είμαστε εκεί.
Πρωθυπουργός: Κακώς δεν προσκληθήκαμε, βέβαια θέλω να επισημάνω, για να κάνω μία σύντομη ιστορική αναδρομή, ότι ποτέ δε συμμετείχε η Ελλάδα σε διαδικασία του Βερολίνου. Από το 2015, η τότε Κυβέρνηση δεν είχε δείξει κανένα ενδιαφέρον να ασχοληθεί ουσιαστικά με τα ζητήματα της Λιβύης. Πήγαμε μόνο σε μία διάσκεψη η οποία έγινε στην Ιταλία, η οποία έγινε στο Παλέρμο, που ήταν μία εμβόλιμη διάσκεψη με πρωτοβουλία της Ιταλίας. Στη διαδικασία του Βερολίνου, 5 συν 5, η Ελλάδα δεν συμμετείχε ποτέ. Αυτή την κατάσταση κληρονομήσαμε εμείς όταν ήρθαμε στα πράγματα. Παρά ταύτα, η Ελλάδα είναι περιφερειακή δύναμη σταθερότητος. Έχει θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη. Μαζί με την Ιταλία είμαστε οι γειτονικές χώρες της Λιβύης και θα έπρεπε να είμαστε στο Βερολίνο για να συζητήσουμε για το μέλλον μίας χώρας, η σταθερότητα της οποίας ενδιαφέρει την Ευρώπη, ενδιαφέρει και ιδιαίτερα την Ελλάδα.
Αυτό είναι κάτι το οποίο επικοινώνησα και γραπτώς, και μπορώ να σας πω ότι αύριο θα έχω και τηλεφωνική επικοινωνία με την Καγκελάριο Μέρκελ για να συζητήσω το ζήτημα αυτό. Όπως έχω στείλει και επιστολές σε όλους τους Ευρωπαίους ομολόγους μου, καθώς και στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον κ. Μισέλ και στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την κυρία Βαν ντερ Λάιεν, να την ενημερώσω για τις ελληνικές θέσεις, οι οποίες στο ζήτημα της Λιβύης, πέραν του γενικότερου ενδιαφέροντος για την περιφερειακή σταθερότητα και την ανάγκη να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος, εστιάζονται στο απαράδεκτο, παράνομο μνημόνιο συνεργασίας, “μνημόνιο” οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών το οποίο υπέγραψε η Τουρκία με τη Λιβύη. Κοιτάξτε να δείτε. Θέλω να είμαι τελείως σαφής και αυτό το έχω μεταφέρει και στους Ευρωπαίους ομολόγους μου. Η Ελλάδα σε επίπεδο Συμβουλίου Κορυφής δεν πρόκειται ποτέ να δεχθεί καμία πολιτική λύση για τη Λιβύη η οποία να μην έχει ως προϋπόθεση την ακύρωση αυτών των “Μνημονίων”.
Να το πω πολύ απλά. Θα βάλουμε βέτο και πριν φτάσει η υπόθεση στο Συμβούλιο Κορυφής. Θα βάλουμε βέτο στο επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών. Το επαναλαμβάνω λοιπόν: Καμία περίπτωση η Ελλάδα να συναινέσει σε πολιτική λύση στη Λιβύη, η οποία να μην έχει ως προϋπόθεση την ακύρωση αυτών των απαράδεκτων “μνημονίων΄”, ειδικά του “μνημονίου” διευθέτησης των δήθεν θαλασσίων ζωνών μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας.
Δημοσιογράφος: Άρα, η μία κίνηση κύριε Πρόεδρε για να τα βάζουμε και σε μία σειρά, είναι η προειδοποίησή σας ότι αν υπάρξει μία λύση που να μην τελειώνει αυτό το θέμα της συμφωνίας Τουρκίας και Λιβύης, εμείς θα βάλουμε βέτο.
Πρωθυπουργός: Ναι, και κάτι ακόμα όμως. Ξέρετε, το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και την Λιβύη και την Τουρκία. Δεν είναι ένα ζήτημα το οποίο είναι μόνο διμερές ή τριμερές. Αφορά συνολικά την Ευρώπη. Όταν, η Τουρκία έρχεται και λέει, ότι τίποτα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να γίνει χωρίς την άδεια μας, όχι τη συμμετοχή μας. Προσέξτε, γιατί κανείς δεν είπε στην Τουρκία να μη συμμετέχει σε αυτά τα πολυμερή σχήματα. Υπό μια βασική προϋπόθεση να σεβόμαστε το Διεθνές Δίκαιο. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς την άδειά μας αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αυτό αφορά συνολικά την Ευρώπη. Ο αγωγός EastMed είναι ένας πάρα πολύ σημαντικός αγωγός που θα φέρει φυσικό αέριο από μία τουλάχιστον Ευρωπαϊκή χώρα, την Κύπρο, το Ισραήλ και ενδεχομένως και την Ελλάδα, αν έχουμε κοιτάσματα φυσικού αερίου και στην Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή αγορά, παρακάμπτοντας την Τουρκία. Στην Τουρκία αυτό δεν αρέσει -το καταλαβαίνουμε- γιατί η Τουρκία θέλει να είναι γεωπολιτικός παίκτης, να ελέγχει τις ροές του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Την Ευρώπη (τη) συμφέρει όμως αυτό; Προφανώς και τη συμφέρει να έχει ένα τέτοιον αγωγό, ώστε να έχει ενεργειακή ανεξαρτησία και να μπορεί να έχει μία μεγαλύτερη διασπορά στις ενεργειακές πηγές ως προς το φυσικό αέριο.
Κατά συνέπεια το ζήτημα αυτό δεν πρέπει να εκληφθεί σε καμιά περίπτωση ως ένα ζήτημα το οποίο αφορά μόνο τα δίκαια της Ελλάδος. Από μόνη της η Ευρώπη έχει μία υποχρέωση να συμπαρασταθεί σε μία Ευρωπαϊκή χώρα και σε μια δεύτερη την Κύπρο, της οποίας τα κυριαρχικά δικαιώματα παραβιάζονται ήδη όταν μία τρίτη χώρα όπου δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση φέρεται με τέτοιο προκλητικό τρόπο.
Δημοσιογράφος: Αυτή είναι μια στρατηγική μας και την αντιλαμβάνομαι πλήρως, να δώσουμε τη διεθνή διάσταση του θέματος, αλλά και το γεγονός ότι υπάρχουν και άλλοι οι οποίοι έχουν συμφέροντα από όλα αυτά. Μία άλλη στρατηγική που επίσης έχουμε αντιληφθεί όλοι, είναι η προσπάθειά σας να αναδείξετε το γεγονός ότι η Τουρκία απομονώνεται μέσα από αυτές τις κινήσεις, αλλά και με τις προκλήσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Το ερώτημα Πρόεδρε είναι αν πράγματι απομονώνεται η Τουρκία και το λέω αυτό γιατί ενώ εμείς λέμε ότι ο Ερντογάν είναι απομονωμένος, ο Ερντογάν συναντά τον Πούτιν, μιλάει στο τηλέφωνο κάθε τόσο με τον Τραμπ, δέχεται τους Ευρωπαίους εκπροσώπους στην Άγκυρα, συμμετέχει στη διάσκεψη για τη Λιβύη. Στέλνει στρατό στη Λιβύη, ανακοινώνει ότι θα στείλει και ερευνητικά σκάφη στην ευρύτερη περιοχή μας. Μόνο απομονωμένος δεν μου φαίνεται.
Πρωθυπουργός: Κοιτάξτε, η απομόνωση, το να εκδηλώνεσαι με μία προκλητικότητα δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι πολιτικά δεν είσαι απομονωμένος. Εγώ θα έλεγα ότι αυτή η προκλητικότητα είναι ένδειξη απομόνωσης γιατί αυτή τη στιγμή στο ζήτημα, τουλάχιστον του “μνημονίου”, είχαμε ξεκάθαρη καταδίκη από τις Η.Π.Α. πάρα πολύ σαφή. Οι Η.Π.Α. δια του Υπουργείου Εξωτερικών είπαν ξεκάθαρα ότι τα νησιά μας έχουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Ποτέ δεν το είχαν πει στο παρελθόν, το είπαν τώρα, το είπαν μετά την επίσκεψή μου. Ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Πομπέο, είπε ξεκάθαρα ότι η Αμερική εγγυάται την ασφάλεια της Ελλάδος. Ουδέποτε είχαμε από την Αμερική, αναφέρομαι στις Η.Π.Α., διότι φαντάζομαι ότι μπορεί να με ρωτήσετε και στη συνέχεια, τόσο ισχυρές δηλώσεις στήριξης των ελληνικών συμφερόντων.
Δεν είναι μόνο όμως οι Η.Π.Α., Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ζήτημα του μνημονίου συνεργασίας και η Ρωσία, με την οποία συνομιλεί σήμερα ο κ. Ερντογάν, οι σοβαρές χώρες του αραβικού κόλπου, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μαρόκο. Έχει δημιουργηθεί με μια ενεργή διπλωματία, την οποία έχει ασκήσει η χώρα μας με ένα μεγάλο και ισχυρό πλέγμα συμμαχιών το οποίο απομονώνει και πιέζει την Τουρκία και η Τουρκία προφανώς αντιδρά. Αλλά αυτή τη στιγμή η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι πάρα πολύ ενεργή. Είναι ενεργή και στο ζήτημα της Λιβύης. Λίγες ώρες υπομονή ακόμα και θα ακούσετε κάποιες ανακοινώσεις που πιστεύω ότι μπορεί να έχουν ένα ευρύτερο ενδιαφέρον. Μπορεί να μην προσκληθήκαμε τελικά στην διάσκεψη του Βερολίνου, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ασκούμε εξωτερική πολιτική στην Λιβύη.
Δημοσιογράφος: Μέσα σε όλα αυτά κύριε Πρόεδρε ο Ερντογάν ανακοινώνει ότι θα στείλει σεισμογραφικό ερευνητικό πλοίο στις περιοχές που έχει συμφωνήσει με τη Λιβύη. Και θέλω να ρωτήσω αν αυτό αλλάζει τα δεδομένα. Ελπίζαμε ότι θα πάμε σε μια αποκλιμάκωση. Αν βρεθεί ένα τουρκικό ερευνητικό πλοίο μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα σε δικά μας νερά τι θα πράξετε;
Πρωθυπουργός: Ό,τι χρειάζεται.
Δημοσιογράφος: Το ερώτημα είναι τι χρειάζεται. Και με λίγα λόγια…
Πρωθυπουργός: Ό,τι χρειάζεται. Και θα κάνουμε και ό,τι χρειάζεται για να μην φτάσουμε στο σημείο να κάνουμε ό,τι χρειάζεται.
Δημοσιογράφος: Έχει κυκλοφορήσει ένας διάλογός σας από τη συνάντηση με τον Τραμπ. Θέλω να μου τον επιβεβαιώσετε ή να μου τον διαψεύσετε. Ότι σας μέτρησε, με λίγα λόγια ο Τραμπ, ρώτησε αν είστε διατεθειμένος να φτάσετε σε ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία για να προφυλάξετε τα χωρικά μας ύδατα ή δεν ξέρω εγώ, οτιδήποτε άλλο. Και σας ρώτησε κιόλας αν είστε έτοιμος να χάσετε μέσα σε μια τέτοια πιθανή σύγκρουση και του απαντήσατε ότι δεν θα χάσουμε. Ισχύει όλο αυτό;
Πρωθυπουργός: Δεν θα μπω στη λεπτομέρεια της συζήτησής μου με τον Πρόεδρο Τραμπ. Θα σας πω μόνο ότι κατέστησα απολύτως σαφές στον Αμερικανό Πρόεδρο ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές, όχι μόνο οι δικές μου πιστεύω της χώρας συνολικά, της ελληνικής κοινωνίας, νομίζω ότι αυτό έγινε απολύτως αντιληπτό από τον Πρόεδρο Τραμπ όπως νομίζω ότι έγινε και απολύτως αντιληπτό συνολικά από την αμερικανική ηγεσία όπου όπως σας είπα και πριν τα ερείσματα της Ελλάδος αυτή την εποχή είναι ιδιαίτερα ισχυρά.
Δημοσιογράφος: Κύριε Πρόεδρε, θα επιμείνω σε αυτό το διάλογο και το λέω αυτό όχι για διάθεση κουτσομπολιού πάνω στο τι είπατε, αλλά διότι αν ισχύει το γεγονός ότι σας ρώτησε τι θα πράξετε σε περίπτωση ενός θερμού επεισοδίου σημαίνει ότι και η Αμερική αυτή τη στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο ίδιος ο Πρόεδρος Τραμπ δεν αποκλείει ένα θερμό επεισόδιο.
Πρωθυπουργός: Κοιτάξτε, οι Ηνωμένες Πολιτείες όπως έχουμε πει δημόσια δεν έχουν κανένα όφελος, όπως πιστεύω δεν έχουμε ούτε εμείς ούτε η Τουρκία από οποιαδήποτε κλιμακούμενη ένταση στην ανατολική Μεσόγειο.
Πιστεύω ότι τελικά αυτό είναι κάτι το οποίο το αντιλαμβάνονται όλοι, πιστεύω το αντιλαμβάνεται και ο κύριος Ερντογάν. Διότι θα πρέπει να σας πω ότι παρά την ένταση η οποία υπάρχει, τις ρητορικές εξάρσεις τις οποίες ενίοτε τις αντιλαμβάνομαι και πρέπει και να τις διαβάζω και να τις ερμηνεύω, εξακολουθούν τα κανάλια επικοινωνίας με την Τουρκία να είναι ανοιχτά και έτσι πρέπει να είναι.
Ο πολιτικός διάλογος σε επίπεδο Γενικών Γραμματέων έγινε ήδη στις αρχές Ιανουαρίου, βρέθηκε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών στην Άγκυρα και υπάρχει ένας οδικός χάρτης για το πώς μπορούμε με αμοιβαίες με κινήσεις και από τις δυο μεριές να μειώσουμε την ένταση.
Και όπως έχω πει και δημόσια, κύριε Σρόιτερ, στο ζήτημα των θαλασσίων ζωνών, της υφαλοκρηπίδας δηλαδή και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, όχι των χωρικών υδάτων, δεν πρέπει να συγχέονται αυτά τα δύο, χωρικά ύδατα αποτελούν μονομερές δικαίωμα κυριαρχικό της χώρας ανά πάσα στιγμή να μπορέσει να πάει στα 12 μίλια. Αναφέρομαι στην ΑΟΖ και στην υφαλοκρηπίδα όμως. Η πρόθεση είναι αν δεν μπορέσουμε, που δεν εκτιμώ ότι δεν θα μπορέσουμε να βρούμε μια λύση, κοινή συναινέσει με την Τουρκία γιατί όχι, γιατί να μην καταλήξουμε τελικά να λυθεί αυτό το ζήτημα νομικά με προσφυγή στη Χάγη.
Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι πολύ λογικό και το λέμε με τη βεβαιότητα ότι έχουμε το δίκιο με το μέρος μας.
Δημοσιογράφος: Εδώ οι Τούρκοι απαντούν να πάμε στη Χάγη αν θέλετε για αυτά τα θέματα αλλά γιατί να μην πάμε στη Χάγη και για τα άλλα θέματα που θεωρούν εκείνοι ότι μας χωρίζουν. Να φτιάξουν ένα πακέτο θεμάτων και το επιχείρημά τους εδώ είναι ότι αφού είστε απόλυτα βέβαιοι ότι θα κερδίσετε γιατί δεν πάμε στο δικαστήριο για αυτά τα θέματα;
Πρωθυπουργός: Γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν άλλα θέματα. Ενώ αυτό είναι ένα θέμα το οποίο το αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει.
Δημοσιογράφος: Άρα δεν δέχεστε να πάμε στη Χάγη για οποιοδήποτε άλλο θέμα.
Πρωθυπουργός: Δεν υπάρχει καμία περίπτωση η χώρα να πάει στη Χάγη για οποιοδήποτε άλλο θέμα πλην του καθορισμού υφαλοκρηπίδος και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Αυτό είναι το θέμα το οποίο συζητάμε για να μπορέσουμε τελικά να καταλήξουμε να λυθεί μέσα από ένα διεθνές δικαστήριο. Δεν υπάρχει άλλο θέμα για το οποίο ουδέποτε θα συναινούσα. Δεν πιστεύω, όχι μόνο εγώ, αλλά οποιοσδήποτε Έλληνας Πρωθυπουργός να συζητήσει με τους Τούρκους. Δεν συζητάω με τους Τούρκους ανύπαρκτα ζητήματα.
Δημοσιογράφος: Κύριε Πρόεδρε, στην περίπτωση που δεν προχωρήσει όλο αυτό και βλέποντας και την αυξανόμενη προκλητικότητα των Τούρκων -ήδη σήμερα ακούσαμε τον Τσαβούσογλου να λέει ότι πάλι πρέπει να εξετάσουμε σε ποιον ανήκουν μια σειρά από νησιά που δεν συμπεριλαμβάνονται μέσα στις συμφωνίες και πάει λέγοντας- το ερώτημα είναι αν στις συναντήσεις που είχατε, σε αυτά τα οποία δεν ανακοινώθηκαν είτε με τον πρόεδρο Τραμπ είτε με τον αντιπρόεδρο, είτε με τον Υπουργό Εξωτερικών εξασφαλίσατε ότι στην περίπτωση ενός θερμού επεισοδίου θα έχουμε τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών ή θα είμαστε πάλι μόνοι μας.
Πρωθυπουργός: Το ζήτημα, κ. Σρόιτερ, δεν είναι τι θα κάνουμε μόνο σε αυτή την περίπτωση. Είναι πώς δεν θα φτάσουμε σε αυτή την περίπτωση.
Δημοσιογράφος: Αν φτάσουμε;
Πρωθυπουργός: Αφήστε, έχετέ μου εμπιστοσύνη στο να μπορούμε να κάνουμε εκείνους τους χειρισμούς οι οποίοι διασφαλίζουν ότι η Ελλάδα έχει ισχυρές συμμαχίες οι οποίες αποτυπώνονται και έμπρακτα. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε δυο εβδομάδες θα βρεθώ στο Παρίσι για μια ακόμη συνάντηση με τον Γάλλο Πρόεδρο τον κ. Μακρόν τον οποίο θέλω να ευχαριστήσω -για άλλη μια φορά- δημόσια διότι υπήρξε ο πιο θερμός υποστηρικτής των ελληνικών θέσεων. Δεν είναι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες σύμμαχός μας, έχουμε και ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες έχουν εκφράσει πολύ έντονη διάθεση στήριξης της Ελλάδας πλην της Ευρωπαϊκής Ένωσης διότι υπάρχει η Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν και οι ευρωπαϊκές χώρες ισχυρές.
Η Ελλάδα, θα το ξαναπώ, έχει ισχυρούς, πολύ ισχυρούς συμμάχους στην περιοχή, σε αυτούς θα βάλω και το Ισραήλ, όπου έχει διαμορφωθεί πια στρατηγική σχέση εξαιρετικά ισχυρή, θα βάλω και την Αίγυπτο, μέσα από τα σχήματα της τριμερούς συνεργασίας με επίκεντρο την Ελλάδα και την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο έχει διαμορφωθεί ένα πλέγμα πολύ ισχυρών συμμαχιών.
Δεν πιστεύω, ειλικρινά σας το λέω, δεν πιστεύω ότι θα φτάσουμε στο σημείο να πρέπει να διαχειριστούμε μια δύσκολη και έντονα κλιμακούμενη ένταση στο Αιγαίο. Αν χρειαστεί να τη διαχειριστούμε όμως ξέρουμε πώς να τη διαχειριστούμε.
Δημοσιογράφος: Από τις επαφές που είχατε και εδώ υπάρχει πάλι μια συζήτηση που έχει ανοίξει. Καταλήξατε σε μια συμφωνία διαμεσολάβησης των Ηνωμένων Πολιτειών στις σχέσεις μας με την Τουρκία για να πάμε σε μια αποκλιμάκωση; Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση αν υπάρχει τελικά μια τέτοια παρέμβαση. Αν δεν υπάρχει, σε ποιο επίπεδο είναι; Ή αν απλά είναι αυτές οι κλασικές συζητήσεις που γίνονται: “Ναι εμείς είμαστε εδώ να σας βοηθήσουμε να τα βρείτε” και πάει λέγοντας; Κάποια ουσιαστική πρωτοβουλία υπάρχει;
Πρωθυπουργός: Καταρχάς οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μας επιβάλουν καμία διαμεσολάβηση. Εμείς ξέρουμε πολύ καλά πώς να χειριστούμε την Τουρκία. Ξέρουμε ότι εκεί που πρέπει να είμαστε αυστηροί, πρέπει να είμαστε αυστηροί, και ξέρουμε ότι πρέπει να συζητάμε εκεί που πρέπει να συζητάμε. Από εκεί και πέρα…
Δημοσιογράφος: Υπάρχει αυτή η πρωτοβουλία ή όχι;
Πρωθυπουργός: Από εκεί και πέρα τακτικές επικοινωνίες και επισκέψεις Αμερικανών αξιωματούχων στην περιοχή υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Πιστεύω ότι τώρα υπάρχει μια πολύ καλύτερη κατανόηση -όπως σας είπα- των ζητημάτων που αφορούν την περιοχή μας. Είδατε ότι ο Πρόεδρος Τραμπ επικοινώνησε με τον Ερντογάν και είδα μάλιστα ότι η τουρκική πλευρά ήταν εξαιρετικά φειδωλή στις δημόσιες διαρροές για το τι ειπώθηκε σε αυτό το τηλεφώνημα.
Δημοσιογράφος: Είχαμε την εκτίμηση ότι αφορά τη Λιβύη.
Πρωθυπουργός: Αφορά την Λιβύη, η Λιβύη δεν αφορά εμάς; Η Λιβύη μάς αφορά άμεσα. Άρα το γεγονός ότι εμείς θέσαμε στις Ηνωμένες Πολιτείες μετ’ επιτάσεως αυτό το οποίο θέσαμε και στην Ευρώπη ότι εδώ πέρα τι έχουμε; Μία Τουρκία η οποία παράνομα στέλνει στρατό στη Λιβύη και η οποία παράνομα υπογράφει μία συμφωνία σε ευθεία παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Αν αυτά τα ζητήματα τέθηκαν και από τον Πρόεδρο Τραμπ στο τηλεφώνημα, δεν το ξέρω, δεν ήμουν παρών και δεν είδα και πολλές διαρροές, τονίζω, δεν είδα πολλές διαρροές από την τουρκική πλευρά για το τι ακριβώς ειπώθηκε.
Κατά συνέπεια ξέρετε ότι στη διπλωματία. Πολλά λέγονται. Περισσότερα γίνονται και κάποια από αυτά που γίνονται δεν λέγονται κιόλας.
Δημοσιογράφος: Αλήθεια είναι αυτό και το διαπιστώνω και από τις απαντήσεις σε κάποια πράγματα. Τώρα, συναντήσατε, για να το κλείσουμε αυτό, τον Αμερικανό Πρόεδρο, έναν Πρόεδρο ο οποίος, πώς να το πω πολύ ευγενικά, είναι και λίγο ιδιόρρυθμος, τουλάχιστον με την εικόνα που έχουμε εμείς εδώ. Ένας άνθρωπος ο οποίος πολλές φορές αγνοεί τους συνεργάτες του ή κινείται έξω από τις δικές του συμβουλές, έξω από το κατεστημένο το αμερικανικό. Άρα, λοιπόν, είναι πολύ σημαντικό αυτός ο άνθρωπος να έχει μία άμεση εικόνα για το τι συμβαίνει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για να προσαρμόσει και τις κινήσεις του, τις δηλώσεις και πάει λέγοντας.
Δημοσιογράφος: Τον πείσατε, θεωρείτε ως το τι συμβαίνει στο Αιγαίο; Γνώριζε το τι συμβαίνει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας;
Πρωθυπουργός: Αυτή η εικόνα ότι υπάρχει ένας Αμερικανικός Πρόεδρος ο οποίος αποφασίζει μόνος του κλεισμένος σε ένα δωμάτιο, ερήμην των συνεργατών του δεν θεωρώ ότι ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ο κ. Τραμπ έχει το δικό το, όντως, στυλ με το οποίο ασκεί την Προεδρία, είναι διαφορετικός σίγουρα από αυτό το οποίο είχαμε δει αλλά πλαισιώνεται και από ένα ισχυρότατο επιτελείο το οποίο σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνει τις πολιτικές γι’ αυτό και όταν μιλάμε για την Αμερική δεν μιλάμε μόνο για τον Πρόεδρο, μιλάμε και γι’ αυτούς οι οποίοι εισηγούνται στον Πρόεδρο. Πρέπει να σας πω όμως …
Δημοσιογράφος: Τους οποίους τους αλλάζει κάθε τόσο, όμως.
Πρωθυπουργός: Ναι. Πρέπει να σας πω, όμως, ότι ας πούμε με τον Υπουργό Εξωτερικών τον κ. Πομπέο έχω αποκτήσει και μια καλή προσωπική σχέση από τότε που ήρθε στην Ελλάδα. Νομίζω ότι αυτό είναι καλό να ξέρουμε ανά πάσα στιγμή ότι μπορούμε να μιλήσουμε με οποιονδήποτε στις Η.Π.Α. εάν χρειαστεί να γίνει αυτό είτε μιλάμε για την εκτελεστική εξουσία, είτε μιλάμε για τη νομοθετική εξουσία. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η νομοθετική εξουσία, το Κογκρέσο, η Βουλή των Αντιπροσώπων είναι εξαιρετικά ισχυρή. Η Επιτροπή Εξωτερικών της Γερουσίας είναι πανίσχυρη, είναι κράτος εν κράτει.
Όταν πήγα στην Ουάσιγκτον ήρθαν 12 γερουσιαστές από τους 22 να με συναντήσουν σε μία εξαιρετικά δύσκολη μέρα. Θυμάστε το ταξίδι έγινε σε μία παράξενη συγκυρία, δεν καθορίζουμε εμείς το χρονοδιάγραμμα των επισκέψεων, αυτή ήταν κανονισμένη εδώ και μήνες. Ήρθαν, όμως, 12 γερουσιαστές, παρευρέθησαν στην ενημέρωση την οποία κάναμε. Και η στήριξη στην Ελλάδα είναι διακομματική. Αποτυπώθηκε, μάλιστα, και στην ψήφιση του East Med Act που για πρώτη φορά έχουμε ένα τέτοιο νομοθέτημα το οποίο αναγνωρίζει ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι περιοχή στρατηγικών προτεραιοτήτων για τις Ηνωμένες Πολιτείες και ότι οι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η Ελλάδα, είναι η Κύπρος, είναι και το Ισραήλ. Τώρα, για να κλείσω πρέπει να σας πω ότι με τον Πρόεδρο Τραμπ είχα καλή προσωπική χημεία.
Δημοσιογράφος: Γίνατε και εσείς φίλος του όπως λέει και για τον Ερντογάν;
Πρωθυπουργός: Νομίζω ότι αυτές είναι κουβέντες στην πολιτική, δεν νομίζω ότι μπορεί να χρησιμοποιεί κανείς αυτούς τους όρους. Πρέπει να σας πω όμως ότι είχαμε μία πολύ καλή, προσωπική χημεία, στην επαφή. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τον συναντούσα, τον είχα συναντήσει και είχαμε συζητήσει και αρκετά και στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο. Πάντα είναι καλό να υπάρχει και μία προσωπική διάσταση σε αυτές τις επαφές.
*Δημοσιογράφος:* Να το κλείσουμε αυτό και επιστρέφουμε στα εσωτερικά μας θέματα. Να πάω στο θέμα της ανομίας και της ανασφάλειας, κύριε Πρόεδρε. Θυμάμαι κάναμε μαζί μία συζήτηση πριν τις εκλογές. Είχατε πει τότε ότι: “Εγώ σε ένα μήνα τα Εξάρχεια θα τα έχω καθαρίσει”. Έχουν περάσει έξι μήνες. Δεν ξέρω αν θεωρείτε ότι τα έχετε καθαρίσει, υπάρχει όμως, η εικόνα που βλέπουμε να αδειάζει μία κατάληψη και μέσα σε λίγες μέρες να ξαναμπαίνουν οι ίδιοι άνθρωποι με αποτέλεσμα περιστατικά σαν αυτά που είχαμε τις προάλλες, τους τσιμεντόλιθους στα κεφάλια των αστυνομικών. Θέλω να ρωτήσω αν και αυτό το πρόβλημα ήταν τελικά μεγαλύτερο από ό,τι εκτιμούσατε ή αν θεωρείτε ότι έχει τελειώσει το θέμα με τις καταλήψεις.
Πρωθυπουργός: Ουδέποτε επανέλαβα μια τοποθέτηση που είχα κάνει στην αρχή της ανάληψης της Προεδρίας της Νέας Δημοκρατίας για το χρονοδιάγραμμα επίλυσης του προβλήματος των Εξαρχείων. Δεν το είπα ποτέ στην προεκλογική περίοδο γιατί ήξερα πολύ καλά ότι το ζήτημα αυτό είναι πιο σύνθετο. Κι όμως δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει ότι υπάρχει μία πολύ μεγάλη πρόοδος στα ζητήματα που αφορούν στην επιβολή του νόμου στο κέντρο της Αθήνας και στα Εξάρχεια. Βεβαίως υπάρχει πρόβλημα στα Εξάρχεια. Στα Εξάρχεια δεν έμπαινε κανείς. Δεν έμπαινε αστυνομία στα Εξάρχεια, ήταν ένα γκέτο. Αυτό έχει αλλάξει. Οι καταλήψεις αδειάζουν και αδειάζουν με μια συγκεκριμένη διαδικασία.
Επιχειρησιακό σχέδιο υπάρχει, γειτονιές αποδίδονται πίσω στους κατοίκους τους, βήμα, βήμα, όπως έχουμε σχεδιάσει μαζί με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη. 1.500 νέοι αστυνομικοί έχουν ήδη προσληφθεί -πήγα και τους είδα- νέα παιδιά, γυναίκες και άντρες με μεγάλη προθυμία εντάσσονται στην ομάδα “Δίας” και η παρουσία τους ήδη γίνεται αισθητή. Άμα ρωτήσετε τώρα αν υπάρχει παραπάνω παρουσία της Αστυνομίας, θα σας πουν όλοι υπάρχει. Υπάρχει ξεκάθαρη βελτίωση. Υπάρχει σχέδιο το οποίο εφαρμόζεται. Δεν έχει καμία σχέση αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα με αυτό το οποίο συνέβαινε. Προφανώς αυτή δεν είναι μία υπόθεση η οποία τελειώνει από την μία στιγμή στην άλλη διότι, αν θέλετε, έχει και ορισμένα χαρακτηριστικά που άπτονται και της ίδιας της συμπεριφοράς των πολιτών.
Κοιτάξτε, αυτό που έγινε στο Κουκάκι ήταν απαράδεκτο. Ήταν απαράδεκτο εννοώ ως προς το γεγονός ότι βλέπουμε -για πρώτη φορά είχαμε εικόνα του τι έγινε- την αστυνομία να προσπαθεί να παρέμβει σε μία κατάληψη νόμιμα. Και βλέπουμε διάφορους τύπους οι οποίοι με ορμή και με μίσος πετούν τσιμεντόλιθους δεκάκιλους στο κεφάλι κάποιων αστυνομικών. Δεν είμαι εγώ αυτός ο οποίος θα υποδείξει στον εισαγγελέα τι θα κάνει και το τι πράξη είναι αυτή. Αλλά πρέπει να σας πω ότι όταν κάποιος πετάει ένα τσιμεντόλιθο από τον δεύτερο όροφο, δεν το κάνει έτσι από πίκα. Η πρόθεση να τραυματίσεις κάποιον ή και να σκοτώσεις κάποιον είναι δεδομένη. Αλλά πρέπει να είσαι πολύ αφελής για να κάνεις κάτι τέτοιο. Από εκεί και πέρα, η Αστυνομία και η Δικαιοσύνη έχουν τα όπλα στα χέρια τους, ο Ποινικός Κώδικας έχει αλλάξει, και θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε αυτό το σχέδιο.
Δημοσιογράφος: Ο Ποινικός Κώδικας έχει αλλάξει, Πρόεδρε, έχει αλλάξει και στα δικά σας χέρια. Το ερώτημα είναι αν καλύπτει αυτά τα περιστατικά. Αν θεωρείτε, για παράδειγμα ότι είναι ok αυτό το οποίο έχει προβλεφθεί για τέτοια περιστατικά ή αν θεωρείτε ότι μετά και το περιστατικό στο Κουκάκι πρέπει να πάμε σε μία αυστηριοποίηση. Αν δηλαδή ο Ποινικός Κώδικας είναι εντάξει και οι εισαγγελικοί λειτουργοί δεν τον ερμήνευσαν σωστά ή αν υπάρχουν παράθυρα τα οποία πρέπει να κλείσουν.
Πρωθυπουργός: Εγώ δεν είμαι έτοιμος να κάνω αλλαγές πρόσθετες στον Ποινικό Κώδικα. Αν θέλετε την προσωπική μου άποψη, με ρωτάτε και οφείλω να σας την πω, ναι όταν πετάς ένα τσιμεντόλιθο από το δεύτερο όροφο, αυτό είναι απόπειρα ανθρωποκτονίας από πρόθεση, αυτή είναι η προσωπική μου άποψη.
Δημοσιογράφος: Κακούργημα.
Πρωθυπουργός: Βεβαίως και είναι κακούργημα, αλλά δεν είμαι εγώ αυτός ο οποίος θα κάνει αυτή την κρίση. Από εκεί και πέρα, αυτή είναι η δουλειά της Δικαιοσύνης. Τα όρια στην εφαρμογή του Ποινικού Κώδικα είναι πάντα λεπτά. Δεν θα προχωρήσουμε αυτή τη στιγμή, θέλω να είμαι ξεκάθαρος, σε μία άμεση αλλαγή του Ποινικού Κώδικα. Θα περιμένω να δω πώς η Δικαιοσύνη θα συνεχίσει να ερμηνεύει αυτόν τον Ποινικό Κώδικα, τον οποίο τον έχουμε ήδη αυστηροποιήσει. Δεν θέλω να πάω και στην άλλη άκρη, γιατί μετά είναι εύκολες οι δυνατότητες να δώσουμε αφορμή σε πράξεις που μπορεί να κατηγορηθούμε ότι είναι πράξεις αυταρχικές. Όλοι θα αναλάβουν τις ευθύνες τους, και όλοι κρίνονται. Και εμείς κρινόμαστε για το πώς τελικά αυτός ο Ποινικός Κώδικας εφαρμόζεται στην πράξη.
Δημοσιογράφος: Μιας και μιλάμε για αυταρχικές πράξεις. Υπάρχει και μία μεγάλη συζήτηση για το αν η Αστυνομία ξεπερνάει τα όρια το τελευταίο διάστημα. Είχαμε καταγγελίες, είχαμε μία μεγάλη συζήτηση, για το τι συνέβη στη διάρκεια επεισοδίων. Θέλω να ρωτήσω αν εσείς θεωρείτε ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει θέμα εδώ, με βάση τα περιστατικά που έχουμε δει ως σήμερα.
Πρωθυπουργός: Κοιτάξτε, θεωρώ ότι ο κανόνας είναι ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα. Εάν τώρα υπάρχουν κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου η Αστυνομία επέδειξε υπερβάλλοντα ζήλο ή περιπτώσεις όπου ξεκάθαρα υπήρξε παράβαση του νόμου, αυτές θα ερευνηθούν από την ίδια την Αστυνομία. Και το καλό είναι ότι πια έχουμε και οπτικοακουστικό υλικό και όλοι μπορούν να βγάλουν τα συμπεράσματα τους. Μου έκανε, πρέπει να σας πω, πολλή εντύπωση το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν βρήκε μία κουβέντα να πει, για τους τσιμεντόλιθους, οι οποίοι έπεφταν από το δεύτερο όροφο, ενώ έσπευσε αμέσως, χωρίς να γνωρίζει όλα τα δεδομένα, ούτε εμείς δεν τα γνωρίζαμε καλά-καλά, να κατηγορήσει την Αστυνομία για προκλητική συμπεριφορά στην περίπτωση της εκκένωσης της πρώτης φάσης αυτής της κατάληψης.
Κάποια στιγμή εδώ πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους και να συνάψουμε όλοι μία συμφωνία αλήθειας με την ελληνική κοινωνία λέγοντας το αυτονόητο ότι η βία πρέπει να καταδικάζεται από όπου και αν προέρχεται, χωρίς αστερίσκους, χωρίς υποσημειώσεις. Λυπάμαι που θα το πω, αλλά βλέπω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στην Αντιπολίτευση, σε ορισμένα ζητήματα όχι απλά δεν έχει βρει βηματισμό, αλλά επιστρέφει τάχιστα σε πολιτικές και προσεγγίσεις που θυμίζουν μάλλον τον ΣΥΡΙΖΑ του 3% και όχι το ΣΥΡΙΖΑ του 31%, αυτού που του έδωσαν οι Έλληνες πολίτες στις εκλογές.
Η χώρα χρειάζεται μία σοβαρή και αξιόπιστη Αξιωματική Αντιπολίτευση και για να λειτουργήσει θεσμικά το Πολίτευμα, αλλά και εμάς θα μας κάνει καλύτερους μία καλή Αντιπολίτευση. Δεν βλέπω κατ’ ανάγκη πολλά τέτοια δείγματα γραφής. Αντιθέτως βλέπω κάποιες εντυπωσιακές πιρουέτες, οι οποίες μπορεί από μία απόσταση σχεδόν να είναι γραφικές. Δηλαδή όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται και λέει ότι δεν θα κυρώσω τη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τις βάσεις την οποία ο ίδιος υπέγραψε, ο ίδιος διαπραγματεύτηκε ουσιαστικά και ο ίδιος είχε ήδη εφαρμόσει, επειδή απλά τώρα δεν είμαι Κυβέρνηση και θυμήθηκα ότι έχω και κάποιους στο ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι μπορεί να διεγείρονται από έναν όψιμο αντι-Αμερικανισμό, ε, αυτό δεν είναι σοβαρή πολιτική.
Διότι, εγώ όταν πηγαίνω στις Ηνωμένες Πολιτείες, κ. Σρόιτερ, και μιλάω με οποιονδήποτε, λέω ότι είναι κατάκτηση για τη χώρα, ότι συνολικά το πολιτικό σύστημα στηρίζει. Και το γεγονός ότι ο κ. Τσίπρας έκανε μία στροφή 180 μοιρών και αναγνώρισε τη στρατηγική συμμαχία σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν καλό για τη χώρα. Φοβάμαι ότι τώρα οι 180 μοίρες καταλήγουν να είναι στροφή 360 μοιρών, και να καταλήξουμε εκεί που ήμασταν στην αφετηρία, στην ίδια πορεία.
Δημοσιογράφος: Κάνατε μία παρένθεση, εγώ κρατάω την απάντηση σας ότι, σε ό,τι έχει να κάνει με τα τελευταία περιστατικά, εσείς δεν βλέπετε αστυνομική αυθαιρεσία, κύριε Πρόεδρε.
Πρωθυπουργός: Δεν έχω κανένα δεδομένο το οποίο με κάνει να το πιστεύω. Και αν κάπου είχαμε υπόνοιες, αυτές διερευνώνται. Δεν έχουμε ακόμα τα στοιχεία στη διάθεση μας.
Δημοσιογράφος: Το κρατάω. Πάμε στο μέτωπο της οικονομίας. Διαβάζουμε πολλά για τις ελαφρύνσεις που σχεδιάζετε, για τις ελαφρύνσεις που μελετάτε, για τις ελαφρύνσεις που πιθανόν θα έρθουν. Αν το εισπράττω εγώ σωστά, πάει προς τα πίσω η περαιτέρω μείωση της φορολογίας στις επιχειρήσεις για την οποία είχατε δεσμευτεί, από το 24% στο 20%, και έρχονται μπροστά άλλα μέτρα, όπως για παράδειγμα, η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης. Το λέω σωστά;
Πρωθυπουργός: Κοιτάξτε, από την πρώτη στιγμή, υλοποιούμε ένα σχέδιο μείωσης φορολογικών συντελεστών, το οποίο το υπηρετούμε πάρα πολύ πιστά. Μάλιστα, το σχέδιο αυτό το φέραμε και πιο μπροστά, κόβοντας τον ΕΝΦΙΑ το ’19, ενώ είχαμε εξαγγείλει ότι θα τον κόψουμε το ’20. Συνεχίζουμε με μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις από το 28% στο 24%, με μείωση του φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ από το 22% στο 9%, με μείωση του φόρου στα μερίσματα, όλα αυτά είναι ψηφισμένα μέτρα, θα εφαρμοστούν το 2020. Επειδή είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για το 2020, μπορώ να σας πω με βεβαιότητα ότι θα αρχίσουμε να κόβουμε και την εισφορά αλληλεγγύης εντός του 2020. Είναι ένας φόρος ο οποίος επιβαρύνει υπερβολικά τη μεσαία τάξη και τα υψηλότερα εισοδήματα, άδικος φόρος εν πολλοίς, έτσι όπως έχει διαρθρωθεί. Και αυτός ο φόρος δεν είμαι έτοιμος να σας πω ακόμα σε ποιο βαθμό και από πότε θα αρχίσει να περιορίζεται εντός του 2020. Πιστεύω ότι μπορούμε και εντός του 2021, να καταργηθεί πλήρως η εισφορά αλληλεγγύης, εφόσον η οικονομία εξακολουθεί να πηγαίνει όσο καλά πιστεύουμε ότι θα πάει. Από εκεί και πέρα, με ρωτήσατε κάτι το οποίο είναι σημαντικό. Αυτή τη στιγμή, βλέποντας και την αντίδραση της οικονομίας, διαπιστώνουμε ότι έχουμε κάνει σημαντικές φοροαπαλλαγές που αφορούν ελεύθερους επαγγελματίες, τον κόσμο των επιχειρήσεων, όμως η φορολόγηση στη μισθωτή εργασία παραμένει αναλογικά υψηλή.
Δημοσιογράφος: Έχετε δεχθεί κριτική για αυτό, τη μεσαία τάξη.
Πρωθυπουργός: Ναι, η μεσαία τάξη βέβαια είναι ωφελημένη συνολικά και από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, και αρχίζει και ωφελείται και από τη μείωση των φόρων στη φορολογική κλίμακα, και θα ωφεληθεί και από τη μείωση των εισφορών από 1ης Ιουλίου του 2020, όπου αρχίζουμε να μειώνουμε τις εισφορές κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Θα ζυγίσουμε αυτή τη στιγμή, εάν χρειάζεται η πρόσθετη μείωση φόρου στις επιχειρήσεις από το 24% στο 20%, και αν κρίνουμε ότι πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτό το δημοσιονομικό χώρο για να μειώσουμε ακόμα πιο επιθετικά τη φορολόγηση στην εργασία, ενδεχομένως να κινηθούμε σε αυτή την κατεύθυνση.
Είμαστε όμως, εντός του ’20, όχι απλά απολύτως συνεπείς σε αυτά τα οποία είπαμε, αλλά κάνουμε και περισσότερα, καθώς δεν είχαμε πει ποτέ ότι η εισφορά αλληλεγγύης θα μειωθεί το ’20, την είχαμε προγραμματίσει για το ’21. Εκτιμώ ότι θα έχουμε το χώρο να το κάνουμε το 2020. Και βέβαια αυτός ο χώρος, θα προκύψει από την υπεραπόδοση της οικονομίας, θα προκύψει για το ’21 από τη συζήτηση για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, την οποία είμαι σίγουρος ότι θα μπορέσουμε να την πετύχουμε, και ενδεχομένως από από κάτι ακόμα, κ. Σρόιτερ: Η οικονομία, παρά το γεγονός ότι δώσαμε μία έκτακτη ενίσχυση τον Δεκέμβριο του 2019 σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, θα έχει υπέρ πλεόνασμα και το 2019.
Δημοσιογράφος: Μου είπατε πριν ότι, μου το διευκρινίσατε μάλλον, ότι δεν είπατε ποτέ για τα Εξάρχεια σε ό,τι έχει να κάνει με την προεκλογική περίοδο. Θυμάμαι όμως πολύ καθαρά στην προεκλογική περίοδο να συζητάμε μαζί και να μου λέτε ότι η ανάπτυξη θα φτάσει το 4% και γρήγορα με τα μέτρα που θα λάβουμε, θα έχουμε αυτό το αναπτυξιακό σοκ στην οικονομία.
Πρωθυπουργός: Θα δούμε που θα φτάσει η ανάπτυξη. Εγώ πιστεύω ότι η ανάπτυξη θα μας εκπλήξει ευχάριστα το 2020.
Δημοσιογράφος: Πιστεύετε ότι θα φτάσουμε το 4%;
Πρωθυπουργός: Όχι. Αλλά πιστεύω ότι θα είναι στο 3%, το οποίο ήδη είναι ένας πάρα πολύ υψηλός ρυθμός ανάπτυξης. Ξέρετε, αν μπορούσα να το νομοθετήσω, θα ήμουνα πάρα πολύ τυχερός, αλλά για όλα όσα έχω δεσμευτεί ότι μπορώ να κάνω, τα έκανα όλα. Υποδείξτε μου εσείς μία δέσμευση την οποία είχα αναλάβει στη συνέντευξη την οποία είχαμε κάνει προεκλογικά, την οποία δεν υλοποίησα.
Δημοσιογράφος: Δέσμευση όχι, αλλά την εκτίμησή σας ότι θα έχουμε ανάπτυξη 4%, τη θυμάμαι ξεκάθαρα.
Πρωθυπουργός: Ναι, και έχετε δίκιο σε αυτό και δεν νομίζω ότι θα πετύχουμε αυτόν τον στόχο. Αφήστε να δούμε όμως που θα είμαστε το ’21, που θα είμαστε το ’22. Οι ενδείξεις αυτή τη στιγμή είναι ότι τα πράγματα στη οικονομία πηγαίνουν πολύ καλύτερα σε όλα τα επίπεδα. Η προσέλκυση επενδύσεων -που αποτελεί κεντρικό μας στόχο- δεν είναι κάτι το οποίο αποδίδει από τη μια στιγμή στην άλλη. Θα χρειαστεί 12 με 18 μήνες για να αποδώσει σε επίπεδο ανάπτυξης, σε επίπεδο δημιουργίας θέσεων εργασίας και σε επίπεδο δημιουργίας πλούτου. Αλλά θέλω να επιμείνω, ότι αυτά τα οποία είναι στο δικό μας έλεγχο, οι πολιτικές δηλαδή για τις οποίες εκλεγήκαμε, εφαρμόζονται. Ξέρετε αν κάτι νομίζω ότι πιστώνεται σε αυτήν την Κυβέρνηση από τους πολίτες και από αυτούς οι οποίοι δεν μας ψήφισαν, είναι το γεγονός ότι είμαστε απολύτως συνεπείς στις δεσμεύσεις μας. Μετά από τεράστιες εμπειρίες αυτής της ελληνικής κοινωνίας, με απίστευτες κωλοτούμπες, αυτή η συνέπεια είναι καλή για τη Δημοκρατία μας διότι επαναφέρει αυτό το άυλο συστατικό το οποίο τόσο χρειάζεται κάθε κοινωνία, που είναι η εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών και των πολιτικών αρχόντων, η οποία δυστυχώς είχε διαρραγεί τα τελευταία χρόνια.
Δημοσιογράφος: Μια σύντομη απάντηση. Τι έχετε μάθει αυτούς τους 6 μήνες ως Πρωθυπουργός που δεν γνωρίζατε ή δεν περιμένατε ως Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης; Τι σας έχει μάθει αυτή η μικρή ως τώρα θητεία;
Πρωθυπουργός: Πάρα πολλά. Είναι ένα μεγάλο σχολείο η Πρωθυπουργία και κανείς δεν γεννιέται Πρωθυπουργός. Αυτό το γραφείο δεν μου είναι άγνωστο, δεν μου ήταν άγνωστο. Προφανώς. Θυμάμαι και τον πατέρα μου εδώ, αλλά δεν θεώρησα ποτέ δεδομένο -σας το είχα πει κ.Σρόιτερ εξάλλου- όταν μπήκα στην πολιτική δεν θεωρούσα δεδομένο ότι μπαίνω στην πολιτική για να γίνω Πρωθυπουργός. Θα εκμεταλλευτώ στο απόλυτο, όμως την ευκαιρία αυτή την οποία μου έδωσε ο ελληνικός λαός. Αυτό το οποίο πρέπει να σας πω ότι μαθαίνω κάθε μέρα, είναι δύο πράγματα: Πρώτον, την ανάγκη, τη συστηματικότητα της παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου και σε προσωπικό επίπεδο. Πολύ κουραστική δουλειά, επίπονη δουλειά, δουλειά μυρμηγκιού, θα έλεγα, να κυνηγάς από πίσω όλες τις εκκρεμότητες. Έχουμε πια και τα πληροφοριακά συστήματα και την οργάνωση που μας επιτρέπει να το κάνει, αλλά ό,τι και να λέμε, όταν ο Πρωθυπουργός σηκώσει το τηλέφωνο τα πράγματα γίνονται πάντα ένα κλικ ή δύο κλικ πιο γρήγορα. Άρα αυτό πρέπει να γίνεται. Και αυτό σημαίνει σκληρότατη δουλειά πολλές ώρες και πρέπει να είσαι από πάνω από τα προβλήματα. Και νομίζω το δεύτερο το οποίο έμαθα, είναι ότι -και το οποίο νομίζω ότι διατηρώ- είναι να μη χάσω την επαφή με την κοινωνία, με το τι λέει ο κόσμος. Κάθε Γραφείο Πρωθυπουργού είναι ένα “χρυσό κλουβί”, μην κοροϊδευόμαστε. Και το πως βγαίνεις από αυτό το “χρυσό κλουβί”, έχει σημασία. Όλοι το λένε, λίγοι το κάνουν τελικά, αλλά θέλω να θυμάμαι πάντα ότι δεν είμαι εδώ μόνιμος. Μπήκα εδώ και κάποια στιγμή θα φύγω, όπως φεύγουν όλοι κάποια στιγμή και καθ’ όλη αυτή την πορεία δεν θέλω να με μπολιάσει ούτε ο ιός της αλαζονείας, ούτε της έπαρσης και κυρίως θέλω να κρατώ ζωντανή αυτήν την επαφή με την κοινωνία.
Δημοσιογράφος: Σας το χτυπάει η Αντιπολίτευση αυτό, ότι παραβγαίνετε από το “χρυσό κλουβί”. Να ο Μητσοτάκης πήγε εκεί, να ο Μητσοτάκης πήγε εκεί. Να φωτογραφία του Μητσοτάκη από εκεί. Σας το χτυπάει αυτό.
Πρωθυπουργός: Α, δεν ξέρω τι χτυπάει η Αντιπολίτευση. Ξέρετε δουλεύω πάρα πολύ. Μιας και με ρωτάτε, έχω ελάχιστο ελεύθερο χρόνο. Επιτρέψτε μου τον ελεύθερο χρόνο τον οποίο έχω, να μην ρωτώ την Αντιπολίτευση πως θα τον περάσω. Νομίζω ότι είναι απολύτως σαφές αυτό, αλλά από εκεί και πέρα και βγαίνω και περιοδείες θα συνεχίσω να το κάνω συστηματικότατα όπως το κάνω. Και στο πλαίσιο μιας περιοδείας μου κάνω και καμία βόλτα στο βουνό, εξάλλου ο κ. Τσίπρας με συμβούλεψε ότι πρέπει να αθλούμαι και να πίνω νερό για να ξεπεράσω το τζετ λαγκ.
Δημοσιογράφος: Θα τα ξαναπούμε σύντομα κύριε Πρόεδρε; Με αφορμή τις πρόωρες εκλογές;
Πρωθυπουργός: Κύριε Σρόιτερ, δεν υπάρχουν πρόωρες εκλογές. Θα σας εξηγήσω γιατί. Γιατί να έκανα πρόωρες εκλογές;
Δημοσιογράφος: Για να ξεμπερδέψουμε εμείς, να ξεμπερδέψετε εσείς μάλλον με το θέμα της απλής αναλογικής.
Πρωθυπουργός: Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στη δυνατότητά μας να εφαρμόσουμε το κυβερνητικό μας πρόγραμμα και να κερδίσουμε τις επόμενες εκλογές στο τέλος της τετραετίας. Άρα, και είναι πιθανόν, το έχω πει, οι επόμενες εκλογές του ’23 να είναι διπλές εκλογές. Γιατί δεν ξέρω αν θα μπορεί να σχηματιστεί Κυβέρνηση με την απλή αναλογική. Για αυτό και έσπευσα να αλλάξω τον εκλογικό νόμο στην αρχή της θητείας μου, όπως πάλι ακριβώς είχα πει. Είχα πει ότι θα τον αλλάξω εντός των πρώτων έξι μηνών, το έκανα. Ψηφίζεται την επόμενη εβδομάδα. Έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή. Αλλά έχω εμπιστοσύνη ότι αυτά τα οποία θα κάνουμε, θα αποδώσουν και όταν θα κριθούμε από τον ελληνικό λαό το ’23 θα έχουμε να πούμε τι κάναμε καλό, τι καλό θα κάνουμε από εδώ και στο εξής και τι θα έχουν να χάσουν αυτοί που, ενδεχομένως, δεν μας ψηφίσουν, εάν επιλέξουν κάτι διαφορετικό από αυτό το οποίο πιστεύουμε ότι πρέπει να επιλέξουν. Άρα, δεν έχω κανένα λόγο -σας το λέω με κάθε ειλικρίνεια- να σκέπτομαι τις πρόωρες εκλογές. Η μόνη δουλειά μου είναι να σκέπτομαι πως θα αξιοποιήσω αυτήν την τετραετία την οποία μου έδωσε ο ελληνικός λαός για να κάνω τις ζωές των πολιτών καλύτερες και μετά να ζητήσω, προφανώς, την ανανέωση της θητείας μας, χωρίς ποτέ να θεωρώ δεδομένο το εκλογικό αποτέλεσμα.
Ξέρετε, έχω κάνει, αν μου επιτρέψετε, πολιτική καριέρα από το να με υποτιμούν οι πολιτικοί μου αντίπαλοι. Δεν πρόκειται εγώ ποτέ να διαπράξω το ίδιο σφάλμα. Δεν υποτιμώ κανέναν, δεν υποτιμώ τους αντιπάλους μου. Τους σέβομαι, για αυτό και βλέπετε ότι κάνω προσπάθειες και για να έχω ευρύτερη συναίνεση. Και έχω απόλυτη αίσθηση ότι έχω μία ευκαιρία να κάνουμε όλοι μαζί ένα άλμα στο μέλλον, να αλλάξουμε τη χώρα. Έχω πολύ φιλόδοξα σχέδια για την Ελλάδα, δεν το κρύβω εξάλλου και θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να υλοποιήσω αυτά τα σχέδιά μου.
Δημοσιογράφος: Το εύχομαι για το καλό όλων μας. Κύριε Πρόεδρε, να σας ευχαριστήσω πολύ για τη συνέντευξή σας στον Alpha.
Πρωθυπουργός: Εγώ σας ευχαριστώ κ. Σρόιτερ.
Δημοσιογράφος: Να είστε καλά.
