Γράφει η Κατερίνα Φραγκάκη
Δικηγόρος-Διαμεσολαβήτρια
Ο νέος πτωχευτικός κώδικας θα φέρει μια σειρά από σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που θα ρυθμίζονται εφεξής οι δανειακές, φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές. Θα δοθεί η δυνατότητα πτώχευσης όχι μόνο στις επιχειρήσεις, αλλά και στα νοικοκυριά και μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία για να επιχειρήσουν ή να αγοράσουν το σπίτι τους ξανά απαλλαγμένοι από τα χρέη του παρελθόντος.
Τι θα ισχύσει για τα νοικοκυριά :
Κατάσχεση ακίνητης και κινητής περιουσίας: Στην περίπτωση που ένας οφειλέτης δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στην πληρωμή δανειακών, φορολογικών, ασφαλιστικών αλλά και άλλων υποχρεώσεων, τότε το κράτος θα προχωρά στην δέσμευση όλων των περιουσιακών του στοιχείων, κινητών και ακινήτων.
Δέσμευση οικίας: Στην περίπτωση δέσμευσης ενός σπιτιού, ο κρατικός φορέας διαχείρισης θα δίνει τη δυνατότητα στον οφειλέτη πληρώνοντας ένα μηνιαίο μίσθωμα να παραμείνει στην οικία του. Στην περίπτωση μάλιστα που είναι συνεπής στην καταβολή των ενοικίων, εξετάζεται το ενδεχόμενο να δίνεται η δυνατότητα μετά από τρία χρόνια να ξαναγοράσει το σπίτι του, προχωρώντας σε έναν μακροχρόνιο διακανονισμό με τον φορέα διαχείρισης ακινήτων.
Δεύτερη ευκαιρία: Μεγάλη διαφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση και τις τράπεζες διαφαίνεται αναφορικά με τον χρόνο που θα απαιτείται έτσι ώστε ο οφειλέτης να απαλλάσσεται από τα χρέη τους. Πρόταση της κυβέρνησης είναι να εξαλείφονται τα χρέη του οφειλέτη έναν χρόνο μετά την κήρυξη της πτώχευσης. Οι τράπεζες ωστόσο, επιμένουν να απαλλάσσεται από τις οφειλές του μετά από τρία χρόνια, δεσμεύοντας ταυτόχρονα μέρος των χρημάτων που αποκτά το διάστημα της τριετίας. Ειδικότερα επιδιώκουν να λαμβάνονται υπόψη οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης και να δεσμεύεται ένα ποσό από το πλεονάζον. Για παράδειγμα οι εύλογες μηνιαίες δαπάνες διαβίωσης για μια τετραμελή οικογένεια ανέρχονται στα 1.760 ευρώ. Η τράπεζα θα μπορεί να δεσμεύει χρήματα όταν το ετήσιο εισόδημα ξεπερνάει για παράδειγμα τα 3.000 ευρώ. Δηλαδή εκτός από τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης θα προβλέπεται ένα ακόμη ποσό έτσι ώστε να μπορεί να καλύψει έναν νοικοκυριό έκτακτες ή άλλες δαπάνες.
Διαμεσολάβηση: Ο νέος πτωχευτικός κώδικας θα δίνει τη δυνατότητα διαμεσολάβησης μόνο στην περίπτωση που θα συμφωνεί η πλειοψηφία των πιστωτών. Σε διαφορετική περίπτωση θα προχωράει η διαδικασία της πτώχευσης.
Ρυθμίσεις: Τα φυσικά πρόσωπα θα μπορούν να ρυθμίζουν τις οφειλές τους πριν οδηγηθούν σε πτώχευση.
Αναστολή αναγκαστικών μέτρων: Θα δίνεται η δυνατότητα αναστολής των αναγκαστικών μέτρων για δύο μήνες, κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης για τη ρύθμιση των οφειλών και άλλο έναν μήνα χρονικό περιθώριο για τη διαμεσολάβηση.
Διορισμός συνδίκου: Το κράτος θα έχει τη δυνατότητα να διορίζει σύνδικο ο οποίος θα επιμελείται της πτώχευσης ενός φυσικού προσώπου. Στον νόμο για τον πτωχευτικό κώδικα θα προβλέπεται ότι θα μπορεί ο σύνδικος να αρνηθεί τον διορισμό του, κάτι που θα μπορεί να το κάνει μόνο στην περίπτωση που επικαλεσθεί σπουδαίο λόγο. Σημειώνεται ότι ο σύνδικος θα πληρώνεται από το κράτος.
Νόμος Κατσέλη: Στο «αέρα» παραμένει ακόμη εάν θα μπορούν να μπαίνουν μέσα στον νέο πτωχευτικό κώδικα και όσοι έχουν ήδη ρυθμίσει τις οφειλές τους στον νόμο Κατσέλη. Στόχος της κυβέρνησης είναι να μπορούν να ενταχθούν στον πτωχευτικό κώδικα και όσοι έχουν κάνει χρήση του νόμου Κατσέλη.
Πτώχευση: Ανοιχτό μένει ακόμη τι θα γίνεται όταν κάποιος μπαίνει στην πλατφόρμα ρυθμίζει τα χρέη του, ωστόσο για το οποιονδήποτε λόγο δεν μπορεί να καταβάλλει τις μηνιαίες δόσεις; Ποιος θα αναλαμβάνει σ’ αυτή την περίπτωση την πτώχευση του οφειλέτη; Σύμφωνα με πληροφορίες την ευθύνη της πτώχευσης σ’ αυτή την περίπτωση δεν θέλει να την αναλάβει ούτε το κράτος, ούτε οι τράπεζες και όπως όλα δείχνουν εξετάζεται το ενδεχόμενο η πτώχευση να γίνεται αυτομάτως μέσω της πλατφόρμας.
Κρατικός φορέας διαχείρισης ακινήτων
Ελεύθεροι οι πλειστηριασμοί: Ο νέος πτωχευτικός κώδικας, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προβλέπει ότι το κράτος δεν θα μπορεί να παρεμβαίνει και να «μπλοκάρει» τους πλειστηριασμούς.
Αξία ακινήτου: Η εκτίμηση για την αξία του ακινήτου θα γίνεται από έναν ανεξάρτητο εκτιμητή ακινήτων, όπως για παράδειγμα από μηχανικούς.
Έκδοση ομολόγων: Ο φορέας διαχείρισης ακινήτων θα εκδίδει ομόλογα, όπως ακριβώς γίνεται και σε άλλα κράτη. Στην Αμερική για παράδειγμα είναι ιδιαίτερα υψηλό το ενδιαφέρον για την αγορά ομολόγων από επενδυτές.
Λειτουργία Φορέα: Μεγάλο ζητούμενο είναι και το πώς διασφαλίζεται η λειτουργία του φορέα διαχείρισης ακινήτων. Προς αυτή την κατεύθυνση το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται στην συγκρότηση ενός Διοικητικού Συμβουλίου το οποίο θα αναθέσει σε ιδιώτες όλες τις διαδικασίες διαχείρισης των ακινήτων όπως για παράδειγμα την είσπραξη των ενοικίων.
Έλεγχος Οφειλετών: Ένα από τα θέματα που δεν έχει ξεκαθαρίσει είναι ποιος θα κάνει το έλεγχο για το εάν ένας οφειλέτης είναι στρατηγικός κακοπληρωτής. Κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες αρνούνται να το κάνουν και το κράτος και οι τράπεζες.
Τι θα ισχύει για τις επιχειρήσεις
Καθεστώς ειδικής διαχείρισης: Το 30% των πιστωτών με απόφασή τους, μπορεί να θέσει μια επιχείρηση σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, έτσι ώστε να επιχειρηθεί η εξυγίανση της εταιρείας που αντιμετωπίζει δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα. Ουσιαστικά με απόφαση των πιστωτών θα απομακρύνεται η διοίκηση της εταιρείας από τα καθήκοντά της και θα αναλαμβάνει μια προσωρινή διορισμένη διοίκηση από το κράτος και τις τράπεζες. Η εταιρεία θα εισέρχεται σε φάση ειδικής διαχείρισης, κατά την οποία θα επιχειρείται η εξυγίανσή της.
Βελτίωση νόμου Δένδια: Θα βελτιωθεί ο νόμος Δένδια, ενώ εξετάζεται να δίδεται η δυνατότητα να παίρνουν μια εταιρεία οι τράπεζες με σκοπό την πώλησή της. Σημειώνεται ότι με τον νόμο Δένδια θεσπιστεί κίνητρα προς τις μικρές επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες για να ρυθμίζουν τις οφειλές τους προς τις τράπεζες το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Ο πρότερος νόμος προέβλεπε τη ρύθμιση ή τη διαγραφή δανείων έως 500.000 ευρώ σε επαγγελματίες με τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ και δίνει δυνατότητα ταχείας εκκαθάρισης μη βιώσιμων μεγάλων επιχειρήσεων με πρωτοβουλία των πιστωτών. Κριτήρια και προϋποθέσεις που αναμένεται να βελτιωθούν σημαντικά.
Καθυστερήσεις στην αναγγελία των πιστωτών: Στόχος του νέου πτωχευτικού είναι μέσω μιας πλατφόρμας οι πιστωτές να αναγγέλλουν άμεσα τις αιτήσεις τους χωρίς να καθυστερεί η διαδικασία από τον Τειρεσίας.
Αυτόματη πτώχευση: Όποια επιχείρηση δεν εξυπηρετεί το 60% των χρεών που έχει θα οδηγείται σε αυτόματη πτώχευση. Πρόκειται για την μεγάλη αλλαγή που θα φέρει ο νέος πτωχευτικός κώδικας, με στόχο να μην διογκώνονται τα χρέη μιας εταιρείας. «Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι επιχειρηματίες που τρέφουν φρούδες ελπίδες ότι θα μπορέσουν να σώσουν την επιχείρησή τους και το μόνο που καταφέρνουν είναι να αυξάνουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους προς τις τράπεζες, την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και προς τους εργαζόμενους και τους προμηθευτές», τονίζει καλά ενημερωμένη για το θέμα πηγή. Υποστηρίζει μάλιστα ότι τα τελευταία χρόνια πολλές επιχειρήσεις προσπαθούσαν μάταια με νύχια και με δόντια να κρατήσουν τις επιχειρήσεις και το μόνο που κατάφερναν ήταν να διογκώσουν τα χρέη τους προς το Δημόσιο και του ιδιώτες.
Σύνδικος πτώχευσης: Την εξυγίανση της εταιρείας θα την αναλαμβάνει ένας σύνδικος, δηλαδή για παράδειγμα ένας δικηγόρος. Εντός δύο μηνών ο σύνδικος θα μπορεί να απολύσει όλο το προσωπικό αποζημιώνοντάς τους και στη συνέχεια να ξαναπροσλάβει μόνο εκείνους τους εργαζόμενους που θα συμβάλλουν για στην εξυγίανση της εταιρείας.
Έγγραφη διαδικασία πτώχευσης: Στον νέο πτωχευτικό θα δίνεται η δυνατότητα οι παρεμβάσεις στο δικαστήριο για τη διαδικασία της πτώχευσης να γίνεται γραπτώς και όχι ακροαματική διαδικασία, όταν τα χρέη της πτωχευμένης εταιρείας είναι έως 250.000 με 300.000 ευρώ. Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο στόχος είναι να μην καθυστερούν οι υποθέσεις πτώχευσης στη δικαιοσύνη.
Πλειστηριασμοί: Ο νέος πτωχευτικός κώδικας θα αντιμετωπίσει και το φαινόμενο των αλλεπάλληλων άγονων πλειστηριασμών. Με τη νέα διαδικασία οι πλειστηριασμοί δεν θα εκτελούνται κάθε λίγες ημέρες αλλά κάθε 3 με 4 μήνες.
