Επιμέλεια: Αγγελική Νάκου
Ελευθερία… Μια συναρπαστική και ανθεκτική ιδέα, στο όνομά της οποίας ξεκίνησαν επαναστάσεις. Δόθηκαν μάχες σε πεδία πολιτικών αντιπαραθέσεων, ίσως όμως οι πιο ενδιαφέρουσες και “επώδυνες”, να ήταν οι μάχες που δόθηκαν σε επίπεδο ζύμωσης ιδεών. Εκεί, όπου η έκβαση της μάχης έχει περισσότερο μόνιμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες, καθώς αγγίζει την καρδιά και το μυαλό των ανθρώπων.
Η Λίνα Κλείτου, που ανοίγει την καρδιά της στα “Υστερόγραφα”, παραδέχεται ότι, απολαμβάνει τη φυσική ελευθερία της δημοσιογραφίας, ως παρεμβατικού λειτουργήματος, το οποίο σου προσφέρει την ευκαιρία να εισέλθεις με ορμή και αυτοπεποίθηση στο πεδίο μάχης των ιδεών.
Να προσφέρεις στη “μεγάλη κοινωνία” την ευκαιρία απευθείας και αδιαμεσολάβητης πρόσβασης στην πληροφορία, ώστε στη συνέχεια, να έχει την ευκαιρία ο κάθε πολίτης, να την αποτιμήσει, να κρίνει και να συγκρίνει. Ίσως και να τη φέρει στα δικά του μέτρα.
Έχοντας διανύσει μακρά διαδρομή σε έναν εξαιρετικά ανταγωνιστικό και “βαθιά πολιτικό” επαγγελματικό χώρο, η Λίνα Κλείτου χαρτογραφεί στιγμές και εμπειρίες, σκιαγραφώντας το σύνθετο και πολυεπίπεδο μωσαϊκό της δημόσιας σφαίρας, στη σημερινή Ελλάδα της διαρκούς και επίμονης κρίσης.
Μιλάει για την πολιτική ως βιωματική εμπειρία “συγκατοίκησης” με την καθημερινότητα της κοινωνίας, έξω από το προστατευμένο περιβάλλον των “σαλονιών”. Αναπολεί σημεία καμπής της προσωπικής διαδρομής της, και μεταφέρει στον καθρέφτη της τρέχουσας πραγματικότητας, περιστατικά και στιγμές που διατηρούν επικαιρότητα προστιθέμενης αξίας.
Η Λίνα Κλείτου αποτιμά το πέρασμα των ελληνικών ΜΜΕ, με πρωταγωνίστρια την τηλεόραση, σε μια διαφορετική εποχή, και συμπυκνώνει σε αιχμηρές διαπιστώσεις τον ωκεανό ευκαιριών, δυνατοτήτων, κινδύνων και ενίοτε αισθητικής χυδαιότητας των social media, με τα οποία σεργιανίζει πλέον… χέρι-χέρι η ελληνική κοινωνία.
– Η δημοσιογραφία, ως σύντροφος σε ένα τανγκό με τις προσωπικές φιλοδοξίες του καθενός, σε πηγαίνει παντού, όπως λένε. Σε πληθυντικό αριθμό, το «παντού»… λέγεται πολιτική. Εσείς επιχειρήσατε το μεγάλο βήμα, η δημοσιογραφία ωστόσο είπε την τελευταία λέξη και… νίκησε. Αρκετά χρόνια μετά, και στο περιθώριο ενός ετεροπροσδιορισμού προτεραιοτήτων μιας χώρας σε κρίση, θα υποκύπτατε και πάλι στον πειρασμό;
“Δεν είναι καθόλου στα σχέδιά μου. Όμως για να είμαστε ειλικρινείς, πείτε μου έναν πολιτικό συντάκτη με διαδρομή που να μην έχει υποκύψει στην γοητεία της πολιτικής, είτε πολιτεύτηκε, είτε όχι.
Με τον ένα η τον άλλο τρόπο, με την πολιτική ασχολούμαστε όλη την ώρα, ελέγχοντας, ερευνώντας, κρίνοντας και φυσικά κρινόμενοι για το αν και κατά πόσο το κάνουμε σωστά.
Με την τελευταία παρατήρηση θέλω να πω ότι, δεν είναι κάτι που λείπει από την καθημερινότητά μου, για να αναζητήσω άλλο ρόλο. Απλά, απολαμβάνω την ελευθερία που δίνει η δουλειά που κάνω. Ακόμα και σε αυτούς τους τόσο δύσκολους καιρούς”.
– Ένα νεαρό κορίτσι από τις Σέρρες, με τα πολιτικά γονίδια να σεργιανίζουν στο σαλόνι του σπιτιού της, κέρδισε σχεδόν όλες τις μάχες που έδωσε, απέναντι στις πιθανότητες, την εκάστοτε συγκυρία, ίσως και τις δύσκολες πτυχές του εαυτού της. Αν κάνατε ένα restart στη διαδρομή ζωής της Λίνας Κλείτου, με την εκ των υστέρων πλέον γνώση των λεπτομερειών, θα αλλάζατε στιγμές και επιλογές;
“Να ξεκαθαρίσουμε ότι εκεί που γεννήθηκα και μεγάλωσα, η πολιτική δεν έχει καμία σχέση με σαλόνι. Είναι μια συνεχής μάχη με την καθημερινότητα και τις ανάγκες του κόσμου, κυρίως όταν μιλάμε για ένα νομό, που είναι αγροτικός.
Όποιος δεν έχει γυρίσει τα χωριά, δεν έχει μιλήσει με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, το έχει εύκολο να μιλά για σαλόνια. Όμως εκεί οι σχέσεις πολιτικού , πολίτη είναι απολύτως προσωπικές. Δεν χτίζονται μέσω ΜΜΕ, όπως στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Καμιά φορά γελάω όταν ακούω ειδικούς πολιτικούς αναλυτές και επικοινωνιολόγους να λένε διάφορα περισπούδαστα και επιστημονικά, γιατί αντιλαμβάνομαι με την πρώτη, ότι αυτά που εισηγούνται ή εκτιμούν, θα καταπέσουν μονομιάς στην κοινωνική πραγματικότητα της ελληνικής περιφέρειας. Εχουν άγνοια του κόσμου στον οποίον απευθύνονται, και κυρίως δεν μπορούν να κατανοήσουν τον ιδιαίτερο και ευαίσθητο ψυχισμό του πολίτη που ζει σε συνοριακή γραμμή.
Τώρα, ως προς τις μάχες, μην υπερβάλλουμε. Κανείς δεν τις κερδίζει όλες. Σημασία έχει όμως να αισθάνεσαι την ανάγκη να δώσεις μάχες. Να είσαι δημιουργικός και απαιτητικός. Στις βασικές κατευθύνσεις της ζωής μου, όχι, δεν θα άλλαζα πολλά. Ισως αν είχα καταφέρει να πείσω την οικογένειά μου εγκαίρως ότι δεν θα γίνω ποτέ δικηγόρος, να είχα ασχοληθεί με τις πολιτικές επιστήμες και την πολιτική επικοινωνία. Με τα αν όμως λες ωραίες ιστορίες… Σε επίπεδο διαχείρισης θα άλλαζα ίσως κάποιες «απόλυτες τιμές» που καθόρισαν τη στάση μου απέναντι στα πράγματα και δυσκόλεψαν τη ζωή μου, όμως ο καθένας μας έχει τον χαρακτήρα του και με αυτόν πορεύεται”.
– Στα χρόνια της μεγάλης κρίσης, διαπιστώνουμε ότι, τα λεγόμενα «μεγάλα κανάλια», υποχώρησαν αισθητά έναντι των επίσης λεγόμενων «μικρών», ειδικά τις βραδινές ώρες, τότε που ο πολίτης-τηλεθεατής αναζητεί στο ζάπινγκ, απαντήσεις, ίσως και δύναμη για να συνεχίσει τη δική του προσωπική μάχη με τα προβλήματα. Είναι κάτι που, φαντάζομαι ότι το εισπράττετε, από το μετερίζι του Blue Sky.
“Όταν τον Φεβρουάριο του 2013, έληξε η σύμβασή μου με την ΕΡΤ και έμεινα άνεργη πολύ πριν από το μαύρο στην Δημόσια τηλεόραση -και χωρίς κανένας από τους «επαναστάτες του καγκέλου» να πάρει μαντήλι να κλάψει για μας- μέσα στη βαθύτερη κρίση, έπρεπε να βρω δουλειά για λόγους επιβίωσης και ψυχικής ισορροπίας.
Η άποψή μου ήταν πάντοτε στην αντίθετη κατεύθυνση, από την κρατούσα μέχρι τότε λογική, ότι πετυχημένη επαγγελματική μονάδα με εκτόπισμα .σε καθιστά το Μέσο στο οποίο εργάζεσαι. Η μεγαλύτερη και προσβλητικότερη αντίληψη της «φούσκας» των ΜΜΕ. Ξεκίνησα να εργάζομαι στο νεοσύστατο τότε Ε TV και πρέπει να σας πώς ότι ούτε λίγο, ούτε πολύ αντιμετώπισα μέχρι και υποτιμητικά σχόλια, από καλούς συναδέλφους για τον… «ξεπεσμό». Βλέπετε προερχόμουν από την ΕΡΤ, και πριν από αυτή από τον ΑΝΤ1, και κάποιοι αδυνατούσαν να αντιληφθούν ότι οι καιροί αλλάζουν, όπως άλλαζε και ο χάρτης των ΜΜΕ.
Κρατώ πάντα μια συμβουλή που μου έδωσε ένας άνθρωπος του ΑΝΤ1 όταν έκανα τα πρώτα τηλεοπτικά μου βήματα: «σε αυτή την δουλειά καλό λόγο, δεν θα ακούσεις εύκολα, αλλά να ξέρεις, το μόνο που δεν θα σε προδώσει ποτέ είναι η δουλειά σου».
Το βρήκα και το βρίσκω συνεχώς μπροστά μου. Είδα να καταπίνει η κρίση πολύ κόσμο. Ευτυχώς που δεν έπασχα ποτέ από …συστημικό επαγγελματικό μεγαλοϊδεατισμό, και έτσι υπερηφανεύομαι ότι κατάφερα να σταθώ χωρίς καταστροφικές απώλειες, να συνεργαστώ με εξαιρετικούς επαγγελματίες, να ανακαλύψω μια άλλη ελευθερία λόγου και ρεπορταζ και δυνατότητες άμεσης επικοινωνίας με τους πολίτες, κάτι που η «αποστείρωση» της ΕΡΤ δεν μου είχε επιτρέψει μέχρι τότε…
Τώρα όλοι αναγνωρίζουν ότι η «αγορά» των περιφερειακών καναλιών είναι αρκετά δυνατή και η παρέμβασή της ακόμη μεγαλύτερη”.
– Το κάδρο του τηλεοπτικού αποτυπώματός σας είχε και… αρκετή ΕΡΤ. Τολμώ μάλιστα να πω, σε μια εποχή κατά την οποία, η δημόσια τηλεόραση ήταν ζωηρή και ανταγωνιστική, απέναντι στα ιδιωτικά κανάλια. Εσχάτως, βλέπουμε να σωρεύονται και πάλι σύννεφα πάνω από το Ραδιομέγαρο. Τελικά, υπάρχει ελπίδα να αποκτήσει κάποια στιγμή και η χώρα μας μια δημόσια τηλεόραση, για την οποία θα είμαστε περήφανοι;
“Σύννεφα μαζεύονται διότι υπάρχει αρνητικό αποτύπωμα πολιτικής. Διαχειριστικές αδυναμίες και κυβερνητικές εμμονές. Το έχουν τερματίσει στην προπαγάνδα. Γίνεται πλέον προβληματικός ο τρόπος διαχείρισης της ενημέρωσης. Δούλεψα εννέα χρόνια στην ΕΡΤ με τους, επαναλαμβάνω, «επαναστάτες του καγκέλου να «ποινικοποιούν» και τον αέρα που αναπνέαμε, να μας απαξιώνουν επαγγελματικά, γιατί είχαμε διαφορετικές αντιλήψεις από τις δικές τους.
Εχω ζήσει τον τραγέλαφο να έρχεται στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ σε εκπομπή που παρουσίαζα και να καταγγέλλει την ΕΡΤ, τον σκηνοθέτη και το… παράθυρο(!!!) για σκόπιμη πολιτική υποβάθμιση!! Ελπίδα να αλλάξει κάτι δεν έχω, αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι η ΕΡΤ δεν μπορεί να ανέχεται, πλαστά πτυχία, πλαστές η ανύπαρκτες ειδικότητες, πλαστές προυπηρεσίες, πλαστές υπερωρίες, αν δεν γίνει αξιολόγηση του κάθε επαγγελματία. Οταν θα συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να εξαλείψουμε από την ΕΡΤ τις οικογενειακές κυψέλες.
Όταν αντιληφθούμε, ότι δεν μπορεί να απασχολείς 3000 εργαζόμενους και να κάνεις εξωτερικές παραγωγές για να προσλαμβάνεις και άλλους. Ετσι αποδέχεσαι είτε ότι οι υπάρχοντες δεν είναι ικανοί, είτε ότι θες περισσότερους δικούς σου. Το καθεστώς της ΕΡΤ ήταν πάντα νοσηρό. Τώρα έχει απογίνει. Πως μπορεί να γίνει ποτέ η ΕΡΤ… BBC, όταν οι κυβερνήσεις την καθιστούν διαχρονικά κομματικό … «Αγιο Παντελεήμονα»;
Όταν όμως πας να ανοίξεις αυτή την κουβέντα και ακούς το λαικίστικο «μα δεν είναι όλοι ίδιοι» τότε καταλαβαίνεις ότι δεν υπάρχει σωτηρία. Είναι νοσηρό το υπόστρωμα και λάθος η νοοτροπία”.
– Αν και εξαιρετικά αναγνωρίσιμη, με ένσημα και περίσσευμα δημόσιας καταγραφής, παρακολουθούμε ότι… κάνετε μακροβούτια στα social media. Και δεν διστάζετε να εμπλακείτε σε αντιπαραθέσεις, για να εξηγήσετε τις θέσεις σας, σε αντίθεση με τις… συνταγές που κυκλοφορούν περί «υπεράνω» προσέγγισης και αντιμετώπισης του θαυμαστού κόσμου του Twitter και του Facebook.
“Αν αφήσουμε την τοξικότητα των άκρων η οποία, όπως καλά γνωρίζετε, είναι με το κομματικό και οικονομικό αζημίωτο, να επικρατήσει, είναι σα να ομολογούμε ενοχή Ή να δηλώνουμε απαθείς, αδιάφοροι ή, το χειρότερο, παρατημένοι.
Όχι, ούτε ίδιοι είναι όλοι, ούτε τις ίδιες προθέσεις έχουν .
Οι αστικές ευγένειες τέλος, γιατί έπεσαν οι μάσκες και φάνηκε ποιοί μας κουνούσαν μέχρι τώρα το δάκτυλο.
Οσο δε αποκαλύπτονται, τόσο χυδαίοι, πρόστυχοι και τοξικοί γίνονται”.
