Της Δήμητρας Τζια
Διεθνολόγος
Twitter: DimitraTzia
Facebook: Dimitra Tzia
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump πραγματοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα την πρώτη του επίσκεψη σε σημείο συγκρούσεων ως Αρχηγός του Γενικού Επιτελίου, επισκεπτόμενος στρατεύματα στη βάση αεροπορικών μεταφορών al-Asad στο δυτικό Ιράκ την προηγούμενη Τετάρτη. Το αιφνιδιαστικό ταξίδι πραγματοποιήθηκε λίγες μέρες αφότου δήλωσε ότι σχεδίαζε την απομάκρυνση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία με αποτέλεσμα την παραίτηση του Υπουργού άμυνας Jim Mattis ως απάντηση στην απροσδόκητη απόφαση του Προέδρου.
Τον Απρίλιο του 2009, ο προκάτοχος του Trump στο Οβάλ Γραφείο, ο Πρόεδρος Barack Obama, έκανε το δικό του ταξίδι στο Ιράκ για να επισκεφθεί το στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ. Ήταν η πρώτη του επίσκεψη ως “Chief in Command”, αν και επισκέφθηκε επίσης το Ιράκ τον Ιούλιο του 2008 ως γερουσιαστής των ΗΠΑ ενώ διεξήγαγε την προεκλογική του εκστρατεία.
Η αντίθεση ανάμεσα στα δύο ταξίδια είναι μερικές φορές έντονη – όχι μόνο λόγω του χρονοδιαγράμματος, αλλά και λόγω του πολύ διαφορετικού τόνου που έδειξαν. Αυτές οι δύο επισκέψεις είναι μια αντανάκλαση των διαφορετικών προσωπικοτήτων των δύο ανδρών, καθώς και των δραματικών αλλαγών που έλαβαν χώρα στη Μέση Ανατολή τα τελευταία εννέα χρόνια.
Παρά τους συχνούς επαίνους για τον αμερικανικό στρατό και τον διορισμό στρατιωτικών ηγετών στις θέσεις του υπουργικού συμβουλίου, χρειάστηκε σχεδόν το ήμισυ της πρώτης θητείας του ως πρόεδρος για να επισκεφθεί τους στρατιώτες των ΗΠΑ σε μια ζώνη συγκρούσεων.
Αντίθετα, το ταξίδι του Ομπάμα στο Ιράκ πραγματοποιήθηκε λιγότερο από τρεις μήνες από τότε που έγινε Πρόεδρος με συνέχεια τις δύο επισκέψεις του στο Αφγανιστάν, στο δεύτερο έτος της θητείας του. Ο ίδιος ο προκάτοχος του Obama, Πρόεδρος G.W. Bush, επισκέφθηκε το Ιράκ λιγότερο από ένα χρόνο μετά την έναρξη της επεμβάσεως στη χώρα τον Μάρτιο του 2003.
Όπως και η επίσκεψη του Obama, το ταξίδι του Trump στο Ιράκ δεν είχε ανακοινωθεί δημοσίως – μια αντανάκλαση των ανησυχιών τους για την ασφάλεια που δεν έχουν μειωθεί κατά πολύ από το 2009 έως σήμερα. Και οι δύο επισκέφθηκαν στρατιώτες των ΗΠΑ στη χώρα, με τον Obama να τους συναντά μέσα σε ένα παλάτι που χτίστηκε από τον Saddam Hussein στη Βαγδάτη, ενώ ο Trump τους επισκέφτηκε σε μια αεροπορική βάση. Ούτε εκείνος πέρασε πάνω από λίγες ώρες στο εσωτερικό του Ιράκ.
Ωστόσο, ο Ομπάμα συναντήθηκε τότε με τον αρχηγό του Ιράκ, πρωθυπουργό Nouri al-Maliki, στο Camp Victory ενώ βρισκόταν στο Ιράκ. Από την άλλη, ο Trump δεν συναντήθηκε με τον σημερινό ηγέτη του Ιράκ, πρωθυπουργό Adel Abdul Mahdi. Οι ιρακινοί νομοθέτες δήλωσαν ότι υπήρξε διαφωνία σχετικά με το αν θα συναντηθούν στην αεροπορική βάση, όπως επιθυμούσε η αμερικανική πλευρά.
Κάποιοι ιρακινοί πολιτικοί επέκριναν την επίσκεψη του Trump στο Ιράκ και το περιέγραψαν ως παραβίαση της ιρακινής κυριαρχίας. “Η κατοχή του Ιράκ από τις ΗΠΑ έχει τελειώσει”, ανέφερε σε δήλωσή του ο Sabah al Saadi, αρχηγός του κοινοβουλευτικού συνασπισμού Islah.
Βεβαίως, το Ιράκ που επισκέφτηκε ο Trump βρίσκεται σε πολύ διαφορετική «γειτονιά» από αυτή που επισκέφτηκε ο Ομπάμα το 2009. Το 2009, δεν υπήρχαν αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία για να αποσυρθούν καθώς δεν είχε ξεκινήσει ακόμη ο αιματηρός πόλεμος του 2011. Ο ίδιος ο Ομπάμα δεν είχε ακόμη φτάσει στην επίτευξη πυρηνικής συμφωνίας μεταξύ του γειτονικού του Ιράν και άλλων παγκόσμιων δυνάμεων το 2015, ενώ η Σαουδική Αραβία δεν είχε ξεκινήσει τις περίπλοκες αλλαγές που ξεκίνησαν από το θάνατο του βασιλιά Abdullah το 2015.
Όταν ο Ομπάμα επισκέφθηκε το 2009 το Ιράκ, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ακόμα μια τεράστια στρατιωτική παρουσία εκεί: Κατά τη διάρκεια του 2008 υπήρχαν περίπου 157.800 στρατιωτικοί στη χώρα. Κατά την επίσκεψή του, ο Ομπάμα επανέλαβε την πρόθεσή του να απομακρύνει όλα τα στρατεύματα των ΗΠΑ από τη χώρα.
“Πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τη χώρα τους και για την κυριαρχία τους”, δήλωσε ο Obama για την ιρακινή κυβέρνηση.
Ο Obama ακολούθησε τις υποσχέσεις του το 2011, αποσύροντας αμερικανικά στρατεύματα από το Ιράκ. Ωστόσο, επέστρεψαν το 2014 λόγω έκκλησης της ιρακινής κυβέρνησης για βοήθεια στον αγώνα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, μια εξτρεμιστική ομάδα που προηγουμένως ονομάστηκε Αλ Κάιντα στο Ιράκ και ήταν γνωστή ως το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ όταν ο Ομπάμα πραγματοποίησε την επίσκεψη του το 2009.
Το διάστημα μετά την επίσκεψη του Ομπάμα στο Ιράκ, ηγέτης της χώρας έγινε ο Abu Bakr al-Baghdadi ο οποίος πρόκειτο να οδηγήσει την εξτρεμιστική ομάδα στην επέκταση της στη Συρία, οδηγώντας ενδεχομένως τις Ηνωμένες Πολιτείες να στείλουν στρατεύματα στη χώρα αυτή, όπου συνεργάζονται με τις τοπικές δυνάμεις από το 2015.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Trump ανακοίνωσε ότι αυτοί οι στρατιώτες θα επιστρέψουν στα σπίτια τους καθώς το Ισλαμικό Κράτος νικήθηκε. “Τα αγόρια μας, οι νέες γυναίκες, οι άντρες μας, όλοι επιστρέφουν και επιστρέφουν τώρα. Κερδίσαμε “, δήλωσε ο Trump σε βίντεο μήνυμα στο Twitter. Ο υπουργός Άμυνας J. Mattis ανακοίνωσε την παραίτησή του σύντομα μετά από αυτή την ανακοίνωση.
Αλλά καθώς επισκέφθηκε το Ιράκ την Τετάρτη, το Trump είχε ένα πολύ διαφορετικό μήνυμα – και πάλι, μια πραγματική αντίθεση με το μήνυμα του Ομπάμα εννέα χρόνια πριν – για τα περίπου 5.200 αμερικανικά στρατεύματα που αναπτύχθηκαν στο Ιράκ. Το μήνυμα ήταν ότι αυτή τη φορά, δεν υπήρξε άμεσο σχέδιο αποσύρσεως στρατιωτών από το Ιράκ. “Στην πραγματικότητα, θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ως βάση αν θέλαμε να κάνουμε κάτι στη Συρία”, πρόσθεσε ο ηγέτης των ΗΠΑ
