Γράφει ο Γιάνης Βαρουφάκης
Πηγή: efsyn.gr
Η κακεντρέχεια δεν είναι ποτέ προοδευτική. Στο ΜέΡΑ25 ξυπνάμε κάθε πρωί με την ελπίδα να κάνει κάτι καλό η κυβέρνηση, να το χαιρετίσουμε και, έτσι, να αποδράσουμε –έστω και για λίγο– από τη θλίψη της συνεχούς καταγραφής αρνητικών εξελίξεων, αδιέξοδων πολιτικών, αήθους προπαγάνδας.
Με χαρά είδαμε την κυβέρνηση να ανεβάζει τον κατώτατο μισθό από τα 586 στα 650 ευρώ, καθώς και να καταργεί το όνειδος του υπο-κατώτατου μισθού. Και θα ήμασταν ευτυχισμένοι αν αυτή η αύξηση ενίσχυε τις πιθανότητες η κυβέρνηση να έχει δίκιο όταν ισχυρίζεται ότι ζούμε στη μεταμνημονιακή εποχή όπου σιγά σιγά η λιτότητα υποχωρεί και η κοινωνία ανασαίνει.
Είναι όμως έτσι; Ας δούμε τα επίσημα στοιχεία της ίδιας της κυβέρνησης. Ο πιο πάνω πίνακας καταγράφει την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει ένας ανύπανδρος εργαζόμενος που λαμβάνει τον κατώτατο μισθό. Το 2018 του έμεναν στην τσέπη 495 ευρώ και 17 λεπτά. Σήμερα, μετά την αύξηση, θα του μένουν 549 ευρώ και 25 λεπτά – δηλαδή 54 και κάτι περισσότερα ευρώ τον μήνα. Ομως σύμφωνα με τον νόμο 4472/17, του χρόνου τον Γενάρη το αφορολόγητο εισόδημα μειώνεται δραστικά (από 8.636 σε 6.250 ευρώ ετησίως) και, ξάφνου, ο εργαζόμενος με τον κατώτατο μισθό θα κληθεί –για πρώτη φορά– να πληρώσει φόρο εισοδήματος 287 ευρώ και 9 λεπτά.
Με άλλα λόγια, από τα 54 και κάτι ευρώ μηνιαίας αύξησης που λαμβάνει τώρα, από τον Γενάρη του 2020 η εφορία θα του παρακρατά τα 20 ευρώ και 56 λεπτά, αφήνοντάς τον με καθαρό μηνιάτικο 528 ευρώ και 69 λεπτά.
Και γιατί να μειωθεί το αφορολόγητο κατά 27,7%; Γιατί ένα τέτοιο ταξικό πλήγμα απέναντι στους ασθενέστερους; Επειδή είναι, απαντά η κυβέρνηση, μνημονιακή δέσμευση. Μα, μισό λεπτό. Δεν υποτίθεται ότι ζούμε στη Μεταμνημονιακή Ελλάδα;
Η απάντηση κυβερνητικών στελεχών είναι ότι η κυβέρνηση πασχίζει να ανατρέψει σταδιακά τις μνημονιακές δεσμεύσεις, όπως έκανε με την αναίρεση της δέσμευσης για νέα μείωση των συντάξεων από τον περασμένο μήνα – ή όπως κάνει σήμερα εναντίον μιας άγριας τρόικας η οποία, τώρα που μιλάμε, κλοτσάει κόντρα στη μικρή αύξηση του κατώτατου μισθού απειλώντας ότι δεν θα αποδεσμεύσει δικά μας χρήματα (παρά το γεγονός ότι στην τρόικα θα επέστρεφαν) αν δεν επιταχυνθούν οι εξώσεις και οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας.
Δεν αμφιβάλλω ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να αποτρέψει το μένος των τροϊκανών, να περιορίσει τους πλειστηριασμούς, ακόμα και να τους πείσει να ανασταλεί ο νόμος 4472/17 που θα στερήσει από τους εργαζόμενους με τον κατώτατο μισθό ένα 20ευρω από του χρόνου. Αυτό όμως που είναι υπεράνω αμφιβολίας είναι πως, ό,τι και να λέει η κυβέρνηση, εξακολουθούμε να ζούμε στη Μνημονιακή Ελλάδα, στη Χρεοδουλοπαροικία που δημιούργησε και συνεχίζει να διαχειρίζεται εκ μέρους αδίστακτων, και ανόητων, δανειστών η τρόικα.
Το ζητούμενο, αγαπητέ αναγνώστη, δεν είναι οι καλές προθέσεις της κυβέρνησης, της οποιασδήποτε κυβέρνησης. Καλή τη πίστει, ας αποδεχθούμε ότι οι προθέσεις της είναι καλές. Το πρόβλημα βρίσκεται αλλού: Οσο δεσμεύεται σε πρωτογενή πλεονάσματα πάνω από 1% με 1,5% του ΑΕΠ, η Λερναία Υδρα της Μεγάλης Υφεσης, της Χρεοδουλοπαροικίας δεν αφήνει την κυβέρνηση να βοηθήσει την κοινωνία μας, ακόμα κι αν θέλει. Η υπόθεση του κατώτατου και υπο-κατώτατου μισθού είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα.
Γύρω τις 350 χιλιάδες εργάζονται, επισήμως, υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης. Από αυτούς οι 230 χιλιάδες δηλώνουν ότι θα ήθελαν να εργάζονται σε πλήρη απασχόληση αλλά η εργοδοσία δεν έχει τη δυνατότητα ή το ενδιαφέρον να τους αυξήσει τις ώρες εργασίας. Οπως όλοι γνωρίζουμε, οι περισσότεροι «μερικώς» απασχολούμενοι εργάζονται κανονικά οκτάωρα αλλά αναγκάζονται, υπό την απειλή ότι η επιχείρηση θα κλείσει διαφορετικά, να δηλώνονται ως μερικής απασχόλησης.
Κάποτε, πριν από την κρίση, η εκμετάλλευση των εργαζόμενων μέσω του καθεστώτος της μερικής απασχόλησης, ιδίως εκείνων που εργάζονταν με μπλοκάκι, συμβάδιζε με εντυπωσιακά κέρδη για τους εργοδότες. Στον καιρό της κρίσης, όμως, τα κέρδη είναι ισχνά ή ανύπαρκτα. Αν προσθέσουμε την προπληρωμή φόρου, τις αυξημένες εισφορές, την αύξηση του συντελεστή φορολόγησης επιχειρήσεων από 26% στο 29%, καταλήγουμε στη ζοφερή εικόνα επιχειρήσεων να παλεύουν να κρατηθούν εν ζωή σε μια σπασμένη αγορά, καταβάλλοντας 75% των ισχνών κερδών τους στο κράτος. Σε αυτό το σκηνικό, αν δήλωναν εργαζόμενους που εργάζονται οκτάωρα και δεκάωρα ως πλήρους απασχόλησης και κατέβαλλαν τον νέο κατώτατο μισθό, απλά θα έκλειναν.
Ερώτημα: Τι θα γίνει τώρα που αυξάνεται ο κατώτατος μισθός και καταργείται ο υπο-κατώτατος; Απάντηση: Εργοδότες που βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας (δηλαδή οι περισσότεροι) θα δηλώνουν λιγότερες ώρες «μερικής» απασχόλησης, τα φορολογικά έσοδα του κράτους θα μείνουν στάσιμα, και οι εργαζόμενοι –αν είναι τυχεροί– θα παραμείνουν με τα καθαρά εισοδήματα που είχαν πριν από την αύξηση του κατώτατου μισθού.
Συμπερασματικά, ούτε οι καλές προθέσεις ούτε οι θετικές εξαγγελίες (όπως αυτή της αύξησης του κατώτατου μισθού) θα βοηθήσουν εάν δεν ενταχθούν στη ριζική, υπεύθυνη ρήξη με τη μητέρα των μνημονιακών δεσμεύσεων – τη σκληρή λιτότητα των πρωτογενών πλεονασμάτων. Αν δεν μειωθεί άμεσα ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος το πολύ στο 1,5% του ΑΕΠ, αν δεν καταργηθεί η προπληρωμή φόρων, αν ο ΦΠΑ δεν πάει από το 24% στο 18%… Αν δεν νομοθετηθούν παράλληλα οι επτά τομές που προτείνει στο εκλογικό του πρόγραμμα το ΜέΡΑ25, τότε αποσπασματικές (και καλοπροαίρετες) κινήσεις όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού θα αναιρεθούν στην πράξη.
Εδώ, λοιπόν, επικεντρώνεται η διαφωνία μας με τα κόμματα του Μνημονιακού Τόξου (ΣΥΡΙΖΑ-Ν.Δ.-ΚΙΝ.ΑΛΛ.-Ποτάμι): Μπορεί να συμφωνούμε σε επιμέρους αλλαγές, π.χ. μείωση ΦΠΑ, κατάργηση της προπληρωμής φόρων, αύξηση κατώτατου μισθού, κ.λπ. Για να αποδώσουν όμως αυτές οι αλλαγές και να έρθει η πραγματική ανάκαμψη, πρέπει να γίνουν όλες μαζί. Ομως αυτό προαπαιτεί δραστική μείωση του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο προαπαιτεί αναδιάρθρωση του χρέους, το οποίο προαπαιτεί ρήξη με την τρόικα (βλ. EuroWorkingGroup).
Εν κατακλείδι, η χώρα θα δει φως μόνο όταν οι πολίτες αδράξουν την ευκαιρία των επικείμενων εκλογών να επιλέξουν πολιτική ηγεσία τόσο υπεύθυνη ώστε να νομοθετήσει, χωρίς την άδεια των Βρυξελλών, το ολοκληρωμένο, μετριοπαθές αλλά απαραίτητο σύνολο τομών που απαιτεί η ανάκαμψη της χώρας. Κι αν η τρόικα (εν μέσω Brexit, Ιταλίας, «κίτρινων γιλέκων» κ.λπ.) κρίνει ότι θέλει να μας διώξει από το ευρώ επειδή νομοθετήσαμε τα αυτονόητα, ας αναλάβει την ευθύνη. Η Ελλάδα, είτε έτσι είτε αλλιώς, θα ωφεληθεί από τον τερματισμό μιας πορείας που την ερημοποιεί.
*Γραμματέας ΜέΡΑ25
